Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας 2019: Με πολύ αργούς ρυθμούς οι αλλαγές στο πεδίο της ισότητας

Η Επιτροπή Γιούνκερ έχει αναλάβει δράση σε όλα τα μέτωπα για τη βελτίωση της ζωής των γυναικών στην Ευρώπη, με την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, με τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων και με τη θέσπιση καλύτερων συνθηκών για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τις οικογένειες.

Ο πρώτος αντιπρόεδρος, κ. Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε σήμερα: «Βρισκόμαστε εν έτει 2019 και η πρόοδος στον τομέα της ισότητας των φύλων εξακολουθεί να γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς. Σε ορισμένες χώρες υπάρχει ακόμα και οπισθοδρόμηση. Το μόνο που ζητάμε είναι: ισότητα για όλους. Τίποτα περισσότερο, αλλά και τίποτα λιγότερο. Είναι καιρός γυναίκες και άνδρες να προωθήσουν από κοινού την ισότητα.».

Η κ. Βιέρα Γιούροβα, επίτροπος αρμόδια για τη δικαιοσύνη, τους καταναλωτές και την ισότητα των φύλων, πρόσθεσε: «Οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στην πολιτική σε όλη την ΕΕ, καθώς και στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Θέλω να δω περισσότερες γυναίκες υποψήφιες για τις εκλογές. Θα πρέπει να δώσουμε το παράδειγμα: καλώ τα κράτη μέλη να παρουσιάσουν περισσότερες γυναίκες υποψήφιες ως μελλοντικές Ευρωπαίες επιτρόπους.».

Η σημερινή έκθεση δείχνει κάποια πρόοδο στην ισότητα των φύλων, αλλά οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ανισότητες σε πολλούς τομείς:

• Το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στην ΕΕ έφτασε στο πρωτοφανές υψηλό επίπεδο του 66,4 % το 2017, αλλά η κατάσταση διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών. Το περασμένο έτος, οκτώ κράτη μέλη έλαβαν συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για τη βελτίωση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας (Αυστρία, Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ιταλία, Πολωνία και Σλοβακία).
• Οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας, με μισθούς κατά μέσο όρο 16 % χαμηλότερους από τους αντίστοιχους των ανδρών. Αυτό μεταφράζεται στο συνταξιοδοτικό χάσμα, το οποίο ανήλθε σε 35,7 % το 2017. Σε ορισμένες χώρες, άνω του 10 % των ηλικιωμένων γυναικών δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις δαπάνες της απαραίτητης ιατρικής μέριμνας.
• Οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις. Μόνο 6 από τα 28 εθνικά κοινοβούλια σε όλη την ΕΕ έχουν επικεφαλής γυναίκες και επτά στα δέκα μέλη εθνικών κοινοβουλίων στην ΕΕ είναι άνδρες. Ενώ το σημερινό επίπεδο —30,5 %— γυναικών σε θέσεις ανώτερων υπουργών είναι το υψηλότερο από το 2004, έτος κατά το οποίο έγιναν για πρώτη φορά διαθέσιμα δεδομένα για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εξακολουθούν να υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι οι γυναίκες τείνουν να λαμβάνουν χαρτοφυλάκια που θεωρείται ότι έχουν χαμηλότερη πολιτική προτεραιότητα.
• Η γυάλινη οροφή εξακολουθεί να αποτελεί πραγματικότητα στον επιχειρηματικό κόσμο, με μόνο το 6,3 % των θέσεων διευθύνοντος συμβούλου σε μεγάλες εισηγμένες εταιρείες στην ΕΕ να καταλαμβάνονται από γυναίκες.

Επιμερισμός των ευθυνών φροντίδας με νέους κανόνες της ΕΕ για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής

Η πρόσφατη συμφωνία σχετικά με την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής καθορίζει ελάχιστο ευρωπαϊκό πρότυπο 10 ημερών άδειας πατρότητας μετ’ αποδοχών για τους πατέρες μετά τη γέννηση του παιδιού τους, η οποία θα αποζημιώνεται στο ύψος του επιδόματος ασθενείας. Ενισχύει το υφιστάμενο δικαίωμα γονικής άδειας διάρκειας 4 μηνών, καθιστώντας τους 2 μήνες μη μεταβιβάσιμους μεταξύ των γονέων και θεσπίζοντας αποζημίωση για τους εν λόγω 2 μήνες σε επίπεδο που θα καθορίζεται από τα κράτη μέλη. Περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για την άδεια φροντίδας, με την απόδοση 5 ημερών ανά εργαζόμενο ετησίως, ως νέο ευρωπαϊκό δικαίωμα για τους εργαζομένους. Τέλος, οι νέοι κανόνες ενισχύουν το δικαίωμα όλων των γονέων και των φροντιστών/-τριών να ζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας.

Οι γυναίκες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Τον Νοέμβριο του 2018 οι γυναίκες αντιπροσώπευαν το 36,4 % των 749 μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ευρωβουλευτές), ποσοστό ελαφρώς χαμηλότερο από το ιστορικό υψηλό 37,3 %, που επιτεύχθηκε στα τέλη του 2016. Η Φινλανδία ξεχωρίζει σαφώς, με το 76,9 % των ευρωβουλευτών της να είναι γυναίκες. Επτά κράτη μέλη εκπροσωπούνται από τουλάχιστον το 40 % κάθε φύλου (Ιρλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Λετονία, Μάλτα και Σουηδία), ενώ πάνω από το 80 % των ευρωβουλευτών από τη Βουλγαρία, την Εσθονία, την Κύπρο, τη Λιθουανία και την Ουγγαρία είναι άνδρες.

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι συνεχείς προσπάθειες για την επίτευξη του στόχου κάλυψης του 40 % των θέσεων μεσαίας και ανώτερης διοίκησης από γυναίκες έως το 2019, που έθεσε ο πρόεδρος κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αποφέρουν αποτελέσματα. Το ποσοστό των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις έχει φτάσει το 39 % σε όλα τα επίπεδα, το 37 % σε ανώτερο διευθυντικό επίπεδο και το 40 % σε μεσαίο διευθυντικό επίπεδο.

Ιστορικό

Η ισότητα γυναικών και ανδρών αποτελεί θεμελιώδη αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατοχυρώθηκε εξ αρχής, καθώς η Συνθήκη της Ρώμης περιείχε διάταξη για την ισότητα των αμοιβών.

Το έργο της τρέχουσας Επιτροπής σχετικά με την πολιτική για την ισότητα των φύλων βασίζεται στη «Στρατηγική δέσμευση για την ισότητα των φύλων 2016-2019», η οποία εστιάζεται σε πέντε τομείς προτεραιότητας:

• αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και ισότιμη οικονομική ανεξαρτησία γυναικών και ανδρών·
• μείωση του χάσματος στους μισθούς, τις αποδοχές και τις συντάξεις λόγω φύλου και, συνεπώς, καταπολέμηση της φτώχειας των γυναικών·
• προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στη λήψη αποφάσεων·
• καταπολέμηση της βίας με βάση το φύλο και προστασία και στήριξη των θυμάτων, και
• προώθηση της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο.