Η ενδυνάμωση εντός της κοινότητας, η καταπολέμηση των πρώιμων, εξαναγκαστικών γάμων, η εξάλειψη των στερεοτύπων και η καλλιέργεια μιας κουλτούρας μη βίας αποτελούν παράγοντες «κλειδιά» για την εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας εναντίον γυναικών Ρομά, ενώ καθοριστικής σημασίας είναι και η εκπαίδευση των επαγγελματιών που έρχονται σε επαφή με γυναίκες Ρομά ώστε να μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά περιστατικά βίας.
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα του συνεδρίου με θέμα «Ενδοοικογενειακή βία εναντίον γυναικών Ρομά – Τρόποι πρόληψης και καταπολέμησης», που διοργάνωσε το KMOΠ – Κέντρο Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων. Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας PATTERN, την οποία συντονίζει το ΚΜΟΠ με στόχο να ενδυναμώσει τις γυναίκες Ρομά, ώστε να αναγνωρίζουν την ενδοοικογενειακή βία και να είναι ενημερωμένες για τους διαθέσιμους μηχανισμούς υποστήριξης.
Την ανάγκη στήριξης αυτών των «αθέατων», όπως χαρακτηριστικά είπε, γυναικών, επεσήμανε ο Γιώργος Σταμάτης, Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Καταπολέμησης της Φτώχειας, κατά τον χαιρετισμό του στο συνέδριο. Το πρώτο πράγμα που καλούμαστε ως χώρα και ως πολιτεία είναι να καταπολεμήσουμε τους πρώιμους και εξαναγκαστικούς γάμους και να σπάσουμε τα στερεότυπα που υπάρχουν μέσα στις κοινότητες των Ρομά, τόνισε ο κ. Σταμάτης, ενώ αναφέρθηκε και στη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες Ρομά να καταγγείλουν περιστατικά βίας. «Μια γυναίκα Ρομά δεν μπορεί να μιλήσει εύκολα και δεν μπορεί να απευθυνθεί εύκολα είτε σε κάποια νομική υποστήριξη είτε σε κάποιο συμβουλευτικό κέντρο γιατί με το που συμβεί αυτό αυτόματα αυτή η γυναίκα θα βρεθεί εκτός του περιβάλλοντος της κοινότητας», ανέφερε ο κ. Σταμάτης, σημειώνοντας πως ακριβώς σε αυτό το σημείο θα πρέπει να δράσει υποστηρικτικά η πολιτεία, προκειμένου να εγγυηθεί την ασφάλεια των γυναικών αυτών και να τις στηρίξει.
Στην ανάγκη εκπαίδευσης και παροχής των κατάλληλων εργαλείων στους επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με γυναίκες Ρομά ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας αναφέρθηκε η Ελένη Χρονοπούλου, επικεφαλής ερευνήτρια & εκπαιδεύτρια στο ΚΜΟΠ. Η κ. Χρονοπούλου παρουσίασε το Πρωτόκολλο Διαχείρισης Ενδοοικογενειακής Βίας για Γυναίκες Ρομά, που ανέπτυξε το ΚΜΟΠ, το οποίο παρέχει βασικές κατευθυντήριες γραμμές σε Ρομά διαπολιτισμικούς μεσολαβητές/τριες και επαγγελματίες που εργάζονται σε αντίστοιχες κοινότητες και δομές όσον αφορά στη διαχείριση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας κάθε μορφής σε βάρος γυναικών. Μπορείτε να δείτε το πρωτόκολλο ΕΔΩ.
Όσον αφορά στον βαθμό ενημέρωσης και αντίδρασης των ίδιων των γυναικών Ρομά σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, διεθνής έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου PATTERN στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία αποκάλυψε αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ των χωρών, αλλά και μεταξύ των διαφορετικών περιοχών σε κάθε χώρα. Ειδικά για την Ελλάδα, η Γεωργία Αλεξάνδρου, Ψυχολόγος & Ερευνήτρια του έργου PATTERN, ανέφερε πως οι συμμετέχουσες στην έρευνα, αν και ανέφεραν περιστατικά βίας όχι μόνο από τους συντρόφους αλλά και από άλλα μέλη της οικογένειάς τους, φαίνεται πως θεωρούν, σε μεγάλο βαθμό, τη βία αυτή φυσιολογική. Μάλιστα, τα θύματα σπανίως απευθύνονται στην αστυνομία ή σε άλλες υπηρεσίες για να καταγγείλουν τα περιστατικά ή να ζητήσουν στήριξη, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αναζητούν βοήθεια εντός του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.
Παρών στο συνέδριο ήταν και ο Κώστας Παϊτέρης, Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Ρομά Διαμεσολαβητών, ο οποίος επεσήμανε τον τρόπο με τον οποίο η οικονομική – κοινωνική κατάσταση των γυναικών Ρομά επηρεάζει την έκθεσή τους σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και επεσήμανε την ανάγκη εκπαίδευσης των επαγγελματιών αλλά και αλλαγής κουλτούρας μέσα στις ίδιες τις κοινότητες. «Προσπαθούμε να αλλάξουμε νοοτροπία μέσα στις κοινότητές μας, κυρίως στα νέα παιδιά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης ο Μανώλης Ράντης, Πρόεδρος στην Εμπορική Ένωση Ελλήνων Τσιγγάνων Αγίας Βαρβάρας, η Ελευθερία Κουμαλάτσου, Επιστημονική Συνεργάτιδα Κοινωνικών Επιστημών & Εμπειρογνώμονας για θέματα κοινωνικής ένταξης Ρομά, η Σαββούλα Οικονόμου, επικεφαλής στο Τμήμα Προαγωγής Υγείας & Ευεξίας του ΚΜΟΠ, καθώς και εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών οργανισμών KAMIRA, AMALIPE, CESIS, που συμμετέχουν στο έργο PATTERN, και οι οποίοι μίλησαν για την κατάσταση που επικρατεί στις χώρες τους.
Λίγα λόγια για το PATTERN
Το PATTERN επιδιώκει να συνεισφέρει στην πρόληψη και καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας εναντίον γυναικών Ρομά στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Ρουμανία και την Ε.Ε. Στόχος του είναι να ενδυναμώσει τις γυναίκες Ρομά ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν την ενδοοικογενειακή βία, να είναι ενημερωμένες σχετικά με τους διαθέσιμους μηχανισμούς υποστήριξης και να δρουν ως φορείς αλλαγής στις κοινότητές τους. Παράλληλα, το PATTERN επιδιώκει να προσφέρει στους επαγγελματίες την απαραίτητη γνώση ώστε να διαχειρίζονται αποτελεσματικά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας εναντίον γυναικών Ρομά.
