Το διαδίκτυο είναι ένας καινούριος κόσμος και για πολλούς πρωτόγνωρος. Προσφέρει διαδραστικότητα, έντονη εναλλαγή εικόνων και συναισθημάτων. Είναι μια εικονική κοινωνία, η οποία διαμορφώνεται παράλληλα με την πραγματικότητα.
Η ασφάλεια του σπιτιού μας όμως, στο οποίο βρίσκεται ο υπολογιστής, μπορεί να μας οδηγήσει στο να μην αντιληφθούμε την απειλή καθώς ο κίνδυνος δεν είναι άμεσος και ορατός.
Οι κίνδυνοι του διαδικτύου που αφορούν περισσότερο τα παιδιά
Η γνώση των κανόνων ασφάλειας, η ανάπτυξη κριτικής και αντιληπτικής ικανότητας και η ικανότητα αναγνώρισης των κινδύνων είναι βασικά εφόδια για την ασφαλή πλοήγησή στο διαδίκτυο.
1. Τα προσωπικά δεδοµένα, όπως το ονοµατεπώνυµο, η ηλικία, η κατοικία, το επάγγελµα, η εκπαίδευση, η οικονοµική και οικογενειακή κατάσταση κατάσταση, χρησιµοποιούνται σε καθηµερινή βάση καθώς περιηγούμαστε στο διαδίκτυο.
2. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα οποία βρίσκονται καθημερινά οι ανήλικοι δημιουργούν μια εικονική πραγματικότητα πολύ ελκυστική και διαδραστική, η οποία όμως κρύβει και κινδύνους (προβολή τέλειου προτύπου ανθρώπου, παραπλανητικές ειδήσεις/fake news, παραβίαση ιδιωτικότητας κ.α.).
3. Ο ψηφιακός εκφοβισµός είναι οποιαδήποτε πράξη εκφοβισµού, επιθετικότητας, παρενόχλησης, απειλητικής ή αυταρχικής συµπεριφοράς που πραγµατοποιείται µέσω του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων. Για να χαρακτηρίσουμε μια πράξη ως εκφοβισμό θα πρέπει να γίνεται συστηματικά, από πρόθεση, να έχει στόχο να πληγώσει κάποιον και να υπάρχει ανισορροπία δυνάμεων των ατόμων που εμπλέκονται.
4. Εθισμός στο διαδίκτυο. Στην περίπτωση που το παιδί ασχολείται πολλές ώρες με το διαδίκτυο θα πρέπει να παρατηρήσουµε τα προειδοποιητικά σηµάδια και να βρούµε έναν τρόπο διαχείρισης της κατάστασης. Σημαντικό είναι να έχουν τεθεί όρια και κανόνες στο χρόνο ενασχόλησης με το διαδίκτυο από μικρές ηλικίες, ώστε να αναπτύξουν τον απαραίτητο αυτοέλεγχο και αυτοπειθαρχία.
5. Σεξουαλικός εκβιασμός και εξαναγκασμός ανηλίκων. Οι ανήλικοι πολλές φορές συνοµιλούν διαδικτυακά µε άλλους γνωστούς ή όχι χρήστες. Οι κακόβουλοι χρήστες, εκµεταλλεύονται την παιδική αθωότητα, προκειµένου να πείσουν τον ανήλικο να τους αποστείλει προσωπικά του στοιχεία, να παράγει πρωτότυπο υλικό (φωτογραφίες ή video ), να καταβάλει χρήµατα, να συναντηθεί μαζί τους ή να προβεί σε άλλες ενέργειες.
Συμβουλές
-
Δίνουμε το σωστό παράδειγμα με τη δική μας διαδικτυακή συμπεριφορά ακολουθώντας τους κανόνες ασφαλούς πλοήγησης. Οι ενήλικες λειτουργούν ως πρότυπα προς τα παιδιά.
-
Συζητάμε με το παιδί για τη διαδικτυακή του ζωή και ενημερωνόμαστε για τα διαδικτυακά του ενδιαφέροντα, τους λογαριασμούς που διατηρεί σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε διαδικτυακά παιχνίδια και εφαρμογές. Αφιερώνουμε χρόνο στο να πλοηγηθούμε μαζί με το παιδί στο διαδίκτυο σε σελίδες και εφαρμογές ενδιαφέροντός του.
-
Ελέγχουμε μαζί με το παιδί τις ρυθμίσεις ασφάλειας και απορρήτου των λογαριασμών του και βεβαιωνόμαστε ότι έχει ενεργοποιήσει την επιλογή διπλού ελέγχου ταυτότητας ( two step verification ), ενώ οι κωδικοί που χρησιμοποιεί είναι ασφαλείς (αποτελούνται από τουλάχιστον 8 σύμβολα, αριθμούς και γράμματα).
-
Συζητάμε με τα παιδιά προκειμένου να συνειδητοποιήσουν ότι οι φίλοι τους σε κάποιο προφίλ θα πρέπει να είναι μόνο οι φίλοι τους και στην πραγματική ζωή. Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να αποδέχονται άγνωστα άτομα, ούτε «φίλους φίλων».
-
Συζητάμε με τα παιδιά για τους κινδύνους της έκθεσης των προσωπικών δεδομένων (ονοματεπώνυμα, διευθύνσεις κατοικίας, τηλεφωνικοί αριθμοί, σχολεία κ.λπ.), φωτογραφιών (άσεμνες και μη), ακόμα και e-mail στις εκάστοτε ιστοσελίδες, εφαρμογές και υπηρεσίες στο διαδίκτυο. Τονίζουμε ότι η ενδεχόμενη αποστολή φωτογραφιών σε γνωστό άτομο μια δεδομένη στιγμή μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες μελλοντικά.
-
Καλό είναι να αποφεύγεται η είσοδος σε σελίδες, εφαρμογές ηλεκτρονικής συνδιάλεξης (chat) άγνωστες προς τα παιδιά στις οποίες δίνεται η δυνατότητα συνομιλίας με αγνώστους, καθώς και σ’ αυτές όπου γίνεται χρήση κάμερας.
-
Καλό είναι να αποφεύγεται το άνοιγμα οποιουδήποτε συνδέσμου (link) αγνώστου προελεύσεως.
-
Σε μικρές ηλικίες μπορούμε να υποστηρίξουμε τα παιδιά κατά την αυτονόμησή τους στο διαδίκτυο, εγκαθιστώντας εφαρμογή γονικού ελέγχου, που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να πλοηγηθούν με ασφάλεια στο διαδίκτυο και τους γονείς να ελέγξουν το περιεχόμενο των ιστοσελίδων που επισκέπτονται.
-
Θυμόμαστε ότι σε μεγαλύτερες ηλικίες η επικοινωνία βασίζεται στην εμπιστοσύνη.
-
Αν αντιληφθούμε οποιοδήποτε πρόβλημα παραμένουμε ψύχραιμοι, ακούμε όλη την ιστορία χωρίς να διακόψουμε το παιδί, διαφυλάσσουμε τα όποια αποδεικτικά στοιχεία ( screen shot φωτογραφιών/μηνυμάτων), αναφέρουμε το περιστατικό στις αρχές και ζητάμε τη βοήθεια των ειδικών.
Οδηγίες προς ανηλίκους για προστασία στο διαδίκτυο
1. Τα προσωπικά δεδοµένα όπως το ονοµατεπώνυµο, η ηλικία, η κατοικία, το επάγγελµα, η οικογενειακή κατάσταση, η εκπαίδευση, η οικονοµική κατάσταση, χρησιµοποιούνται σε καθηµερινή βάση κατά την περιήγηση στο διαδίκτυο.
2. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα οποία βρισκόμαστε καθημερινά δημιουργούν μια εικονική πραγματικότητα πολύ ελκυστική και διαδραστική, η οποία όμως κρύβει και κινδύνους (προβολή τέλειου προτύπου ανθρώπου, παραπλανητικές ειδήσεις/ f ake news, παραβίαση ιδιωτικότητας κ.α.).
3. Ο ψηφιακός εκφοβισµός είναι οποιαδήποτε επαναλαμβανόμενη πράξη εκφοβισµού, επιθετικότητας, παρενόχλησης, απειλητικής συµπεριφοράς που πραγµατοποιείται µέσω του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων.
4. Χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο με όρια και κανόνες χωρίς να χάνουμε τον έλεγχο του χρόνου που βρισκόμαστε σε αυτό. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγουμε τον εθισμό στο διαδίκτυο και περνάμε δημιουργικά τον ελεύθερό μας χρόνο στην πραγματική ζωή.
5. Σεξουαλικός εκβιασμός και εξαναγκασμός ανηλίκων. Πολλές φορές προσπαθούν να συνοµιλήσουν διαδικτυακά μαζί μας γνωστοί ή όχι χρήστες, οι οποίοι θέλουν να μας πείσουν να τους στείλουμε προσωπικά στοιχεία, φωτογραφίες ή video , χρήµατα ή να συναντηθούν μαζί μας. Η ενδεχόμενη αποστολή φωτογραφιών ακόμα και σε γνωστό άτομο μια δεδομένη στιγμή μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες μελλοντικά.
Συμβουλές
-
Τήρησε στο διαδίκτυο τους κανόνες που τηρείς και στην πραγματική ζωή.
-
Συζήτησε με τους γονείς σου για τη διαδικτυακή σου ζωή, όπως κάνεις και για την πραγματική και πλοηγήσου μαζί τους στο διαδίκτυο προκειμένου να τους δείξεις τα ενδιαφέροντά σου.
