Ο Σλοβένος φιλόσοφος, Σλάβοϊ Ζίζεκ, μίλησε στο Russia Today για την πανδημία του κορονοϊού, την οποία βιώνει αυτή τη στιγμή ολόκληρος ο πλανήτης και που έχει στοιχίσει τη ζωή μέχρι τώρα σε 6.500 ανθρώπους. Επισήμανε την παγκοσμιότητα του φαινομένου, πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε και τι αλλαγές θα πρέπει να γίνουν κοινωνικά και προσωπικά μέσα σε αυτήν την παγκόσμια κρίση.
Όλοι βρισκόμαστε στην ίδια βάρκα
Σε σύγκριση με άλλες πανδημίες που έχει περάσει η ανθρωπότητα στην ιστορία, όπως της ισπανικής γρίπης και του έμπολα, ο Ζίζεκ θεωρεί ότι αυτή η πανδημία διαφέρει διότι ζούμε σε έναν διαφορετικό κόσμο που έχει δύο βασικές διαφορές:
Παλιότερα, άνθρωποι που ζούσαν λίγο μακρύτερα από εκεί που είχε ξεσπάσει η πανδημία δεν ήξεραν τι γινόταν. Στον σημερινό συνδεδεμένο κόσμο «γνωρίζουμε πολύ περισσότερο από ποτέ ότι όλοι βρισκόμαστε στην ίδια βάρκα». Δεύτερον, ζούμε στην εποχή της επιστήμης και αυτό το φαινόμενο δεν έχει κάποιο βαθύτερο νόημα. «Χρειαζόμαστε την επιστήμη για να το αντιμετωπίσουμε», υπογραμμίζει ο Ζίζεκ.
Λόγω αυτών των δύο χαρακτηριστικών της εποχής μας «θα πρέπει να δράσουμε με έναν ενιαίο και συντονισμένο τρόπο βοηθώντας ο ένας τον άλλο με ό,τι χρειάζεται». Οι μεγάλοι χαμένοι, πιστεύει ο Ζίζεκ, είναι οι εθνικιστές και οι ρατσιστές, καθώς οι χώρες δεν είναι απομονωμένες.
Σύμφωνα με τον Ζίζεκ, θα πρέπει να συμπεριφερθούμε «σαν να συμμετείχαμε σε στρατιωτική επιχείρηση». Δεν είναι θέμα αγορών, αλλά για να αντιμετωπιστεί η κρίση θα πρέπει να δημιουργήσουμε έναν ισχυρό διεθνή παγκόσμιο συντονισμό και συνεργασία που θα είναι διαφανής στο κοινό, θα μοιράζεται τις πληροφορίες και θα συντονίζει τις δραστηριότητες.
Να συλλογιστούμε τον τρόπο ζωής μας
Για τον Ζίζεκ το πρώτο πράγμα που μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτήν την κρίση είναι να μάθουμε να ζούμε με λιγότερα υλικά αγαθά και να μην τα θεωρούμε δεδομένα. Ίσως αυτή η κατάσταση φέρει μια νέα σοφία, όπου θα αποδεχτούμε ότι «η ζωή μας είναι εύθραυστη».
Υπάρχει κόσμος που σε αυτήν την κατάσταση δουλεύει ασταμάτητα, όπως γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό και άλλοι που βρίσκονται σε καραντίνα σπίτι τους χωρίς να ξέρουν τι να κάνουν. Στους τελευταίους, ο Ζίζεκ προτείνει να κάνουν ένα βήμα πίσω και να συλλογιστούν, καθώς «η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή για να βρίσκονται σε πανικό». Θα πρέπει ο κόσμος να συλλογιστεί τον τρόπο ζωής του και πώς να τον αλλάξει, διότι αυτή η κρίση μπορεί σε λίγους μήνες να περάσει, αλλά άλλες επιδημίες ή οικολογικές καταστροφές μπορεί να έρθουν στο μέλλον. «Ακόμη και όταν τα πράγματα επανέλθουν στο κανονικό, δεν θα είναι η ίδια κανονικότητα στην οποία ζούσαμε μέχρι τώρα».
Υγεία προσβάσιμη για όλους
Το πραγματικό ζήτημα για τον Ζίζεκ είναι να γίνει η υγεία προσβάσιμη για όλους, κάτι για το οποίο μιλάει συνέχεια ο Μπέρνι Σάντερς, ένας από τους διεκδικητές του Δημοκρατικού χρίσματος για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Ο Ζίζεκ τονίζει ότι η πρόσβαση στην υγεία πρέπει να είναι παγκόσμια και γι’ αυτό είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν «παγκόσμιοι μηχανισμοί υγειονομικής περίθαλψης» ώστε το βάρος να μοιράζεται ανάμεσα στις χώρες.
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να κάνουμε κάτι με τις οικονομίες μας. Ο ρόλος των κρατών θα πρέπει να είναι η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας, υποστηρίζει ο Ζίζεκ. Θα πρέπει να αποκτήσουμε μια νέα κοινή ευαισθητοποίηση και μια νέα σοφία για το πόσο ευάλωτη είναι η ζωή και αυτό ίσως μας δώσει ένα μάθημα ταπεινότητας.
Είμαστε πνευματικά όντα
Για τη μεγάλη θνησιμότητα του κορονοϊού στις μεγάλες ηλικίες, ο Ζίζεκ τονίζει ότι «θα πρέπει να παραμείνουμε άνθρωποι που σέβονται την πνευματικότητα». Το να σκεφτόμαστε ότι από μια βιολογική άποψη είναι καλό να ξεφορτωθούμε τους μεγαλύτερους και τους ασθενέστερους και να επιζήσουν οι δυνατότεροι, είναι κάτι που τελευταίοι το έκαναν οι ναζί. Δεν είμαστε απλά κάποιο περίπλοκο είδος ζώου, αλλά «είμαστε πνευματικά όντα».
Δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη του Σλάβοϊ Ζίζεκ στο Russia Today στα αγγλικά:
