Ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία και οι διακρίσεις αποτελούν παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και κοινωνική ειρήνη ενώ υποσκάπτουν τα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος και του κράτους δικαίου.
Η ανάπτυξη και η εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας είναι ζωτικής σημασίας καθώς συμπληρώνει το εθνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο με ισχυρές δράσεις και δεσμεύσεις. Μακροπρόθεσμα, οι στόχοι του Εθνικού Σχεδίου Δράσης είναι:
- Να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο του ρατσισμού, της μισαλλοδοξίας, της ρατσιστικής βίας και των διακρίσεων.
- Να διασφαλισθεί ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας, που παρέχει τη δυνατότητα στους πολίτες να ζήσουν σε μία δημοκρατική κοινωνία χωρίς διακρίσεις ενισχύοντας αποτελεσματικά το στάδιο της πρόληψης.
- Να ευαισθητοποιήσει για τον σεβασμό της αρχής της ισότητας, της ίσης μεταχείρισης και της αξιοπρέπειας όλων των διαβιούντων στην ελληνική επικράτεια σε μία πλουραλιστική κοινωνία που βασίζεται στο κράτος δικαίου.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας υποστηρίζεται από το πρόγραμμα Rights, Equality And Citizenship (REC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2016 – 2020).
Το Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ΕΣΡΜ) συστάθηκε με τον ν. 4356/2015 και αποτελεί ένα συλλογικό, συμβουλευτικό – γνωμοδοτικό όργανο και υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Η συγκρότησή του έγινε την 10η Μαρτίου 2016 με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης. Το Συμβούλιο έχει μεταξύ άλλων τις ακόλουθες σημαντικές αρμοδιότητες: α) το σχεδιασμό πολιτικών πρόληψης και καταπολέμησης του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας προς διασφάλιση της προστασίας ατόμων και ομάδων που στοχοποιούνται λόγω φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γενεαλογικών καταβολών, κοινωνικής προέλευσης, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή χαρακτηριστικών φύλου, β) την επίβλεψη της εφαρμογής της νομοθεσίας κατά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας και της συμμόρφωσής της με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και την προώθηση και τον συντονισμό της δράσης των εμπλεκόμενων φορέων για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου, καθώς και την ενίσχυση της συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών στα ζητήματα αυτά, και γ) τη σύνταξη Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά του Ρατσισμού, του οποίου παρακολουθεί συστηματικά την εφαρμογή και μεριμνά για την τακτική επικαιροποίηση.
