• Αρχική
  • Φορείς Κοινωνικής Πολιτικής
  • Αρθρογραφία-Μελέτες
  • Blog View
  • Συνεργασίες
  • ENGLISH edition
Δευτέρα, 23 Μαΐου, 2022
socialpolicy.gr
  • Επίκαιρα
    • All
    • Διεθνή
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Σεμινάρια
    • Υποτροφίες
    Protection Assistant @ ΙΟΜ Athens / Greece

    Ψυχολόγος στον Σύνδεσμο Προστασίας Παιδιών και ΑμεΑ

    “Marie Skłodowska-Curie actions – Postdoctoral Fellowships 2022” | ΕΛΙΑΜΕΠ

    Heath Promoter Supervisor @ Médecins Sans Frontières (MSF) | Greece

    Η ΕΕΠΑΑ αναζητεί 3 επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας

    Helpline Operator Ukrainian-English @ CRS

    Αυξάνονται οι ανάγκες για πάνω από 8 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους στην Ουκρανία

    Αυξάνονται οι ανάγκες για πάνω από 8 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους στην Ουκρανία

    Υποβολή Αιτήσεων Συμμετοχής στην Προκήρυξη 1Ε/2022

    Ανοιχτή Εκδήλωση «Φροντί-ΖΩ: Δημιουργώντας την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Φροντίδας»

    Ανοιχτή Εκδήλωση «Φροντί-ΖΩ: Δημιουργώντας την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Φροντίδας»

    Π.Ο.Υ. – Νέες Θέσεις Εργασίας

    ΠΜΣ «Κοινωνική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία» 2022-2024

    ΠΜΣ «Κοινωνική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία» 2022-2024

    • Διεθνή
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Σεμινάρια
    • Προπτυχιακά
    • Μεταπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • All
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Προγράμματα
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
    Εναρκτήρια εκδήλωση του έργου grow4autism

    Εναρκτήρια εκδήλωση του έργου grow4autism

    Συνταξιοδότηση όσων ανεστάλη η σύνταξη που λάμβαναν λόγω αναπηρίας μέλους της οικογένειάς τους

    Δημιουργία Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης δικαιούχων διεθνούς προστασίας και ημεδαπών ΑμεΑ

    Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 15.000 ανέργων ηλικίας άνω των 50 ετών που βρίσκονται σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση

    Έναρξη προγράμματος απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για 300 νέους ανέργους

    Νομική κινητοποίηση για δικαιώματα μειονοτήτων στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη

    Νομική κινητοποίηση για δικαιώματα μειονοτήτων στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη

    «Όλες ασφαλείς» : Δωρεάν νομική βοήθεια στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από τον Δήμο Αθηναίων σε συνεργασία με το Κέντρο Διοτίμα

    Εργαλείο Εκτίμησης Κινδύνου Ενδοοικογενειακής/ Έμφυλης Βίας στην Ελλάδα

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Οικογένεια και σχολείο: τι σημαίνει να είναι κανείς μορφωμένος

    Ξεκινάει η «ελληνική PISA»

    • Προγράμματα
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Υγεία
    • All
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Ψυχική Υγεία-Διαχείριση του άγχους στην περίοδο της πανδημίας

    Διάταξη νόμου για τη μεταφορά στην ακούσια νοσηλεία ψυχικά ασθενών

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας: Ένας ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία στην υπηρεσία των ανθρώπων και της επιστήμης

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Βιβλία
No Result
View All Result
  • Επίκαιρα
    • All
    • Διεθνή
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Σεμινάρια
    • Υποτροφίες
    Protection Assistant @ ΙΟΜ Athens / Greece

    Ψυχολόγος στον Σύνδεσμο Προστασίας Παιδιών και ΑμεΑ

    “Marie Skłodowska-Curie actions – Postdoctoral Fellowships 2022” | ΕΛΙΑΜΕΠ

    Heath Promoter Supervisor @ Médecins Sans Frontières (MSF) | Greece

    Η ΕΕΠΑΑ αναζητεί 3 επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας

    Helpline Operator Ukrainian-English @ CRS

    Αυξάνονται οι ανάγκες για πάνω από 8 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους στην Ουκρανία

