Προς: Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου
Υπόψη: Υπουργού κ. Μηταράκη
Γενικού Γραμματέα Μετανάστευσης, κ. Γεωργιάδη
Γενικού Γραμματέα Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, κ. Λογοθέτη
Κοινοποίηση:
α) Γραφείο Πρωθυπουργού
β) Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, κ. Leclerc
γ) Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, κα. Johansson
δ) Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Υπεύθυνο για τον Ευρωπαϊκό Τρόπο Ζωής, κ. Μαργαρίτη Σχοινά
ε) Ελληνική Αντιπροσωπεία Ευρωπαϊκής Επιτροπής
στ) Υπουργείο Εργασίας
Αθήνα, 29 Μαΐου 2020,
Α.Π: 621/20
Αξιότιμες/αξιότιμοι κύριες/κύριοι,
Η ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων είναι αστική εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, νομότυπα συστημένη και λειτουργούσα στην Ελλάδα τα τελευταία 28 χρόνια. Η ΑΡΣΙΣ δραστηριοποιείται στην υποστήριξη των παιδιών και των νέων και την προάσπιση των δικαιωμάτων τους. Αποστολή της ΑΡΣΙΣ είναι η ανάληψη δράσεων για την πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισμού των νέων. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσει μεθοδολογίες και εργαλεία για την υποστήριξη των νέων, οργανώνει και συμμετέχει σε δίκτυα, συνεργάζεται με δημόσιες υπηρεσίες και μη κυβερνητικές οργανώσεις και διατυπώνει προτάσεις στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής για τα παιδιά και τους νέους.
Από το έτος 2016 η ΑΡΣΙΣ ανέλαβε και υλοποιεί με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες το πρόγραμμα “Relocation Scheme” και ήδη “ESTIA ΙΙ” που στοχεύει στην προσωρινή φιλοξενία προσφύγων και αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος, η ΑΡΣΙΣ έχει αναπτύξει δίκτυο διαμερισμάτων που φιλοξενούν αιτούντες και δικαιούχους διεθνούς προστασίας σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Χίο, Σάμο, Κώ, Λέρο και Ρόδο. Η ΑΡΣΙΣ παρέχει συνολικά 1.990 θέσεις φιλοξενίας για ευάλωτους αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες, εκ των οποίων οι 585 θέσεις είναι στην Αθήνα, οι 979 στη Χίο, τη Σάμο, τη Λέρο, την Κω και τη Ρόδο, οι 414 στη Θεσσαλονίκη και οι 12 στο Βόλο.
Όπως καλά γνωρίζετε η 31/5/2020 είναι η τελευταία ημέρα φιλοξενίας περίπου 6.500 αναγνωρισμένων προσφύγων και αιτούντων άσυλο που διαμένουν σε διαμερίσματα του προγράμματος «ESTIA II» σύμφωνα με το άρθρο 7 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης υπ’ αρ. 13348/7.4.2020, στους οποίους προστίθενται δικαιούχοι διεθνούς προστασίας που διαμένουν σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων.
Με την παρούσα επιστολή μας θέλουμε να εκφράσουμε την αυξανόμενη ανησυχία μας ότι από τη Δευτέρα 1/6/2020 θα βρεθούμε όλες και όλοι αντιμέτωποι με μία νέα επείγουσα κατάσταση που πρέπει να αποφύγουμε συντεταγμένα και ομόψυχα.
Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τα διαμερίσματα του προγράμματος «ESTIA II» είναι εξαιρετικά ευάλωτοι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, άτομα με δυσίατες ή ανίατες ασθένειες, άτομα με σημαντικά προβλήματα ψυχικής υγείας, άτομα με σοβαρότατες ευαλωτότητες, καθώς και πυρηνικές ή και μονογονεϊκές οικογένειες με μικρά παιδιά. Οι άνθρωποι αυτοί θα αναγκαστούν στη μεγάλη τους πλειοψηφία να μείνουν άστεγοι σε μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, χωρίς υποστηρικτικό περιβάλλον και χωρίς χρήματα, αφού με την έξοδό τους από τα διαμερίσματα διακόπτεται και η οικονομική τους ενίσχυση από το πρόγραμμα.
Ταυτόχρονα, εκατοντάδες παιδιά θα υποχρεωθούν να διακόψουν τη φοίτησή τους στα σχολεία τους, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το ψυχισμό τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ από τις 30/4/2020 έχουμε αποστείλει εξειδικευμένες και τεκμηριωμένες κοινωνικές εκθέσεις στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αναφορικά με πρόσφυγες που πρέπει να εξαιρεθούν των εξόδων, οι οποίες έχουν περιέλθει σε γνώση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, μέχρι σήμερα ουδέν γνωρίζουμε για την αποδοχή ή την απόρριψή τους.
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα «ESTIA II» αναγνωρίζουμε ότι είναι αδύνατον να έχει διάρκεια φιλοξενίας επ’ αόριστον, εν τούτοις, η χρονική περίοδος φιλοξενίας χρειάζεται να στοχεύει και να ολοκληρώνεται όταν επιτυγχάνεται η πρόσβαση και συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα της χώρας, σε μια ομαλή κοινωνική ένταξη.
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, είναι χρέος της Ελληνικής Πολιτείας να διασφαλίσει ότι η έξοδος των ωφελουμένων από το πρόγραμμα και από τα διαμερίσματα που έγιναν «τα σπίτια τους» για πολλούς μήνες θα γίνει με ασφάλεια και θα τους οδηγήσει στο επόμενο βήμα τους, στην ανεξαρτησία και την ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία με τα ίδια δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απολαμβάνουν οι Έλληνες πολίτες.
