Νεολαία ’17-’27: Πλαίσιο Στρατηγικής για την Ενδυνάμωση των Νέων

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑ ’17-’27. ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
 

• το κείμενο που προσδιορίζει τις αρχές και τους στόχους για τους νέους στην Ελλάδα, λαμβάνοντας υπόψη τους σύγχρονους μετασχηματισμούς της νεολαίας και τις κοινωνιολογικές, οικονομικές και πολιτιστικές διαστάσεις τους.
• οι διαδικασίες που διασφαλίζουν την ενεργή συμμετοχή των νέων στη χάραξη πολιτικής.
• τα διαθέσιμα (ή και τα πιθανά) εργαλεία και προγράμματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη των στόχων, αλλά και ο μελλοντικός σχεδιασμός με ορίζοντα δεκαετίας.
• οι δείκτες, οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες εποπτείας και παρακολούθησης που θα υιοθετήσει η Ελληνική Πολιτεία, προκειμένου να είναι σε θέση: αφενός, να αξιολογεί την απόδοση και την αποτελεσματικότητα των διαφόρων εργαλείων, δράσεων και προγραμμάτων και, αφετέρου, να προσαρμόζει αναλόγως τις εφαρμοζόμενες πολιτικές με σκοπό τα βέλτιστα αποτελέσματα.
• η εξειδίκευση και προσαρμογή των γενικών Ευρωπαϊκών αποφάσεων, οδηγιών και προτεραιοτήτων για τους νέους στα δεδομένα της χώρας μας
• είναι όμως, ταυτόχρονα, και εκείνες οι κατευθύνσεις που στοχεύουν στις ανάγκες των νέων σε τοπικό επίπεδο.
   

Η προσέγγισή 

Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη κοινωνικής δικαιοσύνης και ισονομίας τόσο μεταξύ των γενεών όσο και εντός των γενεών, αλλά και το γεγονός ότι το μέλλον της χώρας και η στρατηγική της ανάκαμψη εξαρτάται από τους νέους της, καθίσταται απόλυτη προτεραιότητα. Μια πιο δίκαιη κοινωνία απαιτεί από την Πολιτεία να δώσει την ευκαιρία στους νέους και στις νέες να αναπτύξουν και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Ένας τέτοιος στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της επένδυσης στις δικές τους ικανότητες και δεξιότητες, αν η πολιτεία αξιοποιήσει την ενέργεια και τη δράση τους, ενθαρρύνοντας τη σκέψη και τις φιλοδοξίες τους, παρέχοντας ευκαιρίες για περαιτέρω ανάπτυξη και βελτίωση σε μια σειρά από τομείς που τους απασχολούν.
 
Χωρίς αμφιβολία, για να έχουμε αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές για τη Νεολαία είναι απαραίτητο να σχεδιαστεί μια σαφής και ολοκληρωμένη στρατηγική, η οποία θα περιλαμβάνει πολιτικές που θα ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των νέων και θα δεσμεύει τους παράγοντες της Πολιτείας σε έναν μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Για το λόγο αυτό, στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου αναπτύσσονται συγκεκριμένοι στόχοι, αλλά και τρόπους δράσης για την επίτευξή τους. Στόχοι που αντανακλούν αφενός στόχοι που η Πολιτεία αντιλαμβάνεται το ρόλο των νέων στο πολιτικό – κοινωνικό – οικονομικό γίγνεσθαι και, αφετέρου μέτρα και πρωτοβουλίες που δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες ενδυνάμωσης και υποστήριξης των νέων.
 
Η παρακολούθηση της εφαρμογής, καθώς και η διαδικασία αξιολόγησης αποτελούν επίσης βασικά συστατικά της στρατηγικής για τη θεμελίωση αποτελεσματικών δημόσιων πολιτικών για τη Νεολαία. Προς την κατεύθυνση αυτή υιοθετήθηκε η ακόλουθη μεθοδολογία:
 
Πρώτον, για την τεκμηρίωση του κάθε στόχου ΄λήφθηκε υπόψη η παραχθείσα μέχρι σήμερα γνώση σχετικά με τις ανάγκες των νέων μέσω της αξιοποίησης των διαθέσιμων ερευνητικών δεδομένων, τα αποτελέσματα της χαρτογράφησης της δημόσιας διοίκησης για υφιστάμενες πολιτικές που αφορούν τους νέους, αλλά και βιωματικές πρακτικές όπως η τρέχουσα διαδικασία των διαβουλεύσεων (ηλεκτρονικών ή και διά ζώσης) με τους ίδιους τους νέους, τους φορείς, τις οργανώσεις και τις συλλογικότητες που δρουν για τη νεολαία ή με τη νεολαία.
 
Δεύτερον, αξιοποιήθηκαν οι υφιστάμενοι δείκτες – εθνικών, ευρωπαϊκών ή διεθνών – αλλά και δημιουργήθηκαν νέοι, οι οποίοι θα επιτρέπουν την πραγματοποίηση ελέγχων, ώστε να διαπιστώνεται κατά πόσο πληρούνται οι γενικοί και οι επιμέρους στόχοι, όπως και η ετήσια παρακολούθηση και συνολική αξιολόγηση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Πολιτεία θα παραμείνει επικεντρωμένη στη βελτίωση της ευημερίας των νέων με έναν οργανωμένο και συστηματικό τρόπο.
 
Τρίτον, καθώς είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι το φάσμα των θεμάτων που επηρεάζουν τους νέους απαιτεί διατομεακές προσεγγίσεις πολιτικής. Για το λόγο αυτό, η παρούσα προσπάθεια ενθαρρύνει τη διατομεακή συνεργασία όχι μόνο σε επίπεδο ενδοϋπηρεσιακών δομών μεταξύ της κεντρικής, περιφερειακής και τοπικής διοίκησης ή διυπουργικών συνεργειών, αλλά και σε άμεσο διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας. Μόνο με αυτό τον τρόπο είναι δυνατόν να διασφαλιστεί ότι η στρατηγική για την Νεολαία θα έχει πραγματικό αντίκτυπο στους νέους και θα χρησιμεύει ως κοινή αναφορά σε οποιαδήποτε μελλοντική συζήτηση και συνεργασία.
 
Τέλος, η στρατηγική για τη Νεολαία διέπεται από μια σειρά αρχών που αποτελούν τη βάση για τη διαρκή βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της, καθώς και για την ποιότητα των συνεργασιών που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο της εφαρμογής της. Επιπλέον, οι συγκεκριμένες αρχές επηρεάζουν τις μεθόδους βάσει των οποίων η Πολιτεία επεξεργάζεται τις πολιτικές για τη Νεολαία, διαμορφώνει τα προγράμματα και επικοινωνεί τα αποτελέσματά τους.
 
Οι αρχές που διέπουν την Στρατηγική για τη Νεολαία

Οι αρχές που διέπουν την Στρατηγική καθορίζουν την ορθότητα και την αποτελεσματικότητά της. Οι συγκεκριμένες αρχές προσδιορίστηκαν μετά από διερεύνηση αντίστοιχων στρατηγικών για την Νεολαία σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και αφού κατατέθηκαν σε διάλογο μέσω της διαδικασίας της προδιαβούλευσης, με απώτερο στόχο την ανάδειξη της σημαντικότητάς τους και την πιθανή – περαιτέρω – εξειδίκευσή τους. Η προτεραιοποίησή τους αναδείχθηκε κυρίως από την προδιαβούλευση με τη μαθητική νεολαία μέσω της χρήσης διαδικτυακών (online) ερωτηματολογίων.
 

