P9_TA(2022)0278
Κοινή ευρωπαϊκή δράση στον τομέα της φροντίδας
Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων
PE719.924
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2022 προς μια κοινή ευρωπαϊκή δράση στον τομέα της φροντίδας (2021/2253(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2 και 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),
– έχοντας υπόψη τους στόχους που ορίζονται στο άρθρο 3 ΣΕΕ, ιδίως την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων, την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης, την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, καθώς και την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 8 σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου, το οποίο κατοχυρώνει τον στόχο της ΕΕ για την εξάλειψη των ανισοτήτων και την προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς και την οριζόντια κοινωνική ρήτρα του άρθρου 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη τους στόχους κοινωνικής πολιτικής που ορίζονται στα άρθρα 151 και 153 ΣΛΕΕ,
– έχοντας υπόψη τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, ιδίως το άρθρο 15, σχετικά με το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία στην ανεξαρτησία, την κοινωνική ένταξη και τη συμμετοχή, και το άρθρο 23 για το δικαίωμα των ηλικιωμένων προσώπων στην κοινωνική προστασία,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης»), και ιδίως το άρθρο 25 σχετικά με το δικαίωμα των ηλικιωμένων να ζουν με ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια και το άρθρο 26 σχετικά με την ένταξη των ατόμων με αναπηρία, και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, όπως αναφέρεται στο άρθρο 6 ΣΕΕ,
– έχοντας υπόψη τις αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων (ΕΠΚΔ), ιδίως την αρχή 17 σχετικά με την ένταξη των ατόμων με αναπηρία και την αρχή 18 σχετικά με το δικαίωμα στη μακροχρόνια φροντίδα,
– έχοντας υπόψη τη Δεκαετία για την υγιή γήρανση 2021-2030 του ΟΗΕ και το πλαίσιο του ΠΟΥ αναφορικά με την επίτευξη ολοκληρωμένης μακροχρόνιας φροντίδας από τις χώρες[1],
– έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης του ΕΠΚΔ και τους πρωταρχικούς στόχους του για το 2030,
– έχοντας υπόψη τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως τον στόχο 3 για την καλή υγεία και ευημερία, τον στόχο 5 για την ισότητα των φύλων, τον στόχο 8 για την αξιοπρεπή εργασία και οικονομική ανάπτυξη και τον στόχο 10 για τη μείωση των ανισοτήτων,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Ανεξάρτητης Εμπειρογνώμονα των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την απόλαυση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους ηλικιωμένους, της 22ας Ιουλίου 2020, με θέμα τον αντίκτυπο της νόσου του κορονοϊού (COVID-19) στην απόλαυση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους ηλικιωμένους A/75/2020[2], και τη δήλωσή της για την αυτονομία και φροντίδα των ηλικιωμένων στην 30ή σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών[3],
– έχοντας υπόψη τις συμβάσεις και τις συστάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, και ιδίως τη σύμβαση C149 του 1977 για το νοσηλευτικό προσωπικό και τη συνοδευτική σύστασή της αριθ. 157, τη σύμβαση C183 του 2000 για την προστασία της μητρότητας και τη συνοδευτική σύστασή της αριθ. 191, τη σύμβαση C189 του 2011 για το οικιακό προσωπικό και τη συνοδευτική σύστασή της αριθ. 201, τη σύμβαση C190 του 2019 για τη βία και την παρενόχληση και την συνοδευτική σύστασή της αριθ. 206, καθώς και τη σύσταση αριθ. 202 για τα κατώτατα όρια κοινωνικής προστασίας,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ, της 19ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «The Employment Generation Impact of Meeting SDG Targets in Early Childhood Care, Education, Health and Long-Term Care in 45 Countries» (Ο αντίκτυπος της δημιουργίας απασχόλησης με επίτευξη των ΣΒΑ στην προσχολική φροντίδα, την εκπαίδευση, την υγεία και τη μακροχρόνια φροντίδα σε 45 χώρες»,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα της ΔΟΕ αναφορικά με μια παγκόσμια έκκληση για ανθρωποκεντρική προσέγγιση της κρίσης της νόσου COVID-19 που να είναι συμπεριληπτική, βιώσιμη και ανθεκτική, το οποίο εγκρίθηκε στην 109η σύνοδο της Διεθνούς Διάσκεψης Εργασίας τον Ιούνιο του 2021,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ, της 7ης Μαρτίου 2022, με τίτλο «Care at work: Investing in care leave and services for a more gender equal world of work» (Φροντίδα στην εργασία: Επενδύοντας σε άδειες και υπηρεσίες φροντίδας για έναν κόσμο εργασίας ίσων ευκαιριών),
– έχοντας υπόψη τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (ΣΗΕΔΑΑ/CRPD),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (UNCRC),
– έχοντας υπόψη τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της Προέδρου της Επιτροπής Ursula von der Leyen,
– έχοντας υπόψη το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2022,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1057 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+)[4],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[5],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/2221 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Δεκεμβρίου 2020 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 όσον αφορά τους πρόσθετους πόρους REACT-EU και τις ρυθμίσεις εφαρμογής με σκοπό την παροχή βοήθειας για τη στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών, λόγω της πανδημίας της COVID-19 και για την προετοιμασία μιας πράσινης, ψηφιακής και ανθεκτικής ανάκαμψης της οικονομίας (REACT-EU)[6],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/522 για τη θέσπιση Προγράμματος σχετικά με τη δράση της Ένωσης στον τομέα της υγείας [Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)] για την περίοδο 2021-2027[7],
– έχοντας υπόψη την κοινή πρωτοβουλία του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την «κατάσταση της υγείας»,
– έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και την κατάργηση της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Συμβουλίου[8],
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής[9],
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης[10],
– έχοντας υπόψη την οδηγία (EE) 2022/431 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2022, για την τροποποίηση της οδηγίας 2004/37/ΕΚ σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες κατά την εργασία[11],
– έχοντας υπόψη τη σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά[12],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Μαρτίου 2020, με τίτλο «A Union of Equality: Gender Equality Strategy 2020-2025» (Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025) (COM(2020)0152),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 26ης Απριλίου 2017, με τίτλο «Πρωτοβουλία με στόχο τη στήριξη της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους εργαζόμενους γονείς και φροντιστές» (COM(2017)0252),
– έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, της 9ης Δεκεμβρίου 2021,
– έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής για τη γήρανση, της 27ης Ιανουαρίου 2021 (COM(2021)0050),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές» του 2021,
– έχοντας υπόψη την υπουργική δήλωση που εγκρίθηκε στην 4η Υπουργική Διάσκεψη της Οικονομικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Ευρώπη όσον αφορά τη γήρανση, στη Λισαβόνα, με τίτλο «A Sustainable Society for all Ages: Realizing the potential of living longer» (Μια βιώσιμη κοινωνία για όλες τις ηλικίες: Αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρει το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενίσχυση της εφαρμογής της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας, μέσω της μισθολογικής διαφάνειας και μηχανισμών επιβολής (COM(2021)0093),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2020)0682),
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) SOC/687-EESC-2021, της 19ης Ιανουαρίου 2022, με τίτλο «Προς ένα νέο μοντέλο φροντίδας των ηλικιωμένων: τα διδάγματα της πανδημίας της COVID‑19»,
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) SOC/535- EESC- 2016, της 21ης Σεπτεμβρίου 2012, με θέμα «Τα δικαιώματα του εσωτερικού προσωπικού παροχής φροντίδας»,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του 2021 για τη μακροχρόνια φροντίδα που συνέταξαν η Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας (ΕΚΠ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΓΔ EMPL) με θέμα «Τάσεις, προκλήσεις και ευκαιρίες σε μια κοινωνία που γηράσκει»,
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, της 23ης Ιουνίου 2021, σχετικά με αποτελεσματικούς τρόπους επένδυσης στην υγεία για τη στήριξη της ψυχικής υγείας του εργατικού δυναμικού στον τομέα της υγείας και άλλων σημαντικών εργαζομένων,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου EPSCO, της 14ης Ιουνίου 2021, σχετικά με τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στην ισότητα των φύλων (ST 8884/21),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με τις υπηρεσίες φροντίδας στην ΕΕ για τη βελτίωση της ισότητας των φύλων[13],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη διάσταση του φύλου κατά την περίοδο της κρίσης COVID-19 και έπειτα από αυτή[14],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων[15],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Μαρτίου 2022 σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για θέματα φύλου ΙΙΙ[16],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 σχετικά με την πρόσβαση σε αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση για όλους[17],
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2019, για συστήματα προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας υψηλής ποιότητας[18],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού ενόψει της Στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού[19],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη δημόσια υγεία μετά την κρίση COVID-19[20],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Φεβρουαρίου 2022 σχετικά με την ενδυνάμωση της Ευρώπης για την καταπολέμηση του καρκίνου – προς μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη στρατηγική[21],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με μία ισχυρή κοινωνική Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις[22],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού της γηραιάς ηπείρου – δυνατότητες και προκλήσεις σε συνάρτηση με την πολιτική για το γήρας μετά το 2020[23],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» (COM(2021)0101),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Ιουνίου 2020 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την αναπηρία μετά το 2020[24],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 29ης Νοεμβρίου 2018 σχετικά με την κατάσταση των γυναικών με αναπηρίες[25],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Ιουνίου 2021, με τίτλο «Στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία κατά την περίοδο 2021-2027 – Ασφάλεια και υγεία στην εργασία σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο εργασίας» (COM(2021)0323),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Μαρτίου 2022 σχετικά με το νέο στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία μετά το 2020 (συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης προστασίας των εργαζομένων από την έκθεση σε επιβλαβείς ουσίες, το άγχος στην εργασία και τους τραυματισμούς λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων)[26],
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου (ETUI) και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Συνδικάτων Δημοσίων Υπαλλήλων (EPSU) σχετικά με τη διαφάνεια των αμοιβών και το ρόλο των ουδέτερων ως προς το φύλο συστημάτων επαγγελματικής αξιολόγησης και κατάταξης στις δημόσιες υπηρεσίες,
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους[27],
– έχοντας υπόψη τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας και ιδίως τη συνεργασία με τα κράτη μέλη για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας,
– έχοντας υπόψη τον πίνακα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) για το 2021 και τη θεματική του εστίαση στην υγεία,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A9-0189/2022),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κοινωνικά δικαιώματα αποτελούν μέρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των συνταγματικών δικαιωμάτων, ότι τα δικαιώματα των γυναικών είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ότι η Επιτροπή της Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, το ΕΔΑΔ και ο Χάρτης υπογραμμίζουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν μέρος του κράτους δικαίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο δράσης του ΕΠΚΔ καθορίζει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την εφαρμογή των αρχών που είναι απαραίτητες για την οικοδόμηση μιας ισχυρότερης κοινωνικής Ευρώπης για δίκαιες μεταβάσεις και ανάκαμψη, αρχών όπως η ισότητα των φύλων, οι ίσες ευκαιρίες, η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, η φροντίδα και υποστήριξη των παιδιών, η ένταξη των ατόμων με αναπηρία και η μακροχρόνια φροντίδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επέκταση και η ενίσχυση της αξίας και των δικαιωμάτων του εργατικού δυναμικού παροχής φροντίδας θα αποτελέσει προϋπόθεση για την υλοποίηση αυτών των πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν ειδικά τις αρχές 17 και 18· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και ο κοινωνικός πίνακας αποτελεσμάτων θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση μιας πιο δίκαιης, ισότιμης, βιώσιμης και ανθεκτικής κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόλαυση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και ότι πρέπει να διασφαλίζεται και να εφαρμόζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας μέσω όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ποιότητα ζωής στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη φροντίδα και την αύξηση των επενδύσεων στον τομέα·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά αντιπροσωπεύουν το 18,3 % του πληθυσμού της ΕΕ[28], λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2020 το 47,5 % των νοικοκυριών στην ΕΕ είχαν τουλάχιστον ένα παιδί και το 14 % των νοικοκυριών αποτελούνταν από παιδιά και έναν μόνο γονέα[29], η πλειονότητα των οποίων ήταν γυναίκες·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγάλη πλειονότητα των φροντιστών και παρόχων φροντίδας, τόσο επίσημων όσο και άτυπων, αμειβόμενων και μη αμειβόμενων, είναι γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευθύνες φροντίδας εντός του νοικοκυριού διαμορφώνουν την ικανότητα, τη διάρκεια και το είδος της αμειβόμενης εργασίας που μπορούν να αναλάβουν οι γυναίκες καθ’ όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, επηρεάζοντας έτσι τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και πολιτική ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα στερεότυπα που περιβάλλουν τις γυναίκες ως πάροχοι καλύτερης φροντίδας και η αντίληψη ότι η μη αμειβόμενη φροντίδα και η οικιακή εργασία είναι «η εργασία των γυναικών» ενισχύουν το μοντέλο του «άντρα προστάτη της οικογένειας – της γυναίκας που παρέχει φροντίδα», το οποίο εξακολουθεί να διαμορφώνει την πρόσβαση στα κοινωνικά δικαιώματα, γεγονός που επηρεάζει την οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών· και συμβάλλει στην υποτίμηση και στην οικονομική αφάνεια της φροντίδας, ιδίως όσον αφορά τη συμβολή των οικογενειακών φροντιστών, καθώς και στην υποτίμηση των φροντιστών σε ιδιωτικά και δημόσια ιδρύματα·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 80 % του συνόλου της μακροχρόνιας φροντίδας στην Ευρώπη παρέχεται από άτυπους φροντιστές[30], ως επί το πλείστον γυναίκες, οι οποίοι στερούνται δίκαιων συνθηκών εργασίας, ως επί το πλείστον μη αμειβόμενων και/ή χωρίς επαρκή κοινωνική στήριξη, γεγονός που καθιστά τη φροντίδα εξαιρετικά έμφυλο ζήτημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή άτυπης φροντίδας συνδέεται με την έλλειψη δικαιωμάτων, όπως η αναρρωτική άδεια και η ετήσια άδεια, καθώς και οι άδειες μητρότητας, πατρότητας και γονικής άδειας, η μείωση των ποσοστών απασχόλησης, η αύξηση των ποσοστών φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, η μείωση της ψυχικής υγείας και η αύξηση των αισθημάτων κοινωνικής απομόνωσης και μοναξιάς, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τη σωματική και ψυχική τους υγεία, την ευημερία και την κοινωνική τους ένταξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεισφορά των γυναικών στη μη αμειβόμενη περίθαλψη προσθέτει 11 τρισεκατομμύρια USD[31], κατ’ εκτίμηση, στην παγκόσμια οικονομία κάθε χρόνο, που ισοδυναμεί με το 9 % του παγκόσμιου ΑΕΠ[32]·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 15,4 % των νέων που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση επειδή φροντίζουν παιδιά ή ενήλικες με αναπηρίες ή έχουν άλλες οικογενειακές ευθύνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 88 % των εν λόγω ΕΑΕΚ αποτελείται από γυναίκες[33]·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι αναγκαίο να αναγνωριστεί ότι όλοι οι άνθρωποι βασίζονται στη φροντίδα σε διαφορετικό βαθμό, ανάλογα, μεταξύ άλλων, με την ηλικία, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, τη φυσική προέλευση και το προσωπικό υπόβαθρο από την παιδική ηλικία έως το γήρας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα θα πρέπει να διαφοροποιείται από τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία ή πάθηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική και οικονομική αξία της εργασίας φροντίδας, τόσο αμειβόμενης όσο και μη αμειβόμενης, δεν εκτιμάται και δεν αναγνωρίζεται και πρέπει να επαναξιολογηθεί και να τεθεί στο επίκεντρο των οικονομικών πολιτικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως οι κοινωνικές επιπτώσεις, η ισότητα των φύλων και οι οικονομικές επιπτώσεις των ατόμων με ευθύνες φροντίδας, ιδίως ενόψει των δημογραφικών αλλαγών·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη και η ΕΕ δεσμεύονται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (UNCRPD), συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 19 της UNCRPD για τη θέσπιση αποτελεσματικών και κατάλληλων μέτρων που εγγυώνται το ισότιμο δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία στην ανεξάρτητη διαβίωση, τη συμμετοχή και ένταξη στην κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότιμη και αποτελεσματική πρόσβαση σε προσιτές ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για την ανεξάρτητη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία, τη συμμετοχή τους στη ζωή της κοινότητας και την κοινωνική ένταξη·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες που υποστηρίζουν την αυτονομία και την ανεξαρτησία των ατόμων που χρήζουν φροντίδας, καθώς και τις σωματικές, ψυχολογικές, συναισθηματικές, κοινωνικές, προσωπικές και οικιακές ανάγκες των ατόμων και των ομάδων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα θα πρέπει να αναγνωρίζεται ως δικαίωμα που εγγυάται την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων, της αξιοπρέπειας, της αυτονομίας, της ένταξης και της ευημερίας των ατόμων που χρειάζονται φροντίδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να συμπληρώσει και να υποστηρίξει τη δράση των κρατών μελών για τη βελτίωση των υπηρεσιών φροντίδας, για εκείνους που λαμβάνουν φροντίδα και για εκείνους που την παρέχουν·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή φροντίδας αφορά μια ποικιλία υπηρεσιών που παρέχονται από άτομα, οικογένειες, κοινότητες, παρόχους υπηρεσιών έναντι αμοιβής, δημόσιους οργανισμούς και κρατικά ιδρύματα σε διαφορετικούς τύπους εγκαταστάσεων, που κυμαίνονται από ιδρύματα έως ιδιωτικά νοικοκυριά·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή ορίζει τις προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες ως «ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην ευημερία των οικογενειών και των ατόμων στο σπίτι, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας των παιδιών, της μακροχρόνιας φροντίδας και των ατόμων με αναπηρίες, των οικιακών καθηκόντων, της υποστήριξης κατά την ανάρρωση, των επισκευών στο σπίτι, της κηπουρικής, της υποστήριξης ΤΠΕ»· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες περιλαμβάνουν υπηρεσίες φροντίδας και μη φροντίδας, άμεσες και έμμεσες υπηρεσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες περιγράφονται συνήθως με τον όρο οικιακές εργασίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμπερίληψη του οικιακού προσωπικού στο εργατικό δυναμικό του τομέα της φροντίδας αναγνωρίζει, συνεπώς, ότι η παροχή φροντίδας δεν περιλαμβάνει αποκλειστικά την προσωπική φροντίδα, αλλά και τη μη προσωπική έμμεση φροντίδα, η οποία εξασφαλίζει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την παροχή προσωπικής φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, όσον αφορά τις προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες, οι δραστηριότητες φροντίδας και μη φροντίδας είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετες με ένα μεγάλο ποσοστό εργαζομένων που εργάζονται και, ως εκ τούτου, ανήκουν στο εργατικό δυναμικό παροχής φροντίδας·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ποιοτική φροντίδα και η δημιουργία φιλικών προς τους ηλικιωμένους περιβαλλόντων είναι απαραίτητα για μια μεγαλύτερη σε διάρκεια, υγιή και ενεργή ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ατόμων στην ΕΕ που χρήζουν μακροχρόνιας φροντίδας προβλέπεται να αυξηθεί από τα 30,8 εκατομμύρια το 2019 στα 38,1 εκατομμύρια το 2050[34]· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ήδη ελλείψεις εργατικού δυναμικού στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας που δεν αναμένεται να μειωθούν αλλά κινδυνεύουν να αυξηθούν καθώς αυξάνεται η ζήτηση για μακροχρόνια φροντίδα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό απαιτεί επενδύσεις στο εργατικό δυναμικό και αξιοπρεπείς συνθήκες απασχόλησης και εργασίας·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 φανέρωσε τον βασικό ρόλο που διαδραματίζουν οι εργαζόμενοι στις προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες στις κοινωνίες μας, καταδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη να εξασφαλιστεί η πλήρης αναγνώριση αυτών των εργαζομένων σε όλα τα κράτη μέλη μαζί με τα δικαιώματα συλλογικών διαπραγματεύσεων, την κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική προστασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της εμμένουσας έλλειψης ορθής αναγνώρισης των εν λόγω εργαζομένων σε πολλά κράτη μέλη, πολλοί από αυτούς έχασαν την εργασία τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, χωρίς να μπορούν να επωφεληθούν από τα κρατικά συστήματα αποζημίωσης αμοιβών και διατήρησης θέσεων εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια στέγασης για πολλούς εργαζομένους σε προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες, ενώ επιπλέον τους εξέθεσε σε βία και παρενόχληση στην εργασία·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, κάθε άτομο αναλαμβάνει τουλάχιστον μία φορά το ρόλο του φροντιστή και του αποδέκτη φροντίδας, υπάρχει στιγματισμός και στερεότυπα που περιβάλλουν την αλληλεξάρτηση, τη σωματική ή διανοητική αναπηρία, τις ασθένειες και την εύθραυστη κατάσταση, καθώς και την ανάγκη φροντίδας και υποστήριξης που συνδέονται με άλλους λόγους διακρίσεων, κυρίως με βάση το φύλο, τον γενετήσιο προσανατολισμό, την ηλικία, την αναπηρία, την εθνικότητα, το χρώμα, την εθνοτική ή κοινωνική προέλευση, τα γενετικά χαρακτηριστικά, καθώς και με κοινωνικοοικονομικά ή μεταναστευτικά περιβάλλοντα και άλλα μειονεκτούντα περιβάλλοντα, επιδεινώνοντας τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός της ΕΕ γηράσκει με το 19 % των πολιτών της ΕΕ να είναι 65 ετών και άνω το 2018[35]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάκριση λόγω ηλικίας και οι ανεκπλήρωτες, απαρατήρητες και μη αναγνωρισμένες ανάγκες φροντίδας αποτελούν ακόμα ένα επίμονο πρόβλημα της φροντίδας στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των ατόμων που εξαρτώνται από τη βοήθεια τρίτων ή έχουν ανάγκη υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας φροντίδας αυξάνεται με την ηλικία·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ρευματικές και μυοσκελετικές παθήσεις (RMD) είναι μεταξύ των παγκοσμίως πιο διαδεδομένων επαχθών μη μεταδοτικών νόσων που προκαλούν αναπηρία, επηρεάζοντας πάνω από 100 εκατομμύρια Ευρωπαίους, και αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50 τοις εκατό των ετών ζωής με αναπηρία στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της συχνότητας εμφάνισής τους, των συνεπειών που οδηγούν σε αναπηρία και της σύνδεσής τους με υψηλή συχνότητα συννοσηρότητας, οι άνθρωποι με RMD αποτελούν σημαντική πηγή ζήτησης επίσημης και άτυπης μακροχρόνιας φροντίδας στην Ευρώπη·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί εργαζόμενοι στον τομέα της φροντίδας και οι οικιακοί βοηθοί προέρχονται από εθνοτικές μειονότητες ή είναι μετανάστες[36] που αντιμετωπίζουν μια ιδιαίτερα επισφαλή κατάσταση και υφίστανται διατομεακές διακρίσεις λόγω φυλής ή εθνοτικής καταγωγής, φύλου, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης και εθνικότητας και παρέχουν εργασία εσωτερικής φροντίδας με συχνά απεριόριστες ώρες, παραβιάζοντας τη νομοθεσία για τον χρόνο εργασίας στην επίσημη και άτυπη οικονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι αυτοί είναι κυρίως γυναίκες που δεν έχουν επίσημη σύμβαση εργασίας, είναι, ως εκ τούτου, πιο ευάλωτοι στην εκμετάλλευση και συχνά δεν έχουν πρόσβαση στα δικαιώματά τους, ιδίως σε αξιοπρεπή εργασία και κοινωνική προστασία·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη υψηλής ποιότητας, προσβάσιμων, διαθέσιμων και οικονομικά προσιτών υπηρεσιών φροντίδας σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών που πλήττονται ιδιαίτερα από τη γήρανση του πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρακολούθηση της επίσημης και άτυπης φροντίδας και της μορφής και των μέσων των υφιστάμενων υπηρεσιών φροντίδας παρεμποδίζονται από την έλλειψη δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων αναλυτικών δεδομένων, την έλλειψη δεικτών ποιότητας, όπως η ευρωπαϊκή έρευνα χρήσης χρόνου (ETUS)·για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, οι χάρτες πορείας εφαρμογής, η έλλειψη γνώσεων μεταξύ των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με τις ασθένειες που προκαλούν προσωρινή αναπηρία·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα από τα πιο θεμελιώδη δικαιώματα αναφορικά με τη φροντίδα και την υποστήριξη είναι το δικαίωμα επιλογής τύπου και τόπου των υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα επιλογής του τύπου φροντίδας συχνά υπονομεύεται από την ανεπαρκή διαθεσιμότητα υποστήριξης στο σπίτι και προσωπικής βοήθειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσωπική βοήθεια σπανίως υποστηρίζεται επαρκώς από τα κράτη μέλη και παραμένει οικονομικά απρόσιτη για υπερβολικά πολλά· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 75 % των ηλικιωμένων που χρήζουν μακροχρόνιας φροντίδας αναφέρουν ότι θα βρίσκονταν να ζουν κάτω από το όριο του κινδύνου φτώχειας εάν αναγκάζονταν να πληρώσουν για υπηρεσίες κατ’ οίκον φροντίδας με το πλήρες κόστος της αγοράς[37]· λαμβάνοντας υπόψη ότι ακόμη και στην πλειονότητα των πιο οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών, τα συστήματα κοινωνικής προστασίας καλύπτουν λιγότερο από το 40 % του συνολικού κόστους της μακροχρόνιας φροντίδας για άτομα με μέτριες ανάγκες[38]· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν την παροχή ποιοτικών και επαρκώς χρηματοδοτούμενων και λειτουργικών υπηρεσιών φροντίδας, συστημάτων κοινωνικής προστασίας και την καλύτερη ενσωμάτωση ποιοτικής μακροχρόνιας φροντίδας σε αυτά, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της κοινωνικής δικαιοσύνης και θα συμβάλει στην ισότητα των φύλων·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 έχει επιδεινώσει και έχει καταστήσει πιο ορατές τις υφιστάμενες ανισότητες και προκλήσεις που αναδεικνύουν τα πολλά διαρθρωτικά προβλήματα, τα οποία είναι παγιωμένα στο ευρωπαϊκό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, π.χ. εγκαταστάσεις φροντίδας και συστήματα υγειονομικής περίθαλψης που δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους ή έλλειψη επενδύσεων· όσον αφορά την πρόσβαση σε επίσημη περίθαλψη και οικιακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της έγκαιρης, οικονομικά προσιτής και υψηλής ποιότητας ιατρικής περίθαλψης, και έχει αναδείξει τις προϋπάρχουσες κρίσεις στον τομέα της περίθαλψης λόγω του ιδιαίτερα αυξημένου φόρτου εργασίας στον τομέα, της έλλειψης εργατικού δυναμικού στον τομέα της περίθαλψης, της υποχρηματοδότησης, της πίεσης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, της υπερβολικής εξάρτησης από την άτυπη μη αμειβόμενη φροντίδα ή της αδήλωτης εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτά οδηγούν σε αύξηση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι φροντιστές που παραμένουν στον τομέα, οι οποίοι είναι κυρίως γυναίκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προκλήσεις της πανδημίας είχαν ως αποτέλεσμα τη μοναξιά και την κοινωνική απομόνωση και αύξησαν τον κίνδυνο καταχρήσεων, παραμέλησης, επιδείνωσης της σωματικής και ψυχικής υγείας των ατόμων που χρειάζονται φροντίδα, καθώς και τη γενική ευημερία όλων των γενεών σε ολόκληρη την ΕΕ, ιδίως όταν τα προ της πανδημίας επίπεδα επενδύσεων στην περίθαλψη ήταν χαμηλότερα[39]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία και ευημερία των ατόμων, καθώς και οι κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες δεν έχουν ακόμα αξιολογηθεί πλήρως ούτε έχουν ενσωματωθεί στους σχετικούς τομείς πολιτικής·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανάγκες των άτυπων φροντιστών δεν καλύπτονται στην Ευρώπη και ότι η πανδημία της COVID-19 έφερε στο φως τις δυσκολίες των άτυπων φροντιστών και των ατόμων που λαμβάνουν άτυπη φροντίδα και αποκάλυψε τη δυσανάλογη εξάρτηση από τις γυναίκες και τα κορίτσια[40]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη αναγνώρισης των εργαζομένων στις προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες ή/και η εσφαλμένη ταξινόμηση του καθεστώτος απασχόλησής τους είχε ως αποτέλεσμα πολλοί που έχασαν την εργασία τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 να μην έχουν πρόσβαση σε μέτρα κοινωνικής προστασίας·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία της COVID-19 έχει επιδεινώσει τις υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των φύλων, ιδίως όσον αφορά την αύξηση της μη αμειβόμενης εργασίας φροντίδας και την ανισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, και οδήγησε σε διπλή επιβάρυνση για πολλές γυναίκες, οι οποίες είχαν μεγαλύτερες βάρδιες στην εργασία και πρόσθετη άτυπη φροντίδα στο σπίτι· λαμβάνοντας υπόψη ότι πριν από την πανδημία της COVID-19[41], το 37,5 % των γυναικών στην ΕΕ φρόντιζε καθημερινά παιδιά, ηλικιωμένους ή άτομα με αναπηρίες, έναντι 24,7 % των ανδρών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία προσέθεσε κατά μέσο όρο περίπου 13 επιπλέον ώρες μη αμειβόμενης εργασίας την εβδομάδα για τις γυναίκες[42]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που εργάζονται από το σπίτι, με μερική απασχόληση ή είναι άνεργες έχουν υποστεί μεγαλύτερη πίεση, καθώς συνέχισαν να εκτελούν την πλειονότητα των οικογενειακών ευθυνών φροντίδας και οικιακής εργασίας[43]· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι επιπτώσεις της πανδημίας της COVID-19 δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστές και ότι ο κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπός της στις γυναίκες θα συνεχιστεί·
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έως και οι μισοί από τους θανάτους λόγω της νόσου COVID-19 στην Ευρώπη αφορούσαν διαμένοντες σε εγκαταστάσεις μακροχρόνιας φροντίδας[44]· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το 70 % των εργαζομένων στον κοινωνικό τομέα και στον τομέα της υγείας που καταπολεμούν τη νόσο COVID-19 στην πρώτη γραμμή ήταν γυναίκες, πολλές από τις οποίες αντιμετώπισαν τις επιπτώσεις και τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της λοίμωξης από τη νόσο COVID-19, απομονώθηκαν και γνώρισαν πρωτοφανή επίπεδα άγχους, άγχους, κατάθλιψης, αυτοκτονιών, ακόμη και μετατραυματικής διαταραχής άγχους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2021 το 30 % των νοσηλευτών εγκατέλειπαν το επάγγελμα στην ΕΕ[45]· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υψηλά ποσοστά επιπτώσεων και θνησιμότητας λόγω της COVID-19 σε εγκαταστάσεις μακροχρόνιας περίθαλψης, μεταξύ άλλων λόγω της έλλειψης πρόσβασης σε προστατευτικό εξοπλισμό, φανέρωσαν συστημικές αδυναμίες που σχετίζονται με την πολύ αργή μετάβαση από την ιδρυματική περίθαλψη στη φροντίδα σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας, τις ελλείψεις προσωπικού που προκύπτουν από δυσκολίες προσέλκυσης και διατήρησης των εργαζομένων, τις κακές συνθήκες απασχόλησης και εργασίας, την έλλειψη ευκαιριών επαγγελματικής εξέλιξης για τους εργαζόμενους στον τομέα της περίθαλψης, τις δυσκολίες για τους διασυνοριακούς παρόχους περίθαλψης, καθώς και την έλλειψη υποστήριξης και πρόσβασης στην κοινωνική ασφάλιση για τους άτυπους φροντιστές·
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτός από τις μη καλυπτόμενες ιατρικές ανάγκες, η πανδημία της COVID-19 είχε δραματικά αρνητικό αντίκτυπο και στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, την αξιοπρεπή στέγαση και τις υπηρεσίες που είναι απαραίτητες για την ευημερία και την ανάπτυξη των παιδιών, δημιουργώντας πρόσθετο βάρος στη φροντίδα και τα εκπαιδευτικά καθήκοντα για όλους τους γονείς, κυρίως τις γυναίκες και τις μονογονεϊκές οικογένειες[46]· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εμπειρικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η μείωση των υπηρεσιών περίθαλψης και η αύξηση της μη αμειβόμενης παροχής φροντίδας που πραγματοποιούν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 έχει επανεισάγει και ενισχύσει τις ανισότητες μεταξύ των φύλων·
ΚΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή ποιοτικής φροντίδας εξαρτάται από την ύπαρξη επαρκώς μεγάλου, καλά καταρτισμένου και πρόθυμου εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, τη δημιουργία ελκυστικών και αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, μέσω κοινωνικού διαλόγου και συλλογικών διαπραγματεύσεων, επαρκών και δίκαιων αμοιβών και ολοκληρωμένων υπηρεσιών, καθώς και από την επαρκή δημόσια χρηματοδότηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της φροντίδας αντιμετωπίζει εδώ και καιρό ελλείψεις εργατικού δυναμικού και τα έτη 2019 έως 2020 εγκατέλειψαν 421 000 εργαζόμενοι τον τομέα της οικιακής φροντίδας[47]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποιοτική εργασία στο τομέα της φροντίδας είναι ένα εξειδικευμένο επάγγελμα που απαιτεί κατάρτιση και εμπειρία και η ζήτηση για ειδικευμένους εργαζομένους φροντίδας θα είναι μόνο αυξητική τα επόμενα χρόνια· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απασχόληση και η συνεχής κατάρτιση στο χώρο εργασίας μέσω της επαγγελματοποίησης του κλάδου μπορούν να συμβάλουν σε αυξημένη ποιότητα παροχής υπηρεσιών περίθαλψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ένα ευρύτερο πλαίσιο φροντίδας και εξέλιξης πρακτικών και τεχνολογιών, οι φροντιστές συγκεντρώνουν εμπειρογνωμοσύνη η οποία πρέπει να αναγνωριστεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Οδηγία 2001/23/ΕΚ περί κεκτημένων δικαιωμάτων πρέπει να εφαρμόζεται κάθε φορά που οι συμβάσεις εργαζομένων μεταβιβάζονται σε έναν πάροχο περίθαλψης·
ΚΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον 3,1 εκατομμύρια εργαζόμενοι προσωπικών και οικιακών υπηρεσιών απασχολούνται ως αδήλωτοι, χωρίς αναγνώριση και θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων, όπως οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, η κοινωνική ασφάλιση και η κοινωνική προστασία[48]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αδήλωτη εργασία οδηγεί σε χαμηλότερη προστασία των εργαζομένων, διευκολύνοντας την εργασιακή εκμετάλλευση και κακοποίηση, ενώ παράλληλα συνιστά απώλεια εισοδήματος για τα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν διαθέτουν έγγραφα ταυτότητας εργάζονται στον τομέα της φροντίδας αποτελούν ιδιαίτερες προκλήσεις όσον αφορά τα κοινωνικά τους δικαιώματα και την πρόσβασή τους σε αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας·
ΚΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή πλατφόρμα κατά της αδήλωτης εργασίας έχει μετατραπεί σε μόνιμη ομάδα εργασίας της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας, με στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας με τις αρχές των κρατών μελών για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας·
ΚΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μελέτες δείχνουν ότι περισσότερο από το 90 % των ηλικιωμένων θα ήθελαν να ζήσουν στο σπίτι τους σε προχωρημένη ηλικία· ωστόσο, μόνο το 20 % περνούν τα τελευταία χρόνια της ζωής τους στο ιδιωτικό τους κατάλυμα και πολλοί από αυτούς ζουν σε ιδρύματα φροντίδας[49]· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη υπηρεσιών περίθαλψης οι οποίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες και προτιμήσεις των ατόμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό απαιτεί[50] να αλλάξουν οι δομές περίθαλψης από κεντρικά ιδρύματα σε υπηρεσίες φροντίδας με επίκεντρο τον ασθενή, σε υπηρεσίες φροντίδας σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας, ώστε να υποστηριχθεί καλύτερα η αυτονομία των ατόμων που χρειάζονται φροντίδα και στήριξη, να προκύψουν απτά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη και να αυξηθεί το επίπεδο ευημερίας των ληπτών φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίθαλψη σε ιδρύματα παροχής φροντίδας συχνά αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στα πρότυπα υποστήριξης της ανεξαρτησίας των ατόμων που χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες και συχνά συνδέεται με το τέλος της ζωής κάποιου, και δεν λαμβάνεται υπόψη ως τόπος όπου ζει κανείς με αξιοπρέπεια, ακμάζει και συμμετέχει περαιτέρω στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλλαγή αυτή υπήρξε ανύπαρκτη ή υπερβολικά αργή και έλλειψη πόρων και πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες και τα τρωτά σημεία των κοινοτήτων, όπως όσον αφορά το εισόδημα και άλλες ανισότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να επενδύσουν στην κατεύθυνση αυτή·
ΚΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να διεξαχθεί περαιτέρω έρευνα σχετικά με την κακοποίηση σε όλα τα περιβάλλοντα περίθαλψης, να υπάρξει ενημέρωση για τους παράγοντες που οδηγούν σε αυτές τις πρακτικές, να προωθηθεί η ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση, η ανίχνευση και η καταπολέμηση της κακοποίησης σε όλα τα επαγγέλματα του τομέα της περίθαλψης και να δημιουργηθούν δημόσιες πλατφόρμες για την αναφορά τέτοιων πρακτικών·
ΚΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αγορά εργασίας τείνει να είναι διαχωρισμένη με βάση το φύλο και υποτιμά τομείς στους οποίους οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2020 οι ακαθάριστες ωριαίες αποδοχές των γυναικών στην ΕΕ ήταν κατά μέσο όρο 13,0 % χαμηλότερες από τις αποδοχές των ανδρών[51]·
Λ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα παραμένει υποτιμημένη, λαμβάνει ελάχιστη αναγνώριση, ανεπαρκή και συχνά μηδενική οικονομική αποζημίωση για τους άτυπους φροντιστές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποτίμηση όσον αφορά τις αμοιβές και τις συνθήκες εργασίας, καθώς και η έλλειψη προβολής της φροντίδας και της οικιακής εργασίας, συνδέονται στενά με τους κυρίαρχους ρόλους και τα πρότυπα των φύλων των γυναικών ως φροντιστών και των ανδρών ως κερδοφόρων και με έναν φαύλο κύκλο «διπλής υποτίμησης», όπου η φροντίδα συχνά υποβαθμίζεται στις πλέον αποδυναμωμένες ομάδες της κοινωνίας λόγω της έλλειψης αξίας της και, με τη σειρά της, η δραστηριότητα της φροντίδας υποβαθμίζεται επειδή ασκείται από τις πλέον αποδυναμωμένες ομάδες και λόγω του γεγονότος ότι η κατ’ οίκον φροντίδα και άλλες υπηρεσίες προσωπικής και οικιακής φροντίδας παρέχονται εκτός κλειστών θυρών·
ΛΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση των γυναικών στον τομέα της φροντίδας συμβάλλει στο χάσμα μεταξύ των φύλων όσον αφορά την απασχόληση, τις αμοιβές και τις συντάξεις λόγω του ποσοστού των γυναικών που εργάζονται σε επίσημες και άτυπες υπηρεσίες φροντίδας και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο φτώχειας, καθώς και σε μείωση των φόρων που καταβάλλονται στα κράτη μέλη, με ετήσια απώλεια ΑΕΠ ύψους 370 δισεκατομμυρίων EUR για την Ευρώπη[52]·
ΛΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες και οι μετανάστες, ιδίως οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι εντός και εκτός ΕΕ, κυριαρχούν στον τομέα της φροντίδας, ενώ οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 76 % των 49 εκατομμυρίων καταγεγραμμένων εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας στην ΕΕ[53] και πάνω από το 85 % σε μη αμειβόμενη φροντίδα σε όλα τα κράτη μέλη, όταν εξετάζουν το ενδεχόμενο καθημερινής και εβδομαδιαίας απασχόλησης\[54]·
ΛΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι 6,3 εκατομμύρια επαγγελματίες εργάζονται σε μακροχρόνια φροντίδα, μεταξύ των οποίων οι γυναίκες (81 %) υπερεκπροσωπούνται και υπάρχουν αυξανόμενοι αριθμοί εργαζομένων ηλικίας 50 ετών και άνω, μερικής απασχόλησης, επισφαλών εργαζομένων και εργαζομένων σε πλατφόρμες, καθώς και διακινούμενων, άτυπων και μετακινούμενων εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών φροντιστών (το 8 % των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας είναι μη ιθαγενείς)· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2020 οι μετανάστες και οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι αντιπροσώπευαν το 28 % των εργαζομένων προσωπικής φροντίδας[55]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ελλείψεις φροντίδας σε ορισμένες περιοχές της ΕΕ επιδεινώνονται λόγω αυτής της «διαρροής φροντίδας» και του φαινομένου των παγκόσμιων αλυσίδων φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό καθιστά αδύνατο να σκεφτόμαστε τη φροντίδα μόνο κατά μήκος των εθνικών συνόρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια που παρεμποδίζουν την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών φροντίδας στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι αυτοί διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην κοινωνία τόσο όσον αφορά τη δημόσια υγεία όσο και την κοινωνική ένταξη των θεραπευόμενων που ορισμένες φορές ζουν απομονωμένοι·
ΛΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε όλα τα κράτη μέλη, η αμοιβή στους τομείς της φροντίδας και της οικιακής εργασίας είναι πολύ χαμηλότερη από τη μέση αμοιβή και χαμηλότερη από την αμοιβή που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι για την ίδια θέση εργασίας σε άλλους τομείς, ιδίως στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης[56]· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οφείλεται στην άτυπη εργασία, στη μείωση της κάλυψης των συλλογικών διαπραγματεύσεων στους εν λόγω τομείς, καθώς και στην υποτίμηση των τομέων που κυριαρχούν στις γυναίκες, όπως η φροντίδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι στον κερδοσκοπικό και μη κερδοσκοπικό τομέα συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε εκπροσώπηση των εργαζομένων και συλλογικές διαπραγματεύσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφορά σε σχέση με τη μέση αμοιβή είναι μικρότερη στα κράτη μέλη με συλλογικές συμβάσεις για τμήματα του κλάδου[57]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπροσώπηση των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των συνδικαλιστικών οργανώσεων, και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι ζωτικής σημασίας για την εκπροσώπηση και την προάσπιση των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των εργαζομένων σε όλα τα περιβάλλοντα φροντίδας, καθώς και για τη βελτίωση και τη διατήρηση προτύπων σε ολόκληρο τον τομέα της φροντίδας·
ΛΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση της COVID-19 έχει επισημάνει πολλές προκλήσεις σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις απασχόλησης των εργαζομένων μακροχρόνιας φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι στη μακροχρόνια περίθαλψη διέτρεχαν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από την COVID-19 από τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στα νοσοκομεία, λόγω έλλειψης μέσων ατομικής προστασίας και κατάλληλης εκπαίδευσης για την εφαρμογή πρωτοκόλλων μόλυνσης και άλλων δραστηριοτήτων πρόληψης·
ΛΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι η φροντίδα είναι συναισθηματικά ευχάριστη για τη μεγάλη πλειονότητα των φροντιστών, συχνά προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία των φροντιστών και δυσκολίες στο συνδυασμό της φροντίδας και αμειβόμενης εργασίας, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση των γυναικών φροντιστριών[58]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψυχική υγεία των επίσημων και άτυπων φροντιστών έχει επηρεαστεί δυσανάλογα κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας έχουν αυξηθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αυξάνοντας το φόρτο φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία που σχετίζεται με τη φροντίδα συνδέεται συχνά με εργασία σε βάρδιες, σε σύντομο χρονικό διάστημα και με πολλές ώρες εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κίνδυνοι για την υγεία και η κακή ποιότητα του χρόνου εργασίας είναι οι κύριες αιτίες σχετικά υψηλού ποσοστού απουσιών στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 38 % των επαγγελματιών φροντίδας πιστεύουν ότι λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της εργασίας τους δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι τα 60 τους έτη[59]·
ΛΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 33 % των εργαζομένων μακροχρόνιας φροντίδας έχουν εκτεθεί σε κάποιου είδους δυσμενή κοινωνική συμπεριφορά (συμπεριλαμβανομένης της λεκτικής κακοποίησης, των απειλών και της ταπεινωτικής συμπεριφοράς) και μόνο το 22 % των εργαζομένων σε μακροχρόνια φροντίδα αισθάνονται πολύ ικανοποιημένο με τις συνθήκες εργασίας[60]·
ΛΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν διάφορες μορφές απασχόλησης επίσημων εσωτερικών φροντιστών, όπως μέσω εταιρειών φροντίδας ή γραφείων προσωρινής απασχόλησης και διαμεσολαβητών·
ΛΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των ατόμων που λαμβάνουν φροντίδα και ότι 44 εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ παρέχουν άτυπη μακροχρόνια φροντίδα σε μέλη της οικογένειας, γείτονες ή φίλους[61], οι περισσότεροι από τους οποίους είναι γυναίκες, και ότι το 12 % των γυναικών και το 7 % των ανδρών που παρέχουν άτυπη μακροχρόνια φροντίδα το πράττουν για περισσότερες από 40 ώρες την εβδομάδα[62]· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 30 % των ατόμων άνω των 65 ετών ζει με δύο ή παραπάνω μη μεταδοτικές νόσους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μη μεταδοτικές νόσοι ενέχουν σημαντικό και ολοένα και αυξανόμενο φόρτο για τους ασθενείς, τους φροντιστές, τις κοινωνίες και τα συστήματα υγείας·
Μ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μεγάλος αριθμός των αποδεκτών φροντίδας που έχουν ανάγκη για άτυπη φροντίδα συνδέονται άμεσα με την μη διαθεσιμότητα, την αδυναμία πρόσβασης και την έλλειψη οικονομική προσιτότητας σε ποιοτικές επαγγελματικές υπηρεσίες που προσαρμόζονται στις ανάγκες τους, καθώς και ότι η προκαθορισμένη επιλογή πολλών κρατών μελών της μη αμειβόμενης άτυπης φροντίδας ως η κύρια πηγή παροχής φροντίδας[63]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή άτυπης φροντίδας θα πρέπει να αποτελεί επιλογή και όχι αναγκαιότητα λόγω έλλειψης διαθέσιμων υπηρεσιών φροντίδας·
ΜΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σημαντικό ποσοστό του τομέα της επίσημης εσωτερικής φροντίδας δραστηριοποιείται σε γκρίζα ζώνη, γεγονός που επηρεάζει την κακή ποιότητα της κατ’ οίκον φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη δεδομένων που επιτρέπουν τον ακριβή προσδιορισμό του αριθμού των φροντιστών στη γκρίζα ζώνη·
ΜΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες στην ΕΕ εκτελούν 13 ώρες περισσότερης μη αμειβόμενης φροντίδας και οικιακής εργασίας ανά εβδομάδα από ό,τι οι άνδρες[64]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε προσιτές και ποιοτικές επίσημες υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης για τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειας και η άνιση διανομή μη αμειβόμενης φροντίδας και των οικιακών εργασιών μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για τον καθορισμό του κατά πόσον οι γυναίκες θα εισέλθουν και θα παραμείνουν στην εργασία και την ποιότητα των εργασιών που έχουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι 7,7 εκατομμύρια γυναίκες στην ΕΕ παραμένουν εκτός αγοράς εργασίας λόγω των ευθυνών φροντίδας, σε σύγκριση με τους μόλις 450 000 άνδρες, τους και το 29 % των γυναικών που εργάζονται σε καθεστώς μερικής απασχόλησης αναφέρουν τα καθήκοντα φροντίδας ως τον βασικό λόγο που έχουν βρεθεί σε εργασία μερικής απασχόλησης[65]· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο το 6 % των ανδρών δηλώνει ότι ο κύριος λόγος εργασίας σε καθεστώς μερικής απασχόλησης είναι λόγω των ευθυνών φροντίδας, σε σύγκριση με το 29 % των γυναικών και μόνο το 64 % των πατέρων στην ΕΕ παρέχουν φροντίδα σε καθημερινή βάση[66]·
ΜΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν επίσης περισσότερες διακοπές σταδιοδρομίας, τείνουν να εργάζονται λιγότερες ώρες και είναι πιο πιθανό να βρίσκονται σε καθεστώς μερικής, επισφαλούς ή προσωρινής απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομεακός διαχωρισμός, η άνιση κατανομή της μη αμειβόμενης φροντίδας και των οικιακών εργασιών αντιπροσωπεύουν τις βασικές αιτίες του εμμένοντος χάσματος απασχόλησης, μισθών και συντάξεων, καθώς και του μεγαλύτερου κινδύνου φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού των γυναικών· λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 27 % το 2020[67]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ίση κατανομή της μη αμειβόμενης φροντίδας και των οικιακών εργασιών, ήτοι η ισότιμη συμμετοχή των ανδρών, έχει σαφή θετικό αντίκτυπο στο ποσοστό των γυναικών στην αμειβόμενη απασχόληση και στη μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των δύο φύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευθύνες φροντίδας παιδιών αποτελούν αιτία αλλαγής στην απασχόληση για το 60 % των γυναικών σε σύγκριση με το 17 % των εργαζομένων ανδρών και οδηγούν σε μείωση των ωρών εργασίας για το 18 % των εργαζομένων γυναικών και μόλις για το 3 % των ανδρών[68]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαθεσιμότητα, προσβασιμότητα και η οικονομική προσιτότητα εγκαταστάσεων παιδικής φροντίδας υψηλής ποιότητας έχουν καίρια σημασία για να μπορούν οι άνθρωποι, και ιδίως οι γυναίκες που έχουν ευθύνες φροντίδας να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προκλήσεις για τη δημόσια υγεία, όπως η ημικρανία, είναι συχνότερες μεταξύ των γυναικών[69] και ότι μεγάλο ποσοστό των γυναικών που πλήττονται εξακολουθούν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για τη φροντίδα των παιδιών και τις οικιακές εργασίες·
ΜΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτές οι αποκλίσεις επιβεβαιώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, με τις γυναίκες να αφιερώνουν κατά μέσο όρο 3,2 φορές περισσότερο χρόνο (201 εργάσιμες ημέρες το χρόνο) από τους άνδρες (63 εργάσιμες ημέρες) στη μη αμειβόμενη εργασία φροντίδας και είναι πιο έντονες στην περίπτωση των κοριτσιών και των γυναικών που ζουν σε χώρες μέσου εισοδήματος, με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, που ζουν σε αγροτικές περιοχές και με παιδιά προσχολικής ηλικίας[70]·
ΜΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες εκπροσωπούνται στη συντριπτική τους πλειοψηφία μεταξύ των εργαζομένων ζωτικής σημασίας (4 από τις 16 άλλες επαγγελματικές κατηγορίες που κρίνονται ζωτικής σημασίας έχουν 50 % και πλέον γυναίκες στο εργατικό τους δυναμικό στην ΕΕ)[71], όπως οι επαγγελματίες του τομέα της περίθαλψης, των οποίων τα καθήκοντα σε μεγάλο βαθμό δεν μπορούν να εκτελεστούν με τρόπους τηλεργασίας και των τομέων που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία και, ως εκ τούτου, έχουν εκτεθεί σε υψηλούς κινδύνους μετάδοσης, μεγάλο φόρτο εργασίας, διαταραγμένη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και απώλειας απασχόλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης έχουν υπονομευθεί ιδιαίτερα για τις γυναίκες σε αμειβόμενη εργασία με μικρά παιδιά[72]·
ΜΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα παραμένει ένα από τα κύρια πεδία αναπαραγωγής των έμφυλων αρχέτυπων, τα οποία ενισχύονται περαιτέρω από την έλλειψη επενδύσεων σε ποιοτικές υπηρεσίες και τις προκαταλήψεις φύλου σε άλλες πολιτικές που επηρεάζουν δυσανάλογα την αυτοδιάθεση των γυναικών στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή, όπως το σύστημα φόρων-παροχών·
ΜΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας μπορούν να έχουν σημαντικό δυναμικό και να συμβάλλουν στη διευκόλυνση της επανένταξης των φροντιστών στην αγορά εργασίας·
ΜΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά κράτη μέλη και περιφέρειες στην ΕΕ εξακολουθούν να μην επιτυγχάνουν τον στόχο της παροχής φροντίδας για το 90 % των παιδιών ηλικίας μεταξύ τριών ετών και ηλικίας υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης και για το 33 % των παιδιών ηλικίας έως τριών ετών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη επαρκών υποδομών που να παρέχουν ποιοτικές και προσβάσιμες υπηρεσίες για παιδιά μικρής ηλικίας, ιδίως υπηρεσίες προσχολικής ηλικίας, επηρεάζει ιδιαίτερα τα παιδιά από μειονεκτούσες οικογένειες, αντικατοπτρίζοντας σε ποσοστά εγγραφής κάτω από τον μέσο όρο των παιδιών με αναπηρίες, των παιδιών από τους Ρομά και άλλες μειονοτικές κοινότητες, των παιδιών μεταναστών, των παιδιών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και των παιδιών που προέρχονται από άλλες μειονεκτούσες ομάδες, τα οποία θα είχαν επωφεληθεί περισσότερο από την πρώιμη παιδική φροντίδα[73]·
ΜΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2020, το 24,2 % των παιδιών στην ΕΕ – σχεδόν 18 εκατομμύρια – αντιμετώπιζαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, τα άστεγα παιδιά, τα παιδιά με αναπηρία, τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, τα παιδιά από εθνοτικές μειονότητες, ιδίως Ρομά, τα παιδιά σε ιδρύματα, τα παιδιά που ζουν σε επισφαλείς οικογενειακές καταστάσεις, μονογονεϊκές οικογένειες, οικογένειες ΛΟΑΤΚΙ+ και οικογένειες στις οποίες οι γονείς εργάζονται στο εξωτερικό, αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, όπως την έλλειψη κατάλληλης στέγασης ή υπερπληρότητας στην κατοικία, εμπόδια στην πρόσβαση σε θεμελιώδεις και βασικές υπηρεσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά με αναπηρία στην ΕΕ είναι δυσανάλογα πιθανότερο να τοποθετηθούν σε ιδρύματα σε σχέση με τα παιδιά χωρίς αναπηρία και φαίνεται πολύ λιγότερο πιθανό να επωφεληθούν από τις προσπάθειες μετάβασης από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας και οικογένειας[74]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά είναι ένα μέσο της ΕΕ που έχει ως στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, διασφαλίζοντας την ελεύθερη και αποτελεσματική πρόσβαση των παιδιών που έχουν ανάγκη σε υπηρεσίες φροντίδας ζωτικής σημασίας, όπως για παράδειγμα η προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, οι εκπαιδευτικές και σχολικές δραστηριότητες, η υγειονομική περίθαλψη και τουλάχιστον ένα υγιεινό γεύμα ανά σχολική ημέρα, και την αποτελεσματική πρόσβαση όλων των παιδιών που έχουν ανάγκη σε υγιεινή διατροφή και επαρκή στέγαση[75]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ποιοτική φροντίδα παιδιών και εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας για την προσωπική ανάπτυξη και ευημερία των παιδιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σαφής θετική συσχέτιση μεταξύ της πρόσβασης σε υπηρεσίες παιδικής φροντίδας αφενός και της απασχόλησης και του εισοδήματος των ανδρών και ιδιαίτερα των γυναικών αφετέρου[76]·
Ν. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, ιδίως μακροχρόνια φροντίδα, εξαρτάται όλο και περισσότερο από το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα, τον τόπο διαμονής τους, τη διαθεσιμότητα υπηρεσιών και την ικανότητα παροχής και τη γεωγραφική διαθεσιμότητα, καθώς και από τις ελεύθερες ικανότητες των παρόχων· λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο στα τρία άτομα που χρήζουν φροντίδας εκτιμάται ότι δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας, κυρίως λόγω της μη διαθεσιμότητας και της έλλειψης της οικονομικής τους προσιτότητας[77]· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και τα νοικοκυριά μεταναστών αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην πρόσβαση σε επίσημες υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας στο σπίτι· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ολόκληρη την ΕΕ, το ένα τρίτο και σε πέντε κράτη μέλη πάνω από τα μισά νοικοκυριά, αναφέρουν ότι χρειάζονται επαγγελματικές υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας, αλλά αδυνατούν να έχουν πρόσβαση σε αυτές για οικονομικούς λόγους[78]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και τη φροντίδα θα πρέπει να είναι καθολική, αποτελεσματική, ανεξάρτητα από τις οικονομικές συνθήκες ή τη διαφορετική διαμονή ή διοικητική κατάσταση και καθεστώς τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με χαμηλότερα εισοδήματα αποτελούν ομάδα στην οποία οι ανάγκες φροντίδας κυριαρχούν[79]·
ΝΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν τόσο επίσημους όσο και άτυπους φροντιστές και να μειώσουν το φόρτο που αντιμετωπίζουν, για παράδειγμα, κατά τη μεταφορά ασθενών σε επισκέψεις που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν ηλεκτρονικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια έρευνα της Eurocarers του 2021 υποδεικνύει ότι το 78 % των άτυπων φροντιστών δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ τεχνολογίες που σχετίζονται με τη φροντίδα[80]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιοποίηση και το διαδίκτυο των πραγμάτων στον τομέα της περίθαλψης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, αλλά δεν θα πρέπει να υποκαθιστούν πλήρως την αναντικατάστατη ανθρώπινη αλληλεπίδραση που σχετίζεται με την περίθαλψη· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να ενθαρρυνθούν τα ερευνητικά και πιλοτικά έργα, προκειμένου να δοκιμαστεί η πρακτικότητα και η αποτελεσματικότητα των ψηφιακών υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηλικιωμένοι, συμπεριλαμβανομένων όσων λαμβάνουν φροντίδα, αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στον ψηφιακό γραμματισμό, θα πρέπει να θεωρείται δικαίωμα των αποδεκτών φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δραστική μετάβαση στην τηλεργασία αποκάλυψε την ανάγκη για καλύτερη επιβολή, επανεξέταση και επικαιροποίηση της νομοθεσίας σχετικά με τις συνθήκες εργασίας στο ψηφιακό περιβάλλον και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην επαγγελματική ζωή·
ΝΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν διατομεακές διακρίσεις αντιμετωπίζουν πρόσθετους φραγμούς στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και φροντίδας, και πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων των σιωπηρών προκαταλήψεων στην πρόσβαση σε ιδιωτικές και δημόσιες υπηρεσίες, που δημιουργούνται λόγω των εμμενόντων στερεοτύπων και της υποεκπροσώπησης ορισμένων ομάδων στα εν λόγω ιδρύματα·
ΝΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους πολύ ηλικιωμένους, προκειμένου να βοηθηθούν, όπου είναι αναγκαίο, τα άτομα που έχουν χάσει την ανεξαρτησία τους και να αποτραπεί η απομόνωσή τους·
ΝΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημασία της πρόληψης και της γηριατρικής αποκατάστασης για την υγιή και αξιοπρεπή γήρανση πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη·
ΝΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη αναμόρφωσης της νοσηλευτικής φροντίδας παρέχοντας, όπου είναι δυνατόν, δωρεάν ή οικονομικά προσιτή κατ’ οίκον νοσηλευτική υποστήριξη·
ΝΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξημένη επένδυση στην οικονομία της περίθαλψης σύμφωνα με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης θα οδηγήσει σε σχεδόν 300 εκατομμύρια επιπρόσθετες θέσεις εργασίας παγκοσμίως έως το 2035[81]· το γεγονός αυτό θα οδηγούσε στη διαμόρφωση 96 εκατομμυρίων άμεσων θέσεων εργασίας στον τομέα της φροντίδας των παιδιών, 136 εκατομμυρίων άμεσων θέσεων εργασίας στη μακροχρόνια φροντίδα και 67 εκατομμυρίων έμμεσων θέσεων εργασίας σε άλλους τομείς πέραν της φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό το επίπεδο δημιουργίας θέσεων εργασίας θα απαιτούσε επένδυση 3,2 % του παγκόσμιου ΑΕΠ, λαμβάνοντας υπόψη το συνολικό κόστος μείον τα φορολογικά έσοδα[82]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι έως το 2030 αναμένεται να δημιουργηθούν 8 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ στον τομέα της φροντίδας[83]·
ΝΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημογραφική αλλαγή και η γήρανση του πληθυσμού που τη συνοδεύει θα αυξήσουν τη ζήτηση υπηρεσιών περίθαλψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι θέσεις εργασίας της περίθαλψης δεν είναι πιθανό να αντικατασταθούν ή να μειωθούν λόγω της αυτοματοποίησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα παρακινήσει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην οικονομία της φροντίδας αντιμετωπίζοντάς τον ως έναν πολλά υποσχόμενο τομέα δημιουργίας θέσεων εργασίας, στο πλαίσιο της ψηφιακής μετάβασης, προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός του εξειδικευμένου προσωπικού και να προσελκυσθούν περισσότερα άτομα στον εν λόγω τομέα·
ΝΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πρότυπα ποιότητας για την περίθαλψη, ιδίως για τις υπηρεσίες κοινωνικής περίθαλψης, εξακολουθούν να απουσιάζουν ή είναι ανεπαρκή·
ΝΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της περίθαλψης χρειάζεται σημαντικές επενδύσεις, πόρους και μεταρρυθμίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2018, το εκτιμώμενο ετήσιο επενδυτικό χάσμα στις κοινωνικές υποδομές στην Ευρώπη ήταν 100-150 δισεκατομμύρια EUR[84]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση για τη δημογραφική γήρανση του 2021 προβλέπει την αύξηση των δημόσιων δαπανών που απαιτούνται για την κάλυψη του κόστους μακροχρόνιας περίθαλψης και υποστήριξης έως και 2,9 % του ΑΕΠ ετησίως το 2070, σε σύγκριση με 1,7 % το 2016, ενώ το σενάριο «υγιούς γήρανσης» μπορεί να μειώσει σημαντικά το εν λόγω κόστος και η πλήρης κάλυψη των αναγκών μακροχρόνιας φροντίδας το αυξάνει σημαντικά·
Ξ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ επίσημης και άτυπης φροντίδας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επίσημες υπηρεσίες περίθαλψης μπορούν να παρέχουν υποστήριξη σε άτυπους φροντιστές, για παράδειγμα, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να πάρουν άδεια καθώς και παρέχοντάς τους εκπαίδευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη επίσημης αναγνώρισης των άτυπων φροντιστών και η σχετική έλλειψη δεδομένων για αυτούς και τις ανάγκες τους αποτελεί εμπόδιο στην εν λόγω αλληλεπίδραση·
ΞΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παροχή της περίθαλψης εξαρτάται από καλά χρηματοδοτούμενες και εύρυθμες δημόσιες υπηρεσίες και συστήματα κοινωνικής προστασίας·
ΞΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σημαντική ποικιλομορφία στον πληθυσμό των άτυπων φροντιστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανάγκες τους ποικίλλουν ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό τους πλαίσιο, τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας, τις ανάγκες των ατόμων στους οποίους προσφέρουν φροντίδα και τον χρόνο που αφιερώνουν στη φροντίδα των εξαρτώμενων ατόμων·
ΞΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάγνωση νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Alzheimer και άλλες μορφές νόσων εξασθένισης της μνήμης, εξακολουθεί να υστερεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σαφής ένδειξη ότι ο τρέχων αριθμός 9 εκατομμυρίων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ατόμων με άνοια θα διπλασιαστεί έως το 2050· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες να επηρεάζονται δυσανάλογα από την άνοια[85]·
ΞΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Φεβρουάριο του 2021, ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ξεκίνησε έρευνα ιδίας πρωτοβουλίας για τον ρόλο της Επιτροπής στη διαδικασία αποϊδρυματοποίησης στην ΕΕ, εστιάζοντας στην εκπλήρωση της υποχρέωσης της Επιτροπής να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τους πόρους της ΕΕ κατά τρόπο που προωθεί τη μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδας προς την ανεξάρτητη διαβίωση και τη συμμετοχή στη ζωή της κοινότητας·
ΞΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μηχανισμός που προβλέπεται από την οδηγία του 2001 για την προσωρινή προστασία ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά ως τρόπος αντιμετώπισης της μαζικής εισροής προσφύγων, κυρίως γυναικών με παιδιά και άλλα εξαρτώμενα άτομα, που φεύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, εξασφαλίζοντας στους εκτοπισθέντες ισάξια πρόσβαση στην αγορά εργασίας και τη στέγαση, την ιατρική βοήθεια και την πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργοποίηση του προαναφερθέντος μηχανισμού θα έχει σημαντικό άμεσο αντίκτυπο στον τομέα της φροντίδας, αυξάνοντας τον αριθμό των ατόμων στην ΕΕ που χρήζουν ολοκληρωμένων και εξατομικευμένων υπηρεσιών φροντίδας, αλλά και τον αριθμό των άτυπων και επίσημων φροντιστών·
ΞΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεδομένα για την ποιότητα των υπηρεσιών περίθαλψης βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε άτυπες έρευνες ικανοποίησης πελατών·
ΞΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δυσκολίες που σχετίζονται με την παροχή επαρκούς, αξιοπρεπούς και οικονομικά προσιτής στέγασης, ειδικά για ηλικιωμένους, μεμονωμένα άτομα, άτομα με αναπηρία, άτομα που έρχονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, οικογένειες με μικρά παιδιά και μονογονεϊκές οικογένειες, εμποδίζουν σημαντικά την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες περίθαλψης·
ΞΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε 11 χώρες του ΟΟΣΑ, οι μέσοι μισθοί των εργαζομένων μακροχρόνιας περίθαλψης είναι μόλις 9 EUR ανά ώρα, ενώ οι μισθοί των εργαζομένων στα νοσοκομεία, η πλειοψηφία των οποίων είναι άνδρες, κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 14 EUR ανά ώρα[86]·
ΞΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότεροι από τους μισούς εργαζόμενους στον τομέα της φροντίδας δηλώνουν ότι δεν βγάζουν αρκετά χρήματα προκειμένου να καλύψουν βασικές ανάγκες, όπως η στέγαση και η τροφή, και το 31 % δεν έχει επαρκή πρόσβαση σε μέσα ατομικής προστασίας[87]·
Ο. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας δεν αμείβονται καλά ώστε να έχουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για τους ίδιους και τις οικογένειές τους[88]·
Μια Ευρώπη που νοιάζεται
- επισημαίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί η αξιοπρέπεια, η ανεξαρτησία, η αυτονομία, η ευημερία και η συμμετοχή στην κοινωνική ζωή μέσω ποιοτικής φροντίδας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, από την προσχολική φροντίδα και εκπαίδευση, έως τις υπηρεσίες φροντίδας για τους ηλικιωμένους και τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι είναι αλληλεξαρτώμενοι και ότι οποιοσδήποτε μπορεί να χρειάζεται φροντίδα σε κάποια στιγμή της ζωής του·
- υπογραμμίζει τη σημασία της προσβασιμότητας και της διαθεσιμότητας της δημόσιας περίθαλψης, καθώς και την ποιότητα, την προσβασιμότητα, τη διαθεσιμότητα, την οικονομική προσιτότητα και την επάρκεια της φροντίδας, και ότι όλα τα άτομα που έχουν ανάγκη φροντίδας και οι φροντιστές τους θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα πραγματικής επιλογής όσον αφορά τις υπηρεσίες φροντίδας που είναι κατάλληλες για αυτούς και τις οικογένειές τους και τη μορφή τους (οικογενειακή φροντίδα, φροντίδα σε επίπεδο τοπικής κοινότητας, φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή, εξατομικευμένη φροντίδα ή άλλες μορφές), τον τόπο παροχής και την έντασή της, με ιδιαίτερη προσοχή στην παροχή και την πρόσβαση όσων ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές (433), όπως αγροτικές περιοχές ή εξόχως απόκεντρες περιοχές· θεωρεί ότι οι επενδύσεις στην παροχή ποιοτικών δημόσιων και κοινωνικών υπηρεσιών αποτελούν βασικούς μοχλούς για την πρόληψη της μεταφοράς μειονεκτημάτων από γενιά σε γενιά·
- σημειώνει ότι η φροντίδα και οι διαφορετικές προσεγγίσεις πολιτικής της πρέπει να αναπτυχθούν και να επανασχεδιαστούν ανάλογα με τις ανάγκες των ατόμων, αναγνωρίζει ότι τα μοντέλα και τα πρότυπα οργάνωσης της φροντίδας διαφέρουν στα κράτη μέλη και τονίζει το δικαίωμα κάθε ατόμου να επιλέγει τις πλέον κατάλληλες ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας για την ατομική του κατάσταση και την ανάγκη εξασφάλισής της από τα κράτη μέλη και την ΕΕ σε όλες τις πολιτικές της· επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την αρχή 18 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων (ΕΠΚΔ), «Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα σε οικονομικά προσιτές υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας καλής ποιότητας, ιδίως σε υπηρεσίες φροντίδας σε επίπεδο οικογένειας και τοπικής κοινότητας», και τονίζει ότι, προκειμένου να τηρηθεί αυτή η αρχή, η παροχή φροντίδας θα πρέπει να επεκταθεί·
- σημειώνει ότι οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα του εργατικού δυναμικού (76 %) στον τομέα της επίσημης φροντίδας και εκτελούν το κύριο μέρος της άτυπης παροχής φροντίδας, ενώ αντιπροσωπεύουν επίσης την πλειονότητα των αποδεκτών φροντίδας, ότι η φροντίδα παραμένει υποτιμημένη, μη αναγνωρισμένη και εγγυάται ανεπαρκή ή συχνά μηδενική οικονομική αποζημίωση για τους φροντιστές και ότι αυτή η υποτίμηση όσον αφορά τις αμοιβές, τις συνθήκες εργασίας και την έλλειψη προβολής συνδέεται στενά με την αύξηση των γυναικών στον τομέα λόγω του υψηλού ποσοστού των γυναικών που εργάζονται σε επίσημες και άτυπες υπηρεσίες φροντίδας· επισημαίνει ότι αυτή η πτυχή του φύλου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό στρατηγικών και πολιτικών περίθαλψης·
- εκφράζει την ανησυχία του για τον αντίκτυπο των διαρθρωτικών περιορισμών και των οικονομικών περιορισμών στο είδος των υπηρεσιών φροντίδας που διατίθενται στα άτομα και αναγνωρίζει ότι η ενσωμάτωση της φροντίδας σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι περιορισμένη λόγω έλλειψης κατάλληλων κινήτρων και δομών·
- τονίζει τη σημασία μιας ολοκληρωμένης και βασισμένης σε δικαιώματα προσέγγισης της κοινής ευρωπαϊκής δράσης στον τομέα της φροντίδας, η οποία θα δίνει ίση προσοχή στις σωματικές, ψυχικές, ψυχολογικές και κοινωνικές, προσωπικές ανάγκες και ανάγκες του νοικοκυριού των ανθρώπων· τονίζει ότι είναι σημαντικό να ανοίξει ο δρόμος για μια πιο συνεκτική προσέγγιση μεταξύ των συστημάτων υγείας και των κοινωνικών συστημάτων, καθώς και μεταξύ της επίσημης και της άτυπης φροντίδας και του συντονισμού μεταξύ των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών πολιτικών φροντίδας εντός των κρατών μελών της ΕΕ, παράλληλα με την οριζόντια και τομεακή ολοκλήρωση·
- υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης μιας φιλόδοξης και χωρίς αποκλεισμούς ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη φροντίδα, η οποία θα διασφαλίζει ισότιμη πρόσβαση στη φροντίδα για όλους, με ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, και θα συμβάλλει στην κοινωνική δικαιοσύνη·
- θεωρεί ότι η πρόληψη είναι καίριας σημασίας· ζητά η πρωτοβάθμια δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια πρόληψη[89], συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης χρήσης της σχετικής εκπαίδευσης και ενημέρωσης, του προσυμπτωματικού ελέγχου, του έγκαιρου εντοπισμού, της πρόληψης και της κατάλληλης παρακολούθησης των μη μεταδοτικών ασθενειών (ΜΜΑ), να συγκαταλέγονται στις συνιστώσες μιας ολιστικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη φροντίδα· παροτρύνει την Επιτροπή να υιοθετήσει μια ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση όσον αφορά τη φροντίδα·
- παροτρύνει την Επιτροπή να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την ανάπτυξη ικανοτήτων της ΕΕ σε κρίσεις στον τομέα της υγείας· παροτρύνει την Επιτροπή να προωθήσει την έρευνα και την καινοτομία, καθορίζοντας τομείς προτεραιότητας για τη μελλοντική έρευνα και ανάπτυξη με βάση τις τρέχουσες και μελλοντικές ασθένειες, καθώς και την περαιτέρω ανάπτυξη ευκαιριών που σχετίζονται με τον τομέα της φροντίδας, μεταξύ άλλων για ιδιωτικούς φορείς·
- τονίζει ότι η προώθηση ενός μοντέλου ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών όσον αφορά τις αμοιβές που λαμβάνουν και τα καθήκοντα φροντίδας που αναλαμβάνουν, όπου άνδρες και γυναίκες συμμετέχουν εξίσου σε αμειβόμενη εργασία στην αγορά εργασίας και μη αμειβόμενη εργασία σε οικιακές ευθύνες και ευθύνες φροντίδας, θα πρέπει να αποτελεί στόχο όλων των δράσεων της ΕΕ στον τομέα της φροντίδας, των αγορών εργασίας και των κοινωνικών υπηρεσιών· υπενθυμίζει τη σημασία της εφαρμογής της ενσωμάτωσης της διάστασης των δύο φύλων σε όλες τις πολιτικές·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επενδύσουν στον τομέα της φροντίδας, να ενισχύσουν και να διασφαλίσουν βιώσιμες, αυξημένες και επαρκείς επενδύσεις και χρηματοδότηση για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης των ατόμων που χρήζουν φροντίδας σε οικονομικά προσιτή και επαρκώς στελεχωμένη ποιοτική φροντίδα και οικιακές υπηρεσίες, καθώς και σε μια ενεργό και ικανοποιητική επαγγελματική ζωή για τους φροντιστές με επαρκείς μισθούς που παρέχουν αξιοπρεπή διαβίωση και ευκαιρίες σταδιοδρομίας στον τομέα μέσω της πιστοποίησης και της επικύρωσης δεξιοτήτων·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης για όλα τα είδη υπηρεσιών φροντίδας και να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία για επενδύσεις στην παιδική μέριμνα και τη φροντίδα ηλικιωμένων και άλλων ατόμων που χρήζουν φροντίδας, μέσω του ΕΚΤ+, του InvestEU και άλλων χρηματοδοτικών μέσων που ενθαρρύνουν τις κοινωνικές επενδύσεις, καθώς και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του προγράμματος EU4Health και των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για επενδύσεις σε δημόσια εγγυημένη φροντίδα και για τη διευκόλυνση προσβάσιμων και οικονομικά προσιτών υπηρεσιών για όλους· καλεί την Επιτροπή να μετρήσει και να δημιουργήσει συνέργειες με την ισότητα των φύλων, την ένταξη ατόμων από ευάλωτες ομάδες και τα πρότυπα που ορίζονται για επενδύσεις στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, για παράδειγμα για τη στήριξη του οικολογικού προσανατολισμού της περίθαλψης και των έργων περίθαλψης και να ξεκινήσει μια πρωτοβουλία για την περιβαλλοντικά βιώσιμη περίθαλψη, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποδομές περίθαλψης έχουν σημαντικές αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που πρέπει να επιλυθούν και να μετριαστούν, στο πλαίσιο των κατευθυντήριων αρχών· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές και έναν χάρτη πορείας για κοινά πρότυπα για τα κράτη μέλη στο πλαίσιο αυτό· καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να εξετάσει το ενδεχόμενο να συμπεριλάβει στον ετήσιο προϋπολογισμό της την ανάπτυξη του τομέα της φροντίδας και της οικονομίας της φροντίδας στο πλαίσιο της εφαρμογής της δικής της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων και την οικονομική χειραφέτηση των γυναικών·
- ζητά μια ειδική δέσμη επενδύσεων για την προώθηση του τομέα της φροντίδας και της οικονομίας της φροντίδας στην ΕΕ, καθώς και για τη διασφάλιση του συντονισμού μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων και πρωτοβουλιών για την αποτελεσματική εφαρμογή της στρατηγικής· ζητά για ακόμη μια φορά την ανάπτυξη εργαλείων για τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό στο ΠΔΠ και σε συναφή προγράμματα που επιτρέπουν τον εντοπισμό της ειδικής χρηματοδότησης που διατίθεται για την προαγωγή της ισότητας των φύλων·
- υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις της ΕΕ και των κρατών μελών για τη μετάβαση από διαχωρισμένα ιδρύματα στη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας και οικογένειας και την προώθηση διαφορετικών μοντέλων ανεξάρτητης διαβίωσης και στήριξης· καλεί τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια για να επιταχύνουν τη μετάβαση αυτή και να στηρίξουν την ατομική αυτονομία και την ανεξάρτητη διαβίωση, υποστηρίζοντας τρόπους για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας, όπως η οικιακή προσαρμογή ή η εγκατάσταση ψηφιακών συστημάτων ανίχνευσης και υποστηρικτικών τεχνολογιών στο σπίτι, με πλήρη σεβασμό των διατάξεων και των στόχων της UNCRPD· παροτρύνει την Επιτροπή να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι τα κονδύλια της ΕΕ χρησιμοποιούνται για τη μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας και οικογένειας, διασφαλίζοντας παράλληλα την οικογενειακή φροντίδα σε όλη της την πολυμορφία·
- υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να μειωθεί η αδήλωτη εργασία στην επίσημη περίθαλψη, είναι σημαντικό να παρέχεται δημόσια χρηματοδότηση για πραγματικούς παρόχους υπηρεσιών περίθαλψης στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης ή μέσω φορολογικών δαπανών, η οποία θα καταστήσει τη νόμιμη και αμερόληπτη παροχή υπηρεσιών περίθαλψης οικονομικά προσιτή·
- καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν καθολική κάλυψη υγείας, να αυξήσουν τις επενδύσεις στην υγειονομική περίθαλψη και να θέσουν σε προτεραιότητα τη χρηματοδότηση προς τις υπηρεσίες φροντίδας που βασίζονται στις τοπικές κοινότητες και την πρωτοβάθμια περίθαλψη· καλεί τα κράτη μέλη να άρουν επειγόντως τα υφιστάμενα εμπόδια στην υγειονομική περίθαλψη για όλους, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών χωρίς έγγραφα ταυτότητας, με ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες που αντιμετωπίζουν διατομεακές διακρίσεις· ζητά να εξασφαλιστούν υψηλότερες και δίκαιες αμοιβές, καθώς και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους στον τομέα της περίθαλψης, τους βοηθούς υγειονομικής περίθαλψης και το λοιπό προσωπικό υποστήριξης·
- τονίζει ότι σημαντικό ποσοστό των μοντέλων, των υπηρεσιών και των εγκαταστάσεων φροντίδας βασίζονται σε ένα θεσμοθετημένο και παρωχημένο μοντέλο που δεν πληροί τα σύγχρονα ποιοτικά κριτήρια και δεν ανταποκρίνεται στις σωματικές, κοινωνικές και ψυχολογικές ανάγκες και επιθυμίες των αποδεκτών φροντίδας· επισημαίνει ότι τα άτομα που χρήζουν φροντίδας θα πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο των σχεδίων φροντίδας σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού, της εφαρμογής και της αξιολόγησης των πολιτικών και των υπηρεσιών φροντίδας, μέσω της διερεύνησης καινοτόμων λύσεων, νέων μοντέλων και εργαλείων για την παροχή φροντίδας, της προώθησης της κοινωνικής ένταξης και της πολυγενεακής κατανόησης για τις ατομικές ανάγκες των ατόμων που χρήζουν φροντίδας, με στόχο τη μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας και την προώθηση διαφόρων μοντέλων ανεξάρτητης διαβίωσης και στήριξης·
- πιστεύει ότι η περίθαλψη με επίκεντρο τον ασθενή και η εξατομικευμένη φροντίδα είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της αξιοπρέπειας των αποδεκτών φροντίδας και των φροντιστών τους, καθώς και για την πλήρη συμμετοχή και ένταξή τους στην κοινότητα· τονίζει ότι αυτή η μετάβαση προς μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση απαιτεί αυξημένη ενσωμάτωση της φροντίδας σε πιο ολιστικές οδούς φροντίδας, ώστε να βελτιωθούν οι παροχές στους αποδέκτες φροντίδας, καθώς και η ποιότητα της φροντίδας·
- τονίζει την ανάγκη να αξιοποιηθούν πλήρως οι ψηφιακές λύσεις για τη στήριξη των ατόμων που χρειάζονται φροντίδα ώστε να ζήσουν ανεξάρτητη και αυτόνομη ζωή, την ανάγκη να βελτιωθεί ο σεβασμός του δικαιώματός τους στην αυτοδιάθεση, να αναπτυχθεί αυτονομία τόσο για τους επαγγελματίες φροντίδας όσο για τους αποδέκτες φροντίδας, μέσω εξατομικευμένης προσέγγισης στον σχεδιασμό και την κατάρτιση του προϋπολογισμού της περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης της εξατομικευμένης υγειονομικής περίθαλψης και της φροντίδας με επίκεντρο τον άνθρωπο μέσω κατάλληλων εργαλείων, και, παράλληλα, να διασφαλιστεί ότι υπάρχει ποιοτική ανθρώπινη επαφή για τα άτομα που χρήζουν φροντίδας και στήριξης·
- πιστεύει ότι η ανάπτυξη της φροντίδας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις κατηγορίες χρηστών και τις διαφορές τους· δηλώνει ότι οι εν λόγω φορείς σχεδιασμού, προγραμματισμού και παροχής υπηρεσιών φροντίδας έχουν την ευθύνη να γνωρίζουν αυτές τις ανάγκες, την ενδυνάμωση των χρηστών των υπηρεσιών και τη σημασία μιας προσέγγισης με βάση τον χρήστη για την ανάπτυξη υπηρεσιών και ότι οι υπηρεσίες φροντίδας για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρία πρέπει να σχεδιάζονται και να αναπτύσσονται με τη συμμετοχή των χρηστών·
- καλεί τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές με σκοπό την ανάπτυξη ενός κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου ποιότητας για την επίσημη και άτυπη φροντίδα, το οποίο θα βασίζεται στα δικαιώματα ανεξαρτησίας, αυτονομίας και ευημερίας και θα είναι εμπνευσμένο, μεταξύ άλλων, από το πλαίσιο του ΠΟΥ για την υποστήριξη των χωρών που επιτυγχάνουν μια ολοκληρωμένη συνέχεια μακροχρόνιας περίθαλψης, θα περιλαμβάνει όλα τα περιβάλλοντα περίθαλψης, θα ενθαρρύνει την ανοδική κοινωνική σύγκλιση, θα εγγυάται ίσα δικαιώματα για όλους τους πολίτες και θα ενισχύει την ποιότητα ζωής·
- καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στη βελτίωση των υποδομών συλλογής δεδομένων τους σύμφωνα με το παρόν πλαίσιο ποιότητας·
- ζητά επιπλέον την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τον καλύτερο τρόπο στήριξης ομάδων με ιδιαίτερες ανάγκες φροντίδας (όπως οι μονογονεϊκές οικογένειες που είναι κυρίως γυναίκες, οι γονείς με παιδιά με σοβαρές ασθένειες και οι ηλικιωμένοι)·
- τονίζει ότι η αύξηση των αναγκών φροντίδας απαιτεί κοινή προσέγγιση της ΕΕ και ζητά μια συγκεκριμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την προληπτική υγειονομική περίθαλψη ως μέρος της λύσης στην αυξανόμενη πίεση που ασκείται στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης· σημειώνει ότι οι υπηρεσίες φροντίδας θα πρέπει να αναπτυχθούν κατά τρόπο ώστε να ενισχυθεί η συνέχεια της φροντίδας, η προληπτική υγειονομική περίθαλψη, η αποκατάσταση και η ανεξάρτητη διαβίωση και υπογραμμίζει τη σημασία των προγραμμάτων για τη διά βίου προαγωγή της υγείας και την εκπαίδευση, την πρόληψη των ασθενειών και την τακτική εξέταση, σε συνδυασμό με αποτελεσματικότερα προγράμματα υγειονομικής περίθαλψης για την τόνωση της διαδικασίας υγιούς γήρανσης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν ενεργά στη δεκαετία υγιούς γήρανσης της ΠΟΥ καταρτίζοντας σχέδια για την υγιή γήρανση στην ΕΕ που θα καλύπτουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης, καθώς και στρατηγικές για την προαγωγή και την πρόληψη της υγείας·
- καλεί την Επιτροπή να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον τομέα της φροντίδας, θέτοντας φιλόδοξους στόχους σε επίπεδο ΕΕ για τη χρηματοδότηση, την πρόσβαση, την ποιότητα, την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα των υπηρεσιών φροντίδας, σε διαβούλευση με τα κράτη μέλη, καθώς και με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, και να αναπτύξει εναρμονισμένους ορισμούς και δείκτες για την αξιολόγηση αυτών των στόχων για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους ή τα άτομα με αναπηρία·
- υπογραμμίζει την ανάγκη ενός πίνακα αποτελεσμάτων για την παρακολούθηση της εφαρμογής του δικαιώματος ποιοτικής φροντίδας σε δημόσιο, ιδιωτικό, επίσημο και άτυπο πλαίσιο·
- υπενθυμίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει το πλαίσιο των 5R της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή εργασία φροντίδας (αναγνώριση, μείωση και αναδιανομή της μη αμειβόμενης εργασίας φροντίδας, επιβράβευση της αμειβόμενης εργασίας φροντίδας) σε συνδυασμό με τη διασφάλιση της εκπροσώπησης των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας, του κοινωνικού διαλόγου και των συλλογικών διαπραγματεύσεων·
- υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να σημειωθεί πρόοδος προς την κατεύθυνση της οικονομίας φροντίδας που υιοθετεί μια ολοκληρωμένη, ολιστική, ευαισθητοποιημένη ως προς τη διάσταση του φύλου και διά βίου προσέγγιση της φροντίδας· τονίζει ότι αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει νομοθετικά μέτρα και επενδύσεις σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να προωθηθούν επίσης αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και ελκυστικότητα της εργασίας στον τομέα της φροντίδας·
- τονίζει τη σημασία να επισημανθεί η ανάγκη για μια ευρωπαϊκή προσέγγιση της φροντίδας στα συμπεράσματα επακολούθησης της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, καθώς η φροντίδα αποτελεί βασικό τομέα για το μέλλον της Ευρώπης·
- καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει μια φιλόδοξη, ισχυρή και διαχρονική ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα που θα βασίζεται στο δικαίωμα όλων σε οικονομικά προσιτή, προσβάσιμη και υψηλής ποιότητας φροντίδα, καθώς και σε άλλες αρχές που ορίζονται στον ΕΠΚΔ και στα στρατηγικά έγγραφα της ΕΕ, και στα ατομικά δικαιώματα και ανάγκες τόσο των αποδεκτών φροντίδας όσο και των φροντιστών, και η οποία θα καλύπτει ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής, στοχεύοντας και ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των ατόμων σε κρίσιμες περιόδους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, θέτοντας τις βάσεις για τη συνέχεια των υπηρεσιών φροντίδας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, και ενισχύοντας την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών·
- τονίζει ότι η στρατηγική αυτή θα πρέπει να βασίζεται σε αξιόπιστα, ολοκληρωμένα και συγκρίσιμα δεδομένα, προσβάσιμα στο κοινό, σχετικά με την κατάσταση και τις κατηγορίες τόσο των φροντιστών όσο και των αποδεκτών φροντίδας, ανά φύλο, ηλικία, εθνικότητα, εθνοτική καταγωγή[90], αναπηρία, κοινωνικοοικονομική κατάσταση, διαθεσιμότητα και οικονομική προσιτότητα, είδος παρεχόμενης ή λαμβανόμενης φροντίδας και διαφορετικά περιβάλλοντα φροντίδας (ιδιωτικά ή δημόσια, ιδρυματικά ιδρύματα, οικογένειες ή κοινότητες) και να περιλαμβάνει συγκεκριμένους και προοδευτικούς στόχους με χρονοδιάγραμμα και δείκτες για την αξιολόγηση της προόδου και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες φροντίδας στις ευρωπαϊκές κοινωνίες· επαναλαμβάνει την έκκληση προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επικαιροποιήσουν το στατιστικό πλαίσιο για τη συλλογή αξιόπιστων, συγκρίσιμων και αναλυτικών δεδομένων, διασφαλίζοντας παράλληλα τον πλήρη σεβασμό των προτύπων για την ιδιωτική ζωή και τα θεμελιώδη δικαιώματα· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει κεντρικά διαχειριζόμενες λεπτομερείς μελέτες διάθεσης του χρόνου, οι οποίες αναλύονται με βάση τις προαναφερθείσες παραμέτρους, και να αξιολογήσει την αξία της μη αμειβόμενης εργασίας στα κράτη μέλη·
- τονίζει την ανάγκη διαβούλευσης με όλους τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς σε ενωσιακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των άτυπων φροντιστών και των οργανώσεων ασθενών, κατά την προετοιμασία της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη φροντίδα, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ποικιλομορφία των καταστάσεων και των αναγκών τους, και τονίζει ότι η στρατηγική θα πρέπει να προσδιορίζει τις ομάδες-στόχους της·
- καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει ολοκληρωμένα μέτρα κατά της βίας και της παρενόχλησης, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση κάθε μορφής κακοποίησης ηλικιωμένων και καταχρηστικών πράξεων κατά των φροντιστών στην ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα, προκειμένου να καταπολεμηθούν ανησυχητικά φαινόμενα, όπως η μη παροχή βοήθειας, η παραμέληση και η αδικαιολόγητη χρήση φυσικών ή χημικών περιορισμών, ιδίως στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας και στήριξης· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν κατάρτιση για τους άτυπους και επίσημους φροντιστές με σκοπό την πρόληψη, την απαγόρευση και την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης που συνδέεται με την παροχή φροντίδας, καθώς και να θεσπίσουν ανεξάρτητους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς για την καταγγελία και την επανόρθωση της βίας και της παρενόχλησης·
- καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι δεσμευμένες επενδύσεις για την οικονομία της φροντίδας περιλαμβάνονται στα (αναθεωρημένα) εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, στα ταμεία συνοχής και σε όλα τα άλλα σχετικά χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ·
- υπογραμμίζει ότι η αναδυόμενη οικονομία της τρίτης ηλικίας θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν από τους κύριους οικονομικούς μοχλούς, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και θα μπορούσε να παράσχει ευκαιρίες στους τομείς της υγείας και της μακροχρόνιας περίθαλψης για προσφορά περίθαλψης υψηλής ποιότητας με αποτελεσματικότερο τρόπο·