Προς το σκοπό αυτό επιβάλλεται από τις τρέχουσες συνθήκες η παράταση της παραμονής των αιτούντων άσυλο και προσφύγων που πρέπει να εξέλθουν από τα διαμερίσματα για χρονικό διάστημα ικανό ώστε η Κυβέρνησή σας να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα που θα καταστήσουν ασφαλή και επιτυχημένη την έξοδο των συγκεκριμένων ανθρώπων από το πρόγραμμα και θα αποκαταστήσουν την άμεση πρόσβασή τους σε στοιχειώδη δικαιώματα στέγασης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εργασίας και εκπαίδευσης.
Θα πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι η χώρα μας προσπαθεί να εξέλθει από μία τρίμηνη περίοδο καραντίνας λόγω της πανδημίας του κορωναϊού, κατά την οποία ήταν αδύνατη η αναζήτηση νέων διαμερισμάτων για τη διαμονή των ανθρώπων που ολοκληρώνεται η φιλοξενία τους στο πρόγραμμα «ESTIA II». Ταυτόχρονα, γραφειοκρατικές αγκυλώσεις κατέστησαν αδύνατη τη χορήγηση ΑΦΜ ή το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών για μερίδα των προσφύγων.
Πιστεύουμε ότι είναι η ώρα η ελληνική πολιτεία με αποφασιστικότητα να τροποποιήσει προηγούμενες αποφάσεις της και να δώσει το δικαίωμα στους πρόσφυγες που εξέρχονται του προγράμματος «ESTIA II»:
- Να καταστούν δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης
- Να αποκτήσουν πρόσβαση σε σειρά επιδομάτων (παιδικής προστασίας, ψυχικής υγείας)
- Να ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα «Στέγαση και επανένταξη» στο οποίο θα μπορούν να συμμετάσχουν οι συγκεκριμένοι πληθυσμοί ώστε να επιτευχθεί η ουσιαστική ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία.
- Να δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες πιστοποιημένης εκπαίδευσης, που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας ώστε να μπορέσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα να αυτονομηθούν πλήρως, καθώς και ευκαιρίες επαγγελματικής κατάρτισης.
- Να υλοποιηθεί το πρόγραμμα επιδοτούμενης εργασίας αναγνωρισμένων προσφύγων που είχε εξαγγελθεί από το Υπουργείο το 2019 και μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί.
- Να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε οι άνθρωποι αυτοί να έχουν λάβουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα (άδεια παραμονής, ταξιδιωτικά έγγραφα), πριν την έξοδο τους από το πρόγραμμα.
- Να δοθεί στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες οι οποίοι αποχωρούν οικειοθελώς από το πρόγραμμα κατά τη λήξη της ορισθείσας περιόδου φιλοξενίας συγκεντρωτικά η χρηματική βοήθεια (cash Assistance) 3 μηνών, όπως συνέβαινε το προηγούμενο έτος, προκειμένου οι άνθρωποι αυτοί στη συνέχεια να ενταχθούν στο πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ, το οποίο έχει ως σκοπό να ενισχυθούν οι προοπτικές ανεξαρτησίας και αυτονομίας των ωφελούμενων καθιστώντας τους ενεργά μέλη της ελληνικής κοινωνίας και να αποτελέσει ένα εκ περιτροπής μηχανισμό στέγασης στο ήδη υπάρχον προσωρινό σύστημα στέγασης της Ελλάδας.
Θεωρούμε ότι είναι κοινός τόπος η διαπίστωσή μας ότι χωρίς τις ανωτέρω πρόνοιες οι συγκεκριμένοι πληθυσμοί που θα αναγκαστούν (για μία ακόμη φορά) να εγκαταλείψουν τις οικίες του θα βρεθούν αντιμέτωποι με την αστεγία, την περαιτέρω φτωχοποίησή τους, την εκμετάλλευση, την αδήλωτη εργασία και την εν γένει παραβατικότητα. Κατανοείτε ότι μία τέτοια κατάσταση θα έχει άμεσο κοινωνικό αντίκτυπο στη ζωή των μεγάλων αστικών κέντρων που μοιραία θα φιλοξενήσουν τους εξερχόμενους και τις εξερχόμενες του προγράμματος «ESTIA II».
Είναι χρέος όλων μας να δράσουμε άμεσα ώστε να προστατέψουμε αποτελεσματικά και καίρια τους αδύναμους αυτούς πληθυσμούς από το φάσμα της κοινωνικής αφάνειας και εξαθλίωσης που τους επιφυλάσσει η 1/6/2020. Ταυτόχρονα, οφείλουμε να περιφρουρήσουμε όσα έχουμε καταφέρει 4 και πλέον χρόνια οπότε και υλοποιείται το πρόγραμμα «ESTIA». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δαπανήσει εκατομμύρια για τη στέγαση και υποστήριξη των αιτούντων άσυλο και προσφύγων στην Ελλάδα. Χιλιάδες Έλληνες και μετανάστες έχουν εργαστεί στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος και είναι αδήριτη η ανάγκη να καταδείξουμε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν και είναι εξαιρετικά επιτυχημένο και μέσω εθνικών αυτή τη φορά πολιτικών και εργαλείων, μπορεί να οδηγήσει τους ωφελούμενους του που παραμένουν στη χώρα μας σε εξίσου επιτυχημένη ένταξη και ενσωμάτωσή τους στην ελληνική κοινωνία.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω αναμένουμε από την Ελληνική Πολιτεία τις δέουσες ενέργειες, που διασφαλίζουν για τους πρόσφυγες και δικαιούχους διεθνούς προστασίας το επόμενο στάδιο της ζωής τους με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.
Με εκτίμηση
Για την ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Οι νόμιμοι εκπρόσωποι
Αικατερίνη Πούτου
Νικόλαος Γαβαλάς
