Χωρίς ορατό τέλος ο επτάχρονος πόλεμος στη Συρία: τα παιδιά με αναπηρίες διατρέχουν κίνδυνο περιθωριοποίησης

Το 2017, η ακραία και αδιάκριτη βία σκότωσε περισσότερα παιδιά από ποτέ, 50% περισσότερα από το 2016.

Χωρίς να φαίνεται κανένα τέλος στον πόλεμο στη Συρία, τα παιδιά με αναπηρίες κινδυνεύουν να περιθωριοποιηθούν και να ξεχαστούν.

Η σύγκρουση στη Συρία συνεχίστηκε αμείωτη κατά τη διάρκεια του 2017, σκοτώνοντας τον υψηλότερο αριθμό παιδιών – 50% περισσότερα από το 2016. Μόνο τους δύο πρώτους μήνες του 2018, 1.000 παιδιά σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν από την συνεχή αύξηση της βίας. Η σύγκρουση αποτελεί πλέον την κύρια αιτία θανάτου μεταξύ εφήβων στη χώρα.

Ο Σάμι (14 ετών), από το Ντεράα στη νότια Συρία, είναι τώρα πρόσφυγας στην Ιορδανία. Λέει: «Πήγα έξω για να παίξω στο χιόνι με τα ξαδέλφια μου. Μια βόμβα έπεσε. Είδα τα χέρια των ξαδέλφων μου να πετούν μπροστά μου. Έχασα και τα δύο μου πόδια. Δύο από τους ξαδέλφους μου πέθαναν και ένας έχασε επίσης τα πόδια του.»

«Στις συγκρούσεις, τα παιδιά με αναπηρίες είναι τα πιο ευάλωτα», δήλωσε ο Γκέρτ Καπελέρε, Περιφερειακός διευθυντής της UNICEF για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. «Συχνά απαιτούν εξειδικευμένη θεραπεία και υπηρεσίες. Ως παιδιά, οι ανάγκες τους διαφέρουν από εκείνες των ενηλίκων. Χωρίς πρόσβαση σε υπηρεσίες, σχολεία και βοηθητικό εξοπλισμό, όπως τα αναπηρικά καροτσάκια, πολλά παιδιά με αναπηρίες αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρό κίνδυνο αποκλεισμού, παραμέλησης και στιγματισμού, καθώς συνεχίζεται η αδιάκοπη σύγκρουση».

Η χρήση εκρηκτικών και οι αδιάκριτες επιθέσεις σε πυκνοκατοικημένες περιοχές έχουν κοστίσει τη ζωή σε ένα συνεχώς αυξανόμενο αριθμό παιδιών που αντιστοιχεί σήμερα στο ένα τέταρτο των θανάτων αμάχων. Πάνω από 360 παιδιά τραυματίστηκαν το 2017, αφήνοντας πολλά με αναπηρίες. Αυτοί είναι μόνον οι αριθμοί που τα Ηνωμένα Έθνη μπόρεσαν να επαληθεύσουν και οι πραγματικοί αριθμοί είναι πιθανόν να είναι πολύ μεγαλύτεροι.

Εκτιμάται ότι 3,3 εκατομμύρια παιδιά στη Συρία εκτίθενται σε κίνδυνο από εκρηκτικά, συμπεριλαμβανομένων των ναρκών, των μη εκραγέντων πυρομαχικών και των αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών.
Πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι ζουν τώρα με μόνιμες βλάβες που σχετίζονται με τον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων 86.000 ατόμων που έχασαν άκρα.
Μεταξύ των Σύριων προσφύγων στο Λίβανο και την Ιορδανία, το 80% των τραυματισμών είναι άμεση συνέπεια του πολέμου.
Η έλλειψη πρόσβασης στην κατάλληλη ιατρική και ψυχολογική φροντίδα έχει επιτείνει ή επιδεινώσει τους τραυματισμούς και τις συνθήκες αναπηρίας μεταξύ των παιδιών.
Τα παιδιά με αναπηρίες εκτίθενται σε μεγαλύτερο κίνδυνο βίας και αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της υγείας και της εκπαίδευσης.
Ο κίνδυνος βίας, εκμετάλλευσης, κακοποίησης και παραμέλησης των παιδιών με αναπηρίες αυξάνεται από τον θάνατο ή τον χωρισμό τους από εκείνους που τα φροντίζουν.
Οι οικογένειες των παιδιών με αναπηρίες σε συγκρούσεις ή κρίσεις συχνά δεν διαθέτουν τα μέσα ή την ικανότητα να παρέχουν στα παιδιά τους τον βοηθητικό εξοπλισμό που χρειάζονται.
Οι γειτονικές χώρες, εύθραυστες και οι ίδιες, λόγω αστάθειας και οικονομικής στασιμότητας, φιλοξενούν πάνω από το 90% όλων των προσφύγων από τη Συρία. Η ροή των προσφύγων προκάλεσε τεράστια πίεση στην παροχή βασικών υπηρεσιών, δοκιμάζοντας σκληρά τη Συρία και τις κοινότητες υποδοχής. Για τις οικογένειες που έχουν παιδιά με αναπηρίες, η δοκιμασία είναι διπλή.
Για τα εκατομμύρια των παιδιών που έπρεπε να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στη Συρία και αυτά στις γειτονικές χώρες, ο εκτοπισμός έθεσε τα άτομα με αναπηρίες αντιμέτωπα με κινδύνους όπως η οδική κυκλοφορία, η διάβαση ποταμών και τα μη εκραγέντα πυρομαχικά.

Οι εκτεταμένες καταστροφές και οι επιθέσεις σε ιατρικές και εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις αποδεκάτισαν τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης της χώρας. Το 2017, τα Ηνωμένα Έθνη επιβεβαίωσαν 175 επιθέσεις κατά εγκαταστάσεων και προσωπικού υγείας και εκπαίδευσης. Αυτό έπληξε τα παιδιά με αναπηρίες πιο σκληρά, αφήνοντας πολλά χωρίς πρόσβαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες φροντίδας και σε προσβάσιμες εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, που τους είναι απαραίτητες ώστε να πραγματοποιήσουν τις επιδιώξεις τους.

«Καθώς προοδεύουν οι χειρουργικές επεμβάσεις για τα παιδιά που έχουν μείνει ανάπηρα ή παραμορφωθεί από τον πόλεμο, μπορείτε να δείτε ότι αποκτούν αυτοπεποίθηση, σαν να έχουν γίνει τελικά πλήρως μέρος αυτού του κόσμου», δήλωσε ο Δρ Γκασάν Αμπου Σιτί, Πλαστικός και Επανορθωτικός Χειρουργός, του ιατρικού κέντρου της Βηρυτού.

Αλλά οι ανυπολόγιστες καταστροφές επτά ετών πολέμου δεν έχουν νικήσει την αποφασιστικότητα των παιδιών της Συρίας.

«Παρά τους τραυματισμούς και τον εκτοπισμό, οι φιλοδοξίες των παιδιών της Συρίας δεν γνωρίζουν όρια», δήλωσε ο Καπελέρε. «Όταν τα παιδιά με αναπηρίες και οι οικογένειές τους είχαν την υποστήριξη και τις υπηρεσίες που χρειάζονται, ξεπέρασαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και πέτυχαν εξαιρετικά κατορθώματα ώστε να κερδίσουν ξανά την παιδική τους ηλικία, την αξιοπρέπεια και τα όνειρά τους».

Η κρίση στη Συρία είναι πρωτοφανής λόγω της πολυπλοκότητας, της βιαιότητας και της διάρκειας της και δεν μπορεί να συνεχίσει να αντιμετωπίζεται όπως έχει μέχρι σήμερα. Εκ μέρους των παιδιών με αναπηρίες και όλων των παιδιών που πλήττονται από τη σύγκρουση στη Συρία, η UNICEF ζητά από τα αντιμαχόμενα μέρη, από εκείνους που έχουν επιρροή σε αυτά και από τη διεθνή κοινότητα, τις παρακάτω δράσεις για τα παιδιά στο εσωτερικό της Συρίας και στις χώρες υποδοχής προσφύγων:

Επενδύσεις στην παροχή σωτήριας υποστήριξης και μακροπρόθεσμων υπηρεσιών αποκατάστασης, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και της φροντίδας ψυχικής υγείας των παιδιών.
Βελτίωση της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες χωρίς αποκλεισμούς, συμπεριλαμβανομένων της υγείας και της διατροφής, της εκπαίδευσης, της παιδικής προστασίας και της παροχής νερού.
Σχεδιασμό προγραμμάτων για – και με τη συμμετοχή – παιδιών με αναπηρίες. Καταμερισμός πόρων ώστε να καταστούν οι δημόσιες υπηρεσίες αποτελεσματικές και χωρίς αποκλεισμούς.
Αύξηση της οικονομικής βοήθειας σε οικογένειες με παιδιά με αναπηρίες για την παροχή πρόσβασης σε βοηθητικά προϊόντα, όπως αναπηρικές καρέκλες, πατερίτσες και προσθετικά μέλη.
Συνεργασία με τις κοινότητες ώστε να μην περιθωριοποιούνται τα παιδιά με αναπηρίες για την αντιμετώπιση του στιγματισμού.
Παροχή ευέλικτης, απεριόριστης, πολυετούς χρηματοδότησης για την κάλυψη των αναγκών των παιδιών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με αναπηρίες και των οικογενειών τους, ώστε να αυξηθεί η πρόσβασή τους σε εξειδικευμένες υπηρεσίες. Για να υποστηρίξει τα παιδιά που πλήττονται από τον πόλεμο στη Συρία και τις γειτονικές χώρες, η UNICEF χρειάζεται $1,3 δις δολάρια για τα προγράμματά της το 2018.
Υποστήριξη των προσπαθειών ανασυγκρότησης και ανάκαμψης με προτεραιότητα στις ανάγκες των παιδιών, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών με αναπηρίες. Πέρα από τα τούβλα και τις πέτρες, η ανάκαμψη και η μακρόχρονη ειρήνη έχουν να κάνουν με την επούλωση του διαρρηγμένου κοινωνικού ιστού και την επαναφορά μιας κουλτούρας ανοχής και διαφορετικότητας για τη συνοχή των κοινοτήτων.
Να τερματιστούν οι βαρύτατες παραβιάσεις κατά των παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας, ακρωτηριασμού, στρατολόγησης και των επιθέσεων σε σχολεία και νοσοκομεία.
Τερματισμός του πολέμου μέσω πολιτικής λύσης και τερματισμό όλων των περιορισμών στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ UNICEF ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ ΤΟ 2017

Σχεδόν 9 εκατομμύρια παιδιά εμβολιάστηκαν κατά της πολιομυελίτιδας στη Συρία, την Ιορδανία, το Ιράκ και την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία No Lost Generation, η UNICEF υποστήριξε εθνικά συστήματα στη Συρία και στις χώρες υποδοχής των προσφύγων από τη Συρία, φτάνοντας σε πάνω από 773.000 παιδιά με ψυχοκοινωνική υποστήριξη και βοηθώντας να εγγραφούν πάνω από 3,2 εκατομμύρια παιδιά στην επίσημη εκπαίδευση.
Τα προγράμματα για το Νερό και την Υγιεινή στα σχολεία της Συρίας υλοποιήθηκαν σε 558 σχολεία, στα οποία ωφελήθηκαν περισσότερα από 383.000 παιδιά συμπεριλαμβανομένων των παιδιών με αναπηρίες.
Μέσα στη Συρία, η UNICEF διεύρυνε ένα πρόγραμμα κοινωνικής προστασίας για να υποστηρίξει 5.800 παιδιά με σύνθετες αναπηρίες, με τακτικές μεταφορές χρημάτων και βοήθεια για τη διαχείριση επί μέρους περιπτώσεων.
Στη Συρία, την Ιορδανία, το Λίβανο και το Ιράκ, πάνω από 6,8 εκατομμύρια άνθρωποι εξασφάλισαν βιώσιμη πρόσβαση σε ασφαλές νερό μέσω βελτιώσεων στα συστήματα υδροδότησης. 1,8 εκατομμύρια άτομα επωφελήθηκαν από προσωρινή παροχή νερού.
Στην Ιορδανία, η UNICEF υποστήριξε τέσσερα κέντρα που παρέχουν επαγγελματική κατάρτιση σε πρόσφυγες από τη Συρία στα στρατόπεδα Ζαατάρι και Αζράκ, εστιάζοντας ιδιαίτερα στους νέους με αναπηρίες.
Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2016-17 στο Λίβανο, η UNICEF υποστήριξε 755 παιδιά με αναπηρίες για πρόσβαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες.