Η στέγαση αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Αποτελεί ακόμη πτυχή κεντρικής σημασίας στη μάχη ενάντια στην εξάπλωση του ιού COVID-19 που μπορεί να αποτελέσει ζήτημα ζωής και θανάτου. Η εξάπλωση του COVID-19 αναδεικνύει και επιδεινώνει μια προϋπάρχουσα παγκόσμια στεγαστική κρίση. Χωρίς επαρκή στέγαση, είναι αδύνατο να εφαρμοστούν κοινωνικές αποστάσεις και καλές πρακτικές υγιεινής – περίπου 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι, ή περισσότερο από το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού, στερούνται επαρκούς στέγασης. Υπάρχουν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι που ζουν σε άτυπους οικισμούς και παραγκουπόλεις και περισσότερα από 100 εκατομμύρια άνθρωποι είναι άστεγοι. Μέχρι το 2030, ο αριθμός των ατόμων σε συνθήκες ανεπαρκούς στέγασης θα μπορούσε να αυξηθεί στα 3 δισεκατομμύρια.
Οι άνθρωποι που ζούσαν σε ανεπαρκείς συνθήκες στέγασης σε φτωχογεινονιές και άτυπους οικισμούς επλήγησαν περισσότερο κατά την κρίση του COVID-19. Εκτός από το αγχωτικό περιβάλλον διαμονής σε μικρές και πολυσύχναστες κατοικίες, η διακοπή των κοινωνικών και προστατευτικών δικτύων και η μειωμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες αυξάνουν τον κίνδυνο βίας για γυναίκες και παιδιά. Η απουσία βασικών υπηρεσιών και ο επιπολασμός του άγχους και των ανθυγιεινών συνθηκών διαβίωσης συμβάλλουν επίσης στην κακή υγεία.
Καθ ‘όλη τη διάρκεια της πανδημίας, πολλές τοπικές και εθνικές κυβερνήσεις έχουν θεσπίσει μηχανισμούς για την προστασία των πιο ευάλωτων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την αντιμετώπιση των αστέγων και των εξώσεων, καθώς και για την παροχή βασικών υγειονομικών υπηρεσιών. Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις που εστιάζουν στην επανεξέταση των υφιστάμενων προσεγγίσεων για τη στέγαση και τη γη είναι ζωτικής σημασίας, καθώς θα μπορούσαν να διαμορφώσουν σε σημαντικό βαθμό την επιτυχία ή την αποτυχία των αστικών περιοχών να ανταποκριθούν σε ακραίες καταστάσεις και τη μελλοντική αποκατάσταση μετά από καταστροφές. Η στέγαση είναι τόσο κεντρική για τον χαρακτήρα, τη μορφή και την κοινωνικο-οικονομική ζωντάνια των πόλεων όσο και για τα αποτελέσματα δημόσιας υγείας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Κατοικίας 2020 αποτελεί ευκαιρία για μια παγκόσμια συζήτηση σχετικά με τον μετασχηματιστικό αντίκτυπο του COVID-19 στον τομέα της στέγασης και για να διερευνηθεί πώς μπορούν να οικοδομηθούν ξανά καλύτερα οι κοινωνίες, αξιοποιώντας τον ρόλο της στέγασης ως καταλύτη για τη σταδιακή παροχή ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως ένα θεμέλιο της ανθρώπινης ευημερίας. Τα ζητήματα γύρω από τη στέγαση πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς αστικής ανάπτυξης. O COVID-19 έφερε το παράδοξο της στέγασης στο προσκήνιο – σε μια στιγμή όπου άνθρωποι χρειάζονται επείγουσα στέγη, εκατομμύρια διαμερίσματα και σπίτια παραμένουν άδεια.
Η χωρίς αποκλεισμούς, προσιτή και επαρκής στέγαση είναι το κλειδί για βιώσιμο μετασχηματισμό των πόλεων και των κοινοτήτων μας. Ο Στόχος Βιώσιμης Ανάπτυξης 11 στοχεύει σε ανθεκτικές, ασφαλείς και πολύμορφες πόλεις χωρίς αποκλεισμούς, έως το 2030 και ένας από τους στόχους είναι η πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή και προσιτή στέγαση και βασικές υπηρεσίες για όλους έως το 2030, καθώς και η αναβάθμιση της παραγκουπόλεων.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναδιαμορφώσουν τις πολιτικές, τις στρατηγικές και τη νομοθεσία για διαφορετικές λύσεις στέγασης για όλους και να σέβονται, να προστατεύουν και να εκπληρώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους στις πόλεις. Θα πρέπει να θέσουν τους ανθρώπους στον πυρήνα της λήψης των αποφάσεων, διασφαλίζοντας την ισότητα και την εκπλήρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους.
Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις πρέπει να βοηθήσουν στην ενδυνάμωση των κοινοτήτων και να διασφαλίσουν ότι οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν μια ατζέντα χωρίς αποκλεισμούς. Για να βοηθηθούν οι πιο ευάλωτοι, γυναίκες, άνδρες, νέοι, παιδιά, ηλικιωμένοι, πρόσφυγες, μετανάστες, μειονότητες, άτομα με χρόνιες ασθένειες και αναπηρίες. Οι κοινότητες θα πρέπει να ενδυναμωθούν ώστε να συμμετέχουν στη διαμόρφωση της παγκόσμιας ατζέντας «στέγαση για όλους» στις χώρες, πόλεις και οικισμούς σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η πανδημία κατέδειξε ότι οι πόλεις και οι τοπικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο μπορούν να κινηθούν προς την κατεύθυνση της μείωσης των ανισοτήτων και των επιπέδων φτώχειας και να παράσχουν πρόσβαση σε επαρκή στέγαση για όλους, ως ένας καταλύτης για την επίτευξη έτερων θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Πηγή: urbanoctober.unhabitat.org
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
