Ενημερωτικό σημείωμα για την έκθεση σχετικά με την ενσωμάτωση των κοινωνικών πτυχών στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο
- Απόρριψη ή αποχή στο κείμενο για τις κοινωνικές πτυχές του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου από την πλειοψηφία των προοδευτικών δυνάμεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
- Οι προτάσεις της Κωνσταντίνας Κούνεβα, σκιώδους εισηγήτριας της GUE/NGL, στην Επιτροπή Απασχόλησης του Ε.Κ.
- Κρίσιμη ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ε.Κ. στις 14 Μαρτίου, επόμενο βήμα στην σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, 22-23/3.
Μεγάλη είναι η συζήτηση που γίνεται τα τελευταία χρόνια για τις κοινωνικές επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας που επιβάλλουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί με τις πολιτικές τους, ειδικά στα κράτη μέλη που ακολουθούν προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεκδικεί και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνειδητοποιεί, περισσότερο από το Συμβούλιο, δηλαδή από τους εκπροσώπους των κυβερνήσεων, η πλειοψηφία των οποίων είναι συντηρητική, ότι χρειάζεται ένα αντιστάθμισμα στα αυστηρά οικονομικά μέτρα που επιβάλλονται προκειμένου τα κράτη μέλη να έχουν «ισχυρές οικονομίες» – αν μπορούμε να αποδεχθούμε τον όρο, εφόσον οι ίδιες οι ιδρυτικές συνθήκες της ΕΕ διακηρύσσουν ως στόχο την ανάπτυξη, αλλά με σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα και με σαφή υποχρέωση του ελέγχου των επιπτώσεων κάθε πολιτικής της ΕΕ στην κοινωνική πολιτική.
Η προσήλωση στους οικονομικούς δείκτες δεν μπορεί να αγνοεί τις δραματικές επιπτώσεις στην κοινωνική πολιτική και στην ανεργία, όπως έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια.
Η πανηγυρική διακήρυξη του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων (Κοινωνικός Πυλώνας) στο Γκέτεμποργκ, στις 17 Νοεμβρίου 2017, παρουσία των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, των θεσμικών οργάνων της ΕΕ αλλά και των κοινωνικών εταίρων, επιβεβαίωσε την κατανόηση της ανάγκης για μια κοινωνική στροφή της Ευρώπης. Πρόκειται για σειρά αρχών που αφορούν την τόνωση της απασχόλησης, τις καλές εργασιακές συνθήκες, και την κοινωνική προστασία και ενσωμάτωση.
Το στοίχημα πλέον είναι αν θα επικρατήσει το επικοινωνιακό παιχνίδι, όσον αφορά την εφαρμογή αυτών των αρχών, απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο τους ευρωπαίους πολίτες από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, ή αν έχουν πράγματι συνειδητοποιήσει οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες ότι ή θα ενισχυθεί η κοινωνική Ευρώπη ή η Ε.Ε θα αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο ως απεχθές τέρας.
Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συζητείται, εδώ και εβδομάδες, έκθεση που στόχο έχει να ενσωματώσει τις αρχές του Κοινωνικού Πυλώνα στα μέτρα τα οποία λαμβάνονται για την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ (έκθεση του Πολωνού βουλευτή του Λαϊκού Κόμματος, Krzysztof Hetman, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών: απασχόληση και κοινωνικές πτυχές στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2018). Το μεγάλο ερώτημα, ωστόσο, και η ιδεολογική διαφοροποίηση των πολιτικών δυνάμεων αφορά τον τρόπο με τον οποίο τα ζητούμενα του Κοινωνικού Πυλώνα θα υλοποιηθούν. Θα υπάρχει δηλαδή δεσμευτικότητα των μέτρων ή μια απλή παρότρυνση, στη διακριτική ευχέρεια της κάθε εθνικής ηγεσίας; Η απάντηση στο ερώτημα είναι αποφασιστική γιατί κρίνει το χαρακτήρα της Ευρώπης.
Οι τροπολογίες της Κωνσταντίνας Κούνεβα
Η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κωνσταντίνα Κούνεβα είναι η σκιώδης εισηγήτρια για αυτό το θέμα από την Ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (GUE/NGL) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και προσπάθησε να βελτιώσει όσο περισσότερο γινόταν το αρχικό κείμενο της έκθεσης του Πολωνού εισηγητή από την Ομάδα του Λαϊκού Κόμματος.
