Πριν από κάποια χρόνια δεν ήταν αυτονόητο ότι οι νεοναζί θα λογοδοτήσουν στους θεσμούς του κράτους δικαίου για την έκνομη δράση τους. Η ολοκλήρωση της δίκης της Χρυσής Αυγής, του μόνου συνταγματικά ενδεδειγμένου τρόπου αντιμετώπισης του εγκληματικού της χαρακτήρα, με την αναγνώρισή της ως εγκληματικής οργάνωσης αποτελεί ορόσημο για την ελληνική δημοκρατία και τιμά την ελληνική δικαιοσύνη.
Η απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων περί μη χορήγησης αναστολής στην ηγετική ομάδα και τους εκτελεστικούς βραχίονες της Χρυσής Αυγής και η φυλάκιση τους σηματοδοτεί το τέλος της ατιμωρησίας των εχθρών του δημοκρατικού πολιτεύματος και αποτελεί το κεφάλαιο που κλείνει τον κύκλο της ανεύθυνης αμεριμνησίας του κρατικού μηχανισμού.
Το τέλος της δικαστικής διαδικασίας αναγκαστικά ανοίγει το κεφάλαιο της διερεύνησης των σχέσεων της ναζιστικής συμμορίας με θύλακες στα σώματα ασφαλείας και γενικότερα στον κρατικό μηχανισμό. Η δημοκρατία οφείλει να μην επιτρέψει να διαβρωθεί ξανά κανένα τμήμα του κράτους από τους νεοναζί.
Το 2013 η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εξέδωσε έναν οδικό χάρτη με τίτλο “Τι να κάνουμε με τη Χρυσή Αυγή” στον οποίο κατέληγε ότι
«παράλληλα με την αποτελεσματική πολιτική και ποινική αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής, απαιτείται αναίρεση των πολιτικών εκείνων επιλογών που επιφέρουν τον εκφασισμό τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας και δομών του κρατικού μηχανισμού. Και αυτό είναι θέμα ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας».
Και σήμερα το συμπέρασμα αυτό είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
| Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον τη δίκη της Χρυσής Αυγής, στην οποία κλήθηκε να καταθέσει εκ μέρους της νομικής ομάδας των Αιγύπτιων Αλιεργατών – περιστατικό το οποίο ήταν ένα εκ των 154 που κατέγραψε το 2012. Από την ίδρυση του, το 2011, το Δίκτυο είχε κρούσει επανειλημμένα τον κώδωνα του κινδύνου για τη δραματική αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν (modus operandi). Υπενθυμίζεται ότι καθοριστικός παράγοντας για την ίδρυση του Δικτύου ήταν σε μεγάλο βαθμό η απόφαση εκπροσώπων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των κοινοτήτων των θυμάτων ρατσιστικής βίας, να ανταποκριθούν άμεσα και συντονισμένα στις ανάγκες που προέκυψαν από την οργανωμένη δράση της Χρυσής Αυγής. Και ήταν οι ίδιοι φορείς, που αργότερα το 2011 προχώρησαν με τη συμπαράσταση της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, στη δημιουργία του Δικτύου, με στόχο την τεκμηρίωση της αύξησης των ρατσιστικών επιθέσεων και της οργανωμένης ξενοφοβικής βίας καθώς και τη διεκδίκηση εκείνων των αλλαγών που θα έβαζαν τέλος στο κλίμα ατιμωρησίας που είχε καλλιεργηθεί για μακρά περίοδο. Και οι πέντε κατηγορούμενοι στην υπόθεση των Αιγύπτιων Αλιεργατών, βρέθηκαν ένοχοι, αποκαθιστώντας το αίσθημα ασφάλειας και δικαίωσης τόσο στα θύματα, όσο και ευρύτερα στις κοινότητες που ανήκουν, αλλά και εν γένει στο κοινωνικό σύνολο.
Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Μολονότι, με βάση τις καταγραφές το Δικτύου, τα κρούσματα οργανωμένης βίας έχουν μειωθεί από το 2013, το Δίκτυο, όπως παρουσίασε στην τελευταία του ετήσια έκθεση για το 2019, συνεχίζει να καταγράφει επιθέσεις που παρουσιάζουν στοιχεία οργάνωσης ή τελούνται από οργανωμένες ομάδες, ενώ διαπιστώνει την αυξητική τάση στα περιστατικά ρατσιστικής βίας σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητας τόσο κατά προσφύγων και μεταναστών όσο και κατά ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Ανησυχητικές δε παραμένουν οι επιθέσεις σε βάρος των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. |
| Όπως έχει επισημάνει το Δίκτυο σε προηγούμενες τοποθετήσεις του καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη τέτοιων συμπεριφορών παίζει και η ρατσιστική ρητορική που αναπτύσσεται από μέρος του πολιτικού κόσμου, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, και των ΜΜΕ και συμβάλλει καθοριστικά στην εδραίωση της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας. Για το λόγο αυτό, το Δίκτυο συνεχίζει να καλεί τους εκπροσώπους της Πολιτείας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και τους εκπροσώπους των ΜΜΕ να απόσχουν από τη ρατσιστική ρητορική που κανονικοποιεί και ενθαρρύνει ξενοφοβικές και ευρύτερα ρατσιστικές αντιδράσεις ενώ πλήττει ανεπανόρθωτα την κοινωνική ειρήνη και συνοχή. |