- καλεί την Επιτροπή της ΕΕ να καθιερώσει μια Ημέρα Ισότιμης Παροχής Φροντίδας της ΕΕ, κάθε 29 Φεβρουαρίου δίσεκτου έτους, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει σχετικά με την υποεκτίμηση και την αορατότητα της φροντίδας και των φροντιστών στις κοινωνίες μας·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, παράλληλα με την ανταπόκριση στις άμεσες ανάγκες φροντίδας, να υιοθετήσουν τις πολιτικές και τα μέτρα για την αντιμετώπιση των αιτιών, όπως η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός και άλλοι διαρθρωτικοί φραγμοί που εμποδίζουν την καθολική και ισότιμη πρόσβαση στην ποιοτική φροντίδα, πρωτίστως των προκλήσεων που σχετίζονται με την απασχόληση, την εκπαίδευση και την κατάρτιση, καθώς και την αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση·
Ποιοτική φροντίδα για κάθε παιδί
- χαιρετίζει τα σχέδια της Επιτροπής για την αναθεώρηση των στόχων της Βαρκελώνης στο πλαίσιο της δέσμης της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη φροντίδα· ζητά να ενθαρρυνθεί η ανοδική σύγκλιση και να πραγματοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις σε υψηλής ποιότητας δημόσια μέριμνα για κάθε παιδί στην ΕΕ, μεταξύ άλλων με την αναθεώρηση των στόχων και τη σημαντική αύξηση του επιπέδου φιλοδοξίας όσον αφορά την προσβασιμότητα σε ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας για όλα τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών ηλικίας κάτω των 3 ετών και για τα παιδιά που αντιμετωπίζουν φτώχεια, κοινωνικό αποκλεισμό και διασταυρούμενες μορφές διακρίσεων, καθώς και με τον καθορισμό ειδικών βελτιωμένων δεικτών για την παρακολούθηση της πρόσβασης σε υπηρεσίες φροντίδα για παιδιά ηλικίας κάτω του 1 έτους· καλεί την Επιτροπή να ενσωματώσει στους στόχους έναν νέο στόχο για την παροχή παιδικής μέριμνας μετά το σχολείο· καλεί τα κράτη μέλη που υστερούν σε σχέση με τους στόχους της Βαρκελώνης του 2002 να υιοθετήσουν το συντομότερο δυνατό όλα τα απαραίτητα μέτρα για την επίτευξη του στόχου παροχής παιδικής μέριμνας τουλάχιστον στο 90 % των παιδιών μεταξύ 3 ετών και της ηλικία έναρξης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και τουλάχιστον στο 33 % των παιδιών κάτω των 3 ετών·
- υπενθυμίζει ότι τα κονδύλια της ΕΕ (ΕΔΕΤ και ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, καθώς και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να συμπληρωθούν οι επενδύσεις των κρατών μελών στη φροντίδα παιδιών· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τις επενδύσεις σε υπηρεσίες παιδικής μέριμνας στη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ από τα κράτη μέλη· υπογραμμίζει ότι οι δημόσιες επενδύσεις και οι ποιοτικές συνθήκες απασχόλησης και εργασίας των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας παιδιών είναι απαραίτητες για την παροχή ποιοτικής φροντίδας παιδιών·
- καλεί τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν τη φροντίδα παιδιών, την εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων μετά το σχολείο, και άλλες πολιτικές και μέτρα για τη στήριξη όλων των παιδιών και των οικογενειών τους με ολοκληρωμένο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο, χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση με επίκεντρο τα παιδιά, με ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, όπως είναι η φτώχεια ή ο κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικής στέρησης, καθώς και στα παιδιά με αναπηρίες, τα παιδιά μεταναστών και τα παιδιά από μειονότητες, και υποστηρίζει την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για τη διασφάλιση αποτελεσματικής και δωρεάν υψηλής ποιότητας προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας για τα παιδιά που έχουν ανάγκη[91]· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν υπηρεσίες προσωπικής βοήθειας για τα παιδιά με αναπηρίες και να διασφαλίσουν αξιοπρεπείς και ποιοτικές συνθήκες εργασίας για τους επαγγελματίες που εργάζονται με παιδιά με αναπηρίες·
- επισημαίνει ότι η κρίση της COVID-19 και η άφιξη προσφύγων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση των παιδιών που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού ή των παιδιών που χρειάζονται πρόσβαση σε φροντίδα καλής ποιότητας· καλεί[92], επομένως, εκ νέου τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αυξήσουν τη χρηματοδότηση της εγγύησης για τα παιδιά με ειδικό προϋπολογισμό τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων EUR για την καταπολέμηση της φτώχειας που πλήττει τα παιδιά και τις οικογένειές τους, και να συμβάλουν στον στόχο της μείωσης της φτώχειας κατά τουλάχιστον 15 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2030 –συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον πέντε εκατομμυρίων παιδιών σε όλα τα κράτη μέλη·
- υπενθυμίζει ότι η κοινωνική προστασία και στήριξη των ατόμων και των οικογενειών, με ιδιαίτερη έμφαση στις ομάδες που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, όπως οι μεγάλες οικογένειες, οι μονογονεϊκές οικογένειες ή οι οικογένειες με παιδί με αναπηρία, είναι ουσιαστικής σημασίας και καλεί τις αρμόδιες εθνικές αρχές να διασφαλίσουν καθολικά, επαρκή και προσβάσιμα συστήματα κοινωνικής προστασίας για όλους και ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών, ώστε να μην αφήνουν κανέναν στο περιθώριο, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής πρόληψης, έγκαιρης παρέμβασης και στήριξης της οικογένειας, προκειμένου να εξασφαλιστούν η ασφάλεια και η προστασία των παιδιών που στερούνται ή κινδυνεύουν να χάσουν τη γονική φροντίδα, καθώς και μέτρα για την υποστήριξη της μετάβασης από την ιδρυματική φροντίδα στην ποιοτική φροντίδα σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις επενδύσεις στα συστήματα προστασίας των παιδιών και στις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας ως σημαντικό μέρος της εφαρμογής της εγγύησης για τα παιδιά·
- καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν συνεχή ολιστική και ολοκληρωμένη στήριξη στους γονείς, συμπεριλαμβανομένων των αμειβόμενων δικαιωμάτων και μέτρων μητρότητας, πατρότητας και γονικής μέριμνας, που αντικατοπτρίζονται επίσης στα συνταξιοδοτικά συστήματα, στις κοινωνικές υπηρεσίες χαμηλού κατώτατου ορίου, όπως η ημερήσια φροντίδα, η παροχή συμβουλών, η διαμεσολάβηση ή η ψυχοκοινωνική στήριξη, που ενθαρρύνουν έναν πιο ουσιαστικό ρόλο και, ως εκ τούτου, διασφαλίζουν την ισότιμη συμμετοχή των ανδρών σε μη αμειβόμενη φροντίδα και οικιακές ευθύνες, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας για πολύ μικρά παιδιά, καθώς και για παιδιά με αναπηρίες· υπογραμμίζει τη σημασία των επαρκών, προσβάσιμων και οικονομικά προσιτών δομών και υπηρεσιών φροντίδας ιδίως για μονογονείς, η συντριπτική τους πλειονότητα γυναίκες, και για οικογένειες με χαμηλά και ασταθή εισοδήματα, που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συλλέγουν τυποποιημένα δεδομένα για την ισότητα, διαχωρισμένα ανά τους λόγους που προστατεύονται από τις οδηγίες 2000/43/ΕΚ, 2000/78/ΕΚ και 2006/54/ΕΚ, με βάση την εθελοντική συμμετοχή, την εμπιστευτικότητα, τον αυτοπροσδιορισμό και την εν επιγνώσει συναίνεση, τηρώντας παράλληλα τις βασικές αρχές και τα πρότυπα της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων και τα θεμελιώδη δικαιώματα·
- υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης προσβάσιμης, διαθέσιμης, οικονομικά προσιτής και χωρίς αποκλεισμούς ποιοτικής φροντίδας παιδιών, με τη χρήση μιας προσέγγισης με επίκεντρο τα δικαιώματα και το παιδί, η οποία θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας των γονέων και των σχολικών διακοπών και θα διευκολύνει τις ίσες ευκαιρίες για τους γονείς να επιστρέψουν στην εργασία, επιτυγχάνει ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, καθώς αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της πλήρους συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας· υπογραμμίζει ότι θα πρέπει ταυτόχρονα να ανταποκρίνεται στις ειδικές ανάγκες των παιδιών και των γονέων τους, που σχετίζονται π.χ. με την αναπηρία, την ασθένεια και την εργασία σε έναν συγκεκριμένο τομέα· υπενθυμίζει ότι οι ανισορροπίες των φύλων στη φροντίδα και την απασχόληση έχουν αρνητικές επιπτώσεις που διαρκούν μια ζωή για πολλές γυναίκες στη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας και την επαγγελματική τους εξέλιξη, με αποτέλεσμα σημαντικό χάσμα μεταξύ των φύλων στις συντάξεις και υψηλές διαφορές στα ποσοστά φτώχειας σε μεγαλύτερη ηλικία·
Ίση πρόσβαση σε υπηρεσίες ποιοτικής φροντίδας
- καλεί τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν το δικαίωμα στη φροντίδα και να μεταρρυθμίσουν και να ενσωματώσουν τις κοινωνικές υπηρεσίες και τα συστήματα προστασίας τους κατά τρόπο ώστε να παρέχουν αποτελεσματική, ολοκληρωμένη, ισότιμη και έγκαιρη πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας και θεραπείες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, ενσωματώνοντας στα συστήματα κοινωνικής προστασίας λύσεις που διασφαλίζουν εξατομικευμένη προσέγγιση και μεγαλύτερη αυτονομία των χρηστών κατά την επιλογή των υπηρεσιών και του είδους των μοντέλων απασχόλησης που ανταποκρίνονται στις ανάγκες και προστατεύουν καλύτερα τα δικαιώματα τόσο των αποδεκτών φροντίδας όσο και των φροντιστών, συμπεριλαμβανομένων προσωπικών οικιακών υπηρεσιών, προσωπικών βοηθών και άλλων μοντέλων απασχόλησης για υπηρεσίες κατ’ οίκον φροντίδας, προκειμένου να ενισχυθεί η συνέχεια της φροντίδας, της προληπτικής υγειονομικής περίθαλψης, της αποκατάστασης, της καλύτερης πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας επαγγελματικών ασθενειών, της αυτονομίας, της ανεξάρτητης διαβίωσης και της ένταξης στην κοινότητα· εφιστά την προσοχή στην αναγκαιότητα πρόσβασης στα δικαιώματα φροντίδας ανεξάρτητα από την επιλεξιμότητα για άλλες κοινωνικές μεταβιβάσεις και εξάλειψης διαρθρωτικών φραγμών, που οδηγούν σε μη ανάληψη ή αναβολή της φροντίδας και άλλων υπηρεσιών υποστήριξης· επισημαίνει, επιπλέον, τις ανάγκες όλων των φροντιστών, ιδίως των διακινούμενων εργαζομένων με διάφορα καθεστώτα, οι οποίοι ενδέχεται να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα εμπόδια όσον αφορά την πρόσβαση στη φροντίδα, τις διατομεακές διακρίσεις, την περιθωριοποίηση και τη φτώχεια των εργαζομένων·
- σημειώνει ότι η προσβασιμότητα στη φροντίδα απορρέει από συνδυασμό παραγόντων, όπως η διαθεσιμότητα εξατομικευμένων υπηρεσιών διαφοροποιημένου φάσματος, το κόστος και η ευελιξία, αλλά και το επαρκές προσωπικό φροντίδας, οι αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, ο χρόνος αναμονής, οι γεωγραφικές αποστάσεις από την πλησιέστερη εγκατάσταση φροντίδας, οι κατάλληλες δημόσιες υποδομές και οι μεταφορές· πιστεύει ότι, στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διατίθενται, να προωθούνται, να εκτιμώνται και να αναγνωρίζονται διάφορες μορφές παροχής υπηρεσιών φροντίδας, ιδίως ότι η παροχή υπηρεσιών φροντίδας σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας θα πρέπει να αναβαθμιστεί και να δοθεί προτεραιότητα στη μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας· επισημαίνει τη δημογραφική αλλαγή ως σημαντικό παράγοντα των αυξημένων αναγκών φροντίδας, η οποία θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις από την ΕΕ και τα κράτη μέλη, καθώς και τον εντοπισμό και την εξάλειψη των διοικητικών φραγμών που εμποδίζουν την έγκαιρη και αποτελεσματική πρόσβαση των αποδεκτών φροντίδας και των οικογενειών τους σε κατάλληλες λύσεις φροντίδας και υποστήριξης·
- τονίζει τον αντίκτυπο που έχουν το πράσινο περιβάλλον, η καθημερινή πρόσβαση σε διαφορετικές μορφές φυσικού και υπαίθριου περιβάλλοντος σε ποιοτικές συνθήκες διαβίωσης των ατόμων που χρήζουν φροντίδας, σημειώνει ότι, σύμφωνα με μελέτες, η πρόσβαση στη φύση έχει σημαντικά οφέλη στη σωματική και την ψυχική υγεία όλων των ανθρώπων, ιδίως αυτών που χρήζουν φροντίδας και υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητο να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη φύση και στο ύπαιθρο των ατόμων που εξαρτώνται από τη φροντίδα, καθώς και να στηριχθούν οι λύσεις στον τομέα της φροντίδας που βασίζονται στη φύση·
- σημειώνει ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν ελπιδοφόρα εξέλιξη στην υποστήριξη της παροχής φροντίδας, αλλά μόνο εάν αναπτυχθούν από σημείο εκκίνησης με βάση τον χρήστη και είναι σπονδυλωτές[93] και εξατομικευμένες· επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το χάσμα ψηφιακών δεξιοτήτων μεταξύ των επίσημων και των άτυπων φροντιστών, καθώς και μεταξύ των αποδεκτών φροντίδας, μέσω ειδικών προγραμμάτων που στοχεύουν σε αυτές τις ομάδες· τονίζει ότι αυτό θα πρέπει να συμπληρωθεί με τη βελτίωση της πρόσβασης στο διαδίκτυο και ιδίως με φιλικές προς τον χρήστη, εξατομικευμένες ψηφιακές λύσεις προσβάσιμες σε όλους τους αποδέκτες φροντίδας και τους φροντιστές, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών υγείας και επιγραμμικών υπηρεσιών φροντίδας, καθώς και να υποστηριχθούν οι δυνατότητες των τεχνολογικών εξελίξεων για τη μείωση των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης και των εμποδίων για τη διασυνοριακή παροχή τους· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τη χρηματοδότηση του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία» και του προγράμματος EU4Health για τη στήριξη και την αύξηση του ψηφιακού γραμματισμού τόσο των αποδεκτών φροντίδας όσο και των φροντιστών·
- τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η φροντίδα δεν αποτελεί βασικό εμπόρευμα·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τα εργαλεία που απαιτούνται για την τακτική αξιολόγηση της προσβασιμότητας, της διαθεσιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας των υπηρεσιών φροντίδας και των θεραπειών· υπογραμμίζει ότι η αρχή της προσβασιμότητας ισχύει εξίσου και θα πρέπει να εφαρμόζεται αυστηρά σε όλες τις υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης, οι οποίες διασφαλίζουν την αξιοπρέπεια και την αυτονομία, τόσο στο φυσικό όσο και στο ψηφιακό περιβάλλον· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στους δείκτες που βασίζονται στα αποτελέσματα για την πρόσβαση στη φροντίδα, όπως οι αναφερόμενες ανεκπλήρωτες ανάγκες φροντίδας·
- τονίζει τη σημασία των έγκαιρων επενδύσεων σε εγκαταστάσεις φροντίδας, του εντοπισμού των ελλείψεων δεξιοτήτων, της αξιολόγησης των μελλοντικών αναγκών στελέχωσης και κατάρτισης σε επίπεδο μεμονωμένων επαγγελμάτων, τομέων καθώς και περιφερειών, με ιδιαίτερη προσοχή στην πυκνότητα και τις ανάγκες φροντίδας του πληθυσμού, ως μέσου για τη διασφάλιση επαρκών και βιώσιμων επιπέδων στελέχωσης και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες και φροντίδα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προτείνουν ολοκληρωμένα πρότυπα ποιότητας και δείκτες τόσο για τις επίσημες όσο και για τις άτυπες υπηρεσίες φροντίδας, τις κατ’ οίκον, ιδιωτικές και δημόσιες δομές, συμπεριλαμβανομένων των ικανοτήτων και των απαιτήσεων κατάρτισης των φροντιστών, καθώς και τα εργαλεία για την αποτελεσματική παρακολούθηση της εφαρμογής τους·
- τονίζει ότι οι διασυνοριακές υπηρεσίες φροντίδας, συμπεριλαμβανομένης της ενδοενωσιακής φροντίδας, που παρέχονται τόσο από μετακινούμενους εργαζομένους εντός της ΕΕ όσο και από διακινούμενους εργαζομένους εκτός ΕΕ, είναι συχνά ζωτικής σημασίας για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών φροντίδας· υπενθυμίζει ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους διακινούμενους εργαζόμενους είναι γυναίκες και ότι επηρεάζονται από τις παγκόσμιες αλυσίδες φροντίδας· τονίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των εργαζομένων αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της ΕΕ, αλλά ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις όσον αφορά τη διασυνοριακή φροντίδα· ζητά την προστασία των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης όλων των φροντιστών και των αποδεκτών φροντίδας στο πλαίσιο του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων στον εν λόγω τομέα, καθώς και τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και την εξάλειψη της αδήλωτης εργασίας· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν διασυνοριακή κατάρτιση, ιδίως στις διασυνοριακές περιοχές, για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής φροντίδας και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της φροντίδας, μεταξύ άλλων ως μέσο για την αντιμετώπιση της διαρροής φροντίδας και της έλλειψης πρόσβασης σε ποιοτική φροντίδα σε περιοχές ή χώρες από τις οποίες προέρχονται οι πάροχοι φροντίδας·
- επαναλαμβάνει την έκκλησή του για έναν κοινό ορισμό της αναπηρίας, καθώς και για την αμοιβαία αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας στα κράτη μέλη σύμφωνα με τις καταληκτικές παρατηρήσεις της επιτροπής ΣΗΕΔΑΑ σχετικά με την αρχική έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκρίθηκε το 2015, με στόχο την άρση του θεμελιώδους εμποδίου για την ενδοενωσιακή κινητικότητα των ατόμων με αναπηρία και τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους σε υπηρεσίες υγείας, περίθαλψης και άλλες υπηρεσίες που διευκολύνουν την ανεξάρτητη διαβίωση, καθώς και ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης· ζητά την εφαρμογή και επέκταση της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας σε όλα τα κράτη μέλη, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν ευρωπαϊκό ορισμό των αναπηριών και επιτρέποντας στα άτομα με αναπηρία να ασκούν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία σε μια Ευρώπη χωρίς φραγμούς·
- ζητά να δοθεί προτεραιότητα στην ψυχική υγεία στο πλαίσιο της πολιτικής για τη δημόσια υγεία σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να προτείνει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την ψυχική υγεία, με στόχο την εξασφάλιση καλής ψυχικής υγείας για όλους, τον εντοπισμό των προκλήσεων που σχετίζονται με την ψυχική υγεία όλων των γενεών σε όλα τα σχετικά περιβάλλοντα, καθώς και την καταπολέμηση των στερεοτύπων και του συναφούς στίγματος σε σχέση με την ψυχική υγεία· τονίζει ότι αυτό θα πρέπει να γίνεται με τρόπο που λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου, με ιδιαίτερη προσοχή στα ευάλωτα άτομα και στις πλέον μειονεκτούσες ομάδες· υπογραμμίζει τη σημασία της ποιοτικής ψυχικής υγείας και φροντίδας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, που θα περιλαμβάνει τη νεαρή ηλικία, την εκπαίδευση, τον κόσμο της εργασίας, καθώς και στρατηγικές για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την ταχεία πρόσβαση σε αποτελεσματικά διαθέσιμη, οικονομικά προσιτή και επαρκή ποιοτική θεραπεία που συμβάλλει στην ποιότητα ζωής όλων των ενηλίκων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που χρήζουν μακροχρόνιας φροντίδας·
- τονίζει τη σημασία της συναισθηματικής, ψυχολογικής, κοινωνικής και πνευματικής φροντίδας και υποστήριξης, καθώς και των υπηρεσιών ψυχικής υγείας πέραν της φαρμακευτικής αγωγής, για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που λαμβάνουν παρηγορητική φροντίδα· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες παρηγορητικής φροντίδας για την ανακούφιση του πόνου και της δυσφορίας, καθώς και για τη διατήρηση της αξιοπρέπειας και της ποιότητας ζωής των ατόμων που πάσχουν από τερματική ασθένεια, μόλις όλα τα μέσα ενεργού φροντίδας έχουν εξεταστεί δεόντως και κριθούν αναποτελεσματικά, και να διασφαλίσουν επαρκή στήριξη για τους φροντιστές τους·
- ζητά οι νοσηλευτές να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης της ψυχικής και σωματικής υγείας·
- καλεί τα κράτη μέλη να εγγυηθούν την άμεση και πλήρη πρόσβαση των ατόμων που απολαμβάνουν προσωρινή προστασία σε ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, χωρίς διακρίσεις για οποιονδήποτε λόγο και με ιδιαίτερη προσοχή στις σωματικές και ψυχολογικές τους ανάγκες που δημιουργούνται από τις συνθήκες του πολέμου και τον εκτοπισμό τους και, ταυτόχρονα, ισότιμες και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και απασχόλησης και δίκαιες αμοιβές για τα άτομα που απολαμβάνουν προσωρινή προστασία που θα αναζητήσουν εργασία στον τομέα της φροντίδας. υπογραμμίζει ότι οι πρόσθετες ικανότητες και οι επενδύσεις στον τομέα της φροντίδας είναι απαραίτητες για τον σκοπό αυτόν·
Ποιοτική μακροχρόνια φροντίδα για μακροχρόνια και ποιοτική ζωή
- καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο, φιλόδοξο και βασισμένο στα δικαιώματα σύνολο στόχων και αντίστοιχων δεικτών για τη μακροχρόνια φροντίδα, μηχανισμό υποβολής εκθέσεων και εργαλεία για αναλυτικά δεδομένα και για την παρακολούθηση της προσβασιμότητας, της διαθεσιμότητας, της οικονομικής προσιτότητας και της ποιότητας των θεραπειών και των υπηρεσιών φροντίδας, καθώς και των επιπέδων στελέχωσης, που θα ισχύουν για όλους τους τύπους εγκαταστάσεων και παρόχων, παρόμοια με τους στόχους της Βαρκελώνης για τη φροντίδα των παιδιών· τονίζει την ανάγκη για στόχους και δείκτες σχετικά με τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, καθώς και για τη συνεχή συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, οι οποίοι θα κατευθύνουν τις επενδύσεις, τη χρηματοδότηση και την κατάρτιση, ώστε να διασφαλίζεται καλύτερη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες για όσους έχουν ανάγκη, καθώς και να διασφαλίζεται η συνεχής συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας μέσω ίσων ευθυνών φροντίδας·
- είναι πεπεισμένο ότι η Επιτροπή θα πρέπει να θέσει ως κύριο στόχο την ισότιμη και καθολική πρόσβαση για όλους σε ποιοτικές υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας με βάση τις ατομικές ανάγκες των ατόμων που λαμβάνουν φροντίδα και στήριξη, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην εξάλειψη των ανισοτήτων και στα άτομα που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, όπως οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία και οι γυναίκες που αναλαμβάνουν άτυπη και αδήλωτη εργασία φροντίδας· σημειώνει ότι οι ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας δεν περιορίζονται στους ηλικιωμένους και ότι, αντ’ αυτού, επεκτείνονται σε διαφορετικές ομάδες που χρειάζονται φροντίδα καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής, όπως τα άτομα με σπάνιες νόσους, η πλειονότητα των οποίων αρχίζει κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας· τονίζει ότι η ισότιμη, αποτελεσματική και έγκαιρη πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα με τη συμμετοχή των αποδεκτών φροντίδας και με την ενσωμάτωση της μακροχρόνιας φροντίδας στα εθνικά συστήματα κοινωνικής προστασίας, όπως συνιστά η Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας, τα οποία είναι για λόγους ισότητας και αποτελεσματικότητας που βρίσκονται σε καλύτερη θέση να προσφέρουν[94]·