    Αυξάνονται οι ανάγκες για πάνω από 8 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους στην Ουκρανία

    Υποβολή Αιτήσεων Συμμετοχής στην Προκήρυξη 1Ε/2022

    Ανοιχτή Εκδήλωση «Φροντί-ΖΩ: Δημιουργώντας την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Φροντίδας»

    Ανοιχτή Εκδήλωση «Φροντί-ΖΩ: Δημιουργώντας την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Φροντίδας»

    Π.Ο.Υ. – Νέες Θέσεις Εργασίας

    ΠΜΣ «Κοινωνική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία» 2022-2024

    ΠΜΣ «Κοινωνική και Πολιτισμική Ανθρωπολογία» 2022-2024

    • Διεθνή
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Σεμινάρια
    • Προπτυχιακά
    • Μεταπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • All
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Προγράμματα
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
    Εναρκτήρια εκδήλωση του έργου grow4autism

    Εναρκτήρια εκδήλωση του έργου grow4autism

    Συνταξιοδότηση όσων ανεστάλη η σύνταξη που λάμβαναν λόγω αναπηρίας μέλους της οικογένειάς τους

    Δημιουργία Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης δικαιούχων διεθνούς προστασίας και ημεδαπών ΑμεΑ

    Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 15.000 ανέργων ηλικίας άνω των 50 ετών που βρίσκονται σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση

    Έναρξη προγράμματος απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για 300 νέους ανέργους

    Νομική κινητοποίηση για δικαιώματα μειονοτήτων στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη

    Νομική κινητοποίηση για δικαιώματα μειονοτήτων στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη

    «Όλες ασφαλείς» : Δωρεάν νομική βοήθεια στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από τον Δήμο Αθηναίων σε συνεργασία με το Κέντρο Διοτίμα

    Εργαλείο Εκτίμησης Κινδύνου Ενδοοικογενειακής/ Έμφυλης Βίας στην Ελλάδα

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Οικογένεια και σχολείο: τι σημαίνει να είναι κανείς μορφωμένος

    Ξεκινάει η «ελληνική PISA»

    • Προγράμματα
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Υγεία
    • All
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Ψυχική Υγεία-Διαχείριση του άγχους στην περίοδο της πανδημίας

    Διάταξη νόμου για τη μεταφορά στην ακούσια νοσηλεία ψυχικά ασθενών

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας: Ένας ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία στην υπηρεσία των ανθρώπων και της επιστήμης

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Βιβλία
No Result
View All Result
socialpolicy.gr
No Result
View All Result
Home Κοινωνική Θεωρία

Η συμβολή του έργου «ο Ηγεμόνας» του Νικολό Μακιαβέλλι, οι ιδεολογικές τάσεις της εποχής του και η Ιταλία του 15ου – 16ου αιώνα

6 Σεπτεμβρίου, 2018
in Κοινωνική Θεωρία
0
Νικολό Μακιαβέλι , socialpolicy.gr

Της Κωνσταντίνας Κωνσταντίνου,

Κοινωνιολόγος – Εγκληματολόγος

Παντείου Πανεπιστημίου

Ο Νικολό Μακιαβέλλι είναι ένας από τους συγγραφείς που κατατάσσεται ανάμεσα στους μεγάλους ιστορικούς, πολιτικούς στοχαστές και φιλοσόφους της ιστορίας. Γεννήθηκε στη Φλωρεντία της Ιταλίας στις 3 Μαΐου 1469 και πέθανε στις 22 Ιουνίου 1527 [1]. Το ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό καθώς και γεωγραφικό πλαίσιο κάτω υπό το οποίο έζησε ο Μακιαβέλλι, δίχως καμία αμφιβολία, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πορεία της ζωής του, όσον αφορά το περιεχόμενο της συγγραφής των έργων του και τον τρόπο με τον οποίο έζησε και πέθανε. 

Θα πρέπει να τονιστεί και να αναλυθεί συνοπτικά αυτό το ιστορικό πλαίσιο της Ιταλίας, ιδιαιτέρως της Φλωρεντίας, διότι οι συγκεκριμένες συνθήκες άσκησαν σημαντικότατη επιρροή στα μετέπειτα έργα του Μακιαβέλλι και πρωτίστως στο έργο του «Ο Ηγεμόνας». Έτσι, λοιπόν, πριν από την επίσημη αρχή της πολιτικής και συγγραφικής σταδιοδρομίας του Μακιαβέλλι, η οποία χρονολογείται στα 1498, αλλά και κατά τη διάρκεια της πορείας του[2], η Ιταλία διένυε την ιστορική, κοινωνική και πολιτική μετάβαση από την περίοδο του Μεσαίωνα προς την περίοδο της Αναγέννησης.

Όπως αναφέρει και ο Κονδύλης σχετικά με τη μέθοδο προσέγγισης της εποχής του Μακιαβέλλι και της ζωής του ιδίου, «δεν φτάνει να φωτίσουμε την εποχή από τη σκοπιά των προβλημάτων που θα συναντήσουμε στο άτομο. Προπαντός πρέπει να αναζητήσουμε όσες μπορούμε περισσότερες από τις τεθλασμένες γραμμές που ακολούθησε η εποχή για να μπει μέσα στο άτομο, και όσες πιο πολλές μπορούμε από τις εστίες, τις συγκεκριμένες  και χειροπιαστές, πάνω στις οποίες η προσωπικότητα συναπάντησε τα γενικά χαρακτηριστικά της εποχής, για να τα κάνει ατομικό βίωμα και έναυσμα στοχασμού, μετουσιώνοντας την αντικειμενική κοινωνική πραγματικότητα σε ψυχολογία και σε νοοτροπία»[3].

Οι συνθήκες που επικρατούσαν σχεδόν σε όλη την Ιταλία δεν ήταν διόλου ευνοϊκές και θα εξακολουθούσαν να μην είναι μέχρι το τέλος της ζωής του Μακιαβέλλι και αργότερα. Οι πόλεις – κράτη της Ιταλίας κατά τα μέσα του 15ου και κατά τα μέσα σχεδόν και λίγο νωρίτερα του 16ου αιώνα (περίοδος μελέτης 1469 – 1530), δεν χαρακτηρίζονταν από εθνική ενοποίηση, εθνική ταυτότητα, δεν είχε γίνει εθνικό κράτος. Ήταν διασκορπισμένες. Εκείνη την εποχή, την εποχή της παρακμής του Μεσαίωνα, η σημαντικότερη, μεταξύ άλλων, ιστορική, κοινωνική και οικονομική μετατροπή ήταν η βαθιά ριζωμένη αλλαγή του οικονομικού συστήματος, από την φεουδαρχία στον πρώιμο καπιταλισμό. Η αλλαγή αυτή επηρέασε καθοριστικά τη νοοτροπία των ανθρώπων και τις μεταξύ τους σχέσεις.

Όπως μας διαφωτίζει ο Κονδύλης, «ο μεσαιωνικός παραγωγός σύγχυζε τον εαυτό του με τα προϊόντα του .  ο έμπορος έχει με αυτά σχέση εξωτερική και ψυχρή, τα βλέπει σα μεγέθη και τα μετράει σε χρήμα …Το χρήμα μετατρέπεται σε νόηση, σε αφηρημένο γενικό παρονομαστή των αγαθών…»[4] , και συνεχίζει, «οι διαφορές ανάμεσα σε τούτους τους δύο ανθρώπινους τύπους διευρύνονται, όσο ο νεότερος βαθαίνει την υπολογιστική του νόηση ασκώντας την σε τομείς όλο και ευρύτερους, πρώτα στο νοικοκυριό του, μετά στην επιχείρησή του και τελευταία στους πολλούς της κλάδους. Στο Μεσαίωνα το νοικοκυριό του φεουδάρχη ήταν προϊόν του εθίμου, ήταν απλώς ανώτερο φυσικό προϊόν .  πρώτη η Αναγέννηση επιδιώκει και εφαρμόζει την ορθολογική οργάνωση»[5].

Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται ο άνθρωπος του πρώιμου καπιταλισμού, της Αναγέννησης, και εδραιώνεται ο ατομικισμός, ο ανταγωνισμός, τα μέσα (οποιαδήποτε μέσα) για τον σκοπό, προβάλλονται έντονα οι ικανότητες, οι δεξιοτεχνίες του ανθρώπου, παρά η παράδοση και τα έθιμα που δεν υπολόγιζαν την υπολογιστική νόηση του ατόμου, με την οποία το άτομο αρχίζει σιγά – σιγά να την χρησιμοποιεί σαν εργαλείο, για την καλύτερη, όσον το δυνατόν, εκμετάλλευση του χρόνου του. Οι πόλεις – κράτη της Ιταλίας δεν αποτελούσαν εξαίρεση στο κανόνα. Η πολιτική στην Ιταλία γίνεται τρόπος ζωής, το μέσο, η τέχνη, μέσω της οποίας άνδρες με την κλασσική παιδεία (προερχόμενοι από πλούσια και ευγενή οικογένεια ως επί των πλείστων) και την ικανότητα της ορθολογικής οργάνωσης, ανεβαίνουν στην εξουσία.

Συγκεκριμένα, «η επέκταση των μεθόδων και της νοοτροπίας της οικονομικά επικρατέστερης ομάδας γίνεται δυνατή γιατί ορισμένοι εκπρόσωποί της τυχαίνει να ασκούν, ταυτόχρονα με την οικονομική διαχείριση και άλλες λειτουργίες, στον τομέα της πολιτικής ή του πολέμου …Τέτοια διπλή λειτουργία εκπληρώνανε στη Φλωρεντία οι Μέδικοι, που στα πρόσωπά τους συνενώνανε την τέχνη του οικονομικού οργανωτή με την πολιτική τέχνη»[6], και όσον αφορά τον πόλεμο «…εδώ κερδίζει (και εγκωμιάζεται) όχι εκείνος που έχει το δίκιο, παρά όποιος είναι ο πιο δεξιοτέχνης και όποιος, πολεμώντας, έχει περισσότερο στο νου του τα τεχνικά προβλήματα παρά τους ηθικούς σκοπούς του πολέμου»[7].

Σημαντικός κρίνεται ο διαχωρισμός του Γκουιτσιαρντίνι, όπου γράφοντας την Ιστορία της Ιταλίας διαχώρισε δύο τραγικές περιόδους σε ό,τι αφορά την πολιτική εξέλιξη των πόλεων – κρατών της Ιταλίας. Ο Γκουιτσιαρντίνι τοποθετεί ως σημείο τομής τη χρονολογία 1494, πριν από την οποία «η Ιταλία ποτέ δεν είχε απολαύσει τέτοια ευημερία ή είχε γνωρίσει τόσο ευνοϊκή κατάσταση. Η μακρά περίοδος σύγκρουσης της Φλωρεντίας με το Μιλάνο είχε επιτέλους τελειώσει το 1454 και η μεγαλύτερη δυνατή ειρήνη και ηρεμία βασίλευε παντού». Ωστόσο, αυτήν την ηρεμία έρχεται να την ανατρέψει η τραγική περίοδος μετά το 1494, σαν τις δύο αντιτιθέμενες πλευρές του ίδιου νομίσματος[8].

Οι πόλεις – κράτη της Ιταλίας μετά το 1494, λεηλατήθηκαν και υπέφεραν από δεσποτικής μορφής ηγεμόνες της Γαλλίας και της Ισπανίας, οι οποίοι εισέβαλλαν με σκοπό την υποταγή της Φλωρεντίας και της Ρώμης για αρχή, ύστερα της νότιας Νάπολης και της υπαίθρου, αργότερα του Μιλάνου με κοινό παρονομαστή τους πολέμους. Μέσα από αυτές τις καταστροφές στην Ιταλία, η τάση που επικράτησε και επιβίωσε ως ιδεολογία και καθεστώς, ήταν οι δεσποτικές μορφές ηγεμονικής εξουσίας.

Ως προς την καθημερινότητα των Ιταλών, με αφορμή την ανάδειξη και την κυβέρνηση των εκκλησιαστικών ηγεμόνων, το επίκεντρο πλέον βρισκόταν στην ιδέα του θεωρητικού βίου ή αλλιώς “otium”, με την έννοια του ότι θα εκτιμάται από εδώ και πέρα «μια ζωή απόσυρσης από τα κοινά και διαλογισμού», σε αντίθεση, με την παραδοσιακή δημοκρατική αντίληψη των ουμανιστών που ίσχυε τότε με επίκεντρο τις αξίες και την έννοια του πολίτη, την ιδέα του πρακτικού βίου ή αλλιώς “negotium”[9]. Πλέον το θέμα και η προσοχή των ύστερων ουμανιστών στρέφεται «στην πολύ επιβλητικότερη και σημαντικότερη μορφή του ηγεμόνα», αφήνοντας πίσω τη μορφή του πολίτη ως ατόμου [10]. 

Με αφορμή αυτό το γεγονός, γεννήθηκε και καλλιεργήθηκε ένα νέο λογοτεχνικό είδος. Οι πραγματείες των θεωρητικών της Αναγέννησης είχαν ως στόχο και αποκλειστικά συγκεκριμένους ηγεμόνες με σκοπό τη συμβουλή και την παραίνεσή τους ως προς τον τρόπο ανάληψης και διατήρησης της ηγεμονικής εξουσίας. Κορυφαίος, μεταξύ άλλων, εκείνη την εποχή των ηγεμόνων, υπήρξε ο Μακιαβέλλι.

Όπως αναφέρει ο Skinner, «το διασημότερο από τα συμβουλευτικά αυτά έργα υπήρξε βέβαια με διαφορά «Ο Ηγεμόνας» του Μακιαβέλλι, το οποίο εκείνος ολοκλήρωσε στα τέλη του 1513 και αφιέρωσε δύο περίπου χρόνια μετά «στον μεγαλοπρεπή Λαυρέντιο των Μεδίκων». Ο Μακιαβέλλι είχε ειδικούς λόγους να θέλει να γίνει σύμβουλος ηγεμόνων το 1513, παρά το γεγονός ότι σε ολόκληρη τη μέχρι τότε σταδιοδρομία του είχε υπηρετήσει ως αξιωματούχος της αποκατεστημένης φλωρεντινής δημοκρατίας. Η δημοκρατία είχε καταρρεύσει τον προηγούμενο χρόνο, οι Μέδικοι είχαν επιστρέψει στην εξουσία και ο Μακιαβέλλι είχε βρεθεί ξαφνικά χωρίς αξίωμα και δουλειά. Έπρεπε επειγόντως να κάνει καλή εντύπωση στους νέους κυρίους της πόλης και ήλπιζε ότι, αν μπορούσε κάπως να πείσει τους Μεδίκους να διαβάσουν το βιβλίο του, ίσως να κέρδιζε και πάλι το πολιτικό αξίωμα που ποθούσε. Το βιβλίο απέτυχε στο δεδηλωμένο στόχο του, πέτυχε όμως να αποτελέσει μια συνεισφορά στο είδος της συμβουλευτικής λογοτεχνίας, η οποία επέφερε συνάμα επανάσταση στο ίδιο το είδος»[11].

Διαβάστε Επίσης  Καρλ Μαρξ: Ο Θησαυρισμός

Πάντως, όσον αφορά τα δύο αυτά πολιτεύματα, τη βασιλεία (ηγεμονία) και τη δημοκρατία που κυριάρχησαν στις πόλεις – κράτη της διαρκώς μεταβατικής ιστορικής Ιταλίας, παρά την ουσιώδη τους διαφορά, ανταποκρίθηκαν πλήρως, το καθένα ξεχωριστά, στα καλέσματα και στις ανάγκες της εποχής τους. Κάποια από τα κοινά χαρακτηριστικά τους, αξίζει να αναφερθούν: (1) κατάργηση των προνομιών της καταγωγής, (2) υποχώρηση της θεοκρατικής αντίληψης και επικράτηση του ορθολογισμού σε όλους τους τομείς της ζωής, (3) διεξαγωγή πολέμων υπό την έννοια των συγκρούσεων ανάμεσα σε κρατικούς οργανισμούς και όχι ανάμεσα σε άτομα με αναρχικό χαρακτήρα και (4) μέσω αυτών των πολιτευμάτων μπήκαν οι βάσεις προκειμένου να δημιουργηθεί η διοικητική, φορολογική και δικαστική γραφειοκρατία[12].

