Επιστολή προς το socialpolicy.gr από τον Ελληνικό Σύλλογο Πτυχιούχων Επαγγελματιών Μουσικοθεραπευτών
Αγαπητή κυρία, αγαπητέ κύριε,
Επικοινωνούμε μαζί σας καθώς επιθυμούμε να συστηθούμε αλλά και να σας μεταφέρουμε κάποιες ανησυχίες μας.
Ο Ελληνικός Σύλλογος Πτυχιούχων Επαγγελματιών Μουσικοθεραπευτών (ΕΣΠΕΜ)[1] είναι το Επιστημονικό Επαγγελματικό Σωματείο που ιδρύθηκε το 2004 με σκοπό την προώθηση της επιστήμης της Μουσικοθεραπείας στην Ελλάδα. Τα μέλη του είναι, ως επί το πλείστον, απόφοιτοι πιστοποιημένων εκπαιδευτικών προπτυχιακών ή μεταπτυχιακών σπουδών στον κλάδο της μουσικοθεραπείας από Πανεπιστημιακά Ιδρύματα του εξωτερικού και με άδεια άσκησης επαγγέλματος από τη χώρα των σπουδών τους.
Αφορμή για την παρούσα επιστολή είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη μουσικοθεραπεία από πολλά άτομα και φορείς σχετικά με την απασχόληση μουσικοθεραπευτών στο πλαίσιο των παρεχομένων θεραπευτικών προγραμμάτων, όπως από τους λήπτες υπηρεσιών υγείας και ειδικής αγωγής, από κέντρα παροχής υπηρεσιών, από ενδιαφερόμενους για σπουδές στον κλάδο αυτό, αλλά και παρόχους «εκπαιδευτικών προγραμμάτων» που δηλώνουν προγράμματα σπουδών μουσικοθεραπείας χωρίς επιστημονική και ακαδημαϊκή βάση.
Η μουσικοθεραπεία είναι ένα καθιερωμένο επάγγελμα υγείας στο οποίο η μουσική χρησιμοποιείται στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής σχέσης με στόχους που αφορούν τις σωματικές, συναισθηματικές, γνωστικές και κοινωνικές ανάγκες των ατόμων. Περιλαμβάνει την κλινική και ερευνητικά τεκμηριωμένη χρήση μουσικών παρεμβάσεων για την επίτευξη εξατομικευμένων ή και ομαδικών στόχων από εξειδικευμένο θεραπευτή ο οποίος έχει ολοκληρώσει ένα εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών μουσικοθεραπείας.
Θεωρούμε καλό να γνωρίζετε ότι διεθνώς κλινικό έργο μουσικοθεραπείας έχουν την δυνατότητα να ασκούν μόνο μουσικοθεραπευτές ή εκπαιδευόμενοι μουσικοθεραπευτές [2] υποστηριζόμενοι από ένα ευρύτερο θεσμικό, εκπαιδευτικό και κλινικό πλαίσιο για την προστασία των θεραπευόμενων αλλά και των ιδίων. Σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές, η μουσικοθεραπεία, ως επιστημονική και ερευνητικά τεκμηριωμένη (evidence-based) ειδικότητα, διδάσκεται σε πανεπιστημιακά ιδρύματα και ο τίτλος του μουσικοθεραπευτή απονέμεται σε αποφοίτους πανεπιστημιακών προγραμμάτων σπουδών που τηρούν αυστηρά κριτήρια και ελέγχονται τακτικά είτε από το κράτος είτε από τους αντίστοιχους επιστημονικούς συλλόγους [3].
Πιθανόν η μουσικοθεραπευτική συνεδρία να παρερμηνεύεται από έναν εξωτερικό παρατηρητή ως μία απλή μουσική παρέμβαση. Όμως οι κλινικές αποφάσεις που απαιτούνται, όπως και τα συναισθήματα και οι ψυχικές διεργασίες που αναδύονται, απαιτούν κλινικές γνώσεις και δεξιότητες χειρισμού. Ενδεχομένως, η ελλιπής πληροφόρηση και η λανθασμένη εντύπωση ότι η μουσικοθεραπεία παρέχει ψυχαγωγία στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, να οδηγεί, χωρίς πρόθεση, σε επιζήμιες για τον θεραπευόμενο πρακτικές.
Θέλουμε επίσης να επισημάνουμε ότι η προστασία των θεραπευόμενων όπως και η διασφάλιση του κλάδου της μουσικοθεραπείας αποτελούν πρωταρχικό σκοπό του Συλλόγου, καθώς αφορά ένα επάγγελμα που δεν είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο στη χώρα μας και μας προβληματίζουν οι ενδεχόμενες παρερμηνείες από λειτουργούς στο χώρο της υγείας, θεραπευτές άλλων ειδικοτήτων, ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχολόγους αλλά και γονείς.
Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να σας διευκρινίσουμε ότι εκπαιδευτικά προγράμματα μουσικής στην ειδική αγωγή, μουσικοκινητικής, μεθόδου Guided Imagery and Music, ηχοθεραπείας, αλλά και άλλων προγραμμάτων που παρέχονται από ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, ιδιωτικούς φορείς ή ωδεία δεν αποτελούν εκπαίδευση στη μουσικοθεραπεία.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, και προκειμένου να διασφαλιστεί η εγκυρότητα της επιστήμης της μουσικοθεραπείας, θα θέλαμε να παρακαλέσουμε όλους τους ενδιαφερόμενους να βεβαιώνονται ότι ο μουσικοθεραπευτής / μουσικοθεραπεύτρια, στον οποίον απευθύνονται έχει τα τυπικά απαιτούμενα προσόντα (Πανεπιστημιακό τίτλο σπουδών, πιστοποίηση και άδεια εργασίας στη χώρα σπουδών) που είναι απαραίτητα για την κλινική εφαρμογή της μουσικοθεραπείας, όπως και για κάθε θεραπευτική διαδικασία. Επιπλέον, θα θέλαμε να καταστήσουμε σαφές ότι η παροχή εκπαιδευτικών προγραμμάτων μουσικοθεραπείας σε χώρους εκτός Πανεπιστημίων ενέχει κινδύνους για τους εκπαιδευόμενους, καθώς αποτελούν σπουδές χωρίς άρτια κατάρτιση και καμία ακαδημαϊκή ή κλινική πιστοποίηση. Για τη διαφύλαξη της θεραπευτικής διαδικασίας, την προστασία των θεραπευόμενων καθώς και τη δική σας κατοχύρωση, σε περίπτωση που αμφιβάλετε, καλό θα ήταν να επικοινωνείτε με το σύλλογό μας για πληροφορίες και διευκρινίσεις.
Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων και σε κάθε περίπτωση, είμαστε στη διάθεσή σας.
Με εκτίμηση,
To διοικητικό συμβούλιο του ΕΣΠΕΜ
Χριστίνα Καλλιώδη, Μουσικοθεραπεύτρια ΜΑ, NICU
Χριστιάνα Αδαμοπούλου, Μουσικοθεραπεύτρια ΜΑ
Κάνδια Μπουζιώτη, Μουσικοθεραπεύτρια ΜΑ, AVPT
Ελένη Τσόλκα, Μουσικοθεραπεύτρια ΜΑ
Μίτσυ Ακογιούνογλου, Μουσικοθεραπεύτρια PhD, MT-BC
————-
[1] Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Μουσικοθεραπείας (EMTC) από το 2008 και της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Μουσικοθεραπείας από το 2016. Περισσότερες πληροφορίες για το Σύλλογο θα βρείτε εδώ: http://musictherapy.gr/
[2] Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του ΕΣΠΕΜ, «1.2. Η ευημερία του/των θεραπευόμενων είναι υψίστης σημασίας και αποτελεί την πρωταρχική μέριμνα του μουσικοθεραπευτή. 11.3. Φοιτητές και επαγγελματίες που παρακολουθούν εισαγωγικά μαθήματα σχετικά με τη μουσικοθεραπεία, δεν αναλαμβάνουν μουσικοθεραπευτικό κλινικό έργο. Έχουν ωστόσο τη δυνατότητα να συμμετέχουν/παρακολουθούν την κλινική πρακτική ειδικευμένου μουσικοθεραπευτή, μετά από συναίνεση και του θεραπευόμενου και/ή του κηδεμόνα του, που θα επιτρέπει την συγκεκριμένη συμμετοχή/παρακολούθηση. 11.1. Ο μουσικοθεραπευτής που εμπλέκεται στην εκπαίδευση πρέπει να αποτελεί πρότυπο επαγγελματικής συμπεριφοράς και τήρησης του παρόντος κώδικα δεοντολογίας». Τα αντίστοιχα άρθρα 5.1, 5.2, 5.3 του κώδικα της Ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας μουσικοθεραπείας θα βρείτε εδώ: http://www.emtc-eu.com/ethical-code/. Τα αντίστοιχα άρθρα 11.5, 11.6, 11.7, 11.8 του κώδικα δεοντολογίας του Αμερικανικού Συλλόγου Μουσικοθεραπείας θα βρείτε εδώ: https://www.musictherapy.org/about/ethics/
[3] Για παράδειγμα, τα προγράμματα σπουδών μουσικοθεραπείας ελέγχει και εγκρίνει ο Αμερικανικός Σύλλογος Μουσικοθεραπείας (https://www.musictherapy.org/careers/information_for_schools__internship_sites/), στην Μεγάλη Βρετανία ο Οργανισμός Υγείας και Πρόνοιας (https://voices.no/community/?q=country/monthuk_march2009), στη Γερμανία ο Οργανισμός Πιστοποίησης Εκπαίδευσης (http://www.akkreditierungsrat.de/index.php?id=44&L=1), κ. ά.
Υποστηρίξετε την προσπάθειά του Ελληνικού Συλλόγου Πτυχιούχων Επαγγελματιών Μουσικοθεραπευτών για την αναγνώριση της μουσικοθεραπείας από την ελληνική πολιτεία υπογράφοντας στην εκστρατεία τους:
Ένταξη της Μουσικοθεραπείας στα επαγγέλματα υγείας
