Η επιλογή των γυναικών
Σε χώρες όλων των επιπέδων οικονομικής ανάπτυξης, η προσωπική προτίμηση της γυναίκας είναι ο βασικός παράγοντας που καθορίζει αν θα αναζητήσει και θα ασκήσει αμειβόμενη εργασία. Ωστόσο, η προτίμηση αυτή επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τους κοινωνικοοικονομικούς περιορισμούς και την πίεση για συμμόρφωση με τους παραδοσιακούς έμφυλους ρόλους.
Μόνιμες προκλήσεις
| Έμφυλοι ρόλοι
Οι έμφυλοι ρόλοι και οι πιέσεις στις γυναίκες για τη συμμόρφωση προς τους ρόλους αυτούς , ποικίλλουν μεταξύ των περιοχών, των θρησκειών και των νοικοκυριών. Ένας τρόπος με τον οποίο εκδηλώνεται η πίεση για συμμόρφωση είναι η οικογενειακή κατάσταση. Για παράδειγμα, στις αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες, οι γυναίκες που έχουν σύζυγο ή σύντροφο είναι λιγότερο πιθανό να απασχολούνται σε αμειβόμενη εργασία ή να ψάχνουν ενεργά για εργασία. Αυτό μπορεί συχνά να προκύψει από την οικονομική σταθερότητα του εισοδήματος ενός συντρόφου που μπορεί να ενισχύσει το προκατειλημμένο πρότυπο του “άντρα κουβαλητή” σε ορισμένες οικογενειακές καταστάσεις. Στις αναπτυσσόμενες χώρες ισχύει το αντίστροφο: η οικονομική αναγκαιότητα στην περιοχή δίνει σε όλες τις γυναίκες μηδαμινή εναλλακτική επιλογή από να εργάζονται παρά την οικογενειακή τους κατάσταση. |
| Ισορροπία εργασίας/οικογένειας
Παγκοσμίως, τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις γυναίκες σε αμειβόμενη εργασία είναι ο αγώνας για την εξισορρόπησή της εργασίας με τις οικογενειακές ευθύνες. Η εργασία όπως η φροντίδα των παιδιών, το καθάρισμα και το μαγείρεμα είναι απαραίτητη για την ευημερία ενός νοικοκυριού – και ως εκ τούτου για την ευημερία των κοινωνιών στο σύνολό τους – αλλά οι γυναίκες είναι αυτές που επωμίζονται ακόμη αυτά τα βάρη, που συχνά παραμένουν αόρατα και υποτιμημένα. |
| Έλλειψη μέσων μεταφοράς
Στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομικά χώρες, η έλλειψη ασφαλούς και προσβάσιμης μεταφοράς είναι ο πιο απαιτητικός παράγοντας για το μικρό ποσοστό γυναικών που αναφέρουν πως επηρεάζονται από αυτόν. Πολύ συχνά, οι γυναίκες κινδυνεύουν να έρθουν αντιμέτωπες με την παρενόχληση, ακόμη και την σεξουαλική επίθεση στις καθημερινές τους μετακινήσεις. |
| Έλλειψη προσιτής φροντίδας
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η έλλειψη προσιτής παιδικής φροντίδας ή μέριμνας για τα μέλη της οικογένειας αποτελεί εμπόδιο για τις γυναίκες, τόσο για όσες αναζητούν εργασία όσο και για όσες εργάζονται σε αμειβόμενη εργασία. Για την ακρίβεια, μειώνει τις πιθανότητες συμμετοχής της γυναίκας σε εργασία κατά περίπου 5 ποσοστιαίες μονάδες στις αναπτυσσόμενες χώρες και 4 ποσοστιαίες μονάδες στις ανεπτυγμένες χώρες. |
Πίεση για συμμόρφωση
Υπάρχουν ακόμα πολλοί που πιστεύουν ότι είναι απαράδεκτο μια γυναίκα να εργάζεται εκτός σπιτιού: το 20% των ανδρών και το 14% των γυναικών παγκοσμίως. Πολλές γυναίκες ανέφεραν ότι οι στενοί συγγενείς τους απέρριψαν τις αποφάσεις τους να εργάζονται έξω από το σπίτι.