-
Βεβαιώσου για την ασφάλεια των λογαριασμών που διατηρείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα διαδικτυακά παιχνίδια και στις εφαρμογές, ελέγχοντας σχολαστικά τις ρυθμίσεις ασφάλειας αυτών και χρησιμοποιώντας σύνθετο κωδικό πρόσβασης και τη δυνατότητα διπλού ελέγχου ταυτότητας ( two step verification ).
-
Αν έχεις λογαριασμό σε κάποια ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, απόφυγε την ανάρτηση προσωπικών στοιχείων (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, σχολείο), καθώς και δικών σου φωτογραφιών ή των συμμαθητών σου.
-
Ρύθμισε τους λογαριασμούς σου προκειμένου να είναι ιδιωτικοί και μην αποδέχεσαι αιτήματα φιλίας από αγνώστους, ούτε από «φίλους φίλων». Θυμήσου ότι και στους ιδιωτικούς λογαριασμούς δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια καθώς υπάρχει πάντα η πιθανότητα να παραβιαστεί τόσο ο λογαριασμός σου, όσο και κάποιου φίλου σου και να εκτεθεί και το υλικό που εσύ έχεις ανεβάσει.
-
Μην αποστέλλεις προσωπικές φωτογραφίες ακόμα και σε γνωστά σου άτομα.
-
Απόφυγε ιστοσελίδες στις οποίες μπορείς να συνομιλήσεις με αγνώστους ή δεν εμφανίζεται το username τους ή απαιτείται χρήση κάμερας.
-
Παίξε διαδικτυακά παιχνίδια με όρια και κανόνες, αποφεύγοντας τη συνομιλία με άγνωστους χρήστες.
-
Μην ανοίγεις ποτέ την κάμερα για να συνομιλήσεις διαδικτυακά με αγνώστους.
-
Οι κακόβουλοι χρήστες που προσεγγίζουν ανηλίκους διαδικτυακά είναι αρχικά πάντα διαθέσιμοι, υποστηρικτικοί και γνωρίζουν τα ενδιαφέροντά σου προκειμένου να σε προσεγγίσουν. Στόχος τους είναι να δώσουν την αίσθηση ότι «μπορείς να τους χειριστείς».
-
Αν κάποιος χρήστης σε κάνει να αισθάνεσαι άβολα σε μια διαδικτυακή συνομιλία ή σου ζητήσει να βγάλεις φωτογραφία που να δείχνει το σώμα σου και να τη στείλεις, μην το κάνεις σε καμία περίπτωση και ειδοποίησε αμέσως έναν ενήλικο που εμπιστεύεσαι.
-
Μην ανοίγεις μηνύματα/e-mail και κυρίως συνδέσμους (link), που υπάρχουν σ’ αυτά, ακόμη κι αν σου τα έχει στείλει κάποιος φίλος ή φίλη σου.
-
Θυμήσου: αν σου συμβεί κάτι που σε φέρνει σε δύσκολη θέση στο διαδίκτυο πρέπει να το πεις και όχι να το υποστείς. Συζήτησέ το με κάποιον ενήλικο που εμπιστεύεσαι, δείχνοντας θάρρος και αποθήκευσε τα όποια αποδεικτικά στοιχεία έχεις στη διάθεσή σου ( screen shot φωτογραφιών/μηνυμάτων).
Για άμεση ενημέρωση που αφορά θέματα της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ακολουθήστε τους παρακάτω λογαρισμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Facebook: https://www.facebook.com/cyberkid.gov.gr/ και https://www.facebook.com/CyberAlertGR/
Twitter: @cyberalertGR και
Instagram: @cyberalert.gr.
Για φορητές συσκευές (smartphone, tablets) κατεβάστε την εφαρμογή CYBERKID και την εφαρμογή FEELSAFE δωρεάν.
Για οποιοδήποτε θέμα αφορά παραβατική συμπεριφορά μέσω Διαδικτύου, επικοινωνήστε με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με τους ακόλουθους τρόπους:
– Τηλέφωνο : 11188
– Fax: 213-1527471
– Email: ccu@cybercrimeunit.gov.gr
– μέσω του portal στη διεύθυνση: https://goo.gl/vOHdVb
– Ταχυδρομική διεύθυνση: Λ. Αλεξάνδρας 173, Τ.Κ. 11522, Αθήνα
Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος:
– Τηλέφωνο: 11888
– Fax: 213-1527666
– Email: ydheve@cybercrimeunit.gov.gr
– Ταχυδρομική διεύθυνση: Μοναστηρίου 326, Τ.Κ. 54 121, Θεσσαλονίκη
Πηγή: astynomia.gr
