Η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπισμού, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 19 Αυγούστου, μνημονεύει τον βομβαρδισμό της έδρας του ΟΗΕ στην Βαγδάτη του Ιράκ το 2003, όπου σκοτώθηκαν 22 μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων. Έκτοτε, η ημέρα αποτελεί ευκαιρία για να θυμηθούμε όλους εκείνους που σκοτώθηκαν αλλά συνάμα να ενισχύσει και την παγκόσμια κατανόηση και το σεβασμό του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου.
Η ανθρωπιστική κοινότητα οργανώνει παγκόσμιες εκστρατείες για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ανθρωπισμού, υποστηρίζοντας την ασφάλεια των μελών των ανθρωπιστικών οργανώσεων, καθώς και για την επιβίωση, την ευημερία και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων που πλήττονται από κρίσεις.
Η ανασφάλεια συχνά εμποδίζει την παροχή βοήθειας εκεί όπου χρειάζεται περισσότερο. Η πρόσβαση σε αυτήν και η προστασία των πιο ευάλωτων εξακολουθούν να βρίσκονται σε δοκιμασία λόγω της εκτεταμένης και αυξανόμενης έλλειψης συμμόρφωσης με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τις αρχές του ανθρωπισμού. Το ποσοστό των πολιτών-θυμάτων σε συγκρούσεις έχει αυξηθεί δραματικά και η ασφάλεια των μελών των ανθρωπιστικών οργανώσεων συνεχίζει να μειώνεται εδώ και χρόνια.
Το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο (International Humanitarian Law) είναι ένα σύνολο κανόνων που επιδιώκουν να περιορίσουν τις επιπτώσεις των ένοπλων συγκρούσεων. Καθορίζει τις ευθύνες των κρατών και των μη κρατικών ενόπλων ομάδων κατά τη διάρκεια ένοπλης σύγκρουσης. Αυτό το σύνολο κανόνων ορίζει, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, την προστασία των πολιτών (συμπεριλαμβανομένων των μελών ιατρικών και ανθρωπιστικών οργανώσεων) και την προστασία των προσφύγων, των κρατουμένων, των τραυματιών και των ασθενών.
Το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο εφαρμόζεται στην ανθρωπιστική βοήθεια και στην προστασία των αμάχων και βασίζεται στην Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης του 1949 σχετικά με την Προστασία των Αμάχων σε Περίοδο Πολέμου και στα Πρόσθετα Πρωτόκολλα του 1977 και του 2005. Εκτός από τη Σύμβαση, ορισμένες υποχρεώσεις έχουν επίσης εξελιχθεί στο εθιμικό διεθνές δίκαιο, δηλαδή βασίζονται στην κρατική πρακτική που γίνεται αποδεκτή ως νόμος. Αυτές περιλαμβάνουν κανόνες για την ταχεία και απρόσκοπτη μετάβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας και την ελεύθερη κυκλοφορία των μελών των ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Περίπου 4.400 μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων έχουν πέσει θύματα σοβαρών επιθέσεων κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Μόνο το 2017, 143 σοβαρές επιθέσεις διαπράχθηκαν κατά δράσεων ανθρωπιστικής βοήθειας, επηρεάζοντας 288 μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων σε 21 χώρες. Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, τα μέλη του εθνικού προσωπικού ήταν ιδιαίτερα ευάλωτα, αποτελώντας τη συντριπτική πλειονότητα, δηλαδή το 92% των θυμάτων επίθεσης. Κάθε μήνα μέσα στο 2017, σκοτώθηκαν κατά μέσο όρο 11 μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων, περισσότεροι από 7 τραυματίστηκαν και περισσότεροι από 5 απήχθησαν.
Σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερα μέλη σκοτώθηκαν το 2017 όπως και το 1998, σχεδόν τέσσερις φορές περισσότεροι απήχθησαν, ενώ σχεδόν έξι φορές περισσότεροι τραυματίστηκαν. Μερικά από τα πιο επικίνδυνα μέρη για τις ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι το Αφγανιστάν, το Σουδάν, το Νότιο Σουδάν, η Σομαλία, το Πακιστάν, η Νιγηρία, το Κονγκό, η Συρία, το Ιράκ και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Περίπου το 75% του συνολικού παγκόσμιου αριθμού των τραυματιών από ανθρωπιστικές οργανώσεις βρίσκεται σε αυτές τις δέκα χώρες (Πηγή: Aid Worker Security Data Base).
Η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπισμού αποτελεί μια ευκαιρία για να ενημερωθεί όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος για τη σωτήρια βοήθεια που παρέχουν τα μέλη των ανθρωπιστικών οργανώσεων, και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν κάθε μέρα.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σταθερά προσηλωμένη στην προώθηση του παγκόσμιου σεβασμού και της συμμόρφωσης με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τις αρχές που καθοδηγούν την ανθρωπιστική δράση – ανθρωπιά, αμεροληψία, ουδετερότητα και ανεξαρτησία. Η ΕΕ συμβάλλει στον παγκόσμιο σεβασμό και τη συμμόρφωση με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο μέσω συνηγορίας και πολιτικών, διπλωματικών και επικοινωνιακών μέτρων.
Ανθρωπιά: Ο ανθρώπινος πόνος πρέπει να αντιμετωπίζεται όπου και αν βρίσκεται, με ιδιαίτερη μέριμνα στους πλέον ευάλωτους.
Αμεροληψία: Η ανθρωπιστική βοήθεια πρέπει να παρέχεται αποκλειστικά βάσει της ανάγκης, χωρίς διακρίσεις.
Ουδετερότητα: Η ανθρωπιστική βοήθεια δεν πρέπει να ευνοεί καμία πλευρά σε ένοπλη σύγκρουση ή άλλη διαμάχη.
Ανεξαρτησία: Αυτονομία των ανθρωπιστικών στόχων από πολιτικούς, οικονομικούς, στρατιωτικούς ή άλλους στόχους.
Πηγή: ec.europa.eu
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
