Εκπαίδευση ενηλίκων: Ενισχύοντας τις ικανότητες των εκπαιδευτών

Σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο δίνεται εξέχουσα σημασία στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων.  Οι ολοένα μεταβαλλόμενες διεθνείς συνθήκες απαιτούν τον αντίστοιχο οικονομικό και τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και καθιστούν ανεπαρκείς τις υφιστάμενες εκπαιδευτικές διαδικασίες. Ως εκ τούτου, η επιμόρφωση και η συμπληρωματική εκπαίδευση αποτελούν ανάγκη σε μια σύγχρονη κοινωνία. Παράλληλα, οι κοινωνικές ανακατατάξεις των τελευταίων ετών έχουν εδραιώσει την αντίληψη της δια βίου μάθησης, που προάγει την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, την απασχολησιμότητα, την αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή.

Εστιάζοντας σε εθνικό επίπεδο, η μετεξέλιξη της Ελλάδας από χώρα αποστολής σε χώρα υποδοχής μεταναστών, αλλά και χώρας υποδοχής προσφυγικού πληθυσμού, αξιώνει την ικανοποίηση νέων αναγκών. Από τη μια πλευρά την ανάγκη προσαρμογής και ένταξης στην ελληνική κοινωνία των μεταναστών και των προσφύγων και από την άλλη, την ανάπτυξη μηχανισμών σεβασμού και αποδοχής των ποικίλων εθνικών και πολιτισμικών καταβολών αυτού του πληθυσμού. Αυτή η νέα πραγματικότητα έχει καταστήσει ακόμα περισσότερο σημαντική την ανάληψη μέτρων στο πλαίσιο της εκπαίδευσης ενηλίκων, προκειμένου να διασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες συμμετοχής σε οικονομικό & κοινωνικό επίπεδο.

Η εκπαίδευση στην Ελλάδα χωρίζεται σε τυπική και μη τυπική. Η τυπική εκπαίδευση παρέχεται στο πλαίσιο του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος και πραγματοποιείται στο σχολείο και στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Σύμφωνα με το αρμόδιο Υπουργείο, οδηγεί στην «απόκτηση πιστοποιητικών αναγνωρισμένων σε εθνικό επίπεδο από τις δημόσιες αρχές και αποτελεί μέρος της διαβαθμισμένης εκπαιδευτικής κλίμακας».  

Ως μη τυπική ορίζεται η εκπαίδευση που παρέχεται σε οργανωμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος και μπορεί, χωρίς να είναι πάντα ζητούμενο, να οδηγήσει στην απόκτηση πιστοποιητικών αναγνωρισμένων σε εθνικό επίπεδο. Είναι κάθε οργανωμένη δραστηριότητα έξω από το τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα, με συγκεκριμένους στόχους και ειδικά ενδιαφερόμενους αποδέκτες.

Το έργο BestBonds – extending the competences of adult educators*, που υλοποιεί η ANCE σε συνεργασία με  τους φορείς European Youth Centre – ECM (Πολωνία), Mundus Bulgaria (Βουλγαρία), DANTE (Κροατία) και CCIF (Κύπρος) και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Erasmus+, στοχεύει στην ενίσχυση και ανάπτυξη δεξιοτήτων των εκπαιδευτών και του προσωπικού που εργάζεται και στηρίζει τους ενήλικες μαθητές. Πιο συγκεκριμένα, αποσκοπεί στην επίτευξη κοινωνικής ένταξης και ισότητας αφού πλέον οι εκπαιδευτές ενηλίκων θα είναι σε θέση να χειριστούν επιτυχώς ποικίλα σενάρια διδασκαλίας, αντιμετωπίζοντας άτομα με διαφορετικό υπόβαθρο, εμπειρίες και χαρακτηριστικά. Το προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας νέας και ενοποιητικής μεθόδου διδασκαλίας. Χάρη σε αυτά που οι εκπαιδευτές θα έχουν κατανοήσει από την ανταλλαγή καλών πρακτικών με άλλες χώρες, θα καταστήσουν την διαδικασία μάθησης πιο αποτελεσματική, διασκεδαστική, ενθαρρυντική και ευχάριστη για όλους τους τύπους εκπαιδευομένων, μειώνοντας ή εξαλείφοντας τη δυνατότητα κοινωνικού αποκλεισμού, των διακρίσεων και της έλλειψης σεβασμού. Οι εκπαιδευτές θα είναι σε θέση να ξεπεράσουν τα περισσότερα από τα εμπόδια που συνήθως συνδέονται με την εκπαίδευση ενηλίκων, αλλά και να καταπολεμήσουν αυτά που δημιουργήθηκαν από την πανδημία COVID-19, όπως τις προκλήσεις της ψηφιακής εκπαίδευσης.

Συνοψίζοντας, οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ετών, σε Ευρωπαϊκό και Εθνικό επίπεδο, έχουν θέσει ψηλά το στόχο της δια βίου μάθησης. Σύμφωνα με τη στρατηγική της Λισαβόνας (Μάρτιος 2000) και την αναθεωρημένη εκδοχή της «Ευρώπη 2020», στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής πολιτικής ατζέντας είναι η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και ως εκ τούτου έχουν θεσπιστεί κατευθυντήριες γραμμές για την καταπολέμηση τους. Στο ίδιο πλαίσιο, προωθείται και ο ανωτέρω στόχος της δια βίου μάθησης, μετά από έρευνα που καταδεικνύει ότι η συμμετοχή στη διαδικασία της εκπαίδευσης έχει θετικό αντίκτυπο στην απασχολησιμότητα των ανθρώπων, τα επίπεδα εισοδήματος και κατά συνέπεια στην κοινωνική ένταξη και στην άρση των αποκλεισμών.

*Περισσότερες πληροφορίες για το έργο BestBonds θα βρείτε στην ιστοσελίδα https://www.bestbonds.eu/.