Πώς αντιμετωπίζει η ΕΕ την έμφυλη βία;

Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ έχουν νόμους για την αντιμετώπιση της βίας που στρέφεται κατά ατόμων λόγω του φύλου τους ή των σεξουαλικών τους προτιμήσεων. Ωστόσο, η ανυπαρξία κοινού ορισμού της έμφυλης βίας και κοινών κανόνων για την αντιμετώπισή της συμβάλουν στη διαιώνιση του προβλήματος. Γι’ αυτό και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένως ζητήσει τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων.

Μολονότι τα θύματα είναι στην πλειονότητά τους γυναίκες και κορίτσια, υπάρχουν επίσης περιπτώσεις όπου τα θύματα είναι άνδρες και άτομα ΛΟΑΔΜ+. Οι επιπτώσεις του φαινομένου απαντώνται τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο της οικογένειας, της κοινότητας και της οικονομίας.

Μάθετε τι κάνει το Κοινοβούλιο για μια πιο Κοινωνική Ευρώπη.

Κανόνες ποινικοποίησης της έμφυλης βίας

Τον Σεπτέμβριο του 2021, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Επιτροπή να συμπεριλάβει τη βία λόγω φύλου ως έγκλημα στο ευρωπαϊκό δίκαιο, στην ίδια κατηγορία με εγκλήματα όπως το εμπόριο ανθρώπων, ναρκωτικών και όπλων, το ηλεκτρονικό έγκλημα και η τρομοκρατία, εξασφαλίζοντας κοινούς νομικούς ορισμούς, πρότυπα και ελάχιστες ποινικές κυρώσεις σε όλα τα κράτη μέλη. Στόχος τους είναι η καλύτερη καταπολέμηση της έμφυλης βίας σε όλη την ΕΕ.

Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί συνέχεια της έκκλησης που απηύθυνε το Κοινοβούλιο τον Φεβρουάριο, ζητώντας τη θέσπιση ευρωπαϊκής οδηγίας για την πρόληψη και καταπολέμηση κάθε μορφής έμφυλης βίας. Οι ευρωβουλευτές είχαν τότε τονίσει την ανάγκη θέσπισης “ευρωπαϊκού πρωτοκόλλου σχετικά με την έμφυλη βία σε περιόδους κρίσης” με στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος και τη στήριξη των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Οι υπηρεσίες προστασίας, όπως οι τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας, η παροχή ασφαλούς στέγασης και φροντίδας στα θύματα πρέπει να συμπεριληφθούν ως “βασικές υπηρεσίες” στο εν λόγω σχέδιο σε κάθε χώρα της ΕΕ, σύμφωνα με το Κοινοβούλιο.

Δείτε το γράφημά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον αντίκτυπο του COVID-19 στις γυναίκες.

Σεξουαλική παρενόχληση και βία στον κυβερνοχώρο

Λαμβάνοντας υπόψη την ολοένα και αυξανόμενη χρήση κοινωνικών δικτύων και νέων τεχνολογιών, οι ευρωβουλευτές επεξεργάζονται προτάσεις για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας στον κυβερνοχώρο. Οι εν λόγω προτάσεις αναμένεται να παρουσιαστούν τον Νοέμβριο του 2021, βάσει έκθεσης του 2016 σχετικά με τη διαδικτυακή παρενόχληση.

Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης

Η ολοκλήρωση της προσχώρησης της ΕΕ στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας εξακολουθεί να αποτελεί πολιτική προτεραιότητα. ‘Ολα τα κράτη μέλη έχουν υπογράψει τη Σύμβαση, ορισμένα όμως δεν την έχουν επικυρώσει ακόμα. Τον Ιανουάριο του 2021, το Κοινοβούλιο χαιρέτισε την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει μέτρα για την επίτευξη των στόχων της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης μέσα το 2021 αν τα εν λόγω κράτη μέλη συνεχίσουν να παρεμποδίζουν την επικύρωσή της από την ΕΕ.

Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων

Το Κοινοβούλιο έχει υιοθετήσει νόμους και ψηφίσματα για να βοηθήσει στην εξάλειψη του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ) παγκοσμίως. Αν και η συγκεκριμένη τακτική είναι παράνομη στην ΕΕ και τα κράτη-μέλη διώκουν τέτοιες πρακτικές, εκτιμάται ότι περίπου 600.000 γυναίκες που ζουν στην Ευρώπη έχουν υποβληθεί σε ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων και άλλα 180.000 κορίτσια διατρέχουν υψηλό κίνδυνο.

Το 2019, “Οι Αναστηλωτές” (The Restorers), μια ομάδα πέντε φοιτητών από την Κένυα, οι οποίοι έχουν αναπτύξει μια εφαρμογή βοηθώντας τα κορίτσια να αντιμετωπίσουν τον ΑΓΓΟ, ήταν μεταξύ των φιναλίστ για το βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης του ΕΚ.

Το 2014, το Κοινοβούλιο απένειμε το βραβείο Ζαχάρωφ στον γυναικολόγο Ντένις Μουκουέγκε για το έργο που έχει προσφέρει βοηθώντας χιλιάδες γυναίκες που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής βίας και ομαδικού βιασμού στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Γυναίκες: τα κύρια θύματα

• 1 στις 3 γυναίκες στην ΕΕ έχει πέσει θύμα σωματικής και/ή σεξουαλικής βίας από την ηλικία των 15 ετών
• Πάνω από το ήμισυ των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση
• Μία στις πέντε σχεδόν γυναίκες έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία από νυν ή τέως σύντροφο,

(Πηγή: Βία κατά των γυναικών: πανευρωπαϊκή έρευνα, FRA, 2014)