- τονίζει την ανάγκη για δείκτες ποιότητας για όλες τις κοινωνικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες υγείας, οι οποίοι θα βασίζονται στα δικαιώματα των ατόμων που χρειάζονται φροντίδα, στη διατήρηση και ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας τους, καθώς και στην κοινωνική ένταξη, και θα εστιάζουν στις φιλοδοξίες της μακροχρόνιας φροντίδας, όπως η βελτίωση της ευημερίας και της ποιότητας ζωής των ατόμων που χρειάζονται μακροχρόνια φροντίδα και υπηρεσίες υποστήριξης, η εξέλιξη των ετών υγιούς ζωής και άλλοι δείκτες που θέτουν ολόκληρη την εμπειρία της φροντίδας στο επίκεντρο της προσοχής· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν τα οφέλη των προσεγγίσεων ολοκληρωμένης φροντίδας για την πρόληψη της σωματικής και γνωστικής υποβάθμισης και την παράταση της αυτονομίας των αποδεκτών φροντίδας· τονίζει ότι η μεγαλύτερη ηλικία, η αναπηρία, η σοβαρή ασθένεια ή άλλες συνθήκες που οδηγούν σε ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας δεν αποτελούν εμπόδιο για την ενεργό συμμετοχή των ατόμων στην κοινωνία και την κοινοτική ζωή· υπενθυμίζει ότι ο κοινωνικός αποκλεισμός των ατόμων που χρήζουν φροντίδας και υποστήριξης είναι πάνω από όλα προϊόν ευρέως διαδεδομένων αρνητικών αντιλήψεων, κοινωνικά κατασκευασμένων εικόνων του εαυτού τους και των συνεχιζόμενων δομικών διακρίσεων·
- καλεί την Επιτροπή να διοργανώσει σύνοδο κορυφής για τη φροντίδα, η οποία θα τροφοδοτήσει τις εργασίες της ομάδας υψηλού επιπέδου για το μέλλον της κοινωνικής προστασίας και του κράτους πρόνοιας στην ΕΕ μετά τη σύνοδο κορυφής για μια διεξοδική και χωρίς αποκλεισμούς συζήτηση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι κοινωνικοί εταίροι, οι ομάδες συμφερόντων, οι οργανώσεις ασθενών, οι οργανώσεις παροχής φροντίδας, οι αποδέκτες φροντίδας και οι εκπρόσωποί τους, οι δημόσιες αρχές, η κοινωνία των πολιτών, οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, οι πάροχοι υπηρεσιών και άλλοι εμπειρογνώμονες σχετικά με την κατάλληλη για το 2030 φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας, με σκοπό τη δημιουργία μιας μακροχρόνιας πλατφόρμας, να βρει καινοτόμες λύσεις φροντίδας, να διασφαλίσει διαχρονικά συστήματα φροντίδας, να καταργήσει σταδιακά την ιδρυματοποιημένη φροντίδα και να την αντικαταστήσει με φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας ή οικογένειας ή/και να χρησιμοποιήσει εξατομικευμένους προϋπολογισμούς και εξατομικευμένο σχεδιασμό της φροντίδας· καλεί την Επιτροπή να καθοδηγήσει τις δημόσιες επενδύσεις σε υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας στη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ και να υποβάλει οδηγία πλαίσιο για τη μακροχρόνια, επίσημη και άτυπη φροντίδα, η οποία θα θεσπίζει θεμελιώδεις αρχές και θα παρέχει τεκμηριωμένα κριτήρια για προσβάσιμες και ολοκληρωμένες ποιοτικές υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας και υποστήριξης σε ολόκληρη την ΕΕ·
- καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν εθνικά, αμοιβαία αναγνωρισμένα μητρώα παρόχων υπηρεσιών φροντίδας, προκειμένου να παρακολουθείται η ελάχιστη συμμόρφωση με τα πρότυπα και τις νομικές απαιτήσεις για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας· λαμβάνει υπό σημείωση τα συστήματα ή τους μηχανισμούς πιστοποίησης σε ορισμένα κράτη μέλη που αναγνωρίζουν τα προσόντα και τις ικανότητες των παρόχων μακροχρόνιας φροντίδας σε συγκεκριμένους τομείς παροχής φροντίδας· επιμένει στον κεντρικό ρόλο της κατάρτισης για τους επίσημους και άτυπους φροντιστές, καθώς και στην ενίσχυση των ποιοτικών ελέγχων και των συστημάτων καταγγελίας δυσλειτουργιών για μη κερδοσκοπικές και κερδοσκοπικές αλυσίδες φροντίδας για την παροχή ποιοτικής μακροχρόνιας φροντίδας·
- επισημαίνει ότι ο κίνδυνος να μην καλυφθούν οι ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας είναι ιδιαίτερα υψηλός για τις ηλικιωμένες γυναίκες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα του πληθυσμού που έχει ανάγκη μακροχρόνιας φροντίδας· επισημαίνει ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν επίσης τις μεγαλύτερες δυσκολίες στην κάλυψη των δαπανών μακροχρόνιας φροντίδας λόγω των συνεχιζόμενων μισθολογικών και συνταξιοδοτικών διαφορών μεταξύ των φύλων, της φτώχειας των γυναικών, του οριζόντιου και κάθετου διαχωρισμού της αγοράς εργασίας, των περισσότερων διακοπών και παύσεων της σταδιοδρομίας λόγω των συνεχιζόμενων παραδοσιακών ρόλων των φύλων, όπου οι γυναίκες εξακολουθούν να αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος των υποχρεώσεων φροντίδας, των δομών της αγοράς εργασίας και των στερεοτύπων, καθώς και της υπερεκπροσώπησής τους σε επισφαλή ή μερική απασχόληση· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι, ιδίως, η επιλογή του παρόχου της αρχικής φροντίδας από τους αποδέκτες φροντίδας και τους στενούς τους φορείς τείνει να γίνεται σε ένα πλαίσιο άγχους, οικονομικών περιορισμών και περιορισμένης διαθεσιμότητας υπηρεσιών[95]·
Άτυπη φροντίδα
- σημειώνει ότι σε ολόκληρη την ΕΕ, 40 έως 50 εκατομμύρια άτομα παρέχουν άτυπη φροντίδα σε τακτική βάση και 44 εκατομμύρια μακροχρόνια φροντίδα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα[96], η πλειονότητα των οποίων είναι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών με αναπηρία, οι οποίες αποτελούν περίπου το 60 % των άτυπων φροντιστών και παρέχουν άτυπη φροντίδα για περισσότερες ώρες από ό,τι οι άνδρες[97], σημειώνει ότι αυτό αποτελεί τροχοπέδη για την ισότητα των φύλων και μπορεί να περιορίσει τη δυνατότητα επίσημης εργασίας, ιδίως για τους νεότερους φροντιστές·
- σημειώνει ότι η άτυπη φροντίδα αποτελεί συχνά συνέπεια της έλλειψης διαθεσιμότητας και προσβασιμότητας των επαγγελματικών υπηρεσιών, μεταξύ άλλων, τείνει να συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορεί να έχει επιπτώσεις στην άσκηση των πολιτικών, αστικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων των άτυπων φροντιστών, συμπεριλαμβανομένων των λιγότερων ευκαιριών σταδιοδρομίας ή της αποδοχής θέσεων εργασίας κάτω από το επίπεδο των δεξιοτήτων τους και να εμποδίζει ή να αποκλείει την επίσημη συμμετοχή στην αγορά εργασίας· εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για τον αρνητικό αντίκτυπο των ευθυνών φροντίδας στην οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών, καθώς και για τον αυξημένο κίνδυνο φτώχειας, κοινωνικού αποκλεισμού, ψυχικής και σωματικής υγείας·
- σημειώνει ότι η παροχή άτυπης φροντίδας μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια εισοδήματος, επιδείνωση των διακρίσεων λόγω φύλου, όπως το μισθολογικό και συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων, η φτώχεια των ηλικιωμένων και η αύξηση των γυναικών στη φτώχεια· τονίζει ότι αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις συνδέονται στενά με την ένταση της παρεχόμενης φροντίδας και τονίζει την ανάγκη για καλύτερη κατανομή της μη αμειβόμενης οικιακής εργασίας και της εργασίας φροντίδας που εκτελείται κυρίως από γυναίκες και για ενίσχυση της καταπολέμησης των στερεοτύπων που αφορούν το φύλο, καθώς και για θέσπιση εργασιακών ρυθμίσεων που σέβονται την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής·
- σημειώνει ότι στην ΕΕ, από τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας 65 ετών και άνω, πάνω από 7 εκατομμύρια άτομα, 8 %, λαμβάνουν άτυπη φροντίδα στην ΕΕ και για άτομα ηλικίας 75 ετών και άνω, ο αριθμός των ατόμων που εξαρτώνται από την άτυπη φροντίδα ανέρχεται σε 11 %[98]· σημειώνει ότι η πλειονότητα των ηλικιωμένων που χρειάζονται φροντίδα είναι γυναίκες·
- σημειώνει ότι, για να δοθεί η δυνατότητα στους ανθρώπους να συνεχίσουν να λαμβάνουν φροντίδα στο σπίτι τους, η κινητή φροντίδα και στήριξη πρέπει να επεκταθούν και να αναπτυχθούν περαιτέρω ώστε να απαλλάξουν από τα καθήκοντα φροντίδας τα άτομα που παρέχουν οικογενειακή φροντίδα, ιδίως τις γυναίκες, όχι μόνο μέσω δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης αλλά και μέσω επαρκούς στήριξης, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής αποζημίωσης, επιτρέποντας έτσι στους συγγενείς που παρέχουν φροντίδα να συνεχίσουν την εργασία τους και να εργαστούν για τη συμβατότητα της φροντίδας και της αμειβόμενης εργασίας· τονίζει τον καίριο ρόλο των άτυπων φροντιστών και την ανάγκη στενής συμμετοχής και υποστήριξης των άτυπων φροντιστών από επαγγελματίες του τομέα της φροντίδας, και τονίζει ότι οι ανάγκες των άτυπων φροντιστών πρέπει να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται αυτόνομα, χωρίς να εξαρτώνται από τις υπηρεσίες ή την υποστήριξη του ατόμου που παρέχει φροντίδα·
- σημειώνει ότι τουλάχιστον το 8 % του συνόλου των παιδιών στην Ευρώπη συμμετέχουν στην παροχή άτυπης μακροχρόνιας φροντίδας, γεγονός που έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική υγεία τους, στο μορφωτικό τους επίπεδο, στην κοινωνική τους ένταξη και στη μελλοντική τους συμμετοχή στην αγορά εργασίας[99]·
- τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί ένας κοινός ευρωπαϊκός ελάχιστος ορισμός για την άτυπη φροντίδα, η δέσμευση των κρατών μελών και οι συστάσεις του Συμβουλίου σχετικά με την άτυπη φροντίδα, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών συστάσεων· τονίζει ότι ο ορισμός αυτός θα πρέπει να τονίζει ότι η παροχή άτυπης φροντίδας πρέπει να αποτελεί επιλογή και να μην απορρέει από την αναγκαιότητα και την έλλειψη διαθέσιμων υπηρεσιών φροντίδας, και να περιλαμβάνει τον σεβασμό του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των ατόμων που λαμβάνουν φροντίδα στην επιλογή της μορφής φροντίδας που επιθυμούν να λάβουν·
- καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει κοινές ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές, καθώς και το καθεστώς και να στηρίξει τους άτυπους φροντιστές, δεδομένου ότι η άτυπη φροντίδα δεν αναγνωρίζεται επαρκώς και δεν γίνεται αποδεκτή επαρκώς σε όλη την πολυμορφία της· προτρέπει τα κράτη μέλη να προωθήσουν ενεργητικές πολιτικές για την εργασία και την απασχόληση για τους μη αμειβόμενους άτυπους φροντιστές, ώστε να στηρίξουν την επανένταξη και την πρόοδό τους στην αγορά εργασίας και να αναγνωρίσουν τις δεξιότητες που απόκτησαν σε άτυπα περιβάλλοντα·
- παροτρύνει την Επιτροπή να υποβάλει στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα φροντιστών και, στο πλαίσιο αυτού, ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα άτυπων φροντιστών με δέσμη δράσεων σε επίπεδο ΕΕ για την άτυπη φροντίδα, και, όπου οι αρμοδιότητες είναι σε εθνικό επίπεδο, καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν αυτή την ευρωπαϊκή στρατηγική με φιλόδοξες και συντονισμένες δράσεις και εθνικά προγράμματα για τον εντοπισμό, την αναγνώριση και την αναγνώριση των διαφόρων τύπων άτυπης φροντίδας που παρέχεται στην Ευρώπη, και να προσδιορίσουν τις διαφορετικές ανάγκες των διαφόρων ομάδων φροντιστών, συμπεριλαμβανομένων των νέων φροντιστών και των μετακινούμενων φροντιστών, ώστε να διευκολυνθεί η δήλωση απασχόλησης και να διασφαλιστεί η ασφαλιστική κάλυψη και η κάλυψη κοινωνικής προστασίας, ανεξάρτητα από τη διαφορετική κατοικία ή τις διαφορετικές διοικητικές καταστάσεις και καθεστώς τους·
- καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο επισημοποίησης της άτυπης φροντίδας και διαφόρων επιλογών οικονομικής στήριξης με βάση τις διαφορετικές ανάγκες και πραγματικότητες τους, με σκοπό τη διασφάλιση καλών προτύπων δικαιωμάτων, οικονομικής στήριξης και κοινωνικής προστασίας για τους φροντιστές·
- υπενθυμίζει ότι τα ανωτέρω θα μπορούσαν να επιτευχθούν, για παράδειγμα, μέσω της παροχής φροντίδας ή συνταξιοδοτικών μορίων για την προστασία όσων διακόπτουν την απασχόληση για την παροχή φροντίδας σε μέλος της οικογένειας ή άλλο πρόσωπο που έχει ανάγκη φροντίδας, και μέσω της αναγνώρισης της αξίας του έργου που επιτελούν οι εν λόγω φροντιστές για την κοινωνία στο σύνολό της μέσω άλλων πρόσθετων υπηρεσιών υποστήριξης (συμβουλευτική ή ανταλλαγή μεταξύ ομοτίμων), με σαφώς καθορισμένο χρόνο απουσίας για τους φροντιστές, με μια υγιή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, την άδεια, τις υπηρεσίες αντικατάστασης σε περίπτωση ασθένειας, τις υπηρεσίες ημερήσιας φροντίδας, τις υπηρεσίες επανένταξης στην εργασία, τις υπηρεσίες ψυχολογικής αποκατάστασης και αποκατάστασης για τους φροντιστές και τους αποδέκτες φροντίδας, και την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση, και υπογραμμίζει τη σημασία της μη μεταβιβάσιμης γονικής άδειας· στο πλαίσιο αυτό, καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν και να ανταλλάξουν βέλτιστες πρακτικές σχετικά με τον τρόπο αποτύπωσης των περιόδων που αφιερώνονται στις ευθύνες φροντίδας στα συνταξιοδοτικά συστήματα και να μεταφέρουν ταχέως και πλήρως στο εθνικό δίκαιο την οδηγία (ΕΕ) 2019/1158, της 20ής Ιουνίου 2019, σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές, η οποία θεσπίζει άδεια για τους φροντιστές και τη δυνατότητα να ζητούν ρυθμίσεις ευέλικτου χρόνου εργασίας, ελάχιστο αριθμό ημερών άδειας φροντίδας προκειμένου να παρέχεται προσωπική φροντίδα ή στήριξη σε συγγενή ή σε άτομο που ζει στο ίδιο νοικοκυριό με τον εργαζόμενο·
- καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν τον καλύτερο τρόπο τυποποίησης της παροχής άτυπης φροντίδας και, ως εκ τούτου, της είσπραξης εσόδων σε αυτόν τον τομέα[100], συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων φορολογικής έκπτωσης και της χρήσης κουπονιών υπηρεσιών·
- υπογραμμίζει ότι αυτή η δέσμη δράσεων για την άτυπη φροντίδα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο νομοθετικές όσο και μη νομοθετικές προτάσεις και επαρκείς επενδύσεις για την αναγνώριση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των άτυπων φροντιστών στο πλαίσιο του ρόλου τους, με παράλληλο σεβασμό του δικαιώματος αυτοδιάθεσης των ατόμων που λαμβάνουν φροντίδα, και να θέτει ορισμένα κριτήρια για την πρόσβαση των φροντιστών σε κοινωνικές και άλλες πρόσθετες υπηρεσίες υποστήριξης (συμπεριλαμβανομένων των αδειών απουσίας και αναρρωτικής άδειας)· υπενθυμίζει το στρες για την ψυχική και σωματική υγεία, που συνδέεται με την παροχή φροντίδας, και τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλίζεται η πρόσβαση των φροντιστών σε ενημέρωση και συμβουλές σχετικά με τη φροντίδα και την ισορροπία μεταξύ της παροχής φροντίδας και της προσωπικής ζωής· υπογραμμίζει ότι η δέσμη δράσεων πρέπει επιπλέον να καθορίσει αρμοδιότητες υποβολής εκθέσεων για τα κράτη μέλη, να δημιουργήσει ενιαία σημεία επαφής όπου οι άτυποι φροντιστές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στη στήριξη που χρειάζονται σε όλα τα κράτη μέλη και να προωθεί τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των συστημάτων υγείας και κοινωνικής ασφάλισης, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα υφιστάμενα δεδομένα και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος που αντιμετωπίζουν οι άτυποι φροντιστές·
- παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τους κοινωνικούς εταίρους προκειμένου να διασφαλίσουν την εκπροσώπηση των άτυπων φροντιστών, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι συνεισφορές τους στον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των πολιτικών που αφορούν την άτυπη φροντίδα, μεταξύ άλλων κατά την κατάρτιση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη φροντίδα·
- τονίζει ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η υπερβολική εξάρτηση από την άτυπη φροντίδα μέσω της επισημοποίησης και της αναγνώρισης των δεξιοτήτων των φροντιστών μέσω μιας διαδικασίας πιστοποίησης και της προώθησης συστημάτων κατάρτισης και επικύρωσης δεξιοτήτων, επιτρέποντας την πρόοδο, της αμοιβαίας αναγνώρισης των δεξιοτήτων, καθώς και μέσω της υλοποίησης στοχευμένων δραστηριοτήτων αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης· επισημαίνει ότι οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να αξιοποιήσουν, μεταξύ άλλων, το ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων, το σύμφωνο για τις δεξιότητες, το ΕΚΤ+, την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το πρόγραμμα EU4Health· καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την επανένταξη στην αγορά εργασίας των εργαζομένων που διέκοψαν μακρόχρονη σταδιοδρομία για την παροχή φροντίδας σε συγγενείς·
- καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει τις προκλήσεις που περιορίζουν την πρόσβαση σε κατάλληλη περίθαλψη των ατόμων με συγκεκριμένες ασθένειες που απαιτούν αυξημένο επίπεδο περίθαλψης, όπως οι ρευματικές και μυοσκελετικές παθήσεις (RMD)· υπογραμμίζει ότι τα άτομα με RMD, το μεγαλύτερο εμπόδιο για την πρόσβαση σε κατάλληλη περίθαλψη είναι η έλλειψη ρευματολόγων και οι ιατρικές σπουδές ρευματολογίας στα κράτη μέλη· ως εκ τούτου καλεί τα κράτη μέλη να καταστήσουν τη ρευματολογία τυπικό στοιχείο του εκπαιδευτικού προγράμματος ιατρικής κατάρτισης και να αυξήσουν τον αριθμό εν ενεργεία ρευματολόγων·
Αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για όλους τους εργαζομένους στον τομέα της φροντίδας
- παροτρύνει τα κράτη μέλη να θέσουν επαρκή επίπεδα στελέχωσης και επενδύσεων στο προσωπικό φροντίδας στο επίκεντρο των πολιτικών τους για την παροχή φροντίδας· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν την ελκυστικότητα των επαγγελμάτων παροχής φροντίδας διασφαλίζοντας την κοινωνική αναγνώριση, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και δίκαιη αμοιβή, συμπεριλαμβανομένου επαρκών ωρών εργασίας, πράγμα που, κατά συνέπεια, θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των υφιστάμενων ελλείψεων εργατικού δυναμικού και θα μειώσει την ανάγκη για εργασία με σύντομη προειδοποίηση, ταχείες και σοβαρές εκροές εργατικού δυναμικού, ιδίως στις περιφέρειες και τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις λόγω της διαρροής φροντίδας, και θα αυξήσει την ανθεκτικότητα των συστημάτων φροντίδας για το μέλλον, δημιουργώντας παράλληλα θέσεις εργασίας στον τομέα·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη δημιουργία τέτοιων ποιοτικών θέσεων εργασίας στον τομέα με, μεταξύ άλλων, σαφείς, βιώσιμες και ελκυστικές σταδιοδρομίες και ευκαιρίες κατάρτισης και βελτίωσης των δεξιοτήτων, που επιτρέπουν τη μόνιμη επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και να παράσχουν κίνητρα που θα καταστήσουν την εργασία στον τομέα της φροντίδας πιο ελκυστική και για τους νέους και θα ενθαρρύνουν την ισόρροπη κατανομή των επαγγελμάτων φροντίδας μεταξύ των φύλων·
- σημειώνει τις πρόσθετες προκλήσεις που σχετίζονται με το αυξανόμενο μερίδιο της εργασίας σε πλατφόρμες στον τομέα της φροντίδας· τονίζει ότι η ευρωπαϊκή οδηγία για την εργασία σε πλατφόρμα και η εθνική νομοθεσία που ρυθμίζει την οικονομία των πλατφορμών θα πρέπει να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τον συγκεκριμένο χαρακτήρα της παροχής φροντίδας, γεγονός που θα παρείχε ελάχιστα πρότυπα για την ποιότητα υπηρεσιών και τις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για τους εργαζομένους·
- αναγνωρίζει ότι συχνά παρέχεται φροντίδα αδήλωτη ή υποδηλωμένη, υπό συνθήκες εκμετάλλευσης, γεγονός που επηρεάζει τα δικαιώματα και την ευημερία των εργαζομένων και των οικογενειών τους, καθώς και των αποδεκτών φροντίδας· εκφράζει επίσης την ανησυχία του για τις συνθήκες εργασίας των εσωτερικών φροντιστών που είναι κυρίως γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστριών, πολλές από τις οποίες αντιμετωπίζουν ασαφείς όρους αμοιβής, κίνδυνο κοινωνικής απομόνωσης και έλλειψη μηχανισμών για την ορθή άσκηση των δικαιωμάτων τους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της αδήλωτης εργασίας στον τομέα της φροντίδας και να δημιουργήσουν ένα σαφές νομικό πλαίσιο για την προώθηση ποιοτικών θέσεων εργασίας με κάλυψη κοινωνικής προστασίας για όλους τους φροντιστές·
- τονίζει ότι η αξιοπρεπής εργασία θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος κατά τον ορισμό των προτεραιοτήτων για βιώσιμα και ποιοτικά συστήματα περίθαλψης· επισημαίνει ότι οι αποδέκτες δημόσιας ενωσιακής και εθνικής χρηματοδότησης, δανείων και συμβάσεων θα πρέπει να τηρούν το ισχύον εργατικό δίκαιο και τα ισχυρά πρότυπα·
- καλεί τα κράτη μέλη, ως μέλη της ΔΟΕ, που δεν το έχουν πράξει ακόμη, να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν τις σχετικές συμβάσεις της ΔΟΕ, ιδίως το αριθ. 189 σχετικά με την αξιοπρεπή εργασία για το οικιακό προσωπικό, το αριθ. 190 σχετικά με τη βία και την παρενόχληση στον κόσμο της εργασίας και το αριθ. 149 για το νοσηλευτικό προσωπικό·
- εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με το υψηλό ποσοστό ατόμων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και με μισθό χαμηλότερο του κατώτατου μεταξύ των επαγγελματιών στον τομέα της φροντίδας, το επίμονο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων και αποκλίσεις στο μισθολογικό επίπεδο των συγκεκριμένων επαγγελμάτων στον τομέα της φροντίδας[101]· επικροτεί, ως εκ τούτου, τις προτάσεις της Επιτροπής για μια οδηγία σχετικά με επαρκείς κατώτατους μισθούς, η οποία θα βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στην ΕΕ, μεταξύ άλλων για τους χαμηλόμισθους εργαζομένους στον τομέα της φροντίδας, και για μια οδηγία σχετικά με τη μισθολογική διαφάνεια, η οποία θα αντιμετωπίζει τη συνεχιζόμενη ανεπαρκή επιβολή του θεμελιώδους δικαιώματος της ίσης αμοιβής για ίση εργασία ή για εργασία ίσης αξίας στην ΕΕ· τονίζει ότι, προκειμένου να προσαρμοστεί η χαμηλή αμοιβή στον τομέα της φροντίδας που κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από γυναίκες, η κοινωνικοοικονομική αξία της εργασίας φροντίδας πρέπει να επαναξιολογηθεί σε σύγκριση με την αξία της εργασίας σε άλλους συχνά ανδροκρατούμενους τομείς με βάση αντικειμενικά κριτήρια μέσω ουδέτερων ως προς το φύλο εργαλείων επαγγελματικής αξιολόγησης ή ταξινόμησης, όπως οι εκπαιδευτικές, επαγγελματικές απαιτήσεις και απαιτήσεις κατάρτισης, οι δεξιότητες, η προσπάθεια, η ευθύνη, η εργασία που πραγματοποιείται και η φύση των σχετικών καθηκόντων· υπογραμμίζει ότι ένας έγκυρος δείκτης σύγκρισης αποτελεί σημαντική παράμετρο για τον καθορισμό του κατά πόσον η εργασία μπορεί να θεωρηθεί της αυτής αξίας· στην περίπτωση που δεν υπάρχει πραγματικός δείκτης σύγκρισης (όπως συμβαίνει συχνά στους τομείς που κυριαρχούν σε μεγάλο βαθμό από γυναίκες), μπορεί να χρησιμοποιηθεί υποθετικός δείκτης σύγκρισης· ενθαρρύνει τόσο τους δημόσιους όσο και τους ιδιωτικούς παρόχους υπηρεσιών φροντίδας να εγγυηθούν αξιοπρεπή και επαρκή αμοιβή, πέραν των κατώτατων μισθών· τονίζει ότι οι αυξήσεις των μισθών συνδέονται με τη μεγαλύτερη πρόσληψη εργαζομένων στη μακροχρόνια φροντίδα, μεγαλύτερη μονιμότητα και χαμηλότερη κινητικότητα και αντικατάσταση σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ[102]· προτρέπει τα κράτη μέλη να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις που αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των φροντιστών και των αποδεκτών φροντίδας και εφαρμόζουν δράσεις για την προστασία των θεμελιωδών εργασιακών δικαιωμάτων και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας ώστε να αντιμετωπίσουν τις συχνά επισφαλείς καταστάσεις που βιώνουν, όπως ο άτυπος χαρακτήρας, το παρατεταμένο ωράριο εργασίας, οι ανεπαρκείς αμοιβές, έλλειψη κατάρτισης και κακές πολιτικές για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία και περιπτώσεις κατάχρησης, παρενόχλησης και βίας μεταξύ άλλων·
