• Αρχική
  • Φορείς Κοινωνικής Πολιτικής
  • Αρθρογραφία-Μελέτες
  • Blog View
  • Συνεργασίες
  • ENGLISH edition
Δευτέρα, 16 Μαΐου, 2022
socialpolicy.gr
  • Επίκαιρα
    • All
    • Διεθνή
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Σεμινάρια
    • Υποτροφίες
    Προγράμματα Μάστερ 2022-23 | Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

    Προγράμματα Μάστερ 2022-23 | Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

    Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γλωσσολογία» 2022-2023

    Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γλωσσολογία» 2022-2023

    Chief Operation Manager @ Odyssea

    Chief Operation Manager @ Odyssea

    Ο αντίκτυπος της ουκρανικής κρίσης στον κόσμο της εργασίας

    Ο αντίκτυπος της ουκρανικής κρίσης στον κόσμο της εργασίας

    Προσωπικό Δημιουργικής Απασχόλησης στο Δήμο Νέας Ιωνίας

    «Νέες έρευνες στην ιστορία και την κοινωνιολογία της εργασίας»

    «Νέες έρευνες στην ιστορία και την κοινωνιολογία της εργασίας»

    Κοινωνικός/η Λειτουργός στο Δήμο Παύλου Μελά

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης

    Φροντιστής στο Σύλλογο Αναγέννηση

    Υπεύθυνος/η ΚΔΑΠ ΑμεΑ | Σύλλογος Γονέων και Φίλων Αυτιστικών Ατόμων Αναγέννηση

    • Διεθνή
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Σεμινάρια
    • Προπτυχιακά
    • Μεταπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • All
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Προγράμματα
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
    «Όλες ασφαλείς» : Δωρεάν νομική βοήθεια στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από τον Δήμο Αθηναίων σε συνεργασία με το Κέντρο Διοτίμα

    Εργαλείο Εκτίμησης Κινδύνου Ενδοοικογενειακής/ Έμφυλης Βίας στην Ελλάδα

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Οικογένεια και σχολείο: τι σημαίνει να είναι κανείς μορφωμένος

    Ξεκινάει η «ελληνική PISA»

    Το Δικαίωμα στον Προσωπικό Βοηθό για τα Άτομα με Αναπηρία

    Άνοιξε η πλατφόρμα των αιτήσεων για τον Προσωπικό Βοηθό

    Εκκίνηση δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τις νομικές πτυχές της διασυνοριακής προστασίας των ευάλωτων ενηλίκων

    Καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών

    31ο Ενημερωτικό Σημείωμα Γ.Γ.Δ.Ο.Π.Ι.Φ.

    31ο Ενημερωτικό Σημείωμα Γ.Γ.Δ.Ο.Π.Ι.Φ.

    Βερολίνο | Μείωση στην τιμή των εισιτηρίων μέσων μεταφοράς ευαισθητοποιεί για το έμφυλο μισθολογικό χάσμα

    Η τριμηνιαία επισκόπηση της απασχόλησης και των κοινωνικών εξελίξεων στην Ευρώπη εξετάζει τις αιτίες του έμφυλου μισθολογικού χάσματος στους νέους

    • Προγράμματα
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Υγεία
    • All
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Ψυχική Υγεία-Διαχείριση του άγχους στην περίοδο της πανδημίας

    Διάταξη νόμου για τη μεταφορά στην ακούσια νοσηλεία ψυχικά ασθενών

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας: Ένας ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία στην υπηρεσία των ανθρώπων και της επιστήμης

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Βιβλία
No Result
View All Result
  • Επίκαιρα
    • All
    • Διεθνή
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Σεμινάρια
    • Υποτροφίες
    Προγράμματα Μάστερ 2022-23 | Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

    Προγράμματα Μάστερ 2022-23 | Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

    Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γλωσσολογία» 2022-2023

    Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γλωσσολογία» 2022-2023

    Chief Operation Manager @ Odyssea

    Chief Operation Manager @ Odyssea

    Ο αντίκτυπος της ουκρανικής κρίσης στον κόσμο της εργασίας

    Ο αντίκτυπος της ουκρανικής κρίσης στον κόσμο της εργασίας

    Προσωπικό Δημιουργικής Απασχόλησης στο Δήμο Νέας Ιωνίας

    «Νέες έρευνες στην ιστορία και την κοινωνιολογία της εργασίας»

