Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πλειονότητα της φροντίδας ψυχικής υγείας εξακολουθεί να παρέχεται σε ψυχιατρικά νοσοκομεία και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι καταναγκαστικές πρακτικές παραμένουν συχνά φαινόμενα. Ωστόσο, η παροχή φροντίδας ψυχικής υγείας με βάση την κοινότητα (κοινοτική ψυχιατρική φροντίδα) που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και επικεντρώνεται στην ανάρρωση αποδεικνύεται επιτυχημένη και αποδοτική, σύμφωνα με νέα κατευθυντήρια οδηγία που κυκλοφόρησε τον προηγούμενο μήνα (Ιούνιος 2021) από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Η φροντίδα ψυχικής υγείας που συνιστάται στη νέα οδηγία θα πρέπει να παρέχεται στην κοινότητα και δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει μόνο υπηρεσίες φροντίδας αλλά και υποστήριξη για την καθημερινή διαβίωση, όπως διευκόλυνση της πρόσβασης σε καταλύματα και διασυνδέσεις με υπηρεσίες εκπαίδευσης και απασχόλησης.
Η νέα «Κατευθυντήρια Οδηγία για τις κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας: προωθώντας ανθρωποκεντρικές προσεγγίσεις με επίκεντρο τα ανθρώπινα δικαιώματα» επιβεβαιώνει περαιτέρω ότι η φροντίδα ψυχικής υγείας πρέπει να στηρίζεται σε μια προσέγγιση που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως συνιστάται από το Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία του ΠΟΥ 2020-2030, το οποίο εγκρίθηκε από την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας τον Μάιο του 2021.
Απαιτείται ταχύτερη μετάβαση σε ανασχεδιασμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας
“Αυτή η περιεκτική νέα καθοδήγηση παρέχει ένα ισχυρό επιχείρημα για μια πολύ ταχύτερη μετάβαση από υπηρεσίες ψυχικής υγείας που χρησιμοποιούν εξαναγκασμό και εστιάζουν σχεδόν αποκλειστικά στη χρήση φαρμάκων για τη διαχείριση συμπτωμάτων ψυχικής υγείας, σε μια πιο ολιστική προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη τις συγκεκριμένες περιστάσεις και τις επιθυμίες του ατόμου και προσφέρει μια ποικιλία προσεγγίσεων για θεραπεία και υποστήριξη”, δήλωσε η Δρ Michelle Funk του Τμήματος Ψυχικής Υγείας και Χρήσης Ουσιών, η οποία ηγήθηκε της ανάπτυξης της Οδηγίας.
Μετά την έγκριση της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD) το 2006, ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών έχει επιδιώξει να μεταρρυθμίσει τους νόμους, τις πολιτικές και τις υπηρεσίες που σχετίζονται με την ψυχική υγεία. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, λίγες χώρες έχουν θεσπίσει τα απαραίτητα πλαίσια για να ανταποκριθούν στις εκτεταμένες αλλαγές που απαιτούνται από τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναφορές από όλο τον κόσμο επισημαίνουν ότι οι σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι καταναγκαστικές πρακτικές εξακολουθούν να είναι πολύ συχνές σε χώρες όλων των επιπέδων εισοδήματος. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την αναγκαστική εισαγωγή και την αναγκαστική θεραπεία, περιορισμό στα χέρια, σωματικό και φυσικό και χημικό περιορισμό, ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης και σωματική και λεκτική κακοποίηση.
Η πλειονότητα των κρατικών προϋπολογισμών ψυχικής υγείας διοχετεύεται ακόμη στα ψυχιατρικά νοσοκομεία
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΠΟΥ, οι κυβερνήσεις δαπανούν λιγότερο από το 2% των προϋπολογισμών για την υγεία τους στην ψυχική υγεία. Επιπλέον, η πλειονότητα των αναφερόμενων δαπανών για την ψυχική υγεία κατανέμεται σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, εκτός από τις χώρες υψηλού εισοδήματος όπου το ποσοστό είναι περίπου 43%.
Η νέα κατευθυντήρια οδηγία, που προορίζεται πρωτίστως για άτομα με ευθύνη για την οργάνωση και τη διαχείριση της φροντίδας ψυχικής υγείας, παρουσιάζει λεπτομέρειες για το τι απαιτείται σε τομείς όπως η νομοθεσία, η πολιτική και η στρατηγική για την ψυχική υγεία, η παροχή υπηρεσιών, η χρηματοδότηση, η ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού και η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών προκειμένου οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας να συμμορφώνονται με την CRPD (Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες).
Περιλαμβάνει παραδείγματα υπηρεσιών ψυχικής υγείας με βάση την κοινότητα από χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Κένυα, η Μιανμάρ, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που έχουν επιδείξει καλές πρακτικές σε σχέση με μη καταναγκαστικές πρακτικές, ένταξη στην κοινότητα και σεβασμό της νομικής ικανότητας των ανθρώπων (δηλαδή το δικαίωμα λήψης αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία και τη ζωή τους).
Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν υποστήριξη σε συνθήκες κρίσεων, υπηρεσίες ψυχικής υγείας που παρέχονται σε γενικά νοσοκομεία, υπηρεσίες διευρυμένης προσέγγισης, υποστηριζόμενες προσεγγίσεις διαβίωσης και υποστήριξη που παρέχεται από ομάδες συνομηλίκων. Περιλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοδότηση και τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων των υπηρεσιών που παρουσιάζονται. Οι παρεχόμενες συγκρίσεις κόστους δείχνουν ότι οι υπηρεσίες που βασίζονται στην κοινότητα παράγουν καλά αποτελέσματα, προτιμώνται από τους χρήστες υπηρεσιών και μπορούν να παρέχονται με συγκρίσιμο κόστος με τις συμβατικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
«Ο μετασχηματισμός της παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας πρέπει, ωστόσο, να συνοδεύεται από σημαντικές αλλαγές στον κοινωνικό τομέα», δήλωσε ο Gerard Quinn, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. «Μέχρι να συμβεί αυτό, η διάκριση που εμποδίζει τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας να ζήσουν μια πλήρη και παραγωγική ζωή θα συνεχίζεται».
Πηγή: who.int
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpoicy.gr
Discover more from socialpolicy.gr
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