1. Διασφάλιση ισότητας για τους νέους και τις νέες (ίσα δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες, ίση μεταχείριση και σεβασμός της διαφορετικότητάς τους)
2. Ενδυνάμωση των νέων και ενίσχυση της αυτονομίας τους
3. Ενθάρρυνση της ατομικής και κοινωνικής υπευθυνότητας
4. Προαγωγή της ενεργούς συμμετοχής των νέων σε διαδικασίες και κέντρα λήψης αποφάσεων για θέματα που τους αφορούν
5. Κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη
6. Συνεργασία και αμοιβαία δέσμευση μεταξύ όλων των φορέων που στηρίζουν τους νέους
7. Τεκμηρίωση και επιστημονική έρευνα
8. Διαφάνεια
    

Στοιχεία που συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν

Για τον καθορισμό των βασικών στόχων του πλαισίου στρατηγικής, την αποτύπωση κατά το δυνατόν των υφιστάμενων εργαλείων και προγραμμάτων που βρίσκονται σε λειτουργία ή σχεδιασμό, καθώς και τους δείκτες παρακολούθησης έχουν ληφθεί υπόψη τα ακόλουθα:
 

• Τα αποτελέσματα της δημόσιας ηλεκτρονικής προδιαβούλευσης (Αύγουστος Σεπτέμβριος 2017).
• Τα αποτελέσματα της προδιαβούλευσης με τη Μαθητική Νεολαία, με συγκέντρωση τουλάχιστον 1.000 ερωτηματολογίων από Λύκεια της χώρας (Σεπτέμβριος 2017).
• Η σχετική μελέτη του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής για τον τομέα της νεολαίας (2017).
• Η χαρτογράφηση από την Ελληνική Κυβέρνηση σχετικά με τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030.
• Η χαρτογράφηση των εργαλείων και προγραμμάτων της Κεντρικής Κυβέρνησης για τη Νεολαία, μέσω της χρήσης ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας που δημιουργήθηκε ειδικά για το σκοπό αυτό από τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς (Ιούλιος-Αύγουστος 2017).
• Οι προτάσεις και παρατηρήσεις που κατατέθηκαν στο πλαίσιο σχετικής συνεδρίασης της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας & Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Σεπτέμβριος 2017).
• Οι προτάσεις και παρατηρήσεις του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής στο προσχέδιο της Στρατηγικής (Δεκέμβριος 2017).
• Οι προτάσεις και παρατηρήσεις των αποτελεσμάτων των δια ζώσης διαβουλεύσεων σε Κομοτηνή, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης και Λάρισα (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2018).
• Ευρωπαϊκά και διεθνή κείμενα πολιτικής, καθώς και η σχετική επιστημονική βιβλιογραφία.
   

Συνοπτικά οι Εθνικοί στόχοι του στρατηγικού σχεδίου για τη Νεολαία 2017-2027

Η Στρατηγική για τη Νεολαία διαρθρώνεται σε επτά κύριους στόχους. Οι στόχοι αυτοί, όπως φαίνεται και στον ακόλουθο πίνακα, έχουν άμεση διασύνδεση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
 
 Στόχοι Στρατηγικής για τη Νεολαία 2017-2027 και η σύνδεσή τους με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ

1. Προαγωγή της Αυτονομίας και Ανεξαρτησίας των Νέων και Διευκόλυνση της Μετάβασής τους στην Ενήλικη Ζωή (ΣΒΑ 1, 3, 4, 8, 10, 11,16)
2. Προσιτή και Ποιοτική Εκπαίδευση-Κατάρτιση-Μαθητεία ( ΣΒΑ 4, 8, 9, 12)
3. Αξιοπρεπής Εργασία και Ανάπτυξη της Επιχειρηματικότητας των Νέων (ΣΒΑ 8, 4, 9, 10 12, 13, 17)
4. Υγεία, Πρόνοια και Ευεξία (ΣΒΑ 3, 1, 2, 10, 11, 12,16)
5. Ενίσχυση της Συμμετοχής των Νέων στη Δημοκρατική Ζωή (ΣΒΑ 16,10,5,11,17)
6. Μείωση των Ανισοτήτων μεταξύ των Νέων (ΣΒΑ 10,5,1,3,4,8,11,16,17)
7. Πόλεις Φιλικές προς τους Νέους (ΣΒΑ 11, 12,13, 16, 17)

Δείτε αναλυτικά τους Στόχους της Στρατηγικής για τη Νεολαία 2017-2027 στην επίσημη σελίδα του «Νεολαία ’17-’27».