Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας 2019 | ΜΜΕ για τη δημοκρατία: Δημοσιογραφία και εκλογές σε εποχές παραπληροφόρησης

Τα γεγονότα, και όχι τα ψέματα θα πρέπει να δικαιολογούν τις αποφάσεις των πολιτών κατά τη διάρκεια των εκλογών.

Η διάδοση της παραπληροφόρησης κατά τη διάρκεια των εκλογών περιπλέκει τις δημοκρατικές δυνατότητες της δημοσιογραφίας. Οι ψευδείς πληροφορίες που διαδίδονται διαμέσου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των κοινωνικών πλατφορμών ανταλλαγής μηνυμάτων χρησιμοποιούνται για να επηρεάσουν τις ψήφους των πολιτών. Αυτό το γεγονός υπονομεύει την ποιοτική δημοσιογραφία, η οποία είναι υπεύθυνη για την παροχή επαληθεύσιμων πληροφοριών και η οποία κατέχει τη δύναμη να λογοδοτεί για την ακεραιότητα, την ειρήνη και τη δικαιοσύνη μιας εκλογής. Οι πολίτες πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις με βάση επαληθευμένες και αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης.

Οι τεχνολογικές καινοτομίες θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη ειρηνικών εκλογών.

Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης κατά τη διάρκεια των εκλογικών εκστρατειών θα πρέπει να εξεταστεί, ιδίως κατά την περίοδο των εκλογών, όταν οι πολίτες χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τις πλατφόρμες του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων για πολιτικές συζητήσεις και διαλόγους. Η τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να αξιοποιηθεί για να στηρίξει τα ΜΜΕ που μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο για ειρηνικές εκλογές. Αυτό περιλαμβάνει την αντιμετώπιση προκλητικού περιεχομένου που γίνεται viral (γίνεται ευρέως γνωστό) σε βάρος των πληροφοριών που βασίζονται σε γεγονότα και αυτοματοποιημένων chat bots που διαδίδουν υλικό προπαγάνδας, ακόμη και αν οι δημοσιογράφοι και οι fact checkers το καταρρίπτουν. 

Η διαφάνεια και το δικαίωμα στην πληροφόρηση προστατεύουν την ακεραιότητα των εκλογών.

Το διαδίκτυο και οι ψηφιακές τεχνολογίες δίνουν στους υποψηφίους ένα άμεσο μέσο επικοινωνίας με το εκλογικό σώμα. Ωστόσο, κάποιες ψηφιακές τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για να επηρεάσουν τις επιλογές των ανθρώπων διαφεύγουν από τον έλεγχο – όπως για παράδειγμα αν η διαφήμιση συμμορφώνεται με τους κανόνες των εκλογικών αρχών. Χωρίς την αποτελεσματική πρόσβαση στην πληροφόρηση και τη διαφάνεια, η ακεραιότητα και η νομιμότητα των εκλογών μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο. Χρειαζόμαστε τεχνολογικές εταιρείες και κυβερνήσεις που να είναι πιο διαφανείς και που να σέβονται τους κανόνες και τους κανονισμούς των εκλογών, προκειμένου να εγγυηθούν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.

Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να μπορούν να εργάζονται χωρίς φόβο.

Ο εχθρικός πολιτικός λόγος που επιδιώκει να δυσφημίσει την επαγγελματική δημοσιογραφία και τις αληθινές ειδήσεις μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Όταν οι πολιτικοί χρησιμοποιούν ρητορική κατά των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αυξάνεται ο κίνδυνος βίας κατά των δημοσιογράφων καθώς και η διαδικτυακή παρενόχληση. Χρειαζόμαστε γρήγορες πολιτικές και δικαστικές απαντήσεις για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας για εγκλήματα εναντίον δημοσιογράφων.

H διακοπή του διαδικτύου θέτει σε κίνδυνο τη δημοκρατία.