Εν τούτοις, οι πόλεις – κράτη με τα συγκεκριμένα πολιτεύματα, δεν κατάφεραν να εξελιχθούν τόσο, όσο επιθυμούσε και ο ίδιος ο Μακιαβέλλι. Δεν κατάφεραν την εθνική ενοποίηση, την ομοιογένεια και ομογένεια ενός εθνικού κράτους. Όπως μας πληροφορεί ο Κονδύλης, «το αίσθημα της κρίσης είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της Ιταλίας ακριβώς στο χρονικό διάστημα που καλύπτει η ζωή του Μακιαβέλλι, και η πεμπτουσία, καθώς και το εσώτατο κίνητρο, του μακιαβελλικού έργου είναι η επιθυμία και η προσπάθεια εύρεσης των πολιτικών λύσεων που θα δίνανε τη διέξοδο σε τούτην την κρίση (που ο Μακιαβέλλι την ονομάζει «διαφθορά», ρίχνοντας έτσι το βάρος στην ακραία της συνέπεια, δηλαδή στην εξάλειψη της ατομικής ή συλλογικής αρετής και αξιοσύνης)»[13].

Και συνεχίζει, «ιδιαίτερα όσο αφορά τη Φλωρεντία, φαίνεται ότι οι κοινωνικοί λόγοι τούτης της «διαφθοράς» ήσαν η υπερίσχυση του τραπεζικού κεφαλαίου πάνω στο βιομηχανικό και η δημιουργία μιας τάξης αργόσχολων αστών, που δεν άργησαν να συγχωνευθούν με τα κατάλοιπα των ευγενών και να υιοθετήσουν την αυλική ζωή»[14].

Ανακεφαλαιώνοντας, η κατάσταση στη Φλωρεντία, στα χρόνια της νεότητας του Μακιαβέλλι και της συγγραφικής και πολιτικής δραστηριότητάς του (1492 – 1525), χαρακτηρίζονταν από αμέτρητους πολέμους, εμφυλίους και μη. Έτσι λοιπόν, συνέβησαν αρκετά ιστορικά γεγονότα, τα οποία κάθε φορά καθόριζαν τη πορεία της ζωής του Μακιαβέλλι, δηλαδή είχαν έναν προσαρμοστικό χαρακτήρα της «Τύχης» του ίδιου αλλά και της πατρίδας του, της Φλωρεντίας. Ο στοχαστής έζησε τον καιρό όπου άρχοντας – ηγεμόνας της Φλωρεντίας ήταν ο Λαυρέντιος των Μεδίκων και πάπας της ήταν ο Αλέξανδρος ΣΤ΄ Βοργίας. Παράλληλα, ο Μακιαβέλλι το 1494 εισέρχεται στη φλωρεντική Καγκελλαρία υπό τον Marcello di Virgilio Adriani  και το 1498 αναλαμβάνει το αξίωμα του Γραμματέως των Δέκα στην 2η Καγκελλαρία με την αρμοδιότητα του υπευθύνου για εσωτερικές υποθέσεις και θέματα πολέμου[15].

Τον επόμενο χρόνο, το 1499, ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας συνάπτει συμμαχία με τη Βενετία και τη Φλωρεντία, ενώ, ο Μακιαβέλλι χαρακτηρίζεται έμπιστος των Σοντερίνι και πραγματοποιεί διπλωματικές αποστολές, μία εκ των οποίων αποτελεί και το ταξίδι του στην αυλή του Λουδοβίκου ΙΒ΄ , το 1500. Ο Piero Soderini, το 1502, ανεβαίνει στην εξουσία της φλωρεντινής δημοκρατίας και ο Μακιαβέλλι ταξιδεύει στη Ρώμη και στη Γερμανία για να συναντήσει τον Καίσαρα Βοργία, τον Λουδοβίκο ΙΒ΄, τον πάπα Ιούλιο Β΄ και τον Μαξιμιλιανό Α΄, μέχρι και το 1507, έτος όπου συγκροτείται στη Φλωρεντία πολιτοφυλακή, ενώ, στη πόλη – κράτος Νάπολη αρχίζουν να κυριαρχούν οι Ισπανοί[16].

