Κύκλος Συζητήσεων "Η Στέγαση ως Ανθρώπινο Δικαίωμα" (Α’ Κύκλος / Χειμερινό Εξάμηνο)

Κύκλος Συζητήσεων “Η Στέγαση ως Ανθρώπινο Δικαίωμα” (Α’ Κύκλος / Χειμερινό Εξάμηνο)

Η Στέγαση ως Ανθρώπινο Δικαίωμα

Συζητήσεις 2019-2020 (Α’ Κύκλος / Χειμερινό Εξάμηνο)

Αμφιθέατρο 2, Νέο Κτίριο, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Διοργανωτές:

Εργαστήριο Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Δίκτυο για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία

Επιστημονική Επιμέλεια: Νίκος Κουραχάνης

Χορηγός Επικοινωνίας: Εφημερίδα των Συντακτών

Σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι το δικαίωμα πρόσβασης στην κατοικία οφείλει να διέπεται από αρχές καθολικότητας και να είναι αποσυνδεδεμένο από οικονομικά κριτήρια. Η δυνατότητα αυτόνομης και ασφαλούς στεγαστικής διαβίωσης είναι το εφαλτήριο οποιασδήποτε δράσης κοινωνικής ενσωμάτωσης. Η ύπαρξη στέγης είναι η ασπίδα προστασίας από φυσικούς και κοινωνικούς κινδύνους, η βάση οργάνωσης της καθημερινότητας των πολιτών, η δυνατότητα απόλαυσης της ιδιωτικότητας και των συναναστροφών με τον συγγενικό και κοινωνικό τους περίγυρο. Αποτελεί, επίσης, θεμελιώδη προϋπόθεση για την ανάπτυξη δράσεων κοινωνικής ενδυνάμωσης, για την επαρκή προστασία της υγείας και για τη δυνατότητα εργασίας.

Σε αντιδιαστολή με τις ακαδημαϊκές προσεγγίσεις στη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα διαμορφώνεται ένα τοπίο διογκωμένης στεγαστικής επισφάλειας. Η αυξανόμενη τάση χρηματιστικοποίησης και εμπορευματοποίησης της κατοικίας, η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και ο πολλαπλασιασμός των κοινωνικών προβλημάτων, εξαιτίας των ακολουθούμενων πολιτικών λιτότητας, ευνοούν τη γενίκευση των φαινομένων αστεγίας και στεγαστικού αποκλεισμού. Ταυτόχρονα, η επιδείνωση των στεγαστικών συνθηκών εμφανίζει αρνητική αλληλεπίδραση με πρόσθετες διαστάσεις κοινωνικής ευπάθειας. Η δυσμενής κοινωνικοοικονομική συγκυρία οδηγεί στη συνολική όξυνση των στεγαστικών και κοινωνικών συνθηκών των ευάλωτων ομάδων. Δεν είναι μόνο οι νέο-άστεγοι που αποκλείονται από την πρόσβαση στη στέγη εξαιτίας της ανεργίας. Είναι, επίσης, τα χρονίζοντα φαινόμενα στεγαστικού αποκλεισμού, όπως αυτά των Ρομά, των ψυχικώς νοσούντων, των μεταναστών και των προσφύγων. Στεγαστικά προβλήματα τα οποία στα χρόνια της κρίσης πολλαπλασιάζονται. Είναι, ακόμη, οι νέες προκλήσεις στα φαινόμενα στεγαστικής επισφάλειας, όπως οι πρακτικές βραχυχρόνιων μισθώσεων – τύπου Airbnb – η κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους τραπεζικούς πλειστηριασμούς, η αύξηση των νοικοκυριών χωρίς ρεύμα ή χωρίς επαρκή θέρμανση. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται η ανάπτυξη στεγαστικών πολιτικών με όχι μονοσήμαντες απαντήσεις, αλλά, με εξατομικευμένες παρεμβάσεις προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες στεγαστικές και κοινωνικές ανάγκες κάθε ευάλωτης ομάδας.

Ο κύκλος συζητήσεων αποσκοπεί στην ανάδειξη αυτών των ιδιαίτερων – αόρατων μέχρι σήμερα – εσωτερικών δυναμικών με στόχο τη διαμόρφωση ενός πλέγματος γενικών και ειδικών προτάσεων πολιτικών στέγασης. Η προσπάθεια αυτή θα επιχειρηθεί μέσω της σύζευξης της επιστημονικής γνώσης με το επαγγελματικό πεδίο και τα κοινωνικά κινήματα. Ακαδημαϊκοί και ερευνητές στις στεγαστικές σπουδές, στελέχη των στεγαστικών και κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και ακτιβιστές για το δικαίωμα στην κατοικία αναμένεται να συνεισφέρουν γόνιμα σε αυτόν τον σημαντικό και επίκαιρο διάλογο. Ένα κείμενο τεκμηρίωσης με προτάσεις πολιτικής για τη στέγαση ως ανθρώπινο δικαίωμα πρόκειται να δημιουργηθεί βασισμένο στα συμπεράσματα αυτών των συζητήσεων.