Ελλείψεις φαρμάκων στην ΕΕ: αίτια και λύσεις

Μάθετε γιατί υπάρχει έλλειψη φαρμάκων στην ΕΕ, ποιος είναι ο αντίκτυπος της πανδημίας του κορονoϊού και πώς το Κοινοβούλιο θέλει να βελτιώσει την κατάσταση.

Η κρίση υγείας του COVID-19 ανέδειξε το διογκούμενο πρόβλημα της έλλειψης φαρμάκων και του ιατρικού εξοπλισμού που θέτει τους ασθενείς σε κίνδυνο και τα εθνικά συστήματα υγείας υπό πίεση.

Τον Απρίλιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων προειδοποίησε ότι η αυξανόμενη ζήτηση ορισμένων αναισθητικών, αντιβιοτικών, μυοχαλαρωτικών και φαρμάκων, των οποίων η χρήση δεν έχει εγκριθεί για τη θεραπεία του COVID-19, σε μονάδες εντατικής θεραπείας, μπορεί να επιφέρει εξάντληση αποθεμάτων.

Η μειωμένη παραγωγή, τα λειτουργικά προβλήματα, οι απαγορεύσεις εξαγωγών και η αποθήκευση λόγω της κρίσης στην υγεία αύξησαν περαιτέρω τον κίνδυνο συμφόρησης.

Στις 14 Ιουλίου, η επιτροπή για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία του Κοινοβουλίου ενέκρινε μια έκθεση που ζητούσε την “ανεξαρτησία” της ευρωπαϊκής υγείας μέσω της διασφάλισης του εφοδιασμού, της αποκατάστασης της τοπικής παρασκευής φαρμάκων και του καλύτερου συντονισμού των εθνικών στρατηγικών για την υγεία στην ΕΕ.

Τι προκαλεί την έλλειψη φαρμάκων;

Μεταξύ του 2000 και του 2018, οι ελλείψεις στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 20 φορές. Σύμφωνα με σημείωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι ελλείψεις αυξάνονται για τα ευρέως χρησιμοποιούμενα βασικά προϊόντα.

 

Πάνω από 50%

Τα φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου, των λοιμώξεων και των διαταραχών του νευρικού συστήματος (επιληψία, Πάρκινσον) αντιπροσωπεύουν πάνω από τα ήμισυ των φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη

 

Τα αίτια των ελλείψεων αυτών είναι περίπλοκα, και κυμαίνονται από προβλήματα παραγωγής, ποσοστώσεις στον βιομηχανικό κλάδο, παράλληλο νόμιμο εμπόριο και απρόσμενες ανόδους στη ζήτηση μετά από επιδημίες ή φυσικές καταστροφές έως την τιμολόγηση, η οποία αποφασίζεται σε εθνικό επίπεδο.

Η ΕΕ εξαρτάται όλο και περισσότερο από χώρες εκτός ΕΕ – κυρίως την Ινδία και την Κίνα – όσον αφορά την παραγωγή δραστικών φαρμακευτικών συστατικών, χημικών πρώτων υλών και φαρμάκων. 

 
Η γεωπολιτική διάσταση της έλλειψης φαρμάκων

• Το 80% των δραστικών φαρμακευτικών συστατικών προέρχεται από την Ινδία και την Κίνα
• Το 40% των τελικών φαρμακευτικών προϊόντων που πωλούνται στην Ευρώπη προέρχονται από την Κίνα και την Ινδία
• Η Κίνα και η Ινδία παράγουν το 60% της παγκόσμιας παρακεταμόλης, το 90% της πενικιλίνης και το 50% της ιβουπροφαίνης

 

Τι λύσεις προτείνει το Κοινοβούλιο;

Η έκθεση της επιτροπής περιβάλλοντος και δημόσιας υγείας προτείνει τρεις τομείς δράσης:

• Διασφάλιση της ανεξαρτησίας της ΕΕ και του εφοδιασμού φαρμάκων και εξοπλισμού
• Καλύτερος συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ, συμπληρώνοντας τα εθνικά μέτρα για τη διασφάλιση προσιτών και υπηρεσιών υγείας υψηλής ποιότητας
• Στενότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ
   

Οι ευρωβουλευτές χαιρέτισαν το νέο πρόγραμμα EU4Health, που στοχεύει στην αύξηση της διαθεσιμότητας φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού και στην ανάληψη περισσότερης δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και την ανάπτυξη καινοτόμων και συντονισμένων στρατηγικών για την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω χρήσης κοινών προμηθειών φαρμάκων στην ΕΕ.

 

Η έκθεση ζητά τη λήψη των ακόλουθων μέτρων:

• Προσδιορίστε τους πιθανούς τόπους παραγωγής για την παρασκευή φαρμακευτικών προϊόντων της ΕΕ, δίνοντας προτεραιότητα στα βασικά και στρατηγικά φάρμακα
• Εισαγάγετε οικονομικά κίνητρα για να ενθαρρύνετε τους παραγωγούς να εντοπίζουν στην Ευρώπη
• Δημιουργήστε ένα αποθεματικό έκτακτης ανάγκης για φάρμακα στρατηγικής σημασίας της ΕΕ, το οποίο θα λειτουργούσε ως «ευρωπαϊκό φαρμακείο έκτακτης ανάγκης», μειώνοντας τον κίνδυνο ελλείψεων
• Ανταλλάξτε καλές πρακτικές στη διαχείριση αποθεμάτων, διασφαλίστε διαφάνεια και δίκαιη διανομή
• Χρησιμοποιήστε καινοτόμα ψηφιακά εργαλεία για να μοιραστείτε πληροφορίες σχετικά με τις ελλείψεις
• Διευκόλυνση της κυκλοφορίας φαρμάκων μεταξύ των χωρών της ΕΕ
• Υποστήριξη επενδύσεων στην έρευνα

 

Το Κοινοβούλιο είχε ήδη ζητήσει τη διασφάλισης καλύτερης ανιχνευσιμότητας των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης, της δημόσιας χρηματοδότησης και των δαπανών της αγοράς σε ψήφισμα που εγκρίθηκε το 2017, ώστε να καταστούν τα φάρμακα πιο προσιτά.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση των ελλείψεων λόγω της επιδημίας του κορονοϊού τον Απρίλιο. Κάλεσε τα κράτη μέλη να άρουν τις απαγορεύσεις εξαγωγών και να αποφύγουν τη συσσώρευση αποθεμάτων. Ζήτησε, επίσης, την αύξηση και αναδιοργάνωση της παραγωγής, ανακατανομή αποθεμάτων στα νοσοκομεία για τη διασφάλιση βέλτιστης χρήσης, την εξέταση εναλλακτικών φαρμάκων και βελτιστοποίηση των πωλήσεων στα φαρμακεία.

Η φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ

Η έκθεση καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει το ζήτημα της διαθεσιμότητας και της προσβασιμότητας φαρμάκων και της εξάρτησης από τις εισαγωγές στην επικείμενη φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ.

Αναμένεται να προτείνει μέτρα για τη βελτίωση και την επιτάχυνση της πρόσβασης σε ασφαλή και προσιτά φάρμακα, τη στήριξη της καινοτομίας στη φαρμακευτική βιομηχανία της ΕΕ, την κάλυψη κενών στην αγορά (για νέα αντιμικροβιακά,για παράδειγμα) και τη μείωση της άμεσης εξάρτησης από πρώτες ύλες από χώρες εκτός ΕΕ.

 

Επόμενα βήματα

Οι ευρωβουλευτές αναμένεται να ψηφίσουν την έκθεση κατά τη σύνοδο ολομέλειας του Σεπτεμβρίου.

 

europarl.europa.eu