5 λόγοι που καθιστούν την μετανάστευση ένα φεμινιστικό ζήτημα

Υπολογίζεται ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι μετανάστες – ένας στους επτά ανθρώπους.

Καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να κατανοήσουν πώς αυτές οι μαζικές μετακινήσεις επηρεάζουν τις κοινωνίες, τις οικονομίες, την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα, οι ανάγκες των γυναικών και των κοριτσιών παραμελούνται. Παρακάτω θα διαβάσετε πέντε λόγους για τους οποίους η μετανάστευση αποτελεί  ένα σοβαρό ζήτημα για τις γυναίκες και τα κορίτσια.

 

1.Σχεδόν οι μισοί μετανάστες είναι γυναίκες και κορίτσια. Οι γυναίκες μεταναστεύουν όλο και περισσότερο μόνες τους ή ως οι κεφαλές των νοικοκυριών τους.

Περίπου 250 εκατομμύρια άνθρωποι είναι διεθνείς μετανάστες – άνθρωποι που εγκαταλείπουν τις χώρες καταγωγής τους για αναζήτηση ευκαιριών ή για λόγους ασφάλειας. Από αυτούς, σχεδόν οι μισοί είναι γυναίκες και κορίτσια.

Ορισμένες από αυτές τις μετακινήσεις ωθούνται από συγκρούσεις. Σήμερα, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων έχει εκτοπιστεί βίαια από τα σπίτια τους. Εκτιμάται ότι περίπου οι μισοί από τους πρόσφυγες είναι γυναίκες.

Οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν επίσης σημαντικό ποσοστό οικονομικών μεταναστών. Για παράδειγμα αποτελούν την συντριπτική πλειονότητα όλων των μεταναστών οικιακών εργαζομένων.

Τέλος, οι γυναίκες μεταναστεύουν όλο και περισσότερο μόνες τους ή ως οι κεφαλές των νοικοκυριών τους. Αυτή η τάση αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για την οικονομική ανεξαρτησία και την ενδυνάμωσή τους. 

 

2. Οι μετανάστριες αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, της εμπορίας ανθρώπων και της βίας.

Όλοι οι μετανάστες είναι ευάλωτοι στην κακοποίηση και εκμετάλλευση, αλλά οι γυναίκες που μεταναστεύουν κινδυνεύουν ιδιαίτερα. Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα του 2016, οι γυναίκες και τα κορίτσια αντιπροσωπεύουν το 71% όλων των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων.

Οι γυναίκες και τα κορίτσια αντιμετωπίζουν επίσης πρόσθετες ευαλωτότητες όταν εκτοπίζονται από συγκρούσεις ή φυσικές καταστροφές.

Το χάος και η κατάρρευση των συστημάτων προστασίας σημαίνει ότι οι δράστες μπορούν να κακοποιούν με ατιμωρησία. Η έλλειψη στέγης, ο συνωστισμός σε καταυλισμούς προσφύγων και οι κακώς φωτισμένες δημόσιες τουαλέτες αυξάνουν τον κίνδυνο βίας με βάση το φύλο, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας.

Οι οικογένειες που αντιμετωπίζουν εξαιρετικές δυσκολίες μπορούν επίσης να υιοθετήσουν μηχανισμούς αντιμετώπισης που θέτουν σε κίνδυνο την ευημερία των γυναικών και των κοριτσιών. Μια μελέτη που υποστηρίχτηκε από το UNFPA, για παράδειγμα, διαπίστωσε ανησυχητικά ποσοστά παιδικών γάμων μεταξύ ορισμένων ευάλωτων πληθυσμών Σύριων προσφύγων.

Και όταν συμβαίνουν κακοποιήσεις, πολλές μετανάστριες και κορίτσια στερούνται τους πόρους, τα υποστηρικτικά συστήματα και τις γνώσεις για να ζητήσουν βοήθεια.

 

3. Οι μετανάστριες υφίστανται διπλή διάκριση – ως γυναίκες και ως μετανάστριες.

Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία αποτελούν σοβαρά προβλήματα όταν συμβαίνει μετανάστευση μεγάλης κλίμακας και το αντι-μεταναστευτικό κλίμα βρίσκεται σε άνοδο σε πολλές χώρες.

Αρνητικές απεικονίσεις των μεταναστών και των προσφύγων εμφανίζονται συχνά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ τα οφέλη που φέρνουν οι μετανάστες – όπως οι οικονομικές τους συνεισφορές – σπάνια αναφέρονται στις ειδήσεις.

Οι γυναίκες και τα κορίτσια μπορεί να υποφέρουν διπλά από αυτές τις συμπεριφορές, αντιμετωπίζοντας όχι μόνο διακρίσεις με βάση το καθεστώς τους ως μετανάστριες αλλά και με βάση το φύλο τους.

Αυτό μπορεί να λάβει τη μορφή διακρίσεων και κακομεταχείρισης – συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης – στο χώρο εργασίας, κατά την αναζήτηση στέγασης, κατά τη χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών και κατά την πρόσβαση τους στην εκπαίδευση και στις υπηρεσίες υγείας.

 

4. Οι γυναίκες δεν σταματούν να κυοφορούν όταν βρίσκονται σε κίνηση.

Σημαντικός αριθμός μεταναστριών είναι πιθανό να είναι έγκυες ή να μείνουν έγκυες. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών – ή μέσα στο χάος του εκτοπισμού – οι γυναίκες ενδέχεται να χάσουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, συμπεριλαμβανομένου του οικογενειακού προγραμματισμού, των προγεννητικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών ασφαλούς τοκετού.

Η έλλειψη αυτών των υπηρεσιών μπορεί να αποβεί θανάσιμη. Στην πραγματικότητα, θεωρείται μία από τις κύριες αιτίες θανάτου, ασθένειας και αναπηρίας μεταξύ των εκτοπισμένων γυναικών και των κοριτσιών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία. Παρόλα αυτά, η μετανάστευση μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή μιας εγκύου γυναίκας σε μια κρίσιμη κατάσταση, ειδικά εάν η ανασφάλεια ή η κατάρρευση των συστημάτων υγείας απειλούν τη ζωή της στο τόπο καταγωγής της. 

Το UNFPA συνεργάζεται με κυβερνήσεις και άλλους εταίρους για να υποστηρίξει το δικαίωμα των μεταναστριών για πρόσβαση στη φροντίδα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης κινητών κλινικών σε καταυλισμούς εκτοπισμένων και στις κοινότητες προσφύγων. Ωστόσο, πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη για να αυξηθεί η πρόσβαση στις υπηρεσίες αυτές.

 

5. Οι γυναίκες και τα κορίτσια μετανάστριες είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν προβλήματα υγείας – τόσο κατά τη μετακίνηση όσο και στους προορισμούς τους.

Ακόμη και όταν οι μετανάστριες φθάσουν στους επιθυμητούς προορισμούς τους, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια στην υγειονομική περίθαλψη, ιδίως στις υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Για παράδειγμα, οι μετανάστριες μπορεί να έρθουν αντιμέτωπες με σημαντικά υψηλότερους κινδύνους τραυματισμού και θανάτου από ότι οι γηγενείς γυναίκες καθώς και υψηλότερους κινδύνους μόλυνσης από τον ιό HIV, ψυχολογικού τραύματος και βίας.

Η πλειονότητα των διεθνών μεταναστριών καταλήγουν σε πόλεις, όπου ενδέχεται να αντιμετωπίσουν εμπόδια πρόσβασης σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, συμπεριλαμβανομένου του κόστους, του συνωστισμού, των προκλήσεων στις μεταφορές και της επισφαλούς στέγασης.

Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν σημαντικά κέρδη όσον αφορά στην επένδυση στην υγεία του μεταναστευτικού πληθυσμού, ιδίως της υγειονομικής περίθαλψης για την αναπαραγωγή, όπως ο οικογενειακός προγραμματισμός και η προγεννητική φροντίδα.

 

Πηγή: unfpa.org

Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη

socialpolicy.gr