- υπογραμμίζει τον κεντρικό ρόλο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, καθώς και των προγραμμάτων για την χωρίς αποκλεισμούς επανειδίκευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών φροντίδας και την επαγγελματοποίηση της φροντίδας όσον αφορά τη συνεχή εξέλιξη των επαγγελμάτων και των υπηρεσιών φροντίδας· υπογραμμίζει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η αμειβόμενη εκπαιδευτική και εργασιακή κατάρτιση και στη διαδικασία μετάβασης από τη βοήθεια κατ’ οίκον φροντίδας σε υπηρεσίες φροντίδας σε επίπεδο κοινότητας και οικογένειας· ενθαρρύνει ένθερμα τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη των ταμείων της ΕΕ (ΕΔΕΤ και ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, καθώς και ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας), να παρέχουν κατάρτιση στο προσωπικό φροντίδας σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων που χρήζουν φροντίδας και στήριξης, ιδίως όσον αφορά τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στη ΣΗΕΔΑΑ και στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η οδηγία της ΕΕ σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων δεν θέτει εναρμονισμένες ελάχιστες απαιτήσεις κατάρτισης για τους εργαζόμενους στη μακροχρόνια φροντίδα, θέτοντας εμπόδια στην αυτόματη αναγνώριση αυτών των εργαζομένων σε ολόκληρη την Ένωση·
- υπογραμμίζει ότι η παροχή φροντίδας αποτελεί κατά βάση διαπροσωπική υπηρεσία που απαιτεί μια σειρά πολύπλοκων δεξιοτήτων, κάποιες από τις οποίες δεν αναγνωρίζονται και δεν αμείβονται· τονίζει ότι ο ρόλος των φροντιστών θα πρέπει να είναι, πρωτίστως, η παροχή φροντίδας και υποστήριξης στους αποδέκτες φροντίδας και, ως εκ τούτου, θεωρεί αναγκαία τη μείωση της περιττής γραφειοκρατίας και την αποφυγή της ανάθεσης περιττών διοικητικών καθηκόντων στους φροντιστές· τονίζει ότι ορισμένα ιατρικά καθήκοντα μπορούν να επιμεριστούν μεταξύ των επαγγελματιών του τομέα της υγείας και υπογραμμίζει τα οφέλη της στενότερης συνεργασίας μεταξύ των επαγγελματιών του τομέα της υγείας, όπως η καλύτερη κατανομή του φόρτου εργασίας, η αύξηση του χρόνου για τους αποδέκτες φροντίδας και η συνέχεια της φροντίδας, καθώς και οι διεπιστημονικές πρακτικές και η εναρμόνιση των επαγγελματικών σταδιοδρομιών·
- καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει μια πρωτοβουλία της ΕΕ για τις δεξιότητες στη φροντίδα, προκειμένου να στηρίξει τα κράτη μέλη στη βελτίωση των ευκαιριών αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης για τους επαγγελματίες του τομέα της φροντίδας, εντοπίζοντας τις ελλείψεις και τις ανάγκες δεξιοτήτων, τις ελπιδοφόρες πρακτικές και τις επιτυχημένες πρωτοβουλίες, καθώς και να παράσχει ένα πλαίσιο για την αναγνώριση και την πιστοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης, των δεξιοτήτων και των προσόντων που αποκτώνται μέσω εμπειρίας, όπως μέσω της άτυπης εργασίας παροχής φροντίδας, προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην επίσημη απασχόληση στον τομέα· καλεί τα κράτη μέλη να βασιστούν στο θεματολόγιο δεξιοτήτων της ΕΕ ώστε να διασφαλίσουν την περαιτέρω κατάρτιση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων στον τομέα της περίθαλψης, και να στηρίξουν και να παρέχουν δημόσιες ευκαιρίες για όλους τους φροντιστές, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών άτυπων φροντιστών και των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας, ώστε να συμμετάσχουν σε προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και να αποκτήσουν προσόντα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες μετά την άδεια για λόγους παροχής φροντίδας·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν και να επιβάλουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και το δικαίωμα για όλους τους εργαζομένους να εγγράφονται σε αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση και να συμμετέχουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις στον τομέα της φροντίδας, τόσο της επίσημης όσο και της άτυπης παροχής της, και να υιοθετήσουν υψηλά πρότυπα επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας, σύμφωνα με τη φιλοδοξία του πρόσφατα εγκριθέντος στρατηγικού πλαισίου της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία για την περίοδο 2021-2027· τονίζει την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις ειδικές προκλήσεις της εργασίας στον τομέα της φροντίδας, οι οποίες περιλαμβάνουν την έκθεση των εργαζομένων σε επικίνδυνες ουσίες ή φάρμακα, την εργασία σε δυνητικά μολυσματικά περιβάλλοντα, καθώς και τους ψυχικούς και ψυχοκοινωνικούς κινδύνους που σχετίζονται με τη συναισθηματικά απαιτητική εργασία και την αντιμετώπιση δυσμενών κοινωνικών συμπεριφορών, προκειμένου να προλαμβάνονται τα ατυχήματα και οι ασθένειες στον χώρο εργασίας, καθώς και οι απουσίες, η εναλλαγή και η κακή υγεία των εργαζομένων·
- καλεί τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν την COVID-19 ως επαγγελματική ασθένεια στον τομέα της περίθαλψης· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι κάθε πάροχος υπηρεσιών φροντίδας καταρτίζει ένα πρόγραμμα πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων και να εγγυηθούν την ετήσια κατάρτιση σχετικά με τις λοιμώδεις νόσους για τους φροντιστές, καθώς και να παρέχουν στους εργαζομένους επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τις λοιμώδεις νόσους·
- υπενθυμίζει ότι ορισμένα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται τακτικά από τους φροντιστές περιέχουν μία ή περισσότερες καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/37/ΕΚ σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους, μεταλλαξιογόνους ή τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες κατά την εργασία· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την τέταρτη αναθεώρηση της εν λόγω οδηγίας και τη συμπερίληψη των εργασιών που συνεπάγονται έκθεση σε επικίνδυνα φάρμακα· προσβλέπει στην προγραμματισμένη έκδοση το 2022 των κατευθυντήριων γραμμών για τον χειρισμό των εν λόγω ουσιών, καθώς και για την ανάπτυξη ενός ορισμού και ενδεικτικού καταλόγου των εν λόγω επικίνδυνων φαρμάκων·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να στηρίξουν φιλικά προς τους ηλικιωμένους περιβάλλοντα εργασίας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να αυξήσει το επίπεδο φιλοδοξίας και να προτείνει μια ευρύτερη και πιο ολοκληρωμένη οδηγία για την πρόληψη και τη διαχείριση των μυοσκελετικών διαταραχών που σχετίζονται με την εργασία και των ρευματικών ασθενειών, καθώς και για τον μετριασμό των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και των αρνητικών επιπτώσεων της εργασίας φροντίδας στην ευημερία των εργαζομένων που ήταν ιδιαίτερα έντονες κατά τη διάρκεια της πανδημίας·
- τονίζει ότι η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να αντιμετωπίζει με ολοκληρωμένο τρόπο τον αντίκτυπο της ψηφιοποίησης στις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων και τις επιπτώσεις της εξ αποστάσεως εργασίας και της τηλεργασίας στην ψυχική υγεία, καθώς και στην ποσότητα και την άνιση κατανομή με βάση το φύλο της μη αμειβόμενης φροντίδας και της οικιακής εργασίας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή να προτείνει, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, οδηγία σχετικά με τους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους και την ευεξία στην εργασία·
- καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ελάχιστα πρότυπα για την παροχή φροντίδας από εσωτερικό προσωπικό σε τομείς που περιλαμβάνουν τα εξής: ωράριο εργασίας, αποδοχές και στέγη των φροντιστών, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαιτερότητα της εργασίας τους· ιδίως το γεγονός της διαβίωσης και εργασίας σε κοινό νοικοκυριό με άτομο που χρήζει φροντίδας· θα πρέπει να υπολογιστεί μέσο ωράριο εργασίας, καθώς οι φροντιστές εργάζονται σε βάρδιες· το επίπεδο αποδοχών πρέπει να εξαρτάται από τις ανάγκες φροντίδας και τις δεξιότητες των φροντιστών· οι εσωτερικοί φροντιστές που συμβιώνουν με τα εξαρτώμενα πρόσωπα έχουν πρόσβαση σε ξεχωριστό δωμάτιο, πρόσβαση σε τουαλέτα, κουζίνα και, ει δυνατόν, στο διαδίκτυο·
- καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τον κοινωνικό διάλογο και να προωθήσουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις συλλογικές συμβάσεις στον τομέα της φροντίδας, δημόσιας και ιδιωτικής, κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ιδρυματικής καθώς και σε οικιακό περιβάλλον και σε επίπεδο κοινότητας, ως καίριους μηχανισμούς για τη βελτίωση της απασχόλησης και των συνθηκών εργασίας και για την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, καθώς και ως τα πλέον αποτελεσματικά εργαλεία για την εξασφάλιση της αύξησης του κατώτατου μισθού και των μισθών εν γένει·
- καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ευρύτερη κάλυψη των συλλογικών διαπραγματεύσεων και να διασφαλίσουν το δικαίωμα και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι στον τομέα της φροντίδας, παρέχοντας μεγαλύτερη πρόσβαση και ενημέρωση στους εκπροσώπους των εργαζομένων και στις συνδικαλιστικές οργανώσεις που επιδιώκουν να εκπροσωπούν και να εμπλουτίζουν το εργατικό δυναμικό παροχής φροντίδας, και αίροντας όλα τα εμπόδια στη δημιουργία συνδικαλιστικών οργανώσεων, καθώς και τα περιττά εμπόδια στους χώρους εργασίας του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών εργοληπτών που εργάζονται με δημόσιες συμβάσεις, που εμποδίζουν την ικανότητα των συνδικαλιστικών οργανώσεων να οργανώνουν τους εργαζομένους του δημόσιου τομέα και να αυξάνουν τη συμμετοχή τους· τονίζει ότι ιδίως οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι, οι οποίοι συχνά εργάζονται ως εσωτερικοί φροντιστές και πρέπει να είναι διαθέσιμοι 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, δεν γνωρίζουν ή δεν ενημερώνονται επαρκώς για τους όρους και τις συνθήκες απασχόλησης που ισχύουν για αυτούς· τονίζει ότι οι συλλογικές συμβάσεις θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζουν τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων που πρέπει να μειώσουν την αμειβόμενη απασχόληση ή να εγκαταλείψουν την απασχόληση προκειμένου να φροντίσουν άλλους·
- υπενθυμίζει ότι οι μετακινούμενοι και οι διακινούμενοι εργαζόμενοι, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών χωρίς έγγραφα ταυτότητας, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παροχή φροντίδας κατ’ οίκον, σε επίπεδο τοπικής κοινότητας και οικογένειας στην ΕΕ· πιστεύει ότι το γεγονός αυτό θα πρέπει να αντικατοπτριστεί και να αντιμετωπιστεί αναλόγως στην επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δεσμευτούν και να καθορίσουν συγκεκριμένες δράσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος της αδήλωτης εργασίας και των παράνομων μορφών απασχόλησης, καθώς και για την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους τους φροντιστές, ανεξάρτητα από το καθεστώς τους· τονίζει ότι οι διακινούμενοι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν ιδιαίτερη ευπάθεια και προκλήσεις, όπως η πρόσβαση σε άδεια εργασίας ή σε επίσημη απασχόληση, η κάλυψη κοινωνικής προστασίας και ο κίνδυνος αδήλωτης εργασίας· ζητά την προστασία τους μέσω της εφαρμογής, της επιβολής και της παρακολούθησης της σχετικής νομοθεσίας·
- καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη δίκαιη κινητικότητα και την πρόσληψη εργαζομένων από την ΕΕ και από τρίτες χώρες βελτιώνοντας την αμοιβαία αναγνώριση των προσόντων τους και γεφυρώνοντας τα κενά της διεθνικής κοινωνικής προστασίας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για σωστή παρακολούθηση και επιβολή των κανόνων που αφορούν την κινητικότητα και για καλύτερη ενημέρωση των εργαζομένων για τα δικαιώματά τους· τονίζει ότι ο ρόλος της ELA είναι να επικουρεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή κατά την αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή του ενωσιακού δικαίου που αφορά την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού εντός της ΕΕ και τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης στην ΕΕ· τονίζει την ανάγκη να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναθεώρησης της εντολής της ELA στο πλαίσιο της αξιολόγησης που προγραμματίζεται για το 2024, ώστε να συμπεριληφθούν διατάξεις για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία· καλεί τον EU-OSHA και την ELA να συνεργαστούν για να συνδράμουν την Επιτροπή και τα κράτη μέλη όσον αφορά τη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, ιδίως των μετακινούμενων και διακινούμενων εργαζομένων· τονίζει ότι το εσωτερικό προσωπικό παροχής φροντίδας οργανώνεται κατά κύριο λόγο μέσω πολύπλοκης αλυσίδας γραφείων απόσπασης εργαζομένων και συνεπώς καλύπτεται από την οδηγία για την απόσπαση εργαζομένων[103]·
- αναγνωρίζει τον ρόλο των εργαζομένων στις προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες στη διασφάλιση ότι οι πολίτες της ΕΕ έχουν πραγματική επιλογή του προτιμώμενου μοντέλου φροντίδας· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την παροχή φροντίδας τις δύσκολες συνθήκες εργασίας και απασχόλησης όλων των προσωπικών και οικιακών βοηθών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας και άλλων εργαζομένων στις προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες, και να θέσει τα θεμέλια για την αναγνώριση, τη ρύθμιση και την επαγγελματοποίηση των προσωπικών και οικιακών υπηρεσιών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την αδήλωτη εργασία στον τομέα της φροντίδας, διασφαλίζοντας κοινωνική προστασία, ασφαλείς και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης στους τομείς της οικιακής φροντίδας· ζητά στοχευμένη αναθεώρηση της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ ώστε να διασφαλιστεί η συμπερίληψη του οικιακού προσωπικού στο πεδίο εφαρμογής της· καλεί τα κράτη μέλη να παρουσιάσουν ένα κατάλληλο πλαίσιο για τη δήλωση των προσωπικών και οικιακών υπηρεσιών, όπως τα συστήματα κουπονιών υπηρεσιών, να αναπτύξουν μηχανισμούς και εργαλεία για την καλύτερη παρακολούθηση της οικιακής εργασίας φροντίδας και να επενδύσουν σε εξατομικευμένες ποιοτικές επαγγελματικές υπηρεσίες για την ανάσχεση της προφυλάκισης της φροντίδας και την αποθάρρυνση της χρήσης υπηρεσιών φροντίδας που περιλαμβάνουν αδήλωτη εργασία·
- καλεί επιτακτικά τα κράτη μέλη να μεταφέρουν σε εθνικό επίπεδο και να εφαρμόσουν άμεσα και πλήρως την οδηγία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και τα ενθαρρύνει να υπερβούν τα ελάχιστα πρότυπα που τίθενται από την οδηγία· τονίζει ότι μόνο ένα ίσο μερίδιο των ευθυνών μη αμειβόμενης φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω ισότιμων, μη μεταβιβάσιμων και επαρκώς αμειβόμενων περιόδων άδειας θα επέτρεπε στις γυναίκες να απασχολούνται όλο και περισσότερο σε πλήρη απασχόληση και να επιτυγχάνουν ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής καθώς και προσωπική και κοινωνική εξέλιξη· τονίζει περαιτέρω τη σημασία της προώθησης πρόσθετης ευελιξίας των εργασιακών ρυθμίσεων για ομάδες εργαζομένων, όπως γονείς με μικρά παιδιά, μονογονεϊκές οικογένειες, γονείς με αναπηρίες και γονείς παιδιών με αναπηρία· καλεί τα κράτη μέλη να τηρήσουν μια ελάχιστη διάρκεια για την άδεια μητρότητας και πατρότητας, ανεξάρτητα από το καθεστώς του ενδιαφερομένου· υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές για τον συνδυασμό επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους άνδρες να αναλάβουν ευθύνες φροντίδας σε ισότιμη βάση με τις γυναίκες και τονίζει ότι είναι απαραίτητο να κινηθούμε προοδευτικά προς πλήρως αμειβόμενες και ίσης διάρκειας άδειες μητρότητας και πατρότητας· προτρέπει σθεναρά όλα τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να διασφαλίσουν ότι οι πατέρες έχουν τη δυνατότητα να λάβουν την άδεια πατρότητας χωρίς να φοβούνται ότι θα υποστούν διακριτική συμπεριφορά από τους εργοδότες τους, γεγονός που αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο να τους ενθαρρύνουν να αποδεχθούν την ευθύνη φροντίδας των παιδιών και των οικογενειών τους και χρήσιμο μέσο για την επίτευξη πραγματικής ισότητας μεταξύ των φύλων· υπογραμμίζει ότι αυτό δεν απαιτεί μόνο, αλλά και προκαλεί αλλαγές στα στερεότυπα και τα έμφυλα πρότυπα, οδηγώντας και δικαιότερη και πιο ισότιμη για τα φύλα κοινωνία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν μετασχηματιστικές ενέργειες, όπως εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τη συνυπευθυνότητα της φροντίδας, την εξάλειψη της στερεοτυπικής ιδέας των γυναικών ως υπεύθυνων για αυτή την εργασία·
- καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια δέσμη ολοκληρωμένων μέτρων και κινήτρων για να ενθαρρύνουν και να διευκολύνουν την επανένταξη στην αγορά εργασίας των εργαζομένων, ιδίως των γυναικών, των οποίων η σταδιοδρομία και το εισόδημα επηρεάζονται συχνότερα από άνισους ρόλους των φύλων και άδειες φροντίδας, συμπεριλαμβανομένης της ανάληψης ή μεγαλύτερης διακοπής της σταδιοδρομίας τους, και να διασφαλίσουν το δικαίωμα των εργαζομένων να επιστρέψουν στην ίδια ή ισοδύναμη θέση·
- καλεί τα κράτη μέλη, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, να στηρίξουν τις σταδιοδρομίες για τη διευκόλυνση των προσαρμογών των εργασιακών καταστάσεων, ιδίως μέσω της διά βίου μάθησης και της επαγγελματικής κατάρτισης, των κατάλληλων παροχών ανεργίας, της δυνατότητας μεταφοράς των κοινωνικών δικαιωμάτων και των ενεργών και αποτελεσματικών πολιτικών για την αγορά εργασίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να εγγυηθούν την αποτελεσματική προστασία και την ισότητα των αμοιβών ανδρών και γυναικών, μέσω νομοθεσίας μετασχηματιστικής στα θέματα φύλου και μέτρων πολιτικής που έχουν ως στόχο να καταπολεμήσουν την επισφαλή απασχόληση, την υποεκτίμηση ορισμένων εκθηλυμένων τομέων, όπως ο τομέας της φροντίδας, και να διασφαλίσουν τη σταδιοδρομία και τη δέουσα κάλυψη κοινωνικής ασφάλισης· επαναλαμβάνει ότι τα άτομα σε όλες τις εργασιακές σχέσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι θα πρέπει να μπορούν να συσσωρεύουν δικαιώματα που παρέχουν εισοδηματική ασφάλεια σε περιπτώσεις όπως η ανεργία, η ασθένεια, το γήρας, οι διακοπές της σταδιοδρομίας για ανατροφή παιδιών ή άλλες καταστάσεις φροντίδας, ή για λόγους κατάρτισης σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία των εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων·
- καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα, και συγκεκριμένα τις δύο συστάσεις του Συμβουλίου, σχετικά με τη φροντίδα παιδιών (αναθεώρηση των στόχων της Βαρκελώνης) και τη μακροχρόνια φροντίδα και να παρουσιάσει μια συμφωνία φροντίδας για την Ευρώπη μετά τη στρατηγική για τη φροντίδα, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα σύνολο πολιτικών, προγραμμάτων, συστάσεων και επενδύσεων σε επίπεδο ΕΕ, με στόχο την προώθηση της μετάβασης προς μια οικονομία φροντίδας μεταμορφωτική ως προς το φύλο που θα αναγνωρίζει τη φροντίδα ως δικαίωμα και θα την θεωρεί ως τη ραχοκοκαλιά της κοινωνίας μας· επισημαίνει ότι θα πρέπει να υιοθετήσει μια ολοκληρωμένη, ολιστική και διά βίου προσέγγιση όσον αφορά τη φροντίδα και να προωθήσει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και δίκαιους μισθούς, να αυξήσει την ελκυστικότητα της εργασίας στον τομέα της φροντίδας, καθώς και να αντιμετωπίσει τις διακρίσεις, τις ανισότητες μεταξύ των φύλων και τη φτώχεια στον τομέα·
Αναγνώριση και αποτίμηση του ρόλου της φροντίδας στις κοινωνίες και τις οικονομίες μας
- τονίζει την ύψιστη σημασία της ενσωμάτωσης της φροντίδας και των μέτρων για τη χειραφέτηση των γυναικών, των ατόμων που χρήζουν φροντίδας και στήριξης, καθώς και των ευάλωτων ατόμων σε όλες τις σχετικές εθνικές και ενωσιακές πολιτικές από κοινού με την ενθάρρυνση των αυξημένων δημόσιων επενδύσεων σε προσβάσιμες, οικονομικά προσιτές και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες φροντίδας·
- ζητά οι εν λόγω προτεραιότητες να αντανακλώνται και στις εξωτερικές διαστάσεις των πολιτικών της ΕΕ, με τη συμπερίληψή τους στην προενταξιακή και στην επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια· τονίζει ότι μια προσέγγιση της φροντίδας με βάση τα δικαιώματα, η οποία θα βασίζεται στην αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων, θα επέτρεπε μια τέτοια ενσωμάτωση σε όλους τους σχετικούς τομείς πολιτικής· υπογραμμίζει ότι είναι απαραίτητη η διασφάλιση της συστηματικής εφαρμογής της συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου και της ισότητας σε όλα τα συναφή στάδια της διαδικασίας προϋπολογισμού, τόσο στο πλαίσιο των κεντρικών προϋπολογισμών της Επιτροπής όσο και των πολιτικών και προγραμμάτων που στηρίζονται από την ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιστρέψουν την έντονα στιγματισμένη εικόνα των επίσημων και άτυπων επαγγελμάτων παροχής φροντίδας και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν αποτελεσματικές πολιτικές και προγράμματα για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω ικανότητας, ηλικίας, φύλου και άλλων μορφών διακρίσεων που διασταυρώνονται με τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που συνδέονται με τη φροντίδα, τον πατερναλισμό και την έννοια της εξάρτησης· σημειώνει ότι οι γυναίκες αποτελούν πολύτιμη και ανεκμετάλλευτη πηγή επιχειρηματικού δυναμικού στην Ευρώπη και στον τομέα της φροντίδας, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν σε νέες καινοτομίες, όπως οι νέες τεχνολογίες·
