“Γυάλινη οροφή” (glass ceiling)είναι μια κοινωνιολογική έννοια που αναφέρεται σε ένα κατασκευασμένο, αόρατο, και συχνά μη αναγνωρισμένο εμπόδιο που εισάγει διακρίσεις και εμποδίζει άτομα που διαθέτουν όλα τα απαραίτητα προσόντα, όπως γυναίκες και μειονότητες, να ανελιχθούν σε ηγετικές θέσεις και θέσεις εξουσίας, ιδιαίτερα στον χώρο των επιχειρήσεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η γυναίκα που διαθέτει καλύτερα προσόντα, ικανότητες και μορφωτικό επίπεδο από τους άνδρες συναδέλφους της, όμως παραβλέπεται όταν πρόκειται για προαγωγή. Ενώ θεωρητικά φαίνεται πως τίποτα δεν εμποδίζει μια γυναίκα να προαχθεί σε ανώτερη θέση, οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της “γυάλινης οροφής”, συναντούν αόρατα εμπόδια που δεν τους επιτρέπουν να ανελιχθούν περαιτέρω στην ιεραρχική σκάλα, ώστε να επιτύχουν όπως οι συνάδελφοι τους (περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες, αύξηση μισθών, κλπ.).
Ο όρος αποδίδεται συχνότερα στην Gay Bryant την δεκαετία του ’80, όταν τον ανέφερε στο βιβλίο “The Working Woman Report: Succeeding in Business” (1984). Παρόλα αυτά, ως “δημιουργός” της φράσης αναφέρεται επίσης η Marilyn Loden, η οποία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο στο συνέδριο της φεμινιστικής οργάνωσης Women’s Action Alliance στην Νέα Υόρκη το 1978, για να περιγράψει τα αόρατα εμπόδια που συνεχίζουν να βιώνουν πολλές γυναίκες για την πρόοδο και ανέλιξη τους. Το πρώτο της βιβλίο “Feminine Leadership or How to Succeed in Business Without Being One of the Boys” (1985) καινοτόμησε αναγνωρίζοντας το ιδιαίτερο διευθυντικό στυλ των γυναικών και τα ζητήματα “γυάλινης οροφής” που αντιμετωπίζουν κατά την άνοδο τους στην ιεραρχία σε θέσεις αόρατης ηγεσίας.
Συναφείς όροι
Glass cliff: περιγράφει τις επισφαλείς θέσεις ηγεσίας που συνήθως προσφέρονται στις γυναίκες όταν σπάνε την “γυάλινη οροφή”, όπως τη διεύθυνση αποτυχημένων/χρεοκοπημένων τμημάτων ή τη διαχείριση περιορισμένων πόρων.
Glass escalator: αναφέρεται στην ανεξέλεγκτη άνοδο ορισμένων υπαλλήλων σε αντίθεση με άλλους. Πρωταρχικά ο όρος χρησιμοποιήθηκε αναφορικά με τους άνδρες που ανέβαιναν στην ιεραρχία σε σχέση με τις γυναίκες, σε “γυναικεία επαγγέλματα” ή σε θέσεις στον τομέα της φροντίδας, όμως επεκτάθηκε ώστε να συμπεριλαμβάνει τα στοιχεία της φυλής και εθνικότητας.
The stained-glass ceiling: αναφέρεται στην περιορισμένη πρόσβαση των γυναικών σε θέσεις ηγεσίας και εξουσίας εντός των διαφόρων θρησκευτικών θεσμών και συστημάτων.
Πηγές: sociologydictionary.org, loden.com, study.com
Επιμέλεια: Ελένη Τομπέα
socialpolicy.gr