    «Νέες έρευνες στην ιστορία και την κοινωνιολογία της εργασίας»

    Κοινωνικός/η Λειτουργός στο Δήμο Παύλου Μελά

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης

    Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου: Σχολή Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης

    Φροντιστής στο Σύλλογο Αναγέννηση

    Υπεύθυνος/η ΚΔΑΠ ΑμεΑ | Σύλλογος Γονέων και Φίλων Αυτιστικών Ατόμων Αναγέννηση

    • Διεθνή
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Σεμινάρια
    • Προπτυχιακά
    • Μεταπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • All
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Προγράμματα
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
    «Όλες ασφαλείς» : Δωρεάν νομική βοήθεια στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από τον Δήμο Αθηναίων σε συνεργασία με το Κέντρο Διοτίμα

    Εργαλείο Εκτίμησης Κινδύνου Ενδοοικογενειακής/ Έμφυλης Βίας στην Ελλάδα

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Ενίσχυση των κινητών ομάδων άμεσης παρέμβασης (street work) από το Δήμο Αθηναίων

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Διαφορετικότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Νεολαία στις εξόχως απόκεντρες περιοχές: 1 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των νέων στις εξόχως απόκεντρες περιοχές

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Πρόγραμμα Κινητικότητας Νέων Ελλάδας – Αυστραλίας

    Οικογένεια και σχολείο: τι σημαίνει να είναι κανείς μορφωμένος

    Ξεκινάει η «ελληνική PISA»

    Το Δικαίωμα στον Προσωπικό Βοηθό για τα Άτομα με Αναπηρία

    Άνοιξε η πλατφόρμα των αιτήσεων για τον Προσωπικό Βοηθό

    Εκκίνηση δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με τις νομικές πτυχές της διασυνοριακής προστασίας των ευάλωτων ενηλίκων

    Καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών

    31ο Ενημερωτικό Σημείωμα Γ.Γ.Δ.Ο.Π.Ι.Φ.

    31ο Ενημερωτικό Σημείωμα Γ.Γ.Δ.Ο.Π.Ι.Φ.

    Βερολίνο | Μείωση στην τιμή των εισιτηρίων μέσων μεταφοράς ευαισθητοποιεί για το έμφυλο μισθολογικό χάσμα

    Η τριμηνιαία επισκόπηση της απασχόλησης και των κοινωνικών εξελίξεων στην Ευρώπη εξετάζει τις αιτίες του έμφυλου μισθολογικού χάσματος στους νέους

    • Προγράμματα
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Υγεία
    • All
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

    Ψυχική Υγεία-Διαχείριση του άγχους στην περίοδο της πανδημίας

    Διάταξη νόμου για τη μεταφορά στην ακούσια νοσηλεία ψυχικά ασθενών

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Ετήσιο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Συστημική Συμβουλευτική

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Κλινική Συμβουλευτική Ψυχικής Υγείας (online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Θεσσαλονίκης

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στη Δικαστική Ψυχολογία και Εγκληματολογία (Online)

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία από το Κε.Σ.Με.Θ. Αθήνας

    Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας: Ένας ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων για την υγεία στην υπηρεσία των ανθρώπων και της επιστήμης

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    4ετής εκπαίδευση στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 2022

    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Βιβλία
No Result
View All Result
socialpolicy.gr
No Result
View All Result
Home Απόψεις

Ιλιάδα Untold

8 Νοεμβρίου, 2019
in Απόψεις
0
ιλιάδα_untold_φεμινιστική_προσέγγιση_λογοτεχνία

της Κωνσταντίνας Κορρυβάντη

«Σ’ όλη την έκταση της Ιλιάδας λάμπει ένα εξιδανικευμένο αλλά και απτόητο όραμα ανδρισμού, μιας θεμελιακά αρσενικής τάξης αξιών», έγραψε ο George Steiner. Το ομηρικό έπος αναγνωρίστηκε ως η κορυφαία και διαχρονικότερη πολεμική σάγκα ανδρείας, γοήτρου και  κλέους στο πεδίο της μάχης. Κι ο πόλεμος συνέχισε να είναι η ιστορία του άνδρα (HiStory). Όχι όμως και η ιστορία της γυναίκας (HerStory), για να δανειστούμε ένα φεμινιστικό επιχείρημα που αντιτάχθηκε στην συμβατική ιστοριογραφία, αξιοποιώντας την αγγλική γλώσσα παρά το ετυμολογικά αβάσιμο του όρου.