Στη συνέχεια, τα έτη 1511 – 1514 στιγματίζουν τη ζωή του Μακιαβέλλι και την πατρίδα του. Η Γαλλία είχε εισβάλλει στη Φλωρεντία και η τελευταία αναγκάστηκε να συνάψει συμμαχία μαζί της. Όμως, οι κατακτητές των υπόλοιπων πόλεων – κρατών της Ιταλίας, οι Ισπανοί και οι Ελβετοί, έδειξαν φανερά την «ενόχλησή» τους για αυτή τη συμμαχία, αφού το 1511, μαζί με τη Βενετία και τον πάπα, πραγματοποίησαν Ιερή Συμμαχία με το σύνθημα «έξω οι βάρβαροι». Διεξήχθη πόλεμος, κυρίως, ανάμεσα στην Ισπανία και τη Γαλλία ( «Μάχη του Πράτο» ), από τον οποίο νικητής βγήκε η πρώτη. Κορυφαίες συνέπειες ήταν οι εξής: οι Ισπανοί επανέφεραν στην εξουσία της Φλωρεντίας τους Μεδίκους, η Γαλλία έχασε την Ιταλία και ο Μακιαβέλλι εξέπεσε από το αξίωμά του, λόγω του ότι είχε ανέβει από τους Γάλλους[17].

Με αυτή την τροπή των καταστάσεων, το 1513, συλλαμβάνουν τον Μακιαβέλλι με τη κατηγορία υπόπτου συνωμοσίας (με τους Γάλλους) και τον βασανίζουν. Αποφυλακίζοντάς τον, ο Μακιαβέλλι αποσύρεται στο αγρόκτημά του, στο Σαν Κασιάνο, όπου και συγγράφει τα έργα του, μεταξύ άλλων, και τον «Ηγεμόνα». Από εκεί και έπειτα, κρατά επαφές μέσω επιστολών με ανθρωπιστές, από το 1516, ενώ, το 1520, δέχεται την πρόταση του Ιουλίου των Μεδίκων, να συγγράψει την ιστορία της Φλωρεντίας. Μία αποτυχημένη απόπειρα επιστροφής στα γραμματειακά καθήκοντά του γίνεται το 1525, βρίσκοντας δύσπιστους τους δημοκράτες της Φλωρεντίας. Το 1527, στις 22 Ιουνίου, πεθαίνει, ενώ το δημοκρατικό πολίτευμα αποκαθίσταται στη Φλωρεντία[18].               

——————– ——————————————- ————— 

[1] Μακιαβέλλι Ν., Ο Ηγεμόνας, Βάνιας, μετάφραση Ζώζη Ζωγραφίδου – Καραχάλιου, Θεσσαλονίκη, 1991, σελ. 10.

[2] Πλάγγεσης Γ., Νεότερη πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία. Από τον Machiavelli στον Marx, University Studio Press – Επιστημονικών Βιβλίων και Περιοδικών, Θεσσαλονίκη, 2009, σελ. 48.

[3] Κονδύλης Τ., Νικολό Μακιαβέλλι – Έργα, Τόμος 1ος, Κάλβος, Αθήνα, 1984, σελ. 38.

[4] Στο ίδιο, σελ. 19.

[5] Στο ίδιο, σελ. 20.

[6] Στο ίδιο, σελ. 28.

[7] Στο ίδιο, σελ. 29.

[8] Skinner Q., Τα θεμέλια της νεότερης πολιτικής σκέψης, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2005, σελ. 147.

[9] Στο ίδιο, σελ. 149, 150.

[10] Στο ίδιο.

[11] Στο ίδιο, σελ. 152.

[12] Κονδύλης Τ., Νικολό Μακιαβέλλι – Έργα, Τόμος 1ος, Κάλβος, Αθήνα, 1984, σελ. 33.

[13] Στο ίδιο, σελ. 34.

[14] Στο ίδιο.

[15] Μακιαβέλλι Ν., Ο Ηγεμόνας, Βάνιας, μετάφραση Ζώζη Ζωγραφίδου – Καραχάλιου, Θεσσαλονίκη, 1991, σελ. 11.  

[16] Στο ίδιο, σελ. 12.

[17] Στο ίδιο.

[18] Στο ίδιο, σελ. 13.