Διαβάστε επίσης: Το έμφυλο χάσμα στην απασχόληση (Μέρος Α)
Γεφυρώνοντας το χάσμα
| Επίτευξη ίσης αμοιβής |
| Η αρχή της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας πρέπει να προστατεύεται νομικά και προωθείται στην πράξη. Η βελτίωση της διαφάνειας των μισθών και της ουδέτερης ως προς το φύλο αξιολόγησης των θέσεων εργασίας μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη αυτού του στόχου, εκτός από την ενίσχυση των υφιστάμενων συστημάτων όπως οι ελάχιστοι μισθοί και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις. |
| Αντιμετώπιση του επαγγελματικού διαχωρισμού |
| Οι γυναίκες τείνουν να υπερεκπροσωπούνται σε επαγγέλματα που θεωρούνται ανειδίκευτα και «χαμηλής αξίας», ιδιαίτερα σε επαγγέλματα στον τομέα της φροντίδας. Οι προκαταλήψεις σχετικά με την αξία ορισμένων τύπων εργασίας μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω της εκπαίδευσης, της δημόσιας ευαισθητοποίησης και των συστημάτων αξιολόγησης της εργασίας. |
| Εξάλειψη των διακρίσεων |
| Πολλές χώρες έχουν ρητή νομοθεσία κατά των έμφυλων διακρίσεων και της παρενόχλησης στην εργασία. Ενώ είναι σημαντικό, δεν είναι αρκετό. Πρόσθετα μέτρα, όπως αποτελεσματικές διορθωτικές ενέργειες, αποτρεπτικές κυρώσεις, εξειδικευμένοι φορείς ισότητας και εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού, είναι καθοριστικής σημασίας για την εξάλειψη των διακρίσεων. |
| Προώθηση της ισορροπίας μεταξύ εργασίας και οικογένειας |
| Πολλές γυναίκες και άνδρες δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή προστασία της μητρότητας, άδεια πατρότητας, γονική άδεια και σε άλλα βασικά μέτρα κοινωνικής προστασίας. Οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της απλήρωτης οικογενειακής και οικιακής εργασίας εκτελείται επί του παρόντος από τις γυναίκες. |
| Δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας στον τομέα της φροντίδας |
| Τα επαγγέλματα φροντίδας – στα οποία υπερεκπροσωπούνται οι γυναίκες – έχουν μακρά ιστορία κακής ρύθμισης και προστασίας. Η προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για τους επαγγελματίες φροντιστές / φροντίστριες, συμπεριλαμβανομένων των εγχώριων και των διακινούμενων εργαζομένων, είναι απαραίτητη. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να μειωθεί και να ανακατανεμηθεί η εξάρτηση από την εργασία άνευ αμοιβής στον τομέα της φροντίδας μέσω των δημόσιων υπηρεσιών και της ανάπτυξης της κοινωνικής υποδομής. |
| Αποφυγή των οικονομικών κρίσεων |
| Λόγω της αυξημένης πιθανότητας να βρίσκονται σε ευάλωτη ή ανεπίσημη απασχόληση, οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα από τις οικονομικές κρίσεις. Οι διασφαλίσεις κατά των επιπτώσεων της οικονομικής ύφεσης πρέπει να συμπληρωθούν με πολιτικές που ανταποκρίνονται στο φύλο, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για την επισημοποίηση των θέσεων εργασίας στην άτυπη οικονομία. |
Εξυπνότερες Λύσεις
Τα δεδομένα είναι σαφή: οι γυναίκες επιθυμούν να έχουν αμειβόμενη απασχόληση, αλλά μια επίμονη σειρά από κοινωνικοοικονομικά εμπόδια τις απομακρύνει από το εργατικό δυναμικό. Ο εντοπισμός και η ποσοτικοποίηση αυτών των φραγμών μας επιτρέπει να σχεδιάσουμε έξυπνες πολιτικές απαντήσεις για την εξάλειψή τους.
Η εξάλειψη των έμφυλων χασμάτων στο εργατικό δυναμικό δεν είναι θετικό στοιχείο μόνο για τις γυναίκες και τα νοικοκυριά τους, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της.
Διαβάστε για την έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας “Παγκόσμια Απασχόληση και Kοινωνική Προοπτική: Tάσεις για τις γυναίκες 2017”
Διαβάστε την έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας “Towards a better future for women and work: Voices of women and men”
Πηγή: ilo.org
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