Στην λογοτεχνία «η δική της ιστορία» άρχισε να αποκτά βήμα στο λονδρέζικο εκδοτικό εγχείρημα Virago Press το 1973. Εκτός από τις Maya Angelou, Andrienne Rich και Margaret Atwood, η Virago Press εξέδωσε και τα τρία πρώτα βιβλία της μετέπειτα βραβευμένης με το Man Booker Prize, Pat Barker. Στην πορεία η συγγραφέας ένιωσε να περιορίζεται σ’ ένα εκδοτικό σχήμα αφοσιωμένο στη γυναικεία υπόθεση και αποχώρησε.

Σήμερα, η Barker είναι η 76χρονη και πολύπειρη συγγραφέας του μυθιστορήματος «Η σιωπή των κοριτσιών» που κυκλοφόρησε πρόσφατα στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Αιώρα σε εξαιρετική μετάφραση της Δέσποινας Καννελοπούλου. Το τελευταίο και δέκατο τέταρτό της βιβλίο είναι μία παραλλαγή της Ιλιάδας.  Η κεντρική αφηγήτρια είναι η νεαρή Βρισηίδα, η Βασίλισσα μιας γειτονικής πόλης της Τροίας. Με τη φωνή της Βρισηίδας η Barker χαρίζει ένα αυθεντικό HerStory, την Ιλιάδα αλλιώς.

Προγραμματική συγγραφέας η Barker, συνεπής δηλαδή στα θέματα που την απασχολούν, κινείται  στο τερραίν της συλλογικής μνήμης, του τραύματος, της βίας κατά των γυναικών, του πολέμου και των συνεπειών του. Με το μισό συγγραφικό της έργο να αφορά τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο καταρρίπτει τον μύθο που θέλει τις γυναίκες συγγραφείς να καταπιάνονται με θέματα μικρής κλίμακας.

Η δική της Ιλιάδα είναι πολλά περισσότερα από μία απλουστευμένη μάχη των φύλων. Είναι ο ενδιάμεσος χρόνος ανάμεσα στον εκκωφαντικό ορυμαγδό της μάχης και το κροτάλισμα των αργαλειών. Με συγκαιρινούς όρους είναι η τοξική αρρενωπότητα του παρωχημένου ανδρισμού απέναντι στη φίμωση και τελικά τη σιωπή.

Στον Όμηρο η μῆνις, η οργή του Αχιλλέα, ανοίγει την Ραψωδία Α της Ιλιάδας και μαζί με τον θάνατο του Πάτροκλου ορίζουν το ηθικό κέντρο του επικού ποιήματος. Η Barker αυτό το ηθικό κέντρο το μετατοπίζει. Επιβεβαιώνοντας με τον καλύτερο τρόπο την άπειρη γενετική δυνατότητα των κλασσικών κειμένων να αναπαράγουν συνεχώς εξελισσόμενα τον εαυτό τους.

Το ηθικό κέντρο της Barker αγωνιά για τους αμάχους, για όσους προσπάθησαν να επιβιώσουν ενός πολέμου που δεν ήταν ποτέ δικός τους. «Ο μέγας, τρανός Αχιλλέας. Ο ασύγκριτος Αχιλλέας, ο λαμπρός Αχιλλέας, ο ισόθεος Αχιλλέας…Ένα σωρό επίθετα. Εμείς, βέβαια, ποτέ δεν τον αποκαλούσαμε έτσι ∙ εμείς τον λέγαμε ο χασάπης», λέει η Βρισηίδα και αυτά είναι τα πρώτα της λόγια με ένα «Εμείς» δηλωτικό για τη συνέχεια.

