Ανά τους αιώνες, οι αυτόχθονες λαοί επινοούν ευρηματικούς και δυναμικούς τρόπους διαχείρισης των συνεχώς εξελισσόμενων εδαφών τους, γεγονός που τους έχει επιτρέψει να κατοικούν στην ίδια γη και να διατηρούν τους φυσικούς πόρους, καθιστώντας τους διαθέσιμους για τις μελλοντικές γενιές.
Σήμερα υπάρχουν πάνω από 370 εκατομμύρια αυτόχθονες, που ομιλούν πάνω από 4000 γλώσσες και ζουν σε 90 χώρες ανά τον κόσμο.
Παρόλα αυτά, στις μέρες μας, οι αυτόχθονες λαοί βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όσον αφορά τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς ζουν σε οικοσυστήματα που είναι εκτεθειμένα στην κλιματική αλλαγή, όπως είναι η Αρκτική, μικρά νησιά, τροπικά δάση ή ψηλά βουνά.
Το πρώτο σεμινάριο υψηλού επιπέδου για τα συστήματα τροφίμων των Αυτοχθόνων που διεξήχθη στον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών για τη διατροφή και τη γεωργία (FAO) στη Ρώμη το 2018, ανέδειξε με συστηματικό τρόπο τις στενές σχέσεις μεταξύ της γλώσσας, της γνώσης, των παραδοσιακών πρακτικών, της διαχείρισης των εδαφών, των οικοσυστημάτων και των συστημάτων τροφίμων των αυτοχθόνων λαών. Όταν ένα στοιχείο του συστήματος τροποποιείται, υπάρχουν παρενέργειες στα υπόλοιπα στοιχεία και συνολικά στο ίδιο το σύστημα. Όταν το σύστημα δεν διαχειρίζεται σωστά, ορισμένες αλλαγές έχουν σαν αποτέλεσμα την αναγκαστική μετανάστευση, τον εκτοπισμό, την απώλεια του φυσικού πόρου και την περιβαλλοντική υποβάθμιση.
Ο Οργανισμός FAO ένωσε τις δυνάμεις του με αυτόχθονες πληθυσμούς, πανεπιστήμια και διεθνείς οργανώσεις, όπως τις Bioversity International, the Centre for International Forestry Research (CIFOR), the Indigenous Partnership for Agrobiodiversity and Food Sovereignty, the French National Research Institute for Sustainable Development (IRD), για να δημιουργήσει τον πρώτο Παγκόσμιο Κόμβο Συστημάτων Τροφίμων των Αυτοχθόνων λαών.
Επιπρόσθετα, ο FAO με την υποστήριξη επιστημονικής ομάδας και ομάδας αυτοχθόνων συντακτών εργάζεται για την δημοσίευση μίας διετούς έρευνας για εννέα συστήματα τροφίμων Αυτοχθόνων σε τοπικό επίπεδο και από ολόκληρο τον κόσμο. Τα αποτελέσματα αναμένεται να παρέχουν αποδείξεις για τους σημαντικούς ρόλους που κατέχουν τα συστήματα τροφίμων και οι παραδοσιακές γνώσεις των αυτοχθόνων πληθυσμών για τον τερματισμό πολλών εκ των παγκόσμιων προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε σήμερα.
7 λόγοι που οι αυτόχθονες λαοί αποτελούν σύμμαχοι κλειδιά του Οργανισμού Επισιτισμού και Γεωργίας (FAO) για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης
1.Βιοποικιλότητα. Ενώ τα αυτόχθονα προγονικά εδάφη περικλείουν μόνο το 22% της επιφάνειας της γης, φιλοξενούν το 80% της βιοποικιλότητας του πλανήτη, καθιστώντας τους αυτόχθονες πληθυσμούς σημαντικούς φύλακες των οικοσυστημάτων και φυσικών πόρων. Μαζί με την βιοποικιλότητα, η πολιτιστική ποικιλομορφία των αυτοχθόνων λαών είναι συνυφασμένη με την συνολική βιοποικιλότητα.
2.Προγονική γνώση. Η προγονική γνώση των αυτοχθόνων λαών είναι συσσωρευμένη και έχει ανασυντεθεί μέσα από εκατοντάδες χρόνια παρατήρησης, δοκιμών, λαθών, τροποποίησης και ανταλλαγής, γνώση που έχει περάσει από τους γονείς στα παιδιά μέσα από την προφορική επικοινωνία και την αφήγηση. Όταν χάνεται ένα σύστημα τροφίμων αυτοχθόνων λαών μαζί χάνεται και η παραδοσιακή τους γνώση, και είναι σαν να καίγεται μια βιβλιοθήκη με γνώσεις χιλιετίας.