- σημειώνει ότι η αντιμετώπιση των παγιωμένων έμφυλων προτύπων και στερεοτύπων αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την ανακατανομή των ευθυνών για μη αμειβόμενη φροντίδα και οικιακή εργασία μεταξύ ανδρών και γυναικών και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν μια θετική δημόσια εικόνα και ελκυστικότητα της εργασίας στον τομέα της φροντίδας τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, σχεδιάζοντας εκπαιδευτικές και δημόσιες ενημερωτικές εκστρατείες και υποστηρίζοντας πιλοτικά σχέδια για την προώθηση αυτού του στόχου και την προώθηση περισσότερων ανδρών στη φροντίδα και την προώθηση της ίσης συμμετοχής και ευκαιριών για γυναίκες και άνδρες στην αγορά εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών φροντίδας·
- καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την εφαρμογή των αρχών του ΕΠΚΔ και των ΣΒΑ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· ζητά, ειδικότερα, την τακτική υποβολή εκθέσεων σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τη φροντίδα, καθώς και των σχετικών με τη φροντίδα δεικτών που λαμβάνονται υπόψη στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις· θεωρεί ότι η οικονομία της φροντίδας πρέπει να αποτελέσει πυλώνα των οικονομιών μετά την πανδημία και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θέσουν τη φροντίδα στο επίκεντρο της ανάκαμψης μετά την πανδημία· είναι πεπεισμένο ότι η υλοποίηση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πρέπει να περιλαμβάνει στοχευμένες δράσεις για τη βελτίωση της ισότητα των φύλων σε όλες τις πτυχές της ζωής και της φροντίδας, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τη μείωση και την αναδιανομή μη αμειβόμενης παροχής φροντίδας και οικιακής εργασίας·
- σημειώνει ότι είναι απαραίτητο η φροντίδα να αναγνωριστεί και να αποτιμηθεί στις οικονομίες, τον προϋπολογισμό και τα στατιστικά στοιχεία της Ευρώπης· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν προσεγγίσεις για τη μέτρηση και την αποτίμηση της κοινωνικής και οικονομικής συμβολής και των αποτελεσμάτων της φροντίδας, ιδίως της μη αμειβόμενης φροντίδας, της εργασίας στο σπίτι και της οικιακής εργασίας, μέσω της προσθήκης άτυπης φροντίδας στην αλυσίδα αξίας, μεταξύ άλλων εξετάζοντας την εισαγωγή ειδικών δεικτών στην επόμενη αναθεώρηση του κοινωνικού πίνακα αποτελεσμάτων· καλεί την Eurostat και το EIGE να εκτιμήσουν την οικονομική συμβολή των άτυπων φροντιστών στις οικονομίες των κρατών μελών και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στη διαδικασία χάραξης πολιτικής σχετικά εναλλακτικά μέτρα οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας·
- επισημαίνει τα σαφή οφέλη των συστημάτων ελάχιστου εισοδήματος και ελάχιστης σύνταξης για την έγκαιρη και αποτελεσματική πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας και υποστήριξης ενόψει της επικείμενης σύστασης της Επιτροπής σχετικά με το επαρκές ελάχιστο εισόδημα, καθώς και για τη διασφάλιση αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου για τους φροντιστές, οι οποίοι είναι κυρίως γυναίκες, ιδίως όσοι παρέχουν άτυπη μη αμειβόμενη φροντίδα, και καλεί την Επιτροπή να τονίσει τη σημασία της εξέτασης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τον τρόπο αποτύπωσης των ευθυνών φροντίδας καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των συνταξιοδοτικών συστημάτων·
- καλεί την Επιτροπή να συνδέσει την επικείμενη στρατηγική για τη φροντίδα με το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση σχετικά με το δυναμικό της κοινωνικής οικονομίας όσον αφορά τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στον τομέα της φροντίδας, καθώς και δημιουργώντας ευκαιρίες για καλύτερη πρόσβαση των γυναικών σε ποιοτικές θέσεις εργασίας· καλεί τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην ανάπτυξη της οικονομίας της φροντίδας, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις πτυχές του τομέα που αφορούν τον ανθρώπινο παράγοντα·
- αναγνωρίζει και εκτιμά τη φροντίδα που παρέχεται από την κοινωνία των πολιτών και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, όπως ΜΚΟ, οργανώσεις ασθενών, φιλανθρωπικά και θρησκευτικά ιδρύματα ή άλλα ιδρύματα·
- καλεί τα κράτη μέλη να διαμορφώσουν και να αναθεωρήσουν τις πολιτικές φροντίδας τους στο πλαίσιο μόνιμου κοινωνικού διαλόγου και διαλόγου με τους πολίτες με τους κοινωνικούς εταίρους, τους εμπειρογνώμονες, τις ΜΚΟ της κοινωνίας των πολιτών, τις δημόσιες αρχές σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των αποδεκτών φροντίδας και τους επίσημους και άτυπους φροντιστές, προκειμένου να υποστηριχθεί η δημιουργία αποτελεσματικών λύσεων πολιτικής για την κοινωνική μέριμνα που να ανταποκρίνονται στις επιτόπιες ανάγκες των ανθρώπων· τονίζει τη σημασία της ενεργού διαβούλευσης με τους φροντιστές και τους αποδέκτες φροντίδας και τις οργανώσεις εκπροσώπησής τους για την ανάπτυξη, την εφαρμογή και την παρακολούθηση της επικείμενης ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη φροντίδα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν συζήτηση σχετικά με τον σύνδεσμο μεταξύ τεχνολογίας και ποιότητας φροντίδας·
- καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διεξαγάγει έρευνα για να κατανοήσει καλύτερα τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο της ανεπαρκούς παροχής φροντίδας σε άτομα που χρήζουν φροντίδας και στήριξης και να εξασφαλίσει χρηματοδότηση, ιδίως στο πλαίσιο της μελλοντικής πλατφόρμας, για ερευνητικά έργα σχετικά με τον κοινωνικό αντίκτυπο των σπάνιων νόσων, από την οπτική γωνία των ασθενών, καθώς και για πανευρωπαϊκά δίκτυα και καινοτόμα έργα που επιτρέπουν στα κράτη μέλη να συνδημιουργούν και να μεταφέρουν ορθές πρακτικές και καινοτόμα μοντέλα περίθαλψης, με ιδιαίτερη έμφαση στις πιο διαδεδομένες ασθένειες και ασθένειες που προκαλούν αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων των ρευματικών και μυοσκελετικών νόσων (RMD)·
- καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι το EIGE, το Eurofound και άλλοι σχετικοί οργανισμοί διαθέτουν επαρκείς πόρους για να παρακολουθούν και να αναλύουν εάν και με ποιον τρόπο οι πολιτικές επιφέρουν τις επιδιωκόμενες βελτιώσεις στον τομέα της φροντίδας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την πρόσβαση, την ποιότητα, την ισότητα των φύλων, τις υποδομές και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής·
- ζητά τη διενέργεια εξωτερικής επιστημονικής και δεοντολογικής αξιολόγησης σχετικά με τον χειρισμό της πανδημίας της COVID-19 στον τομέα της φροντίδας, τις δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της, καθώς και τις δράσεις των κρατών μελών, καθώς και την αξιολόγηση του επιπέδου ετοιμότητας που έχει πλέον η ΕΕ για τις πανδημίες, και καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διερευνήσουν τα αίτια του μεγάλου ποσοστού λοιμώξεων και θανάτων από τη νόσο COVID-19 που σημειώθηκαν σε υπηρεσίες στέγασης για ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρία και άλλες δομές κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και κατά πόσον τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των ασθενών έχουν παραμεληθεί ή παραβιαστεί, προκειμένου να αντληθούν τα απαραίτητα διδάγματα και να αποτραπεί η επανάληψη τέτοιων τραγωδιών στις μελλοντικές κρίσεις·
°
° °
- αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.
[1] https://www.who.int/news/item/14-03-2022-who-launches-new-framework-to-support-countries-achieve-integrated-continuum-of-long-term-care
[2] https://www.ohchr.org/en/documents/thematic-reports/impact-coronavirus-disease-covid-19-enjoyment-all-human-rights-older
[3] https://undocs.org/Home/Mobile?FinalSymbol=A%2FHRC%2F30%2F43⟪uage=E&DeviceType=Desktop⟪Requested=False
[4] ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21.
[5] ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17.
[6] ΕΕ L 437 της 28.12.2020, σ. 30.
[7] ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 1.
[8] ΕΕ L 188 της 12.7.2019, σ. 79.
[9] ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22.
[10] ΕΕ L 204 της 26.7.2006, σ. 23.
[11] ΕΕ L 88 της 16.3.2022, σ. 1.
[12] ΕΕ L 223 της 22.6.2021, σ. 14.
[13] ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 80.
[14] ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 191.
[15] ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 208.
[16] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0072.
[17] ΕΕ C 456 της 10.11.2021, σ. 145.
[18] ΕΕ C 189 της 5.6.2019, σ. 4.
[19] ΕΕ C 474 της 24.11.2021, σ. 146.
[20] ΕΕ C 371 της 15.9.2021, σ. 102.
[21] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0038.
[22] ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 75.
[23] ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 122.
[24] ΕΕ C 362 της 8.9.2021, σ. 8.
[25] ΕΕ C 363 της 28.10.2020, σ. 164.
[26] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0068.
[27] ΕΕ C 387 της 15.11.2019, σ. 1.
[28] Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2021): Στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού.
[29] Eurostat (2020) Στατιστικά σύνθεσης νοικοκυριού.
[30] Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «Informal care in Europe Exploring Formalisation, Availability and Quality» (Άτυπη φροντίδα στην Ευρώπη: διερεύνηση της επισημοποίησης, της διαθεσιμότητας και της ποιότητας), 2018.
[31] https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—dgreports/—dcomm/documents/publication/wcms_838653.pdf
[32] https://www.unwomen.org/sites/default/files/Headquarters/Attachments/Sections/Library/Publications/2020/Policy-brief-COVID-19-and-the-care-economy-en.pdf
[33] https://www.eurofound.europa.eu/fr/topic/neets
[34] Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας (2021): Έκθεση του 2021 για τη μακροχρόνια φροντίδα.
[35] Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, «Demographic outlook of the European Union» (Δημογραφική προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης), Μάρτιος 2020, σ. 3.
[36] The social construction of migrant care work. At the intersection of care, migration and gender (Η κοινωνική οικοδόμηση της εργασίας φροντίδας μεταναστών. Στο σημείο διασταύρωσης της περίθαλψης, της μετανάστευσης και του φύλου) / Amelita King-Dejardin, Διεθνής Οργάνωση Εργασίας — Γενεύη: ΔΟΕ, 2019.
[37] Έκθεση της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2021) για τη μακροχρόνια φροντίδα.
[38] ΟΟΣΑ (2020) «The effectiveness of social protection for long-term care in old age: Is social protection reducing the risk of poverty associated with care needs?» (Η αποτελεσματικότητα της κοινωνικής προστασίας για τη μακροχρόνια φροντίδα σε προχωρημένη ηλικία: Μειώνει η κοινωνική προστασία τον κίνδυνο φτώχειας που σχετίζεται με τις ανάγκες φροντίδας;).
[39] Έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2021) «Ageing policies – access to services in different Member States» (Πολιτικές στον τομέα της γήρανσης. Πρόσβαση σε υπηρεσίες στα διάφορα κράτη μέλη).
[40] World Economic Forum: COVID-19 highlights how caregiving fuels gender inequality (Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ: Η νόσος COVID-19 αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η φροντίδα τροφοδοτεί την ανισότητα των φύλων), https://www.weforum.org/agenda/2020/04/covid-19-highlights-how-caregiving-fuels-gender-inequality/
[41] 2019
[42] https://eige.europa.eu/about-eige/director-speeches/beyond-beijing-declaration-assessment-and-main-challenges
[43] https://data.unwomen.org/features/covid-19-pandemic-has-increased-care-burden-how-much-0 https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2020/04/policy-brief-the-impact-of-covid-19-on-women
[44] Πρόληψη και διαχείριση της νόσου COVID-19 σε όλες τις υπηρεσίες μακροχρόνιας φροντίδας: Ενημερωτικό σημείωμα πολιτικής, ΠΟΥ, 24 Ιουλίου 2020· Δεδομένα επιτήρησης από δημόσιες διαδικτυακές εθνικές εκθέσεις σχετικά με τη νόσο COVID-19 σε εγκαταστάσεις μακροχρόνιας φροντίδας, ECDC, 2022 (https://www.ecdc.europa.eu/en/all-topics-z/coronavirus/threats-and-outbreaks/covid-19/prevention-and-control/LTCF-data)
[45] http://www.efnweb.be/wp-content/uploads/EFN-MHE-Joint-Statement-October-2021.pdf
[46] Ενημερωτικό σημείωμα του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβιώσεως και Εργασίας (Eurofound) (2021) «Education, healthcare and housing: How access changed for children and families in 2020» (Εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και στέγαση: Πώς άλλαξε η πρόσβαση για παιδιά και οικογένειες το 2020).
[47] https://www.epsu.org/sites/default/files/article/files/Resilience_of%20the%20LTC%20sector_V3.pdf
[48] https://effat.org/in-the-spotlight/european-alliance-calls-on-eu-governments-to-ratify-convention-on-domestic-workers/#:~:text=Among%20them%2C%206.3%20million%20are,workers%20in%20their%20respective%20country
[49] Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Κινητικότητας του Εργατικού Δυναμικού (https://www.mobilelabour.eu/)
[50] Μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις προκλήσεις στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας στην Ευρώπη το 2018.
[51] https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Gender_pay_gap_statistics
[52] https://ec.europa.eu/info/policies/justice-and-fundamental-rights/gender-equality/women-labour-market-work-life-balance/womens-situation-labour-market_en
[53] Μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2021) με τίτλο «Gender equality: Economic value of care from the perspective of the applicable EU funds» (Ισότητα των φύλων: Οικονομική αξία της φροντίδας βάσει των εφαρμοστέων κονδυλίων της ΕΕ).
[54] Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), του 2020, για την Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ, 2021.
[55] Έκθεση του Eurofound (2020) Long-term care workforce: Όροι εργασίας και απασχόλησης.
[56] Έκθεση του Eurofound (2020) Long-term care workforce: Όροι εργασίας και απασχόλησης.
[57] Έκθεση του Eurofound (2020) Long-term care workforce: Όροι εργασίας και απασχόλησης.
[58] Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας (2021): Έκθεση του 2021 για τη μακροχρόνια φροντίδα.
[59] Μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2021) για τις πολιτικές που αφορούν τους μακροχρόνιους φροντιστές.
[60] Eurofound, «Long-term care workforce: Eurofound, «Long-term care workforce: employment and working conditions» (Εργαζόμενοι στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας: απασχόληση και συνθήκες εργασίας), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2020.
[61] Έκθεση του Eurofound (2020) Long-term care workforce: Όροι εργασίας και απασχόλησης.
[62] Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μακροχρόνια φροντίδα https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=24079&langId=en
[63] Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μακροχρόνια φροντίδα https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=24079&langId=en
[64] Έκθεση του EIGE, 2020: «Gender inequalities in care and consequences for the labour market» (Έμφυλες ανισότητες στη φροντίδα και συνέπειες για την αγορά εργασίας). https://eige.europa.eu/publications/gender-inequalities-care-and-consequences-labour-market
[65] Έκθεση (20210) του EIGE με τίτλο «Gender inequalities in care and consequences for the labour market» (Έμφυλες ανισότητες στη φροντίδα και συνέπειες για την αγορά εργασίας).
[66] Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), Ευρωπαϊκή έρευνα για την ποιότητα ζωής 2016 – Ποιότητα ζωής, ποιότητα δημόσιων υπηρεσιών και ποιότητα της κοινωνίας, Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2018.
[67] https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_pnp13〈=en
[68] Έκθεση (2021) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) με τίτλο «Gender inequalities in care and consequences for the labour market» (Έμφυλες ανισότητες στη φροντίδα και συνέπειες για την αγορά εργασίας).
[69] Μελέτη του 2019 για τον παγκόσμιο φόρτο των ασθενειών: https://www.thelancet.com/journals/lancet/issue/vol396no10258/PIIS0140-6736(20)X0042-0#
[70] ΔΟΕ (2018) «Care work and care jobs for the future of decent work» (Εργασία φροντίδας και θέσεις απασχόλησης στον τομέα της φροντίδας για το μέλλον μιας αξιοπρεπούς εργασίας).
[71] Μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2021) για τις πολιτικές που αφορούν τους μακροχρόνιους φροντιστές.
[72] Μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2021) με τίτλο «Gender equality: Economic value of care from the perspective of the applicable EU funds» (Ισότητα των φύλων: Οικονομική αξία της φροντίδας βάσει των εφαρμοστέων κονδυλίων της ΕΕ).
[73] Κοινή δήλωση των Ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων σχετικά με τη φροντίδα των παιδιών στην ΕΕ. https://www.etuc.org/en/document/european-social-partners-joint-statement-childcare-provisions-eu
[74] Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 29ης Απριλίου 2021, σχετικά με την ευρωπαϊκή εγγύηση για τα παιδιά.
[75] Σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά.
[76] Έκθεση (2021) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) με τίτλο «Gender inequalities in care and consequences for the labour market» (Έμφυλες ανισότητες στη φροντίδα και συνέπειες για την αγορά εργασίας).
[77] Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μακροχρόνια φροντίδα. https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=24079&langId=en
[78] Έκθεση της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2021) για τη μακροχρόνια φροντίδα.
[79] Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μακροχρόνια φροντίδα. https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=24079&langId=en
[80] Έκθεση Eurocarers του 2021 σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στην έξαρση της νόσου σε άτυπους φροντιστές σε ολόκληρη την Ευρώπη.
[81] ΔΟΕ, 2022, ‘Care at work: Investing in care leave and services for a more gender equal world of work» (Φροντίδα στην εργασία: Επενδύοντας σε άδειες και υπηρεσίες φροντίδας για έναν κόσμο εργασίας ίσων ευκαιριών),
[82] ΔΟΕ, 2022, ‘Care at work: Investing in care leave and services for a more gender equal world of work» (Φροντίδα στην εργασία: Επενδύοντας σε άδειες και υπηρεσίες φροντίδας για έναν κόσμο εργασίας ίσων ευκαιριών),
[83] Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2021, Πράσινη Βίβλος για τη γήρανση·
[84] https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/economy-finance/dp074_en.pdf
[85] Η νόσος του Alzheimer στην Ευρώπη, Η άνοια στην Επετηρίδα της Ευρώπης το 2019, «Εκτιμώντας την ύπαρξη της άνοιας στην Ευρώπη», 2020.
[86] https://www.oecd.org/fr/publications/who-cares-attracting-and-retaining-elderly-care-workers-92c0ef68-en.htm
[87] https://www.finanzwende-recherche.de/wp-content/uploads/2021/10/Finanzwende_BourgeronMetzWolf_2021_Private-Equity-Investoren-in-der-Pflege_20211013.pdf
[88] https://www.eurofound.europa.eu/publications/article/2021/wages-in-long-term-care-and-other-social-services-21-below-average
[89] «Η πρωτογενής πρόληψη αποσκοπεί στην πρόληψη της αρχικής εκδήλωσης μιας διαταραχής. Η δευτερογενής και τριτογενής πρόληψη επιδιώκουν να σταματήσουν ή να καθυστερήσουν την υπάρχουσα νόσο και τις επιπτώσεις της μέσω έγκαιρης διάγνωσης και κατάλληλης θεραπείας· ή να μειώσουν την εμφάνιση υποτροπών και τη δημιουργία χρόνιων παθήσεων μέσω, για παράδειγμα, αποτελεσματικής αποκατάστασης.» Παραπομπή: ΠΟΥ, Γλωσσάριο για την προαγωγή της υγείας, 1998
[90] Τα δεδομένα σχετικά με την εθνοτική καταγωγή θα πρέπει να συλλέγονται σε εθελοντική και ανώνυμη βάση αποκλειστικά για τους σκοπούς του εντοπισμού και της καταπολέμησης των πράξεων που εισάγουν διακρίσεις.
[91] Όπως ορίζεται στη σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά.
[92] Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με μία ισχυρή κοινωνική Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις (2020/2084(INI))· ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Απριλίου 2022 σχετικά με την ενωσιακή προστασία για παιδιά και νέους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Ουκρανία λόγω του πολέμου (2022/2618(RSP)).
[93] Ψηφιακές λύσεις, για παράδειγμα εφαρμογές, οι οποίες αποτελούνται από διαφορετικές ενότητες και λειτουργίες που μπορούν να συνδυαστούν με το βασικό έντυπο της εφαρμογής ώστε να υπάρχει, ως αποτέλεσμα, μια εφαρμογή κατάλληλη για τις ανάγκες και τις επιθυμίες των μεμονωμένων χρηστών.
[94] https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=7724
[95] Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας και Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2021), Long-term care report: Trends, challenges and opportunities in an ageing society, vol. 1 (Έκθεση για τη μακροχρόνια φροντίδα: τάσεις προκλήσεις και ευκαιρίες σε μια κοινωνία που γηράσκει, τόμος 1).
[96] Eurofound (2020): Εργατικό δυναμικό στον τομέα της μακροχρόνιας φροντίδας: Όροι εργασίας και απασχόλησης.
[97] Θεματικό Τμήμα Οικονομίας, Επιστημών και Ποιότητας Ζωής (2021), Μελέτη του ΕΚ κατόπιν αιτήματος της EMPL: Πολιτικές για τους μακροχρόνια φροντιστές.
[98] Θεματικό Τμήμα Οικονομίας, Επιστημών και Ποιότητας Ζωής (2021), Μελέτη του ΕΚ κατόπιν αιτήματος της EMPL: Πολιτικές για τους μακροχρόνια φροντιστές.
[99] Santini, Socci et al. (2020): Θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της φροντίδας μεταξύ των εφήβων που φροντίζουν τους παππούδες. Results from an Online Survey in Six European Countries and Implications for Future Research, Policy and Practice (Αποτελέσματα διαδικτυακής έρευνας σε έξι ευρωπαϊκές χώρες και επιπτώσεις για τη μελλοντική έρευνα, πολιτική και πρακτική) (https://me-we.eu/wp-content/uploads/2020/10/Positive-and-Negative-Impacts-of-Caring.pdf).
[100] Για τους σκοπούς των δημοσίων εσόδων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν τον καλύτερο τρόπο για την επισημοποίηση της απασχόλησης και, κατ’ αυτόν τον τρόπο, την είσπραξη των εσόδων που προκύπτουν από την εν λόγω απασχόληση. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη στους υπολογισμούς τα συστήματα φορολογικής έκπτωσης και τη χρήση κουπονιών υπηρεσιών.
[101] Eurofound (2021), Understanding the gender pay gap: What difference do sector and occupation make? (Κατανοώντας τη μισθολογική διαφορά μεταξύ των φύλων: Πώς επηρεάζεται από τον τομέα και την απασχόληση;), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο. Eurofound (2021), Minimum wages in 2021: Annual review, Minimum wages in the EU series, (Ελάχιστοι μισθοί το 2021: ετήσια έκθεση, σειρά «Ελάχιστοι μισθοί στην ΕΕ») Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2021.
[102] https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/92c0ef68-en.pdf?expires=1647941287&id=id∾cname=ocid194994✓sum=D863115B583D2A82CECF11D7D54A37B1
[103] https://www.eesc.europa.eu/sites/default/files/files/report_on_the_eesc_country_visits_to_uk_germany_italy_poland_0.pdf.