Όταν η πόλη της Λυρνησσού κατακτηθεί, η Βρισηίδα θα δει τον άνδρα και τα αδέρφια της να σφαγιάζονται από τον Αχιλλέα. Το ίδιο βράδυ μαζί με όλες τις γυναίκες θα οδηγηθεί στο στρατόπεδο των Αχαιών. Από Βασίλισσα γίνεται η σκλάβα του Αχιλλέα. Το πολύτιμο λάφυρο που ζει σε άθλιες συνθήκες για να τον υπηρετεί με κάθε τρόπο και το οποίο θα κληθεί αργότερα να παραχωρήσει στον Αγαμέμνονα. Αυτή η προσβολή  φέρνει την ρήξη ανάμεσα στους δύο άνδρες και ο Αχιλλέας απέχει πια από την μάχη. Τα υπόλοιπα είναι λίγο πολύ γνωστά. Η τύχη της Βρισηίδας άγνωστη.

Η γραφή της Barker είναι ακριβείας και είναι ωμή. Η γεύση του αίματος και τα βιώματα των γυναικείων σωμάτων δίνουν περιγραφές τόσο ρεαλιστικές που θα μπορούσαν να αναφέρονται σε οποιονδήποτε πόλεμο του 20ου αιώνα, στην σφαγή 8.000 αμάχων ανδρών στην Σρεμπρένιτσα του 1995 ή και στην νοτιοανατολική Νιγηρία του σήμερα με τους 30.000 νεκρούς, τα  2.000.000  εκτοπισμένους και τους γυναικείους καταυλισμούς της εξαθλίωσης και των μαζικών βιασμών.

«Ξέρεις τι παθαίνουν οι γυναίκες όταν πέφτει μία πόλη» υπενθυμίζει η Barker. Η επόμενη μέρα για γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους υπήρξε πάντοτε η ίδια. Η προσήλωση  στην ανάδειξη αυτής της απαράλλαχτης κοινής μοίρας, όμως, οδηγεί την Barker σε μία πληθώρα αναχρονισμών και σε μία γλώσσα που ειδικά στα διαλογικά μέρη είναι σημερινή αργκό, κατά περιπτώσεις αγοραία. Σε μία συγγραφέα αυτού του διαμετρήματος η πρόθεση αναγνωρίζεται, αλλά ο τόνος του μυθιστορήματος παροδικά χάνεται.

Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι το διακριτικό ταξικό σχόλιο. Η Barker δίνει φωνή σε μία σκλάβα, αλλά αυτή η σκλάβα υπήρξε Βασίλισσα. Μία σκλάβα που αλλάζει αφέντες θα είχε να αφηγηθεί μία διαφορετική ιστορία. Θυμίζω τον Ευριπίδη, πέρα από τις «Τρωάδες» που αποτελούν τον κατ’ εξοχήν συνειρμό. Στην τραγωδία «Ανδρομάχη» η ομώνυμη ηρωίδα λέει: «Σα σκλάβα εγώ ποιας σκλάβας ν’ αγκαλιάσω τα γόνατα;».

Στις δυνατές σελίδες του βιβλίου ο Βασιλιάς Πρίαμος ικετεύει τον Αχιλλέα να του παραδώσει τη βεβηλωμένη και άταφη σορό του γιού του Έκτορα. Πιστή στον Όμηρο η Barker παραθέτει τα λόγια του απεγνωσμένου πατέρα, μόνο που σ΄ αυτά προσθέτει και τις σκέψεις της Βρισηίδας: «Κάνω αυτό που κανένας άντρας δεν έχει ξανακάνει, φιλώ τα χέρια του ανθρώπου που σκότωσε τον γιό μου. Τα λόγια αντήχησαν γύρω μου, καθώς στεκόμουν μέσα στην αποθήκη, ανάμεσα στα λεηλατημένα πλούτη από τις πόλεις που ο Αχιλλέας είχε παραδώσει στις φλόγες. Σκέφτηκα: Κι εγώ κάνω αυτό που έχουν αναγκαστεί να κάνουν αμέτρητες γυναίκες πριν από μένα. Ανοίγω τα πόδια μου στον άντρα που σκότωσε τον άντρα μου και τους αδελφούς μου».

Έμφυλο και αντιπολεμικό μήνυμα συναντάται τα τελευταία χρόνια σε αρκετές ομηρικές διασκευές. Ο κατάλογος είναι εξαντλητικός προσφέροντας την ευκαιρία της παράλληλης ανάγνωσης. Άλλωστε, το ουσιαστικά κρίσιμο δεν είναι τόσο η σχέση Barker – Ομήρου, όσο μια συγκριτική προσέγγιση της Ιλιάδας της Barker στο πλαίσιο της σύγχρονης εργογραφίας.

Όπως το “Memorial: An Excavation of the Iliad” της πολυβραβευμένης βρετανίδας ποιήτριας Alice Oswald (στα ελληνικά ως «Μνημείο Πεσόντων», εκδ. Μελάνι σε μτφρ. Μ. Γκανά). Mε κοινό τόπο την Ιλιάδα, τόσο η Oswald, Oxford Professor of Poetry από τον προσεχή Οκτώβρη, όσο και η Barker φωτίζουν το έμφυλο στοιχείο στο έργο τους. Η Ιλιάδα παραμένει μία ανδρική υπόθεση αλλά όχι με τον προφανή τρόπο.

Στο μυθιστόρημα της Barker η ομηρική πλοκή διατηρείται παρά την υποκειμενική αφήγηση της Βρισηίδας. Στο ποίημα της Oswald όμως, αφαιρείται. Δεν πρόκειται για μία επαναφήγηση των γεγονότων, αλλά για ένα προσκλητήριο νεκρών με σύντομες βιογραφίες πολεμιστών και λυρικές παρομοιώσεις. Ένα «προφορικό κοιμητήριο» αφανών και ατραγούδιστων νεκρών της Ιλιάδας, όπως επισημαίνει η Oswald στο προλογικό της σημείωμα.

«Και ο Έκτορας πέθανε όπως όλοι οι άλλοι», γράφει η ποιήτρια χωρίς να διαταράσσει την ελεγειακή ατμόσφαιρα του έργου της. Ο Έκτορας σκοτώθηκε και έγινε ένα ακόμα όνομα ανάμεσα σε τόσα άλλα, αποκλειστικά ανδρικά ονόματα, που είναι αδύνατον οι αναγνώστες/ακροατές να κατατάξουν σε στρατόπεδα. Όταν όμως Τρώες και Αχαιοί είναι πια νεκροί, ποιοι μένουν πίσω να τους μνημονεύουν; Ποιοι διασώζουν την ιστορία τους; Η Oswald εξηγεί στην έκδοση πως στον θρήνο που ξεκινούσε ένας ποιητής απαντούσαν αντιφωνικά γυναίκες.

Ενώ το φως της Barker προσπίπτει ευθύ και κάθετο στις γυναίκες της Ιλιάδας, η Oswald φρόντισε για μία διαθλαστική ανάδειξη της καθοριστικής γυναικείας υπόστασης. Ενδεικτικά, γράφει: «Όπως εκείνη τη στιγμή κίνησης αργής/ Όπου η γυναίκα ζυγίζει το μαλλί/ Τα καημένα τα χέρια της αράχνες/ Δουλεύουν όλη νύχτα κλώθοντας για τα παιδιά της μέλλον/ Κι έπειτα σταματά/ Χαϊδεύει τη ζυγαριά να ισορροπήσει». Η γυναίκα της Oswald δεν είναι  αμέτοχη. Για την ακρίβεια εξυψώνεται τόσο που ο καθημερινός της μόχθος γίνεται υπόρρητα μοχλός της ιστορίας.

Τόσο η Barker όσο και η Oswald, με τα λογοτεχνικά μέσα της πεζογραφίας και της ποίησης αντιστοίχως, επικυρώνουν πως τα κλασσικά κείμενα αποκτούν με τη διεργασία των διασκευών εκείνη την πληθυντικότητα που αποζητούν οι σύγχρονες θεματικές. Το αποσιωπημένο «Εμείς» που αναδεικνύεται στο βιβλίο της Barker είναι η άλλη όψη της γυναίκας – αντιφωνήτριας στο εκτενές και καταγωγικά προφορικό ποίημα της Oswald. Το ζήτημα της γυναικείας φωνής, άλλωστε, δεν έπαψε ποτέ να απασχολεί. «Στην γυναίκα αρμόζει η σιωπή» υποστηρίζει ο Αίαντας στο βιβλίο της Barker, θυμίζοντας το ρητό του Σοφοκλή «γυναιξί κόσμον η σιγή φέρει».

