Η φετινή Διεθνής ημέρα για τον Αλφαβητισμό (8 Σεπτεμβρίου) θα εορταστεί παγκοσμίως για να προωθήσει τον γραμματισμό ως μέρος του δικαιώματος στην εκπαίδευση, καθώς και ως θεμέλιο για την ενδυνάμωση των ατόμων και την βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς. Με το φετινό θέμα “Αλφαβητισμός και Πολυγλωσσία”, η διεθνής ημέρα παρέχει την δυνατότητα να ξανασκεφτούμε τη θεμελιακή σημασία της γλώσσας και της ποικιλομορφίας της τόσο για τα άτομα όσο και για τις κοινωνίες. Η ημέρα αποτελεί επίσης αφορμή να εξετάσουμε τις πολιτικές, τα συστήματα και τις πρακτικές που χρειάζονται για την προώθηση του αλφαβητισμού σε σύγχρονα πολυγλωσσικά πλαίσια.
Δείτε επίσης: Διεθνής Ημέρα Αλφαβητισμού 2018: Αλφαβητισμός και Ανάπτυξη Δεξιοτήτων
Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, εμμένουν προκλήσεις για τον γραμματισμό, κατανεμημένες άνισα μεταξύ των χωρών και των πληθυσμών. Η υιοθέτηση της γλωσσικής πολυμορφίας στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη του αλφαβητισμού είναι κεντρικής σημασίας για την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων, σε έναν κόσμο όπου η πολυγλωσσία είναι ιδιαίτερα συχνή με την υψηλότερη κινητικότητα των ανθρώπων. Η πολυγλωσσία συνεισφέρει στην ανάπτυξη κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς που επιτρέπουν σε πολυπολιτισμικές κουλτούρες, κοσμοθεωρίες και γνωσιακά συστήματα να συνυπάρχουν και να αλληλεπιδρούν γόνιμα. Αποτελεί επίσης χαρακτηριστικό πολλών περιθωριοποιημένων και σε κίνδυνο πληθυσμών, περιλαμβάνοντας τους μετανάστες, πρόσφυγες και άλλους ανθρώπους σε κίνηση. Η Διεθνής Ημέρα για τον Αλφαβητισμό 2019 είναι μια ευκαιρία να ξανασκεφτούμε τον αλφαβητισμό σε πολυγλωσσικά πλαίσια μέσα από την διερεύνηση των τρεχουσών τάσεων και ζητημάτων του “αλφαβητισμού και της πολυγλωσσίας” από ολιστικές και διεπιστημονικές οπτικές.
Μια διάσταση είναι το εξελισσόμενο σχήμα και τα μοτίβα της πολυγλωσσίας, που επηρεάζονται σημαντικά από την παγκοσμιοποίηση και την ψηφιοποίηση, και τις επιπτώσεις αυτών στις πολιτικές και πρακτικές για τον αλφαβητισμό. Σήμερα, οι άνθρωποι και οι κοινωνίες είναι περισσότερο διασυνδεδεμένοι και ανεξάρτητοι από όσο υπήρξαν οποιαδήποτε άλλη στιγμή στο παρελθόν. Η πολυγλωσσία επεκτείνεται πέρα από γεωγραφικούς περιορισμούς εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης της ανθρώπινης κινητικότητας και της αυξανόμενης διάδοσης της πολυτροπικής και στιγμιαίας επικοινωνίας. Αυτές οι αλλαγές έχουν εκπαιδευτικές συνέπειες που επηρεάζονται από τις κοινωνικο-οικονομικές, πολιτιστικές και πολιτικές τους διαστάσεις.
Μια άλλη διάσταση είναι ο “αλφαβητισμός και η πολυγλωσσία” και η ένταξη. Ο 4ος Στόχος Βιώσιμης Ανάπτυξης για διασφάλιση “ελεύθερης, ισότιμης και ποιοτικής εκπαίδευσης προάγοντας τις ευκαιρίες για δια βίου μάθηση για όλους” θα μπορέσει να επιτευχθεί πλήρως εάν οι ανάγκες για μάθηση των νέων ανθρώπων και των ενηλίκων με περιορισμένες δεξιότητες αλφαβητισμού εναρμονίζονται με μια εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς. Πολυγλωσσικές προσεγγίσεις του αλφαβητισμού βασισμένες στην μητρική γλώσσα, αποτελούν έναν πυλώνα αυτής της εκπαίδευσης. Αυτές οι προσεγγίσεις αναγνωρίζουν τη γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία, υποστηρίζουν τον γραμματισμό και τη μάθηση και διατηρούν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, δείχνοντας σεβασμό στις ανάγκες των διαφορετικών ομάδων και ατόμων. Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού 2019, αποτελεί μια ευκαιρία να συλλογιστούμε για το πως οι πρακτικές του αλφαβητισμού στις σημερινές πολυ-γλωσσικές κοινωνίες θα είναι περισσότερο ενταξιακές, ιδιαίτερα για όσους ομιλούν μη-κυρίαρχες γλώσσες, καθώς και για περιθωριοποιημένους και ευάλωτους ανθρώπους, περιλαμβάνοντας τις εθνικές μειονότητες, τους ιθαγενείς, τις γυναίκες, τους κατοίκους αγροτικών περιοχών, τους μετανάστες, τους πρόσφυγες και τους εσωτερικά εκτοπισμένους, ανθρώπους σε ευαίσθητες και συγκρουσιακές καταστάσεις και ανθρώπους με αναπηρίες.
Δείτε επίσης: Διεθνής Ημέρα Μητρικής Γλώσσας / 2019 Διεθνές Έτος Αυτοχθόνων Γλωσσών
Τέλος, η Διεθνής Ημέρα, θα εξετάσει ευνοϊκά περιβάλλοντα και αποτελεσματικές συνεργασίες που χρειάζονται για την προώθηση του αλφαβητισμού σε πολυγλωσσικά πλαίσια. Κατά την πορεία των τελευταίων δεκαετιών, πολλά προγράμματα που υιοθέτησαν πολυγλωσσικές προσεγγίσεις με βάση τη μητρική γλώσσα, έχουν καταδείξει τα γνωστικά, ψυχολογικά, παιδαγωγικά, κοινωνικο-πολιτιστικά και οικονομικά οφέλη. Για να ωφεληθούν περισσότεροι άνθρωποι από αυτές τις προσεγγίσεις και για την ευρεία προώθηση του νεανικού και του ενήλικου αλφαβητισμού, οι εθνικές προσπάθειες για τη βελτίωση των σχετικών πολιτικών, συστημάτων και πρακτικών χρειάζεται να συνοδεύονται από ευνοϊκά περιβάλλοντα και αποτελεσματικές συνεργασίες, συμπεριλαμβάνοντας μία κουλτούρα λογοδοσίας και παρακολούθησης, εξωτερική και εγχώρια χρηματοδότηση, πολυμερείς συµπράξεις των εµπλεκόμενων φορέων και εγγράμματα περιβάλλοντα.
Πηγή: unesco.org
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
