Σήμα κινδύνου προς όλους τους φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παιδικής προστασίας εκπέμπει η ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων προκειμένου να αντιμετωπιστούν άμεσα τα σοβαρά προβλήματα από το καθεστώς της «προστατευτικής φύλαξης» – όπως ονομάζεται κατ’ ευφημισμό το καθεστώς της κράτησης – των ασυνόδευτων, ανήλικων προσφύγων.
Το τελευταίο διάστημα, τρεις ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες αυτοτραυματίστηκαν και έκαναν απόπειρες κατά της ζωής τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το μεγάλο χρονικό διάστημα που βρίσκονται σε καθεστώς κράτησης, αναμένοντας την ένταξή τους σε δομές φιλοξενίας.
Την περίοδο αυτή στο νομό Θεσσαλονίκης βρίσκονται σε καθεστώς «προστατευτικής φύλαξης» συνολικά 61 ανήλικοι, εκ των οποίων οι 39 στα κρατητήρια της Διεύθυνσης Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης στη Μενεμένη και οι 22 στο αστυνομικό τμήμα Διαχείρισης Μετανάστευσης στη Μυγδονία.
Ο μέσος όρος παραμονής των ανήλικων σε «προστατευτική φύλαξη» στη Θεσσαλονίκη είναι δύο μήνες, ενώ στις παραμεθόριες περιοχές η κράτηση μπορεί να είναι πολύμηνη.
Ο αυξημένος αριθμός των ασυνόδευτων ανήλικων κρατουμένων, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις πόρων και μέριμνας της πολιτείας διαμορφώνουν συνθήκες επιβαρυντικές για τη σωματική και ψυχική υγεία τους, καθώς και την ανάπτυξή τους: Δύο παιδιά μοιράζονται ένα στρώμα για να κοιμηθούν, ενώ δεν έχουν το δικαίωμα προαυλισμού -εφόσον δεν θεωρούνται κρατούμενοι- ούτε υπάρχουν οι στοιχειώδεις συνθήκες που θα εγγυώνται την ασφάλειά τους.
Οι δυσχερείς αυτές συνθήκες έχουν ως αποτέλεσμα οι ανήλικοι να ζητούν την παραπομπή τους σε παιδοψυχίατρο, ώστε να αντέξουν την καθημερινότητά τους μέσα σε κελί, κι ακολούθως να τους χορηγείται φαρμακευτική αγωγή στη βάση συμπτωμάτων, που συνδέονται με τη συνθήκη του εγκλεισμού.
Η ΑΡΣΙΣ είχε εξασφαλίσει από τον Αύγουστο χορηγία για την σίτιση των ανήλικων, αλλά το κονδύλιο εξαντλήθηκε πριν από λίγες μέρες, οπότε τα παιδιά έχουν βρεθεί στην προηγούμενη κατάσταση, δηλαδή σιτίζονται πληρώνοντας σχετικό αντίτιμο σε ιδιώτες συμβαλλόμενους με τα αστυνομικά τμήματα.
Οι ανήλικοι καλύπτουν την σίτισή τους από το ποσό των 5,87 ευρώ ημερησίως το οποίο λαμβάνουν όλοι οι κρατούμενοι, ποσό που δεν είναι αρκετό για να καλύψει τις διατροφικές ανάγκες ενός παιδιού.
Σύμφωνα με την ομάδα «Streetwork» της ΑΡΣΙΣ, «δεν νοείται η έννοια της προστασίας και της ανηλικότητας να είναι πλέον τόσο άμεσα συνυφασμένη με την έννοια της κράτησης και του εγκλεισμού. Φαινόμενα παθογένειας και κλιμάκωσης της απόγνωσης και της βίας θα εξακολουθούν να εμφανίζονται όσο συντηρείται και αυτός ο μηχανισμός ‘παιδικής προστασίας’. Καλούμε να τεθεί το αναφερόμενο ζήτημα ως προτεραιότητα στην ατζέντα της πολιτείας προκειμένου να βρεθεί μια λύση βιώσιμη που θα συνάδει με τις έννοιες της αξιοπρέπειας και του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, καθώς η πρακτική της μείωσης βλάβης κατά την «προστατευτική» κράτηση φαίνεται ότι δεν δύναται να απορροφήσει περαιτέρω ‘κραδασμούς’».
Υπενθυμίζεται ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει αποφανθεί επανειλημμένα ότι η κράτηση ανήλικων, υπό τις συνθήκες που συμβαίνει στην Ελλάδα, συνιστά «απάνθρωπη κι εξευτελιστική μεταχείριση».
Οι τελευταίες σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκδόθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο, ύστερα από προσφυγή της Νομικής Υπηρεσίας της ΑΡΣΙΣ στην Αθήνα.
