«Λίγες ιδέες του 19ου αιώνα, όπως η κοινωνική ασφάλιση, επιβίωσαν τον 21ο, εντασσόμενες στον κεντρικό πολιτικό σχεδιασμό κάθε χώρας.» (Στεργίου, 2020).
Το σημαντικό (και ταυτόχρονα κεντρικής σημασίας) αυτό θεσμό του κοινωνικού κράτους εξετάζει το βιβλίο των Βαγγέλη Κουμαριανού, Γιώργου Συμεωνίδη και Μαρίνας Αγγελάκη που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόνικος και το οποίο προλογίζει ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Άγγελος Στεργίου. Το βιβλίο παρέχει μια σφαιρική εικόνα και ανάλυση της ιστορικής εξέλιξης του θεσμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη και εξετάζει τη θεσμική κατοχύρωσή του και οργάνωση. Εξετάζει επίσης τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης, επισημαίνοντας τη σημασία και αναγκαιότητα οικονομικής παρακολούθησης των σχετικών μεγεθών είτε πρόκειται για κεφαλαιοποιητικά είτε για διανεμητικού τύπου συστήματα, ιδιαίτερα δε λαμβάνοντας υπόψη τις δημογραφικές εξελίξεις. Η αναφορά σε εκείνους τους διεθνείς οργανισμούς οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας παγκόσμιας κοινωνικής πολιτικής στον τομέα των συντάξεων αποτελεί αντικείμενο ξεχωριστού κεφαλαίου, ενώ η παρουσίαση παραδειγμάτων μεταρρυθμίσεων που υλοποιήθηκαν σε σειρά χωρών επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση του τρόπου επίδρασης των διεθνών οργανισμών (όπως και των μέσων που αυτοί χρησιμοποιούν) στις εθνικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες.
Το ελληνικό σύστημα κατέχει κεντρική θέση στα επιμέρους κεφάλαια του βιβλίου. Πιο συγκεκριμένα, η αναφορά στο συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας δεν εξαντλείται στην παρουσίαση της ανάπτυξης και της ιστορικής εξέλιξης του θεσμού από τα μέσα του 19ου αιώνα και την ίδρυση των πρώτων ταμείων, αλλά υπεισέρχεται και σε πιο εξειδικευμένες πτυχές, όπως η συνταγματική κατοχύρωση της κοινωνικής ασφάλισης, η νομική της φύση και τα χαρακτηριστικά της, ο τρόπος χρηματοδότησής της, καθώς και η σχέση της με την κοινωνική πρόνοια. Παρουσιάζονται επίσης οι πρόσφατες προσπάθειες αντιμετώπισης του πολυκερματισμού του συστήματος, μέσω των (οργανωτικών και λειτουργικών) ενοποιήσεων όπως προβλέπονται στις σχετικές νομοθετικές παρεμβάσεις, καθώς και η δημιουργία του ΕΦΚΑ μέσω της παρουσίασης των βασικών σημείων του Ν.4387/2016. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει επίσης η παρουσίαση των βασικών συμπερασμάτων της μελέτης που διενήργησε η Εθνική Αναλογιστική Αρχή μεταξύ Οκτωβρίου 2019 και Ιανουαρίου 2020 με σκοπό την εκτίμηση της χρηματοοικονομικής εξέλιξης του συστήματος κύριας και επικουρικής ασφάλισης και της βιωσιμότητάς του. Η εξέταση του ελληνικού συστήματος ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των γενικών χαρακτηριστικών του συστήματος για τους κλάδους υγείας και της ανεργίας και την ανάλυση των σχετικών μηχανισμών.
Η «Κοινωνική Ασφάλιση» απευθύνεται τόσο σε γνώστες του θεσμού, όσο και σε κάθε ενδιαφερόμενο για τις τρέχουσες εξελίξεις γύρω από την κοινωνική ασφάλιση, με την ανάλυση να εντάσσεται ταυτόχρονα σε μια γενικότερη προβληματική αναφορικά με τη συζήτηση και τις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα τόσο στο διεθνές επίπεδο, όσο και σε άλλα κράτη. Η ανάδειξη των πολλαπλών πτυχών του θεσμού (νομικές, οικονομικές, πολιτικές) αποτελεί ένα σημαντικό προτέρημα του βιβλίου, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό τη βαθύτερη κατανόηση ενός θεσμού που μας αφορά όλους.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ. ΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΣΜΟ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΝΙΚΟΣ
