Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων για “άμεσα μέτρα” υπέρ των παιδιών μεταναστών απαιτεί επείγουσα δράση

Ελλάδα: Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων για “άμεσα μέτρα” υπέρ των παιδιών μεταναστών απαιτεί επείγουσα δράση

Η Διεθνής Επιτροπή Νομικών (International Commission of Jurists – ICJ), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (European Council on Refugees and Exiles – ECRE) και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) καλωσορίζουν την απόφαση της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων που υποδεικνύει στην Ελλάδα τη λήψη “άμεσων μέτρων” για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών μεταναστών.

Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει τώρα να προχωρήσει σε επείγοντα μέτρα προκειμένου να συμμορφωθεί µε την απόφαση της Επιτροπής και να αποτρέψει σοβαρή και ανεπανόρθωτη βλάβη στα συγκεκριμένα παιδιά, συµπεριλαμβανομένης της προσβολής της σωματικής και ψυχικής τους υγείας, καθώς και της ασφάλειάς τους.

Η απόφαση της Επιτροπής, που εκδόθηκε στις 23 Μαΐου, απαιτεί από την κυβέρνηση να παράσχει άμεσα σε παιδιά μετανάστες κατάλληλη στέγη, τρόφιμα, νερό, εκπαίδευση και ιατρική περίθαλψη· να απομακρύνει τα ασυνόδευτα παιδιά από χώρους κράτησης και Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στα σύνορα, να τους παρέχει πρόσβαση σε κατάλληλες για την ηλικία τους δομές φιλοξενίας καθώς και να διασφαλίσει τον αποτελεσματικό διορισμό επιτρόπων. Η Επιτροπή παρατήρησε ότι η απόφαση για “άμεσα μέτρα” ήταν εξαιρετική αλλά απαραίτητη σε αυτήν την περίπτωση, δεδομένης της αποτυχίας της κυβέρνησης να αντικρούσει τις σοβαρές ανησυχίες σχετικά µε τη βαρύτητα και τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης στην οποία βρίσκονται τα παιδιά μετανάστες στην Ελλάδα.

Η απόφαση αυτή αποτελεί συνέχεια της συλλογικής προσφυγής που κατατέθηκε ενώπιον της Επιτροπής από το ICJ, το ECRE και το ΕΣΠ, και αναφέρει συστημικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των παιδιών μεταναστών στην ενδοχώρα καθώς και στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Η προσφυγή καταγράφει πληθώρα ενεργειών και παραλείψεων, µε τις οποίες η Ελλάδα αποτυγχάνει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της σχετικά µε την προστασία των παιδιών μεταναστών σύμφωνα µε τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, εκθέτοντάς τα σε συνθήκες ανεπαρκούς υγιεινής, ανασφάλειας και βίας.

Επιπλέον της υπόδειξης άμεσων μέτρων, η Επιτροπή έκρινε την προσφυγή παραδεκτή. Αναμένεται πλέον η εξέταση της προσφυγής και η εξακρίβωση της ουσίας των καταγγελιών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων.

Το νομικό πλαίσιο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων είναι µία επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης µε αντικείμενο την επιτήρηση των υποχρεώσεων των Κρατών Μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης υπό τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη µέσω συλλογικών προσφυγών και εθνικών εκθέσεων από τα Συμβαλλόμενα Μέρη. Οι συλλογικές προσφυγές μπορούν να κατατεθούν από µη κυβερνητικές οργανώσεις και κοινωνικούς φορείς, αναφέροντας τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του Χάρτη.

Η συλλογική προσφυγή από τη Διεθνή Επιτροπή Νομικών (International Commission of Jurists – ICJ) και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (European Council on Refugees and Exiles – ECRE) κατά της Ελλάδας (Αριθμός Προσφυγής 173/2018) κατατέθηκε ενώπιον της Επιτροπής το Δεκέμβριο 2018.

Η προσφυγή επικαλείται συστημικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των παιδιών μεταναστών υπό το Χάρτη. Αυτές περιλαμβάνουν τη συστηματική και συνεχιζόμενη απουσία επαρκών δομών φιλοξενίας και την έλλειψη αποτελεσματικού δικτύου επιτροπείας ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, που έχουν ως αποτέλεσμα την έκθεσή τους σε επικίνδυνη έλλειψη προστασίας, συµπεριλαμβανομένης της έλλειψης στέγης και της θέσης τους σε κράτηση.

Η προσφυγή επίσης αναφέρει ότι σοβαρές ελλείψεις σε δομές βασικής περίθαλψης έχουν περαιτέρω σημαντικές επιπτώσεις στην υγιεινή, την καθαριότητα και την ουσιαστική περίθαλψη και φροντίδα της σωματικής και ψυχικής υγείας των παιδιών. Επιπλέον, οι εγκαταστάσεις μικτής διαμονής, η περιορισμένη – αν όχι ανύπαρκτη –φύλαξη και το ελλιπές σύστημα επιτροπείας έχουν οδηγήσει σε πολυάριθμες καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση, βίαιες επιθέσεις, παρενόχληση και εξευτελισμό των παιδιών μεταναστών σε κέντρα φιλοξενίας στα Ελληνικά νησιά.

Μεταξύ των συνεπειών των συνθηκών που περιγράφονται στην προσφυγή έχουν υπάρξει, σε ορισμένες περιοχές, περιστατικά αυτοτραυματισµού, ακόμα και απόπειρες αυτοκτονίας.