Ως Διεθνής Ημέρα Υποστήριξης Θυμάτων Βασανιστηρίων έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ η 26η Ιουνίου, για να υπενθυμίζει σε όλους μας ότι, παρά την κατηγορηματική απαγόρευσή τους από το διεθνές και ανθρωπιστικό δίκαιο, βασανισμοί ανθρώπων εξακολουθούν να αποτελούν συνήθη πρακτική κρατών, συστημάτων και οργανώσεων ανά τον κόσμο.
Ένας από τους βασικούς στόχους του προγράμματος «Ελπίδα και Μνήμη» της ΜΕΤΑδρασης στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, είναι και η υλοποίηση δράσεων συνηγορίας και ενημέρωσης για θέματα που αφορούν τα θύματα βασανιστηρίων. Στο πλαίσιο αυτό, με αφορμή το ορόσημο της προαναφερθείσας παγκόσμιας ημέρας, η ΜΕΤΑδραση καλεί το κοινό της Αθήνας να συμμετέχει σε δράση ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης, η οποία θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 26 Ιουνίου 2021 (ώρες 10.00-14.00), στην πλατεία Συντάγματος.
Μέσω της δράσης ευαισθητοποίησης, το ευρύ κοινό θα έχει την ευκαιρία να ενημερωθεί διεξοδικά για όλα τα θέματα που αφορούν την πληθυσμιακή ομάδα των θυμάτων βασανιστηρίων, τις ειδικές ανάγκες που έχουν σε θέματα αποκατάστασης, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης καθώς και το υποστηρικτικό κοινωνικό πλαίσιο που πρέπει να δημιουργηθεί, προκειμένου να είναι δυνατή η επανένταξή τους ως ενεργά μέλη στον κοινωνικό ιστό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί από τους επιζήσαντες βασανιστηρίων διατρέχουν σημαντικούς κινδύνους για τη ζωή τη δική τους αλλά και των οικείων τους, γι’ αυτό και αναγκάζονται να εγκαταλείψουν πατρίδα και οικογένεια, ακολουθώντας τον αβέβαιο δρόμο της προσφυγιάς. Υπολογίζεται ότι ένας στους τρεις πρόσφυγες έχει υπάρξει θύμα ακραίας βίας ή απάνθρωπης και εξευτελιστικής συμπεριφοράς, πριν αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πατρίδα του. Συνήθως πρόκειται για αρνητές απολυταρχικών καθεστώτων, θύματα παρακρατικών, στρατιωτικών ή φυλετικών οργανώσεων και ομάδων, αλλόθρησκους, λόγω του ομόφυλου σεξουαλικού προσανατολισμού τους, υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που παραβιάζονται κατάφορα.
Σε περισσότερες από 140 χώρες στον κόσμο σήμερα καταγράφονται περιπτώσεις βασανισμού με αποτρόπαια μέσα, συνδυάζοντας αναχρονιστικές πρακτικές αλλά και σύγχρονες μεθόδους για τον εκφοβισμό, την τιμωρία ή τον εξαναγκασμό σε ομολογία. Ο κύριος στόχος των βασανιστών είναι να «σπάσουν» και να κατακερματίσουν ψυχικά το άτομο. Τους ενδιαφέρει ο ψυχικός «θάνατος» του ατόμου και όχι ο βιολογικός θάνατός του.
Η υποστήριξη των προσφύγων θυμάτων βασανισμού, η αναγνώριση και πιστοποίηση, αποτελούν ένα πρώτο βήμα για την αποκατάσταση και θεραπεία τους και τη σταδιακή επαναφορά σε ένα καθεστώς όσο το δυνατόν καθημερινής λειτουργικότητας. Η ΜΕΤΑδραση από το 2011 είναι ο μοναδικός φορέας στην Ελλάδα στον οποίο γίνονται επίσημες παραπομπές από την Υπηρεσία Ασύλου και την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης, προκειμένου η εξειδικευμένη ομάδα της να πιστοποιήσει τα θύματα βασανιστηρίων. Ακολουθώντας πιστά διαδικασίες και το Πρωτόκολλο της Κωνσταντινούπολης (Istanbul Protocol) λαμβάνει παραπομπές από αιτούντες άσυλο, η έκδοση πιστοποιητικού για τους οποίους αποτελεί νομικό τεκμήριο στις υποθέσεις ασύλου.
Από τον Σεπτέμβριο του 2011, η ΜΕΤΑδραση – Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη, υλοποιεί το πρόγραμμα ταυτοποίησης και πιστοποίησης θυμάτων βασανιστηρίων, καλύπτοντας το κενό που δημιουργήθηκε στη χώρα μας μετά την αναστολή της λειτουργίας του Ιατρικού Κέντρου Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων (ΙΚΑΘΒ). Η δράση εκπονείται από τη διεπιστημονική ομάδα της ΜΕΤΑδρασης, που απαρτίζεται από κοινωνικούς λειτουργούς, ιατρούς, ψυχολόγους και δικηγόρους με 30ετή εμπειρία στο αντικείμενο, καθώς και από νέους εξειδικευμένους επιστήμονες με εμπειρία στο πεδίο. Μέχρι σήμερα έχουν διεκπεραιωθεί περισσότερες από 1.510 υποθέσεις.
Το πρόγραμμα «Ελπίδα και Μνήμη: Ταυτοποίηση και Πιστοποίηση Θυμάτων Βασανιστηρίων», που έχει καταλυτική σημασία για την αποτελεσματική διερεύνηση καταγγελιών βασανιστηρίων και τεκμηρίωσης όλων των μορφών απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, υλοποιείται από το 2021 στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund και είναι ένα από τα 26 προγράμματα για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που χρηματοδοτεί το πρόγραμμα.
Το έργο «Ελπίδα και Μνήμη: Ταυτοποίηση και Πιστοποίηση Θυμάτων Βασανιστηρίων» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης τη ΜΕΤΑδραση.
Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 12εκ, χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active Citizens Fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.activecitizensfund.gr