Οι προτάσεις που εισηγήθηκε και τις οποίες ο εισηγητής της έκθεσης υιοθέτησε στην συντριπτική τους πλειοψηφία και έγιναν αποδεκτές κατά την ψηφοφορία της έκθεσης στην Επιτροπή Απασχόλησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 27 Φεβρουαρίου, βελτιώνοντας σημαντικά το κείμενο, συνοψίζονται κυρίως στα εξής:
– η πλήρης απασχόληση πρέπει να είναι στους στόχους της Ε.Ε (άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ε.Ε).
– οι αποφάσεις για την οικονομική και κοινωνική πολιτική της Ε.Ε να λαμβάνονται από κοινού, στοιχείο απαραίτητο για την πραγματική ισορροπία μεταξύ κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής.
-ο Κοινωνικός Πυλώνας να αποτελεί μέρος της ετήσιας έκθεσης για την ανάπτυξη της Ε.Ε (που έως τώρα απλώς παρακολουθούσε τις εξελίξεις σε ζητήματα κοινωνικά και απασχόλησης, όπως καταγράφονταν από τις αποφάσεις της Ε.Ε για τις οικονομικές πολιτικές: “Ευρωπαϊκό Εξάμηνο” των κρατών-μελών της) με τρόπο που να συνδυάζονται πλέον οι οικονομικές επιταγές με τις αρχές και τους στόχους του Πυλώνα.
-υλοποίηση του στόχου του «Κοινωνικού Τριπλού ‘Α’», δηλαδή λήψη μέτρων για παραδειγματική συμπεριφορά στον τομέα της ευρωπαϊκής κοινωνικής πολιτικής και προστασίας.
-περισσότερη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και μέσω του «Πακέτου Γιούνκερ» για την απασχόληση, και ειδικά για την απασχόληση των νέων και των μακροχρόνια ανέργων.
-δημιουργία υπηρεσιών απασχόλησης προσαρμοσμένες σε εξατομικευμένες ανάγκες και λαμβάνοντας υπόψη τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες των κρατών και των περιφερειών.
-δημιουργία ρυθμιστικού πλαισίου για τον τομέα των οικιακών βοηθών που θα διευκολύνει όχι μόνο τους ίδιους τους εργαζόμενους αλλά και τις οικογένειες που έχουν το βάρος της ευθύνης φροντίδας των οικείων τους.
-να καταπολεμηθεί, με τη συμμετοχή και των κοινωνικών εταίρων, η αδήλωτη εργασία με αποτελεσματικό τρόπο, με επιβολή προστίμων και να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας τόσο όσον αφορά την υγεία και την ασφάλειά τους όσο και τους μισθούς.
-ανάπτυξη μοντέλων κοινωνικής και κυκλικής οικονομίας.
-όπου υπάρχει δυνατότητα «ευέλικτων» μορφών εργασίας να είναι εθελοντικές και να συνοδεύονται από επαρκή εργασιακή ασφάλεια.
-τα συνταξιοδοτικά συστήματα να ενισχυθούν από την είσοδο στην εργασία νέων και μεταναστών.
-περισσότερα μέτρα για την καταπολέμηση της φτώχειας και την κοινωνική ενσωμάτωση.
– καλύτερη ενημέρωση των εργαζομένων για τα δικαιώματά τους και προστασία των καταγγελτών (whistle-blowers) καταχρηστικών εργασιακών πρακτικών.
Η τροπολογία της κας Κούνεβα για το σεβασμό των συλλογικών συμβάσεων δεν έγινε αποδεκτή.
Τέλος, έπειτα από πολύ μεγάλη συντονισμένη πίεση από πλευράς της Ομάδας της Αριστεράς και των Σοσιαλιστών, ζητούνται συγκεκριμένα εργαλεία για την υιοθέτηση αυτών και άλλων μέτρων: νομοθεσία, μηχανισμοί χάραξης πολιτικής και χρηματοδοτικά μέσα.
Άρνηση δεσμευτικότητας από τους συντηρητικούς
Παρά αυτήν την πολύ σημαντική κατάκτηση, την έκθεση καταψήφισε η Ομάδα της Αριστεράς, ενώ οι Σοσιαλιστές απείχαν για δύο κυρίως λόγους:
Δεν υιοθετήθηκε το αίτημα για δεσμευτικότητα -με τον ίδιο τρόπο που ισχύει για τα οικονομικά μέτρα- των κοινωνικών μέτρων, όπως ζητούσε η Κ. Κούνεβα, τα οποία θα πρέπει να συνδέονται όχι μόνο με τα θέματα του Κοινωνικού Πυλώνα αλλά, όπως ζητούν και οι Σοσιαλιστές, και με μια ευρύτερη κατηγορία «κοινωνικών δεικτών» όπως: η προστασία από τις απολύσεις, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, οι αξιοπρεπείς μισθοί, η ποιότητα της εργασίας, η ισότητα στην εργασία, τα ελάχιστα εγγυημένα εισοδήματα, οι επαρκείς συντάξεις, η κατάσταση των γυναικών, η πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας και μακρόχρονης φροντίδας, η ενσωμάτωση των ανθρώπων με αναπηρίες και η πρόσβαση σε κοινωνικές κατοικίες και άλλες ουσιώδεις υπηρεσίες.
Επιπλέον οι συντηρητικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και οι Πράσινοι, δεν δέχθηκαν τα κρισιμότερο και πάγιο αίτημα της Ελλάδας, όπως καταγράφεται και στις ευρωπαϊκές Συνθήκες, ότι τα μέτρα για την τόνωση της οικονομίας, πρέπει να ελέγχονται σε σχέση με τις κοινωνικές τους επιπτώσεις. Πράγμα που σημαίνει πρακτικά ότι στις χώρες που ακολουθούν προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής δεν είναι δυνατόν να επιβάλλονται μέτρα τα οποία πλήττουν την κοινωνική πολιτική.
Επιπροσθέτως η Κ. Κούνεβα ζητούσε μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία προκειμένου να είναι δυνατή ακριβώς η υλοποίηση των κοινωνικών πολιτικών.
Την έκθεση καταψήφισαν, εκτός από την Ομάδα της Αριστεράς και οι ακροδεξιές ομάδες του ΕΚ (για την Ομάδα της Αριστεράς το κείμενο δεν έκανε το αποφασιστικό βήμα, για τους ακροδεξιούς ήταν πολύ προοδευτικό).
Οι Σοσιαλιστές ψήφισαν αποχή γιατί ο σκιώδης εισηγητής τους, (του οποίου επίσης δέχθηκε μεγάλο αριθμό τροπολογιών ο εισηγητής της έκθεσης) δεν κατάφερε να πείσει όλους τους Σοσιαλιστές να καταψηφίσουν το κείμενο.
Βέβαια τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας είναι πολύ ενδιαφέροντα:
Η έκθεση πέρασε με 24 ψήφους υπέρ, 14 κατά και 10 αποχές, άρα το Κοινοβούλιο είναι απολύτως διχασμένο αλλά για διαφορετικούς λόγους, που δυστυχώς δεν επιτρέπουν το συμπέρασμα «προοδευτικοί κατά συντηρητικών» διότι π.χ. οι Πράσινοι υπερψήφισαν το κείμενο της έκθεσης μαζί με το Λαϊκό Κόμμα.
Η Ομάδα της Αριστεράς, πρόκειται, πιθανότητα και σε συνεργασία με τους Σοσιαλιστές, να υποβάλλουν εκ νέου τροπολογίες, με το περιεχόμενο των προτάσεών τους που δεν υιοθετήθηκαν, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου η έκθεση πρόκειται να τεθεί σε ψηφοφορία τον Μάρτιο.
Το τελικό κείμενο που θα υιοθετηθεί από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 14 Μαρτίου θα σταλεί ως θέση του σώματος στο εαρινό Συμβούλιο Κορυφής που ασχολείται με θέματα κοινωνικής πολιτικής και το οποίο θα συνεδριάσει στις Βρυξέλλες στις 22 και 23 Μαρτίου έχοντας στην ατζέντα του ακριβώς και αυτό το θέμα.
Πηγή: kkuneva.eu