3.Συστήματα Τροφίμων Αυτοχθόνων λαών. Τα συστήματα τροφίμων των αυτοχθόνων πληθυσμών είναι ενσωματωμένα συστήματα που περιλαμβάνουν βιοποικιλότητα (ζώα, φυτά και ανθρώπους), τρόφιμα, φάρμακα, πνευματικότητα και περιβαλλοντική και εδαφική διαχείριση. Μέσα από τα μάτια των αυτοχθόνων, αυτή η βιοκεντρική οπτική μπορεί να παρέχει απαντήσεις σε ορισμένες από τις κύριες παγκόσμιες κρίσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα, περιλαμβάνοντας την κλιματική προσαρμογή και την άμβλυνση της.
4.Νέοι Αυτόχθονες. Η νεολαία των αυτοχθόνων πληθυσμών αποτελεί τον θεμελιώδη κρίκο για την διασφάλιση της μετάδοσης της γνώσης. Νέοι Αυτόχθονες συναντήθηκαν στον FAO τον Απρίλιο του 2017 και εξέδωσαν την Διακήρυξη της Ρώμης για τους νέους αυτόχθονες, ζητώντας από τον Οργανισμό να ανοίξει έναν τομέα εργασίας πάνω στην παραδοσιακή γνώση και την κλιματική αλλαγή. Μια σωστή μίξη παραδοσιακής γνώσης με τον τομέα των τεχνολογιών αιχμής, και το internet είναι μια από τις προτεραιότητες τους. Η προστασία των τροπικών δασών στον Παναμά, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα.
5.Γυναίκες Αυτόχθονες. Ο μισός πληθυσμός των αυτοχθόνων είναι γυναίκες. Οι αυτόχθονες γυναίκες είναι κτηνοτρόφοι, αγρότισσες, ψαρεύουν και κυνηγούν για να μαζέψουν την τροφή για τις κοινότητες τους. Θεωρούνται επίσης φύλακες των σπόρων και των φαρμακευτικών φυτών. Παρόλα αυτά, συχνά δεν τυγχάνουν σεβασμού των ανθρωπίνων και των συλλογικών δικαιωμάτων τους. Ως μέρος της Παγκόσμιας Καμπάνιας του FAO για την Ενδυνάμωση των Αυτοχθόνων γυναικών, αυτόχθονες γυναίκες από όλο τον κόσμο έστειλαν τα μηνύματα τους για να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με την συνεισφορά τους στην επισιτιστική ασφάλεια, όχι μόνο για τις κοινότητες τους αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο.
6.Τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών. Η εξάλειψη της πείνας και της φτώχειας, και ο βιώσιμος τρόπος χρήσης του περιβάλλοντος εξαρτάται κατά ένα μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο οι κοινότητες αποκτούν πρόσβαση στη γη, στους αλιευτικούς πόρους και στα δάση. Τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών στη γη, εδάφη και τους φυσικούς πόρους και τα δικαιώματά τους στην διατροφή είναι συλλογικά δικαιώματα και σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με το δικαίωμα να καθορίσουν την πολιτική τους θέση και να επιδιώξουν ελεύθερα την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη. Για αυτό και οποιεσδήποτε πράξεις που μπορεί να επηρεάσουν τις ζωές, τα δικαιώματα και την ανάπτυξη των αυτοχθόνων λαών, θα πρέπει να εφαρμόζουν την αρχή της ελεύθερης, εκ των προτέρων και ενημερωμένης συναίνεσης (FPIC).
7. Αυτόχθονες Γλώσσες. Οι γλώσσες παίζουν ένα καθοριστικό ρόλο στις καθημερινές ζωές των αυτοχθόνων πληθυσμών, όχι μόνο ως εργαλείο επικοινωνίας, εκπαίδευσης, κοινωνικής ένταξης και ανάπτυξης, αλλά και ως καταφύγιο για την ταυτότητα του κάθε ατόμου και για την πολιτισμική ιστορία της κάθε κοινότητας, η οποία περιλαμβάνει το δικό της σύστημα τροφίμων. Παρά την τεράστια αξία τους, οι γλώσσες συνεχίζουν να εξαφανίζονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Οργανισμός FAO υποστηρίζει το 2019 το Διεθνές Έτος για τις Αυτόχθονες Γλώσσες της UNESCO.
Πηγή: fao.org
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
