Η εκπαίδευση είναι ανθρώπινο δικαίωμα, δημόσιο αγαθό και δημόσια ευθύνη.
Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξε την 24η Ιανουαρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εκπαίδευση, για τον εορτασμό του ρόλου της εκπαίδευσης στην ειρήνη και την ανάπτυξη.
Χωρίς συμπεριληπτική, ισότιμη και ποιοτική εκπαίδευση καθώς και δια βίου ευκαιρίες για όλους, οι χώρες δεν θα καταφέρουν να επιτύχουν την ισότητα των φύλων και να σπάσουν τον κύκλο της φτώχειας ο οποίος αφήνει εκατομμύρια παιδιά, νέους και ενήλικες πίσω.
Σήμερα, 258 εκατομμύρια παιδιά και νέοι βρίσκονται ακόμα εκτός σχολείου, 617 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι δεν μπορούν να διαβάσουν και να κατανοήσουν βασικά μαθηματικά, λιγότερο από το 40% των κοριτσιών στην υπο-Σαχάρια Αφρική ολοκληρώνουν το γυμνάσιο και περίπου 4 εκατομμύρια παιδιά και νέοι πρόσφυγες δεν πηγαίνουν σχολείο.
Το θέμα της φετινής Διεθνούς ημέρας ‘Learning for people, planet, prosperity and peace,’ υπογραμμίζει την ολοκληρωμένη φύση της εκπαίδευσης, τους ανθρωπιστικούς της στόχους, καθώς και την κεντρική της σημασία στις φιλοδοξίες μας για συλλογική ανάπτυξη.
Άνθρωποι
Μια ανθρωπιστική προσέγγιση της εκπαίδευσης συνεπάγεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στους πολλαπλούς ατομικούς και συλλογικούς σκοπούς της εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο της προσωπικής όσο και της κοινοτικής ανάπτυξης. Αποστολή της είναι να βοηθήσει όλους τους ανθρώπους να αναπτύξουν πλήρως τα ταλέντα τους και να συνειδητοποιήσουν τις δημιουργικές τους δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένης της ευθύνης για τη ζωή τους και την ικανότητα τους να συμβάλλουν στην κοινωνία. Η εκπαίδευση είναι επίσης ένας ισχυρός καταλύτης – για την καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας, τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας και την εξάλειψη των διακρίσεων. Είναι το κλειδί για την επίτευξη της ισότητας των φύλων και είναι ζωτικής σημασίας για τα άτομα ώστε να ζουν υγιείς ζωές και να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για τον εαυτό τους, τις οικογένειές τους και τις κοινότητές τους. Η εκπαίδευση μπορεί να ενισχύσει τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, καθώς και να ενισχύσει την ισότητα ενισχύοντας τους ευάλωτους πληθυσμούς. Τέλος, η εκπαίδευση μας δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε πολυδιάστατες κοινωνικές προκλήσεις, όπως τη φτώχεια, την έμφυλη ανισότητα και την κοινωνική απομόνωση.
Πλανήτης
Οι ατομικές και συλλογικές ανθρώπινες ενέργειες ασκούν τεράστια πίεση στον πλανήτη και στις μορφές ζωής που αυτός υποστηρίζει. Οι επιστήμονες μας υπενθυμίζουν ότι η ανθρώπινη επιβίωση κινδυνεύει εάν δεν υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στα αναπτυξιακά πρότυπα, τα οποία προκαλούν περιβαλλοντική υποβάθμιση, ταχεία απώλεια βιοποικιλότητας και κλιματική αλλαγή. Οι ευκαιρίες τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη μετασχηματισμό που απαιτείται για την υλοποίηση πιο κοινωνικών και περιβαλλοντικά βιώσιμων κοινωνιών, σε συνεννόηση με πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα. Η εκπαίδευση διαμορφώνει τις αξίες και τις προοπτικές. Επίσης, συμβάλλει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, εννοιών και εργαλείων που μπορούν να βοηθήσουν ώστε να αντιστραφούν ή να διακοπούν οι μη βιώσιμες πρακτικές και να επιτρέψουν στους ανθρώπους να ζουν σε μεγαλύτερη αρμονία με τον φυσικό κόσμο.
Ευημερία
Η εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων, είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, που δεν αφήνει κανέναν πίσω. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση μπορούν να βελτιώσουν τις ευκαιρίες απασχόλησης, να αυξήσουν τα εισοδήματα των φτωχότερων και, αν παρασχεθούν δίκαια, να μειώσουν τις ανισότητες. Η μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της εκπαίδευσης μπορεί να αυξήσει την πρόσβαση στην αξιοπρεπή εργασία για τις μη προνομιούχες ομάδες. Ανάλυση που πραγματοποίησε η UNESCO υπέδειξε πως εάν όλοι οι μαθητές ολοκλήρωναν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπως θέτει ο Στόχος 4 της βιώσιμης ανάπτυξης, η παγκόσμια φτώχεια θα μπορούσε να μειωθεί κατά το ήμισυ. Η εκπαίδευση συνδέεται σαφώς με αυξημένα ατομικά εισοδήματα: σε 139 χώρες, το ποσοστό απόδοσης ανά επιπλέον έτος σχολικής φοίτησης είναι 10%. Τα ποσοστά απόδοσης είναι υψηλότερα στις φτωχότερες χώρες όπου υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού προσωπικού.
Ειρήνη
Η διαρκής βία και οι ένοπλες συγκρούσεις υπονομεύουν όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και πολύ συχνά παραβιάζουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Η πρόληψη της βίας και η επίτευξη βιώσιμης ειρήνης απαιτεί δημοκρατικούς και αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και συστήματα δικαιοσύνης που λειτουργούν σωστά. Η εκπαίδευση αποτελεί προϋπόθεση για την πολιτική συμμετοχή, ένταξη, υπεράσπιση και δημοκρατία. Στις καλύτερες περιπτώσεις, η εκπαίδευση μπορεί να γίνει καταλύτης και να στηρίξει την ειρήνη, ειδικά όταν η πρόσβαση σε αυτήν είναι ισότιμη. Μια πρόσφατη μελέτη που βασίζεται σε δεδομένα άνω των 50 ετών από 100 χώρες, διαπίστωσε ότι εκείνες με υψηλότερα εκπαιδευτικά χάσματα ήταν πιο πιθανό να βρίσκονται σε σύγκρουση. Η εκπαίδευση μπορεί επίσης να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στην οικοδόμηση της ειρήνης και στη συμφιλίωση. Οι εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες έχουν αποδεδειγμένη δυνατότητα να βοηθήσουν τους περιθωριοποιημένους πληθυσμούς να αποκτήσουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη, δεδομένο που συμβάλλει σε ειρηνικές κοινωνίες.
Πηγές: en.unesco.org , un.org
Απόδοση / Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
