Στην υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας για την Πολιτιστική Συνταγογράφηση, τον σχεδιασμό και την υιοθέτηση πρωτοβουλιών που χρησιμοποιούν τις τέχνες και τον πολιτισμό ως προληπτική και θεραπευτική αγωγή για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας των πολιτών, προχώρησαν το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Υπουργείο Υγείας.
Πρόκειται για έργο ενταγμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, με συνολικό προϋπολογισμό 10 εκατ. ευρώ και ορίζοντα υλοποίησης εντός της επόμενης τριετίας.
Το πρόγραμμα βασίζεται στην παραδοχή – που έχει αναγνωριστεί πλέον από φορείς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας – ότι οι τέχνες έχουν ευεργετική επίδραση στη ψυχική υγεία ανθρώπων που διαχειρίζονται άνοια, κατάθλιψη, εθισμό, ψυχικά τραύματα κ.α, και ότι η συμμετοχή σε αυτές επιφέρει θετικά αποτελέσματα σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Με το Μνημόνιο Συνεργασίας το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Υπουργείο Υγείας θέτουν τις βάσεις για πολυεπίπεδη συνεργασία, που διαρθρώνεται σε 3 βασικούς πυλώνες:
1. στην εκπαίδευση των εργαζομένων σε πολιτιστικούς φορείς και των επαγγελματιών ψυχικής υγείας για την πολιτιστική συνταγογράφηση, την ανάπτυξη και θεσμοθέτηση πρακτικών και τη διεξαγωγή σχετικών ερευνητικών προγραμμάτων
2. στο σχεδιασμό και εφαρμογή προγραμμάτων πολιτιστικής συνταγογράφησης
3. στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού, των φορέων ψυχικής υγείας, καθώς και των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών φορέων για την ανάπτυξη συμμετοχικών προγραμμάτων τέχνης στην ψυχική υγεία και στην πρόσκλησή τους μέσω προκηρύξεων για την ανάπτυξη τέτοιων δράσεων.
Ενδεικτικά, δράσεις και πρωτοβουλίες που προγραμματίζονται να υλοποιηθούν στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας, αφορούν:
- στη διοργάνωση και υλοποίηση σύνθετων πολυθεματικών δράσεων για τους φορείς ψυχικής υγείας που θα περιλαμβάνουν πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες για τους επαγγελματίες και λήπτες ψυχικής υγείας, με γνώμονα τη χρήση της τέχνης ως εργαλείο πρόληψης, διαχείρισης, θεραπείας και αξιολόγησης
- στο σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτιστικών δράσεων και προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, καθώς και τις οικογένειες/φροντιστές τους και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε τομείς εκπαίδευσης είτε θεραπείας παιδιών και εφήβων, ως μέσα εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και έκφρασης σχετικά με την ψυχική υγεία
- στην ανάπτυξη προγραμμάτων και δράσεων που αξιοποιούν διαφορετικά είδη τέχνης, με στόχο την εκφόρτιση εργασιακού φόρτου (Burnout) των επαγγελματιών ψυχικής υγείας
- στην υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων για τη χρήση των τεχνών ως εργαλείο διάγνωσης, πρόληψης, διαχείρισης, θεραπείας και αξιολόγησης ψυχικών διαταραχών και ως μέσο βελτίωσης της ψυχικής υγείας
- στην ένταξη πολιτιστικών δράσεων ως σταθερή παρεχόμενη υπηρεσία στο ετήσιο πρόγραμμα του εκάστοτε φορέα ψυχικής υγείας
- στη συμμετοχή ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε προγράμματα εκμάθησης και κατάρτισης σε διαφορετικά είδη τεχνών που υλοποιούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
- στην ανάπτυξη συμμετοχικών προγραμμάτων τέχνης και καλλιτεχνικής συμμετοχής στην καθημερινή ζωή στον χώρο παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους
- στον συνσχεδιασμό μεταξύ φορέων πολιτισμού και ψυχικής υγείας ερευνητικών προγραμμάτων έτσι ώστε να υπάρχουν δεδομένα και μετρήσιμα αποτελέσματα στην Ελλάδα
Για την υλοποίηση του αντικειμένου του Μνημονίου Συνεργασίας προβλέπεται η σύσταση Διυπουργικής Ομάδας Εργασίας, αποτελούμενη από υπηρεσιακά στελέχη των συμβαλλόμενων Υπουργείων, στελέχη εποπτευόμενων φορέων των συμβαλλόμενων Υπουργείων, επαγγελματίες στο χώρο του πολιτισμού και τη ψυχικής υγείας καθώς και εκπροσώπους νομικών προσώπων δημοσίου ή/και ιδιωτικού δικαίου που δραστηριοποιούνται στο τομέα του σύγχρονου πολιτισμού και της ψυχικής υγείας.
