Κάθε χρόνο, στις 31 Μαΐου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και οι παγκόσμιοι εταίροι του εορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος. Ο ετήσιος εορτασμός αποτελεί μια ευκαιρία για την αύξηση της ευαισθητοποίησης για τις βλαβερές και θανατηφόρες επιπτώσεις της χρήσης προϊόντων καπνού και της παθητικής έκθεσης στον καπνό, καθώς και για την αποτροπή της χρήσης καπνού σε οποιαδήποτε μορφή.
Η εστίαση για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2019 βρίσκεται στο κάπνισμα και την υγεία των πνευμόνων. Η καμπάνια του ΠΟΥ ευαισθητοποιεί για τα παρακάτω:
| Τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των πνευμόνων των ανθρώπων που κάνουν χρήση προϊόντων καπνού, από τον καρκίνο έως τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. | Τον καθοριστικό ρόλο που παίζουν οι πνεύμονες στην υγεία και την ευεξία των ανθρώπων. |
Πως ο καπνός απειλεί την υγεία των πνευμόνων των ανθρώπων παγκοσμίως
Καρκίνος των πνευμόνων. Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία του καρκίνου του πνεύμονα, που ευθύνεται για πάνω από τα δύο τρίτα των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα παγκοσμίως. Η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα στο σπίτι ή στο χώρο εργασίας αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα. Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα: μετά από 10 χρόνια διακοπής του καπνίσματος, ο κίνδυνος μειώνεται στα μισά σε σχέση με έναν καπνιστή.
Χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις. Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονική νόσο (COPD). Ο κίνδυνος ανάπτυξης COPD είναι ιδιαίτερα υψηλός μεταξύ των ατόμων που ξεκινούν το κάπνισμα σε νεαρή ηλικία, καθώς η χρήση καπνού μειώνει σημαντικά την ανάπτυξη των πνευμόνων. Ο καπνός συνήθως επιδεινώνει το άσθμα, το οποίο περιορίζει τις δραστηριότητες και συμβάλει στην αναπηρία του ατόμου. Η πρόωρη διακοπή του καπνίσματος είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την μείωση της εξέλιξης της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και για την βελτίωση των συμπτωμάτων του άσθματος.
Καθόλη τη διάρκεια της ζωής. Τα βρέφη που εκτίθενται εντός της μήτρας στις τοξίνες του καπνού, εξαιτίας του μητρικού καπνίσματος ή της παθητικής έκθεσης της μητέρας σε καπνό, συχνά βιώνουν μειωμένη ανάπτυξη και λειτουργία στους πνεύμονες. Τα μικρά παιδιά που εκτίθεται σε παθητικό κάπνισμα βρίσκονται σε κίνδυνο να εμφανίσουν ή να επιδεινωθούν τα συμπτώματα του άσθματος τους, της πνευμονίας και της βρογχίτιδας, και συχνών αναπνευστικών λοιμώξεων.
Παγκοσμίως, περίπου 60.000 παιδιά πεθαίνουν πριν από την ηλικία των 5 ετών από λοιμώξεις του κάτω αναπνευστικού που έχουν προκληθεί από την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Εκείνα που ζουν και περνούν στην ενηλικίωση συνεχίζουν να υφίστανται τις επιπτώσεις της παθητικής έκθεσης στον καπνό, καθώς οι συχνές λοιμώξεις του κάτω αναπνευστικού κατά την παιδική ηλικία αυξάνουν αισθητά τον κίνδυνο ανάπτυξης COPD κατά την ενήλικη ζωή.
Φυματίωση. Η φυματίωση (TB) βλάπτει τους πνεύμονες και μειώνει τη λειτουργία τους, η οποία επιδεινώνεται περαιτέρω από το κάπνισμα. Τα χημικά στοιχεία του καπνού μπορούν να πυροδοτήσουν λανθάνουσα λοίμωξη φυματίωσης (σ.σ. τα βακτήρια της φυματίωσης μπορούν να ζήσουν στο σώμα χωρίς να ενεργοποιήσουν την ασθένεια στο άτομο), με την οποία είναι μολυσμένοι περίπου το ένα τέταρτο των ανθρώπων που νοσούν. Η ασθένεια από τη νόσο της φυματίωσης, σε συνδυασμό με τις καταστροφικές επιπτώσεις της χρήσης του καπνού στους πνεύμονες, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο αναπηρίας και θανάτου από αναπνευστικά προβλήματα.
Ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο καπνός είναι μια πολύ επικίνδυνη μορφή ρύπανσης της ατμόσφαιρας σε κλειστούς χώρους: περιλαμβάνει πάνω από 7.000 χημικά στοιχεία, 69 εκ των οποίων γνωρίζουμε πως προκαλούν καρκίνο. Παρόλο που ο καπνός μπορεί να είναι αόρατος ή άοσμος, μπορεί να παραμένει στον αέρα έως και 5 ώρες, θέτοντας εκείνους που εκτίθενται σε αυτόν σε κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα, χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις και μειωμένη πνευμονική λειτουργία.
Η χρήση καπνού σε οποιαδήποτε μορφή είναι θανατηφόρα και απειλεί την υγεία των πνευμόνων όλων των ανθρώπων που εκτίθενται στον καπνό. Ο καπνός σκοτώνει ένα άτομο κάθε 4 δευτερόλεπτα.
Broshure
Το 90% των καρκίνων των πνευμόνων θα μπορούσαν να προληφθούν με τον τερματισμό της χρήσης του καπνού – Νέα έκθεση (WHO/Europe)
Η νέα έκθεση του ΠΟΥ/Ευρώπης, “Xρήση καπνού στην Ευρώπη-έκθεση για τις τάσεις του 2019” προσφέρει επιβεβαίωση ότι η χρήση καπνού παραμένει ένα ζήτημα δημόσιας υγείας μέγιστης σημασίας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην Περιφέρεια της Ευρώπης, η οποία παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης προϊόντων καπνού σε όλο τον κόσμο, με περίπου 209 εκατομμύρια ανθρώπους (29%) να καπνίζουν. Η έκθεση που δημοσιεύτηκε σήμερα, κατά την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, εξετάζει τον επιπολασμό της χρήσης καπνού και την αντίδραση των συστημάτων υγείας.
Η έκθεση σημειώνει ότι σχεδόν 9 στους 10 θανάτους (συμπεριλαμβανομένης της πρόωρης θνησιμότητας) από τραχεία, βρόγχο και καρκίνο του πνεύμονα στην Περιφέρεια της Ευρώπης σχετίζονται με τον καπνό. Με άλλα λόγια, το 90% των καρκίνων των πνευμόνων θα μπορούσαν να προληφθούν με τον τερματισμό της χρήσης του καπνού.
Η έκθεση αποκαλύπτει πολλές ακόμα ανησυχητικές τάσεις που υπογραμμίζουν την ανάγκη για άμεση δράση όσον αφορά τον έλεγχο του καπνού, συμπεριλαμβάνοντας τα ακόλουθα:
- 18% των θανάτων που σχετίζονταν με μη μεταδιδόμενες ασθένειες στην Περιφέρεια της Ευρώπης το 2018, μπορούν να αποδοθούν στη χρήση καπνού, δηλαδή περίπου 1 στους 5 πρόωρους θανάτους από μη μεταδιδόμενες ασθένειες θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τον τερματισμό της χρήσης προϊόντων καπνού.
- Το ποσοστό των θανάτων από μη μεταδιδόμενες ασθένειες εξαιτίας του καπνού ήταν 4 φορές υψηλότερο στους άνδρες (28%) από ότι στις γυναίκες (7%), το οποίο θα πρέπει να αντανακλάται στις στρατηγικές ελέγχου και πρόληψης με βάση το φύλο.
- 27% των θανάτων από καρκίνο αποδόθηκαν στη χρήση καπνού το 2018.
- 21% των γυναικών (74 εκατομμύρια) καπνίζουν επί του παρόντος την Περιφέρεια της Ευρώπης, το υψηλότερο ποσοστό παγκοσμίως, και η αλλαγή αυτής της τάσης απαιτεί περαιτέρω προσδιορισμό και εφαρμογή στρατηγικών απόκρισης με βάση το φύλο.
- Ο επιπολασμός της χρήσης καπνού μεταξύ των ενηλίκων και των παιδιών παραμένει υψηλός, όμως φαίνεται να μειώνεται – παρόλα αυτά, όχι ομοιόμορφα.
- Παρότι ενθαρρυντική, η μείωση στη χρήση προϊόντων καπνού δεν είναι αρκετή για να αγγίξει τον στόχο της μείωσης κατά 30% που τέθηκε από το Σχέδιο Δράσης για τη πρόληψη και τον ελέγχο των μη μεταδιδόμενων ασθενειών στην Περιφέρεια της Ευρώπης κατά το 2016-2025 – αυτό μπορεί να είναι εφικτό, όμως μόνο αν οι χώρες προσδώσουν μεγαλύτερη προσοχή στη συνέχιση και στην βελτίωση της πρόληψης και του ελέγχου της χρήσης καπνού, μέσα από την αξιοποίηση της σύμβασης πλαισίου του ΠΟΥ για την καταπολέμηση του καπνίσματος και των οδηγιών του (όπως την αύξηση του φόρου, τη διάθεση πακέτων προϊόντων καπνού χωρίς εικόνες, την απαγόρευση διαφημίσεων και την εξάλειψη της έκθεσης σε παθητικό κάπνισμα).
Πηγή: who.int
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
