Για το έργο ‘Βαλ’ τους Χ- Ο Μαύρος Χάρτης της Αθήνας

του Σίμου Ανδρονίδη

To Ίδρυμα ‘Ρόζα Λούξεμπουργκ’ και η Μη Κυβερνητική Οργάνωση ‘Human Rights 360’,[1] σε συνεργασία με τον δήμο Αθηναίων, προχώρησαν στη δημιουργία ενός άμεσου και διαδραστικού χάρτη ο οποίος και απεικονίζει τις επιθέσεις με ρατσιστικό κίνητρο που έλαβαν χώρα στην πόλη της Αθήνας, ιδίως την περίοδο από το 2011 έως το 2013.

 Όπως διαβάζουμε σε σχετικό άρθρο της ενημερωτικής ιστοσελίδας ‘In.gr’: «Το χρονικό διάστημα από το 2011 ως το 2018 πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 1.000 καταγεγραμμένες ρατσιστικές επιθέσεις στην Αθήνα. Για το διαδραστικό χάρτη επιλέχθηκαν 50, οι περισσότερες από τις οποίες έγιναν από το 2011 ως το 2013, ενώ συμπληρώθηκαν με κάποιες πριν και μετά από το διάστημα αυτό. Ανάμεσα σε αυτές, εμβληματικές υποθέσεις που δικάζονται στη δίκη της Χρυσής Αυγής, όπως η επίθεση κατά συνδικαλιστών του ΚΚΕ, η επίθεση κατά Αιγυπτίων αλιεργατών και η δολοφονία Φύσσα, καθώς και παλαιότερα περιστατικά, όπως η επίθεση στον Δημήτρη Κουσουρή το 1998 έξω από το δικαστήριο της Ευελπίδων, αλλά και πολύ πιο πρόσφατα, όπως η επίθεση το 2017 στον φοιτητή Αλέξη Λάζαρη».[2]

 Έχοντας τον εύγλωττο τίτλο ‘Βαλ’ τους Χ- Ο Μαύρος Χάρτης της Αθήνας’,[3] το όλο εγχείρημα δύναται να προβεί στη συνάρθρωση νέων, τεχνικών δυνατοτήτων χωρικής απεικόνισης και σήμανσης του προσίδιου ρατσιστικού συμβάντος[4] με την επάλληλη εικονοποίηση του από διάφορους κομίστες, την ανάδειξη της κοινωνιο-οντολογίας της βίας που ασκείται επί του σώματος και δη του ‘εκτός χρόνου’ σώματος, με τις ‘γραμμές’ και με τις εκφάνσεις της ‘ειδικά’ ρατσιστικής βίας που αναπαράγεται και διαχέεται στο χώρο, προσιδιάζοντας παράλληλα στη διαδικασία μίας εμπρόθετης συμπερίληψης των περιστατικών-συμβάντων που δεν παύουν να φέρουν το πρόσημο του ‘επείγοντος’: από την δολοφονική επίθεση στον Παύλο Φύσσα[5] στο Κερατσίνι το 2013, επίθεση που συμπύκνωσε τους όρους άσκησης της Χρυσαυγίτικης-νεοναζιστικής ‘βιοπολιτικής’ (Achille Mbembe) που καθίσταται σημαίνον τμήμα της χωρικής πολιτικής της οργάνωσης υπό το πλέγμα μίας διάστικτης όσο και βίαιης ‘εκκαθάρισης’ της ‘νεγρότητας’ με ό,τι δύναται να σημάνει αυτός ο όρος, έως την φόνευση του Πακιστανού εργάτη Σαχζάτ Λουκμάν το 2013, φόνευση προσώπου και παράλληλα ‘φόνευση’ των κοινωνιο-πολιτισμικών εκφάνσεων που έφερε το υποκείμενο ‘Σαχζάτ  Λουκμάν’, από την πολιτική-ιδεολογική χρήση της βίας που διαρκώς αναπαρίσταται ως ‘οργασμικός ενθουσιασμός’, και δεικνύεται στην περίπτωση της επίθεσης κατά συνδικαλιστών του ‘Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου’ (ΠΑΜΕ),[6] έως τις πιο πρόσφατες επιθετικές ενέργειες με επίκεντρο την χωρικότητα ως εγκάρσιο σημείο τομής που διαχωρίζει κοινωνιο-συμβολικά, το  μείζον εθνικό από την ‘ανιστορική’ ετερότητα, το όλο χωρικό-πολιτικό όσο και καλλιτεχνικό project διαπνέεται από το ‘πνεύμα’ ενός εγκλητικού και μαχόμενου ‘αντι-φασισμού’, εννοιολογώντας αυτό που δύναται να αποκαλέσουμε ως ‘καθημερινότητα της ρατσιστικής βίας’.

Σε αυτό το πλαίσιο, η βία ως ρατσισμός και ρατσιστική στρατηγική και ο ρατσισμός ωσάν ‘οικεία’ βία, ενσκήπτουν καθημερινά σε διαφορετικά σημεία της πόλης, ‘συν-διαλέγονται’ με τους ‘χρόνους’ της κρίσης[7] (το ίδιο το project δια-κρατεί ως σημείο αναφορά την πρώτη περίοδο της βαθιάς οικονομικής-κεφαλαιοκρατικής κρίσης), εναλλάσσουν μεταξύ βίαιου και ‘μαύρου’ ακτιβισμού με τακτικές ‘ανορθόδοξου’ πολέμου στο κέντρο της πόλης και μη, τακτικές που ενίοτε επεδίωξαν να προσλάβουν και μαζικά χαρακτηριστικά, διαμορφώνοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις για την συγκρότηση ενός διφυούς που πλαισίου που ‘ασκείται’.

 Όπως επισημαίνει με ενάργεια ο Βαγγέλης Γαλάνης: «Ο φασισμός υπόσχεται τη ζωή μέσα σε ένα μυθικό στοιχείο, την πίστη σε έναν συγκροτησιακό μύθο, στον οποίο το άτομο λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο και τις ορίζουσες του. Ψυχαναλυτικά μιλώντας, συνιστά μια επιστροφή στο παρόν, ως καταναγκασμός επανάληψης, στην υπηρεσία των ενορμήσεων θανάτου (της ετερότητας,[8] του σώματος;), μια επι-στροφή εγκλωβισμένη σε αναπαραστάσεις πράγματος και όχι αναπαραστάσεις λέξεις (απουσία νοηματοδότησης της ετερότητας)».[9]

  Εντός αυτών των ίδιων ‘εκφράσεων’, του φασισμού ως πρωτεϊκή-πρωταρχική φαντασιακή ‘υπόσχεση’ του πάντα δυνατού και συνάμα αισθητού, ‘υπόσχεση’ μίας εκφραστικής ‘απελευθέρωσης’, η ρατσιστική ακόμη και η ανοιχτά φασιστική βία, νοηματοδοτεί την «αναπαράσταση»[10] του σώματος σε διάφορες μορφές, σημαίνεται και σημαίνεται από την δεσπόζουσα του χώρου ως καθαυτό «συγκροτησιακού μύθου», δεικνύοντας προς τους άξονες της ‘κίνησης’, εκεί όπου προγραμματισμένα και ‘ανύποπτα’, ορατά και ‘αόρατα’, δραστικά και μη, το πρόταγμα της βία που διεκδικείται από νεο-ναζιστικές[11] και ακροδεξιές[12]-εθνικιστικές συλλογικότητες, προσλαμβάνει ή αλλιώς, μετασχηματίζεται σε ίδια μαρτυρία που δεν απέχει και πολύ από τις εκφάνσεις και το πεδίο του κινητοποιητικού ‘μύθου’, του ‘μύθου’ που ‘συλλαμβάνοντας’ με όρους επι-γενόμενης αντίστιξης την κοινωνική ολότητα, ασκείται ‘αξιωματικά’, θέτοντας στο στόχαστρο πρόσφυγες και μετανάστες, κομμουνιστές και αναρχικούς, μέλη της ‘ΛΟΑΤΚΙ’ κοινότητας, προτάσσοντας την μεγέθυνση επί του ‘όλου’: σε ποιον ‘ανήκει’ η ‘σκιά;’

Το  όλο εγχείρημα ‘Bαλ’ τους Χ’, συνιστά ένα κριτικό εγχείρημα ανάδυσης της ‘καθημερινότητας της ρατσιστικής βίας’ σε όλες τις διαστάσεις της, ανα-καλεί τις αξιώσεις της κοινωνιο-πολιτικά οριζόμενης Χρυσαυγίτικης ‘μήτρας’ που εκβάλλει εντός αλλά και πέραν της βίας, δυνάμενη να αντλήσει από το ‘δυναμολογικό’ υπόστρωμα του σωματικού όσο και λεκτικού ίχνους που αφήνουν στο πεδίο της πόλης, η ασκούμενη βία της Χρυσής Αυγής [13] όσο, και αυτή είναι μία σημαίνουσα διάσταση, εθνικιστικές συλλογικότητες που λειτουργούν τελετουργικά.

Υπό το πρίσμα του χώρου και δη του κοινωνικού χώρου, το συγκεκριμένο εγχείρημα ‘επι-κοινωνεί’ ή δύναται να ‘επι-κοινωνήσει’ με τις φωτογραφικές απεικονίσεις της ρατσιστικής βίας από τον Γιάννη Μπεχράκη η ματιά του οποίου καθίσταται χωρικά προσδιορισμένη, καθώς και θεωρητικά εστιασμένη σε έναν διάστικτο ‘Χρυσαυγιτισμό’ ωσάν κοινωνική και πολιτική αισθητική, όπως επίσης, ‘επι-κοινωνεί’ με το εγχείρημα της ομάδας ‘Forensic Architecture’, τα μέλη της οποίας, όπως αναφέρει σε μία ευσύνοπτη παρουσίαση της δράσης της η Τζίνα Σωτηροπούλου (εφημερίδα ‘Η Καθημερινή’), «με εργαλεία χωρικού και πολυμεσικού σχεδιασμού, αποδομούν τις πλαστές αφηγήσεις και παράγουν μια νέα συνεκτική αφηγηματική δομή μέσω τρισδιάστατων αρχιτεκτονικών μοντέλων».[14]

 Αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνολογικές δυνατότητες, την θεωρητική σκευή περί ρατσισμού και την αμεσότητα της καλλιτεχνικής προσέγγισης (το ‘μυστήριο’ που παράγει η θέαση του βίαιου ‘εκτελεστή’),  το εγχείρημα ανα-συγκροτεί την ‘τοπολογία’[15] της ρατσιστικής βίας[16] ως συμβολική και μη ‘επανεκκίνηση’, ήτοι την Αθήνα ως ρηξιακό όριο, εκθέτοντας μέσω έντονων χρωμάτων σώματα, σώματα που βιώνουν όχι μία, αλλά διάφορα ‘φορτία’ βίας, βίας που ετίθετο στην προμετωπίδα μίας ‘ρέουσας’ αφήγησης.

Η ιστορικότητα του βίαιου προτσές ανα-συντίθεται εκ νέου, διαμέσου της δυνατότητας που διαθέτει ο χρήστης να παρατηρήσει στο κινητό του τηλέφωνο, οπτικά και αδιαμεσολάβητα, τα χαρακτηριστικά της επίθεσης, εντρυφώντας στις προϋποθέσεις που καθιστούν την βία, την ρατσιστική βία ‘εφαρμόσιμη’, αξιο-θεμελιωμένη σε ένα γίγνεσθαι ‘ασύγγνωστων’ ενορμήσεων.

Εκ νέου παραπέμποντας στην αναλυτική περί φασισμού του Βαγγέλη Γαλάνη, το έργο ‘Βαλ’ τους Χ’, με στοιχεία μίας ‘φορτισμένης’ αρνητικότητας, θέτει στο επίκεντρο «τη ριζική επίθεση του φασισμού  στο σώμα, στη σωματικότητα (υλικότητα), καθώς αυτός εξοντώνει (διαχρονικά) την προοπτική ενός είναι και όχι ενός πράττειν».[17]

Η ρατσιστική[18] βία δεν αποτελεί ‘μηδενικό άθροισμα’, παρά δράση που καταγράφεται με το βλέμμα στραμμένο στο παρόν, στη δίκη της Χρυσής Αυγής.[19] Το έργο ‘Βαλ’ τους Χ’ που νοείται ως καθαυτό πολιτική πράξη, περιλαμβάνει και τις έμφυλες διαστάσεις της ρατσιστικής-χωρικής βίας, επιδιώκοντας να αποτελέσει, με βάση την διαπίστωση της Judith Butler, «άσκηση μιας συγκεκριμένης μορφής ελευθερίας και διεκδίκηση μιας συγκεκριμένης μορφής ισότητας».[20]

—————– ————————

[1] Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα’, Ενημερωτική-Ειδησεογραφική Ιστοσελίδα ‘In.gr’, 14/03/2019, https://www.in.gr/2019/03/14/greece/valtous-x-o-mayros-xartis-tis-athinas-oi-ratsistikes-epitheseis-apotypomenes-se-skitsa/. Η ρατσιστική βία ενσκήπτει στο χώρο, ως ένα ίδιο Φροϋδικό «Αυτό» που προέρχεται από την φράση «Όπου ήταν Αυτό,  πρέπει Εγώ  να γίνω» (‘Wo Es was, soll Ich werden’). Το «Αυτό» ως δεσπόζουσα βία που τείνει σε μία οριακή κανονικοποίηση εντός πόλης, πλαισιώνεται, με τα λόγια του Κορνήλιου Καστοριάδη, «σαν κάτι που σημαίνει ουσιαστικά αυτή τη λειτουργία του ασυνειδήτου, η οποία επενδύει με πραγματικότητα το φαντασιακό, το αυτονομεί και του προσδίδει αποφασιστική εξουσία- βέβαια το περιεχόμενο αυτού του φαντασιακού βρίσκεται σε σχέση με το λόγο του Άλλου («επανάληψη», αλλά συγχρόνως διευρυμένος μετασχηματισμός αυτού του λόγου). Βλέπε σχετικά, Καστοριάδης Κορνήλιος, ‘Η Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας’, Μετάφραση: Σπαντιδάκη Γιούλη, Σπαντιδάκης Κώστας & Χαλικιάς Σωτήρης, Επιμέλεια Μετάφρασης: Σπαντιδάκης Κώστας, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ,. 150 & 153. Το ρατσιστικό-βίαιο  «Αυτό» κατατίθεται επί του λόγου του ‘Άλλου όσο και του ‘εαυτού’, ‘δίδει’ μία πραγματικότητα και όχι απλά «επενδύει με πραγματικότητα το φαντασιακό», λειτουργώντας ως ‘τεχνολογία’ που φέρει έναν καταμερισμό που δύναται να απο-κόψει το σημαίνον από τα σημαινόμενα του, ‘ενσαρκώνοντας’ αυτό που πολλαπλασιάζεται εκείνη την στιγμή: το ‘είδωλο στον καθρέφτη’, ήτοι στο χώρο.

[2] Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π. Τα συμβάντα που επιλέχθηκαν, προέρχονται τα περισσότερο από την κρίσιμη όσο και κρισιακή διετία 2011-2013, περίοδο που σημασιοδοτείται από την κοινωνική και πολιτική αύξηση της επιρροής της Χρυσής Αυγής η οποία και μετατοπίζει διαρκώς τα όρια του ‘πράττειν’ της προς το πεδίο του δρόμου, αναγνωρίζει και αναγνωρίζεται στη δράση των ‘Ταγμάτων Εφόδου’, προσλαμβάνει τον χώρο και τις γωνίες του ως πλέγματα που επαναφέρουν την αίσθηση και την αισθητική του ‘Εβραίου’ που χρήζει υπέρβασης.

[3] Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π. Σε αυτή την περίπτωση, ο τίτλος του έργου,  δεικνύει το περιεχόμενο μίας βίας που ενέχει ένα συγκεκριμένο, συμβολικά, χρώμα: το μαύρο ως σφαιρική ‘ενσάρκωση’ ενός ‘βιό-κοσμου’ που δρα εντατικά.

[4] «Στην καταγραφή των περιστατικών συνέβαλε η δημιουργία του Δικτύου Καταγραφής Ρατσιστικής Βίας το 2011, μέλος του οποίου είναι και η οργάνωση «Human Rights360». Όπως επισημαίνει η επικεφαλής της οργάνωσης Ελένη Τάκου, «η λειτουργία του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας βοήθησε στην καταγραφή αυτών των περιστατικών, ωστόσο αυτά είναι η κορυφή του παγόβουνου, καθώς ένα πολύ μικρό ποσοστό των θυμάτων έρχονται σε επαφή με τις οργανώσεις». Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π.

[5] Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π. «Η διαφορά είναι ότι, χωρίς η ΧΑ (σ.σ: Χρυσή Αυγή) να αποποιείται το χαρακτήρα του «εξολοθρευτή», καθώς η βία -συμβολική ή πραγματική- δεν λείπει από τις ποικίλες δράσεις της, με την άνοδο των ποσοστών της και την είσοδο της στη Βουλή, «πολιτικοποιείται» ο εθνικιστικός/ρατσιστικός λόγος της με το να ενδύεται κι έναν προστατευτικό, κοινωνικό μανδύα». Βλέπε σχετικά, Κουκουτσάκη Αφροδίτη, ‘Από το κοινωνικό στο «ποινικό» κράτος. Η Χρυσή Αυγή και οι συμβολικές λειτουργίες των ποινικών θεσμών’, στο: Εμμανουηλίδης Μάριος & Κουκουτσάκη Αφροδίτη, (επιμ.), ‘Χρυσή Αυγή και στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης’, Πρόλογος: Ψαρράς Δημήτρης, Εκδόσεις Futura, Αθήνα, 2013, σελ. 106. Η φόνευση του Παύλου Φύσσα ‘είναι’ η ίδια η υποκειμενικότητα, πολιτική και ιδεολογική, της Χρυσής Αυγής.

[6] Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π. Οι βίαιες επιθέσεις εναντίον των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ, ανεστραμμένο δηλώνουν την λαϊκότητα του ‘πατρός’,  εκθέτουν τον ουσιαστικοποιημένο και απορριπτικό αντι-κομμουνισμό της οργάνωσης που εδώ ‘προσωποποιείται’, δια-κρατώντας ιστορικές ρίζες’ του Εμφύλιου Πολέμου, με την βία να εξειδικεύεται προς τον συγχρονικό ‘Εαμόβουλγαρο’ το πρόσωπο (η αναπαράσταση της ‘αντεθνικής δαιμονολογίας’),  του οποίου μένει να ‘καεί’.

[7] Για «βαθιά και πολυεπίπεδη κρίση» κάνει λόγο στην ανάλυση του για τη συνταγματική αναθεώρηση ο Κώστας Μποτόπουλος. Βλέπε σχετικά, Μποτόπουλος Κώστας, ‘Να μείνει κάτι’, Εφημερίδα ‘Τα Νέα’, 14/03/2019, σελ. 11.

[8] Οι έτεροι, οι ‘άλλοι’ κοινωνικά, συμβολικά, πολιτισμικά και εργασιακά,  «με διαφορετικούς αλλά ουσιαστικούς τρόπους εγκλωβίζονται μέσα στα όρια της πόλης σαν το οικειοποιημένο περιθώριο της». Βλέπε σχετικά, Μπάτλερ Τζούντιθ & Τσακραβόρτι Γκαγιάτρι Σπίβακ, ‘Τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο. Γλώσσα, πολιτική και το δικαίωμα του ανήκειν’, Επιμέλεια Μετάφρασης-Εισαγωγή: Καραβαντά Μ., Εκδόσεις Τόπος, Αθήνα, 2015, σελ. 46.

[9] Βλέπε σχετικά, Γαλάνης Βαγγέλης, ‘Γίγνεσθαι (μη) φασίστας. Μια ψυχοδυναμική-πολιτισμική θεώρηση’, στο: Βαμβακίδου Ιφιγένεια, Καλεράντε Ευαγγελία & Σολάκη Ανδρομάχη, (επιμ.), ‘Από το Ρόζα Λούξεμπουργκ στο τερατώδες είδωλο της Ευρώπης. Οι παθογένειες του καπιταλιστικού συστήματος’, Εκδόσεις Επέκεινα, Τρίκαλα, 2016, σελ. 90. Η ανάλυση του Βαγγέλη Γαλάνη είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα θεωρητικά καθότι συσχετίζει την πολιτική θεωρία με τις αναλυτικές δυνατότητες που προσφέρει η ψυχανάλυση, όσον αφορά την ερμηνεία του φασιστικού φαινομένου, εμβαθύνοντας στον φασισμό ως ‘πόνο’ που ‘υπόσχεται’ στην ετερότητα την ‘μη-λύτρωση’.

[10] Βλέπε την ρητορική του Βαγγέλη Γαλάνη.  Γαλάνης Βαγγέλης, ‘Γίγνεσθαι (μη) φασίστας. Μια ψυχοδυναμική-πολιτισμική θεώρηση’, στο: Βαμβακίδου Ιφιγένεια, Καλεράντε Ευαγγελία & Σολάκη Ανδρομάχη, (επιμ.), ‘Από το Ρόζα Λούξεμπουργκ στο τερατώδες είδωλο της Ευρώπης. Οι παθογένειες του καπιταλιστικού συστήματος…ό.π., σελ. 90.

[11] Δεν θεωρούμε πως η ρατσιστική βία, (έτσι όπως εκφράστηκε και διαμέσου της δράσης της Χρυσής Αυγής την τελευταία ιστορική περίοδο), αντανακλά την αισθητική του ‘μικρομεσαίου’ ή του ‘νοικοκυραίου’ για να χρησιμοποιήσουμε έναν όρο που χρησιμοποιεί ο Νίκος Ποταμιάνος, αλλά, συσσωρεύει και εκλύει μία κοινωνική δυναμική που κινείται γύρω από τον ‘αστερισμό’ μίας κουλτούρας που,  προσδιορίζοντας την βία ως εγγενές πεδίο διασφάλισης ενός ‘ιεροποιημένου ορθολογισμού’ που αποκτά ‘χρώμα’, ‘εδαφοποιείται’ και παράλληλα ‘απο-τηλεοπτικοποιείται’ (το ανεστραμμένο είδωλο του ‘συμμέτοχου’ που εναλλάσσει τις λέξεις με σφαίρες):  ο φόβος του ‘άλλου’ προσλαμβάνει υπόσταση. Η βία της Χρυσή Αυγής, η ενίοτε θανατηφόρα ασκούμενη βία, δεν καθίσταται στατική και μονοσήμαντη, παρά αντλεί από κοινωνικές, αναπαραγόμενες μαρτυρίες που σιωπηλά και μη εναρμονίζονται με το προσωπείο του ‘καλού παιδιού με τα μαύρα’, εκ-φέροντας τους όρους οργάνωσης της κοινωνικής και πολιτικής συναίνεσης.

[12] Η Βασιλική Γεωργιάδου υπενθυμίζει πως, «ίσως να μην αρέσει σε πολλούς, όμως είναι πραγματικότητα ότι δεν είναι μόνο η άκρα/ριζοσπαστική Αριστερά που άντλησε υποστήριξε από την ανάδειξη της διαίρεσης «μνημόνιο-αντιμνημόνιο». Το ίδιο συνέβη και με δυνάμεις της Άκρας Δεξιάς αν και όχι τόσο γιατί τα κόμματα της στην Ελλάδα ήταν κατά κυριολεξία κατά των μνημονίων», τονίζοντας την διάσταση αύξησης της κοινωνικής-πολιτικής επιρροής των ακροδεξιών κομμάτων εν Ελλάδι, πάνω στη βάση της απίσχνασης του παραδοσιακού δικομματισμού και των «παραδοσιακών διαιρετικών τομών». Βλέπε σχετικά, Γεωργιάδου Βασιλική, ‘Η Άκρα Δεξιά και τα μνημόνια’, Εφημερίδα ‘Το Βήμα’, Ένθετο ‘Νέες Εποχές’, 17/03/2019, σελ. 6-7.

[13] Κινούμενη στον άξονα της κοινωνικής-πολιτικής παρουσίας της Χρυσής Αυγής και του πολιτικού-ιδεολογικού λόγου που αρθρώνει, η ανάλυση της Βασιλικής Γεωργιάδου εντρυφεί στο ευρύτερο, ελληνικό ιστορικό, εθνικιστικό-αντισημιτικό υπόβαθρο από το οποίο αντλεί η οργάνωση συγκροτώντας το δικό της ‘κοσμο-σύστημα’: «Η οργάνωση εμπεριέκλειε δυνάμεις και ιδεολογικά ρεύματα της ελληνικής Ακροδεξιάς. Η φράση του επικεφαλής της «Είμαστε οι εθνικιστές, οι εθνικοσοσιαλιστές, οι φασίστες» συμπυκνώνει αυτές ακριβώς τις παραδόσεις, οι οποίες πηγάζουν από συγκεκριμένες οργανώσεις της μεταπολεμικής εποχής, αλλά και του Μεσοπολέμου, αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι η ΧΑ (σ.σ: Χρυσή Αυγή) έχει επικαλεστεί το «κίνημα των Επιστράτων», το καθεστώς της 4^ης Αυγούστου και τη μεταξική παράδοση, ενώ στο σκέλος της αντισημιτικής ιδεολογίας και του βίαιου ακτιβισμού είναι εμφανείς οι εκλεκτικές συγγένειες και με την Τρία Έψιλον (ΕΕΕ)». Βλέπε σχετικά, Γεωργιάδου Βασιλική, ‘Η Άκρα Δεξιά και τα μνημόνια’, Εφημερίδα ‘Το Βήμα’, Ένθετο ‘Νέες Εποχές…ό.π., σελ. 6-7.

[14] Βλέπε σχετικά, Σωτηροπούλου Τζίνα, ‘Η «ανατομία» ενός εγκλήματος’, Εφημερίδα ‘Η Καθημερινή’, Ένθετο ‘Τέχνες & Γράμματα’, 10/03/2019, σελ. 3. Χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα, χωρικά μοντέλα ανάλυσης και αναπαράστασης, η ερευνητική ομάδα που αποτελείται από αρχιτέκτονες, φωτογράφους, δικηγόρους έως προγραμματιστές λογισμικού, κινούμενη μεταξύ πολιτικής και τεχνολογίας, οι ‘Forensic Architecture’,  ανα-κατασκευάζoυν οπτικά   εκτατικά το τι έλαβε χώρα την νύχτα της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, αναδεικνύουν  την βίαιη σκευή της Χρυσής Αυγής που επιτελείται πολιτικά και σωματικά, επιζητώντας, στρατηγικά, το αίμα ως εκπλήρωση της όλης πορείας, αναζητώντας συνάμα τις αβλεψίες της τοπικής αστυνομικής δύναμης, εγγράφοντας στο πεδίο της έρευνας, συσχετίσεις της αστυνομίας ως κατασταλτικού θεσμού-μηχανισμού με την εθνικιστική και ‘στρατιωτικοποιημένη’ ιδεολογία της Χρυσής Αυγής, για την οποία ο μείζων ‘πόλεμος’ επιτελείται εντός χώρου. Η ομάδα πλέον εστιάζει στην περίπτωση του θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου.

[15] «Σκοπός του εγχειρήματος είναι να συγκροτήσει την τοπογραφία της ρατσιστικής βίας και να κάνει γνωστή στο ευρύ κοινό την επικινδυνότητά της. Ο χάρτης που δημιουργήθηκε αποτυπώνει τόσο τις επιθέσεις όσο και τις ιστορίες της ρατσιστικής βίας που βρίσκονται πίσω από αυτές.

Με μία περιήγηση στα σημεία του, ο επισκέπτης συνειδητοποιεί ότι καθεμία από τις επιθέσεις αυτές δεν είναι απλώς μια διεύθυνση, αλλά ένα σημείο όπου μια βίαιη υπόθεση έλαβε χώρα δίπλα μας, στις γειτονιές της Αθήνας». Πλέον ο χώρος εναρμονίζεται με την ιστορία που έλαβε χώρα, δίδοντας έμφαση στο ‘πως’.  Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π.

[16] Η ρατσιστική βία δεν περιλαμβάνει αποκλειστικά την δράση της Χρυσής Αυγής, αλλά, ευρισκόμενη σε ‘υπόγεια’ ώσμωση μαζί της,  αναγνωρίζεται και σε διάφορες εθνικιστικές συλλογικότητες που ευρίσκονται εντός πόλης. Μορφή σημαίνουσας φυλετικής-αντισημιτικής ‘βίας’, συμβολικού τύπου,  θεωρούμε ό,τι είναι η βεβήλωση Εβραϊκών χώρων και νεκροταφείων, εκεί όπου καθίσταται ορατός ένας ιδιαίτερος, παροντικός και ‘βίαιος’ αντισημιτισμός συνωμοσιολογικών αποχρώσεων.

[17] Γαλάνης Βαγγέλης, ‘Γίγνεσθαι (μη) φασίστας. Μια ψυχοδυναμική-πολιτισμική θεώρηση’, στο: Βαμβακίδου Ιφιγένεια, Καλεράντε Ευαγγελία & Σολάκη Ανδρομάχη, (επιμ.), ‘Από το Ρόζα Λούξεμπουργκ στο τερατώδες είδωλο της Ευρώπης. Οι παθογένειες του καπιταλιστικού συστήματος…ό.π., σελ. 89.

[18] Η αναπληρώτρια διευθύντρια  της οργάνωσης ‘Human Rights 360’, Ελένη Τάκου,  ασκεί κριτική στις προβλέψεις του νέου Ποινικού Κώδικα, τονίζοντας πως, «με την αναμόρφωση του Ποινικού Κώδικα θα ξαναγυρίσουμε σε ένα καθεστώς, όπου το ρατσιστικό κίνητρο θα είναι επιβαρυντική περίσταση μόνο στο τέλος της δικαστικής διαδικασίας, παρά το γεγονός ότι το 2014 υπήρξε μια μεγάλη τομή όπου η αστυνομία μπορούσε να χαρακτηρίσει ένα έγκλημα από την αρχή ως πιθανολογούμενα ρατσιστικό και ο εισαγγελέας να εισάγει το αδίκημα ως αδίκημα με ρατσιστικό κίνητρο». Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π.

[19] Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ηλέκτρα Αλεξανδροπούλου από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, η πρωτοβουλία αυτή «ξεκίνησε από την αγωνία να κάνουμε πράγματα, ώστε να ανέβει στην ατζέντα της κοινωνίας η δίκη της Χρυσής Αυγής, η οποία είναι η μεγαλύτερη δίκη μετά τη δίκη της Νυρεμβέργης, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς δικάζονται οπαδοί του ναζισμού για εγκληματική οργάνωση». Βλέπε σχετικά, ‘ «Βαλ’ τους Χ: Οι ρατσιστικές επιθέσεις αποτυπωμένες σε σκίτσα…ό.π.

[20] Βλέπε σχετικά, Μπάτλερ Τζούντιθ & Τσακραβόρτι Γκαγιάτρι Σπίβακ, ‘Τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο. Γλώσσα, πολιτική και το δικαίωμα του ανήκειν…ό.π., σελ. 82.