 

Διαβάστε Επίσης  ‘Πολιτική Εξουσία και Κοινωνικές Τάξεις’: η έννοια της ‘σχετικής αυτονομίας’ του κράτους στον Νίκο Πουλαντζά

Tags: κοινωνική θεωρίαΝικολό ΜακιαβέλιΟ «Ηγεμόνας» (Il principe)πολιτική φιλοσοφία

Related Posts

Ο «πόλεμος των παραδειγμάτων» στην Κοινωνική Έρευνα: Αποτυπώσεις της δημοφιλίας των κυρίαρχων προσεγγίσεων μέσα από το συνδυασμό διαφορετικών πηγών δεδομένων
Κοινωνική Θεωρία

Ο «πόλεμος των παραδειγμάτων» στην Κοινωνική Έρευνα: Αποτυπώσεις της δημοφιλίας των κυρίαρχων προσεγγίσεων μέσα από το συνδυασμό διαφορετικών πηγών δεδομένων

by admin
19 Μαΐου, 2022
0

Ποιό ρεύμα («παράδειγμα») είναι σήμερα το κυρίαρχο; Υπάρχουν τυχόν διαφοροποιήσεις σε ότι αφορά την αποδοχή του ενός ή του άλλου...

Read more
Zygmunt Bauman: Η εποχή μας είναι ξανά μια εποχή φόβων

Bauman: Νομοθέτες και Διερμηνείς

27 Απριλίου, 2022
Object Oriented Ontology: Το έργο του Harman ως «ριζοσπαστική» μορφή του μεταφυσικού ρεαλισμού

Object Oriented Ontology: Το έργο του Harman ως «ριζοσπαστική» μορφή του μεταφυσικού ρεαλισμού

30 Μαρτίου, 2022
Το έγκλημα ως κοινωνικό φαινόμενο

Το έγκλημα ως κοινωνικό φαινόμενο

2 Φεβρουαρίου, 2022
Habermas: Υπέρμαχος της Νεωτερικότητας

Habermas: Υπέρμαχος της Νεωτερικότητας

14 Ιανουαρίου, 2022
Load More

Αφήστε μια απάντηση Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Protection Assistant @ ΙΟΜ Athens / Greece

Ψυχολόγος στον Σύνδεσμο Προστασίας Παιδιών και ΑμεΑ

23 Μαΐου, 2022

“Marie Skłodowska-Curie actions – Postdoctoral Fellowships 2022” | ΕΛΙΑΜΕΠ

23 Μαΐου, 2022

Heath Promoter Supervisor @ Médecins Sans Frontières (MSF) | Greece

23 Μαΐου, 2022

Όλες οι αναρτήσεις στο e-mail σας

Προστεθείτε στους 5,948 εγγεγραμμένους.

Follow us on Facebook

Follow us on Facebook

newsletter

Subscribe to our mailing list

* indicates required



newsletters socialpolicy.gr


Next Post
«Εγκλήματα κατά της ζωής, παιδιά και ΜΜΕ: προβληματισμοί και προκλήσεις»

«Εγκλήματα κατά της ζωής, παιδιά και ΜΜΕ: προβληματισμοί και προκλήσεις»

Παρακίνηση στον Δημόσιο Τομέα: Εφαρμογή της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow για την κατανόηση του κινήτρου και της αφοσίωσης των εργαζομένων

Παρακίνηση στον Δημόσιο Τομέα: Εφαρμογή της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow για την κατανόηση του κινήτρου και της αφοσίωσης των εργαζομένων

Εκτίμηση αναγκών σχετικά με την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη γυναικών προσφύγων και μεταναστριών

Εκτίμηση αναγκών σχετικά με την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη γυναικών προσφύγων και μεταναστριών

socialpolicy.gr

© 2021 socialpolicy.gr

Navigate Site

  • Αρχική
  • Σχετικά με εμάς
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης

Follow Us

No Result
View All Result
  • Αρθρογραφία-Μελέτες
  • Επίκαιρα
    • Διεθνή
    • Σεμινάρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Αρθρογραφία
    • Προγράμματα
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Φορείς Κοινωνικής Πολιτικής
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Βιβλία
  • Υγεία
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Επιλεγμένα
  • Σχετικά με εμάς
  • Συνεργασίες
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης
  • Blog View
  • ENGLISH edition

© 2021 socialpolicy.gr

error: Content is protected !!