Κατά τη διάρκεια των εκλογών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους πολίτες να συμμετέχουν σε συζητήσεις, να γνωρίζουν τις εκλογικές παρατυπίες και να λαμβάνουν επαληθευμένες πληροφορίες. Όταν το διαδίκτυο διακόπτεται με σκοπό να περιορίσει τις πληροφορίες αυτές και να ασκηθεί έλεγχος για το τι κανείς μπορεί να διαβάσει και να ακούσει, το δικαίωμα των πολιτών στην πρόσβαση σε πληροφορίες και την ελευθερία της έκφρασης περιορίζονται. Τα κουτσομπολιά και οι φήμες μπορούν να ευδοκιμήσουν. Η διακοπή του internet, το αδικαιολόγητο φιλτράρισμα περιεχομένου και ο αποκλεισμός ιστοτόπων, αποτελούν πρακτικές που παραβιάζουν το δικαίωμα των πολιτών στην αναζήτηση, λήψη και μετάδοση πληροφοριών. 

Ένα ανοικτό και προσβάσιμο διαδίκτυο για όλους.

Μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς για τη διακυβέρνηση του διαδικτύου είναι θεμελιώδης για την ελευθερία έκφρασης στο διαδίκτυο. Οι κυβερνήσεις και όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς πρέπει να υποστηρίξουν την παγκοσμιότητα του διαδικτύου με βάση τις αρχές ROAM: Ανθρώπινα Δικαιώματα, ανοιχτό, προσβάσιμο σε όλους που διασφαλίζει τη συμμετοχή πολλών ενδιαφερομένων. Η UNESCO διαθέτει δείκτες τους οποίους οι εμπλεκόμενοι φορείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να αξιολογήσουν τα εθνικά τοπικά δίκτυα και να προτείνουν βελτιώσεις πολιτικών βάσει στοιχείων.

Η δίκαιη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και το μίσος.

Οι αναφορές σχετικά με τις συγκρούσεις, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη διαφορετικές απόψεις από διαφορετικές πηγές και αποφεύγουν να εργαλειοποιηθούν από διαφορετικές πλευρές, μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της πόλωσης. Οι διχασμένες κοινωνίες μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στις ειρηνικές εκλογές. Η δημοσιογραφία μπορεί επίσης να αποτελέσει δύναμη για τη συμφιλίωση πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά τις εκλογές, ιδίως σε καταστάσεις που ακολουθούν μετά από συγκρούσεις. 

Οι ενημερωμένοι πολίτες με κριτική σκέψη μπορούν να συμβάλουν σε ειρηνικές εκλογές. 

Τα προγράμματα ενημέρωσης των εκλογέων θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνουν προσεγγίσεις μέσων ενημέρωσης και πληροφόρησης. Όσο περισσότεροι πολίτες είναι σε θέση να αναλύουν πληροφορίες με κριτικό τρόπο, τόσο λιγότερο επιρρεπείς θα είναι στο να διαμοιράζουν ψευδή στοιχεία και να εντοπίζουν αξιόπιστες πηγές. Οι πολίτες χρειάζονται ικανότητες για την εμπλοκή τους με πληροφορίες, προκειμένου να πραγματοποιούν σωστές επιλογές και να ψηφίζουν ελεύθερα.

Τα μέσα ενημέρωσης συμβάλλουν σε ειρηνικές, δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίες.

O στόχος βιώσιμης ανάπτυξης 16, Στόχος 10 καλεί για “πρόσβαση του κοινού στην ενημέρωση και στις θεμελιώδεις ελευθερίες”. Αυτό ενσαρκώνει τη δυνατότητα των μέσων ενημέρωσης να προωθούν ειρηνικές, δίκαιες και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίες. Οι δύο δείκτες στο πλαίσιο του Στόχου 16.10 καλύπτουν την ασφάλεια των δημοσιογράφων και τις νομικές και πολιτικές εγγυήσεις για την πρόσβαση σε πληροφορίες.

 

Δείτε επίσης: Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης: Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ισχυροί Θεσμοί – Συνεργασία για τους Στόχους (Στόχος 16, 17)

 

Πηγή: unesco.org

Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη

socialpolicy.gr