του Αντώνη Κ. Πετρίδη,
Αναπληρωτή Καθηγητή, Κοσμήτορα Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου
Συχνά αμφισβητείται η «πρακτική» αξία των ανθρωπιστικών επιστημών. Με τον όρο «πρακτική αξία» εννοείται ότι τα σχετικά πτυχία δεν εξασφαλίζουν γρήγορη είσοδο και προσοδοφόρα καριέρα στη σύγχρονη αγορά εργασίας. Η αντίληψη είναι, βεβαίως, εσφαλμένη. Ισχύει μόνο αν αντιλαμβάνεται κανείς τα επαγγέλματα ως στεγανά. Τον 21ο αιώνα, όμως, η αγορά εργασίας έχει καταστεί ευέλικτη, διεπιστημονική και πολυσυλλεκτική. Απόφοιτοι, π.χ., κλασικών σπουδών σταδιοδρομούν ως στελέχη εταιρειών, τραπεζών κ.τ.ό., καθώς οι μεγάλες εταιρείες και άλλοι εργοδότες επικεντρώνονται πλέον όχι στο περιεχόμενο των πτυχίων αλλά στις δεξιότητες που καλλιεργούν (εκφραστική άνεση στη μητρική και σε ξένες γλώσσες, ικανότητα κατανόησης κειμένων και άρα ανάλυσης πληροφοριών, κριτική σκέψη, ιστορική επίγνωση, καλαισθησία, κοινωνική ευαισθησία κ.ά.).
Η πανεπιστημιακή αγορά αλλάζει σήμερα και με έναν ακόμη τρόπο: δεν απευθύνεται πια μόνο στους δεκαοκτάρηδες αλλά ανοίγεται σε κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως ηλικίας, που θέλει να κάνει πράξη τη διά βίου μάθηση. Πολλά πανεπιστήμια προσφέρουν ευκαιρίες γνώσης σε ανθρώπους με πολλαπλές παράλληλες ασχολίες, λίγα όμως είναι εξειδικευμένα και αποκλειστικώς δραστηριοποιούμενα στον τομέα αυτό. Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΑΠΚΥ) είναι δημόσιο ίδρυμα, το μοναδικό στην Κύπρο με εξειδίκευση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση ενηλίκων. Οι τρεις πυλώνες της αποστολής του (ανοικτή εκπαίδευση, εξ αποστάσεως εκπαίδευση, εκπαίδευση ενηλίκων) είναι ισοβαρείς. Εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν είναι απλώς η μεταφορά της διδασκαλίας σε ψηφιακό περιβάλλον με την τοποθέτηση μιας κάμερας μπροστά στον διδάσκοντα: αποτελεί διακριτό κλάδο της παιδαγωγικής θεωρίας και πράξης με τη δική του, ιδιαίτερη φιλοσοφία και μέθοδο. Η ανοικτή εκπαίδευση με τη σειρά της προϋποθέτει προσαρμογή της μαθησιακής ροής έτσι ώστε ο φοιτητής να σπουδάζει όχι λόγω αλλά έργω στον δικό του χώρο και χρόνο, όση και αν είναι η γεωγραφική απόσταση που τον χωρίζει από την έδρα του πανεπιστημίου. Όσο για την εκπαίδευση ενηλίκων, αυτή απαιτεί συναίσθηση των ιδιαίτερων μαθησιακών αναγκών και δυνατοτήτων που διαθέτουν άτομα που δεν βρίσκονται πια στη μετεφηβεία.
Το ΑΠΚΥ προσφέρει προγράμματα αιχμής σε πτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο. Την τρέχουσα περίοδο και μέχρι τις 11 Οκτωβρίου η Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών δέχεται αιτήσεις στα ακόλουθα έξι προγράμματα σπουδών (έναρξη φοίτησης: Ιανουάριος 2022):
- Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό: Πτυχιακό πρόγραμμα τετραετούς φοίτησης (240 ECTS), με τρεις κατευθύνσεις ειδίκευσης: Φιλολογία, Ιστορία-Αρχαιολογία-Τέχνη και Γενική κατεύθυνση. Υπό προϋποθέσεις οι απόφοιτοι του Προγράμματος εγγράφονται στους καταλόγους διορισίμων της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας.
- ΠΝΥΚΑ: Πολιτική Ιστορία Θεωρία και Πράξη: Καινοτόμο, διεπιστημονικό Μάστερ διετούς διάρκειας (120 ECTS), που συνδυάζοντας στοιχεία πολιτικών επιστημών, ιστορίας, κοινωνικής θεωρίας, νομικής, οικονομικών και διεθνών σχέσεων προσφέρει πολυδιάστατη παιδεία σε κάθε πολίτη που ενδιαφέρεται σοβαρά για την πολιτική.
- Πολιτιστική Πολιτική και Ανάπτυξη: Μάστερ διετούς διάρκειας (120 ECTS), που εξετάζει πώς ο πολιτισμός αξιοποιείται ως εργαλείο ανάπτυξης και προβολής της εικόνας ενός κράτους. Το πρόγραμμα απευθύνεται κατεξοχήν σε επαγγελματίες μάρκετιγκ, διαφήμισης, πολιτιστικών, τουριστικών και άλλων συναφών επαγγελμάτων.
- Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση: Πλήρως αναδιαρθρωμένο και ανανεωμένο φέτος Μάστερ τριών εξαμήνων (90 ECTS), που εξετάζει διαλεκτικά τη Γενική Εκπαίδευση Ενηλίκων και την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Το Πρόγραμμα αποσκοπεί στη συστηματική προετοιμασία για το επάγγελμα του επιμορφωτή, σχεδιαστή, συντονιστή ή αξιολογητή προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης.
- Ψηφιακό Δράμα και Θέατρο στη Μελέτη του Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού: Μοναδικό στο είδος του Μάστερ τριών εξαμήνων (90 ECTS), που εξετάζει πτυχές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού δια της σύζευξης του θεάτρου και των Τεχνολογιών της Πληροφορίας στην Εκπαίδευση στη σύγχρονη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης και παιδαγωγίας που ονομάζεται «ψηφιακό δράμα και θέατρο». Το πρόγραμμα αποτελεί εξαιρετική επιλογή κυρίως για εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας.
- Βιοηθική – Ιατρική Ηθική: Το μοναδικό πλήρως εξ αποστάσεως πρόγραμμα στο είδος του στον ελληνόφωνο χώρο. Έχει διάρκεια δύο ετών (120 ECTS) και απευθύνεται πρωτίστως σε λειτουργούς υγείας, νομικούς και άλλους επιστήμονες, που προσεγγίζουν τα ζητήματα της Βιοηθικής και της Ιατρικής Ηθικής από τη σκοπιά των ανθρωπιστικών επιστημών και της φιλοσοφίας ή επί τη βάσει της ιατρικής, της βιολογίας και άλλων συναφών κλάδων.
Και επειδή δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αξία των ανθρωπιστικών σπουδών υπερβαίνει τα όποια υλικά τους οφέλη, ας θυμηθούμε ένα μιμίδιο που κυκλοφόρησε ευρύτατα στα κοινωνικά δίκτυα την εποχή των πρώτων λοκντάουν. Διερωτάσαι ακόμη ποια είναι η αξία του πολιτισμού στην εποχή μας; ρωτά το μιμίδιο. Αν ναι, τότε σκέψου πώς θα περνούσες την καραντίνα χωρίς βιβλία, τηλεδιαλέξεις, μουσική, ταινίες, σειρές, βιντεοπαιγνίδια, χωρίς την παρηγοριά του Ωραίου μέσα στην περιρρέουσα ασχήμια.
