Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ευρέως αναγνωρισμένη ως το πιο εκτεταμένο νομικό εργαλείο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας εναντίον των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από το άνοιγμα της για υπογραφή το 2011, έχει συγκεντρώσει σημαντική υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα: εθνική, περιφερειακή και τοπικών κυβερνήσεων, του κόσμου, των κοινοβουλίων, άλλων εθνικών, περιφερειακών και διεθνών οργανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, των μέσων ενημέρωσης και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Έχει βραβευτεί με εθνικά και διεθνή βραβεία για το όραμα της να προστατέψει τις γυναίκες και κορίτσια από τη βία, και μπήκε σε εφαρμογή το 2014– μόλις τρία χρόνια μετά την υιοθέτηση της.
Η Σύμβαση ξεκαθαρίζει πως η βία κατά των γυναικών και η ενδοοικογενειακή βία δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ιδιωτικό ζήτημα, αλλά το κράτος έχει την υποχρέωση, μέσα από συνεκτικές και ολοκληρωμένες πολιτικές να προλαμβάνει τη βία, να προστατεύει τα θύματα και να τιμωρεί τους δράστες. Αποδεχόμενες την Σύμβαση, οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να αλλάξουν τους νόμους τους, να εισάγουν πρακτικά μέτρα και να διαθέσουν πόρους ώστε να υιοθετήσουν μια προσέγγιση μηδενικής ανοχής απέναντι στη βία κατά των γυναικών και στην ενδοοικογενειακή βία. Η πρόληψη και η καταπολέμηση αυτής της μορφής βίας δεν αποτελεί πλέον ζήτημα καλής θέλησης, αλλά νομική υποχρέωση. Αυτό θα βοηθήσει τα θύματα σε ολόκληρη την Ευρώπη και αλλού.
Κάθε μέρα στην Ευρώπη, γυναίκες κακοποιούνται συναισθηματικά και σωματικά στην “ασφάλεια” του σπιτιού τους, παρενοχλούνται, βιάζονται, ακρωτηριάζονται, εξαναγκάζονται από τις οικογένειες τους να οδηγηθούν σε γάμο ή στειρώνονται παρά τη θέληση τους. Τα παραδείγματα βίας κατά των γυναικών είναι ατελείωτα, τα θύματα αμέτρητα.
| Ελλάδα |
| Υπογραφή: 11 Μαίου 2011 Επικύρωση: 18 Ιουνίου 2018 Έναρξη Ισχύος: 1 Οκτωβρίου 2018 |
Η προστασία δεν περιορίζεται στις γυναίκες
Η Σύμβαση εφαρμόζεται κυρίως στις γυναίκες γιατί καλύπτει μορφές βίας που βιώνουν μονάχα οι γυναίκες επειδή ακριβώς είναι γυναίκες (αναγκαστική άμβλωση, ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων), ή που βιώνουν οι γυναίκες πολύ πιο συχνά από ότι οι άντρες (σεξουαλική βία και βιασμό, παρακολούθηση, σεξουαλική παρενόχληση, ενδοοικογενειακή βία, καταναγκαστικό γάμο, αναγκαστική στείρωση). Αυτές οι μορφές βίας είναι το αποτέλεσμα των άνισων σχέσεων εξουσίας μεταξύ των αντρών και των γυναικών και η συνέπεια των διακρίσεων εναντίον των γυναικών. Παρόλα αυτά, οι άντρες βιώνουν επίσης ορισμένες μορφές βίας που καλύπτει η Σύμβαση, όπως η ενδοοικογενειακή βία και ο καταναγκαστικός γάμος, ωστόσο αυτά συμβαίνουν με μικρότερη συχνότητα και σε λιγότερο σοβαρές μορφές. Η Σύμβαση το αναγνωρίζει αυτό και ενθαρρύνει τα κράτη να εφαρμόσουν τις διατάξεις της σε όλα τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, συμπεριλαμβάνοντας τους άντρες, τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Τα κράτη μπορούν να επιλέξουν εάν θα εφαρμόσουν τη Σύμβαση σε αυτά τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Οι γυναίκες είναι διαφορετικές, όμως όχι κατώτερες των αντρών
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης δεν επιδιώκει να “καταργήσεις τις διαφορές” μεταξύ των γυναικών και των αντρών, δεν υπονοεί πως οι γυναίκες και οι άντρες είναι ή θα πρέπει να είναι “ίδιοι”. Ωστόσο, η Σύμβαση απαιτεί δράση για την αντιμετώπιση της ιδέας πως οι γυναίκες είναι κατώτερες των αντρών. Πράγματι, οι προκαταλήψεις, τα στερεότυπα, τα έθιμα και οι παραδόσεις εξακολουθούν να ευνοούν τους άντρες σε πολλά περιβάλλοντα, για παράδειγμα στην ιδιωτική και δημόσια σφαίρα, στην πολιτική ζωή, στην εργασία, στα εκπαιδευτικά συστήματα, στην αναφορά εγκλημάτων στην αστυνομία ή στο δικαστήριο. Αυτό καθιστά ακόμη πιο δύσκολο για τις γυναίκες να αποκαλύπτουν εμπειρίες βίας και να είναι αποδέκτριες σεβασμού όσον αφορά τα δικαιώματά τους.
Οι γυναίκες θα πρέπει να είναι ελεύθερες να επιλέξουν τον τρόπο ζωής τους
Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς ορισμένων μερών, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης δεν προωθεί μια ατζέντα που θέτει σε κίνδυνο τον κοινωνικό ιστό και τις αξίες των κοινωνιών. Ούτε επιβάλλει καμία επιλογή ζωής στις γυναίκες ή τους άνδρες. Η Σύμβαση ωστόσο, αντιτίθεται στις προσπάθειες που αποσκοπούν στον περιορισμό των γυναικών και των ανδρών σε παραδοσιακούς ρόλους, περιορίζοντας έτσι την προσωπική, εκπαιδευτική και επαγγελματική τους ανάπτυξη και τις ευκαιρίες ζωής γενικότερα. Είναι επίσης αντίθετη προς την δικαιολόγηση και τη διατήρηση της πατριαρχίας, τις ιστορικές εξουσιαστικές σχέσεις των ανδρών πάνω στις γυναίκες καθώς και τις σεξιστικές συμπεριφορές, αντιπαραθέτοντας την αντίληψη του δικαιώματος των γυναικών να ζουν χωρίς βία.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης έχει ήδη θετικό αντίκτυπο στις ζωές των γυναικών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ζητώντας από τις κυβερνήσεις να προλαμβάνουν τη βία εναντίον των γυναικών, να υποστηρίζουν και να προστατεύουν τα θύματα και να τιμωρούν στους δράστες σε μια συνολική προσπάθεια να τεθεί τέλος σε αυτού του είδους τη βία, σημαίνει πως δίνεται πίσω στις γυναίκες-θύματα η αξιοπρέπεια τους, μια αξία υψίστης σημασίας σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Πηγή: coe.int
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