Ένα αποκαλυπτικό κείμενο για την πολιτισμική πρόσληψη της γυναικείας φωνής είναι το  δοκίμιο “The Gender of Sound” της καναδής ποιήτριας Anne Carson. Στο «Φύλο του Ήχου» (τεύχος 5 του περιοδικού Ποιητική σε μτφρ Ν. Μπούρη) η Carson παρατηρεί πως «Από την αρχαιότητα ως σήμερα, το κλείσιμο του γυναικείου στόματος αποτελεί πολύ σημαντικό έργο για την πατριαρχική κοινωνία. Η βασική στρατηγική της είναι η ιδεολογική συσχέτιση της γυναικείας φωνής με την τερατωδία, την αταξία και τον θάνατο». Στα παραδείγματα που παραθέτει είναι οι Ερινύες, οι Σειρήνες, η εγγαστρίμυθη Ελένη, η παραληρηματική Κασσάνδρα, η φοβερή ιαχή της Άρτεμης, η χυδαία Ιάμβη αλλά και η φλύαρη νύμφη Ηχώ που περιγράφεται από τον Σοφοκλή ως «αθυρόστομη» (girl with no door on her mouth στο πρωτότυπο της Carson).

Πολλές σιωπηλές γυναίκες με την ευφυΐα της υποταγής βρίσκουν στο μυθιστόρημα της Barker την ευκαιρία να μοιραστούν την ιστορία τους ανακτώντας την φωνή που αποστερήθηκαν. Αυτό είναι μία από τις αρετές του βιβλίου. Πέρα από την Ελένη, την Ανδρομάχη, την Εκάβη, υπάρχουν μεταξύ άλλων η Ρητία, η Χρυσηίδα, η Εκαμήδη, η Τέκμησσα, η Κασσάνδρα και η δεκαπεντάχρονη  Πολυξένη. Το βιβλίο της Barker δεν κλείνει με σφραγισμένα χείλη, αλλά με θύρες ανοιχτές, τον Αχιλλέα νεκρό και την Βρισηίδα να λέει: «Κάποτε προσπάθησα να δραπετεύσω από την ιστορία του Αχιλλέα – και απέτυχα. Τώρα μπορεί να αρχίσει η δική μου ιστορία».

Η συγγραφέας σε πρόσφατη συνέντευξη της παρουσιάστηκε το ίδιο αισιόδοξη με την ηρωίδα της, δηλώνοντας πως βιώνουμε το τέλος της πατριαρχίας. Οπωσδήποτε μία άποψη που προκαλεί αίσθηση. Μιλώντας, μάλιστα, για ένα καινούργιο διήγημά της που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό New Yorker με τίτλο “Medusa” και θέμα το βιασμό μιας νέας γυναίκας η  Barker δεν επέτρεψε παρανοήσεις. Την ενδιαφέρει το τραύμα, αλλά κυρίως την ενδιαφέρει η επούλωση του.

Ενδιαφέρουν επίσης η μνήμη και η μαρτυρία, θα πρόσθετα. Σκέφτομαι πως ακόμα κι αν δεν υπάρχει άλλη Τροία για να κάψει η κάθε επόμενη Ωραία Ελένη ή στην περίπτωση του καταρρακωμένου ποιητή η ιρλανδή επαναστάτρια Maud Gonne, για να θυμηθούμε το ποίημα “No Second Troy” και τους στίχους του W. B. Yeats “Why, what could she have done, being what she is?/ Was there another Troy for her to burn?”,  πάντα θα υπάρχει μία δεύτερη ιστορία για να ειπωθεί – η δική της.

 

info: Pat Barker, Η σιωπή των κοριτσιών, Μετάφραση Δέσποινα Κανελλοπούλου, Αιώρα

 

 

Πηγή: oanagnostis.gr

 

Διαβάστε Επίσης  Κοινωνική Θεωρία και Sex Working: Κλασικές και Σύγχρονες Θεωρήσεις

Tags: απόψειςλογοτεχνίαφεμινισμός

Related Posts

Η αυτενέργεια των μεταναστών και των προσφύγων στην καθημερινότητα της κοινωνικής τους ένταξης
Απόψεις

Να δημοσιευθεί η έρευνα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για τις επαναπροωθήσεις

by admin
13 Απριλίου, 2022
0

Προβληματισμό γεννά η επιλογή της ΕΑΔ να ανακοινώσει τα πορίσματα της έρευνάς της μέσω ενός δελτίου τύπου.

Read more
Ακαδημία για το Βασικό Εισόδημα: Δημοτικές κοινωνικές πολιτικές (Βίντεο)

Ακαδημία για το Βασικό Εισόδημα: Δημοτικές κοινωνικές πολιτικές (Βίντεο)

6 Απριλίου, 2022
Ακαδημία για το Βασικό Εισόδημα: Πολιτικές για ένα βιώσιμο μέλλον (Βίντεο)

Ακαδημία για το Βασικό Εισόδημα: Πολιτικές για ένα βιώσιμο μέλλον (Βίντεο)

5 Απριλίου, 2022
Μαρία Στρατηγάκη “Πολιτικές ισότητας των φύλων”

Μαρία Στρατηγάκη “Πολιτικές ισότητας των φύλων”

4 Απριλίου, 2022
Παρουσίαση των άρθρων της Α’ Ενότητας | Συλλογικός Τόμος “Έμφυλη Βία – Βία κατά των Γυναικών”

Παρουσίαση των άρθρων της Β’ Ενότητας | Συλλογικός Τόμος “Έμφυλη Βία – Βία κατά των Γυναικών”

31 Μαρτίου, 2022
Load More

Αφήστε μια απάντηση Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Προγράμματα Μάστερ 2022-23 | Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Προγράμματα Μάστερ 2022-23 | Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

16 Μαΐου, 2022
Πρόσκληση προς κοινωνικούς επιστήμονες για εθελοντική εργασία

Πρόσκληση προς κοινωνικούς επιστήμονες για εθελοντική εργασία

16 Μαΐου, 2022
Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

Εναλλακτική Επαυξητική Επικοινωνία

16 Μαΐου, 2022

Όλες οι αναρτήσεις στο e-mail σας

Προστεθείτε στους 5,946 εγγεγραμμένους.

Follow us on Facebook

Follow us on Facebook

newsletter

Subscribe to our mailing list

* indicates required



newsletters socialpolicy.gr


Next Post
Νίκος Στεργίου: «Η χώρα μας έχει την ευκαιρία να καταγραφεί ως μία από τις πρώτες χώρες που ελευθέρωσαν τον πλανήτη μας από την πυρηνική απειλή»

Νίκος Στεργίου: «Η χώρα μας έχει την ευκαιρία να καταγραφεί ως μία από τις πρώτες χώρες που ελευθέρωσαν τον πλανήτη μας από την πυρηνική απειλή»

Active citizens fund: 4,87 εκ ευρώ για τα πρώτα 42 έργα που έχουν επιλεγεί προς επιχορήγηση

Active citizens fund: 4,87 εκ ευρώ για τα πρώτα 42 έργα που έχουν επιλεγεί προς επιχορήγηση

Charles Stewart “Όνειρα και ιστορική συνείδηση στην Ελλάδα”

Charles Stewart "Όνειρα και ιστορική συνείδηση στην Ελλάδα"

socialpolicy.gr

© 2021 socialpolicy.gr

Navigate Site

  • Αρχική
  • Σχετικά με εμάς
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης

Follow Us

No Result
View All Result
  • Αρθρογραφία-Μελέτες
  • Επίκαιρα
    • Διεθνή
    • Σεμινάρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Αρθρογραφία
    • Προγράμματα
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Φορείς Κοινωνικής Πολιτικής
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Βιβλία
  • Υγεία
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Επιλεγμένα
  • Σχετικά με εμάς
  • Συνεργασίες
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης
  • Blog View
  • ENGLISH edition

© 2021 socialpolicy.gr

error: Content is protected !!