“Σε κανέναν δεν πρέπει να στερείται το δικαίωμα στην εκπαίδευση”
Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, άρθρο 2.
To εγχειρίδιο είναι διαθέσιμο εδώ
Τι είναι
Το πρόγραμμα «Σχολεία Για Όλους – Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία» παρουσιάζει το εγχειρίδιο «31 Βασικές Δραστηριότητες», ένα πολύτιμο εργαλείο στο πεδίο της συμπερίληψης στο πλαίσιο της ευρύτερης σχολικής κοινότητας. Το εγχειρίδιο αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της υποδοχής μαθητών προσφύγων στα σχολεία της Ευρώπης και απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες στον τομέα της ένταξης.
Το εγχειρίδιο χρησιμεύει ως ένα πρακτικό βοήθημα για τα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και τα σχολεία σε όλη την Ευρώπη με στόχο τη δημιουργία ενός συμπεριληπτικού και φιλόξενου μαθησιακού περιβάλλοντος για τους πρόσφυγες μαθητές, καλλιεργώντας ισότιμες και δημοκρατικές σχέσεις ανάμεσα στους μαθητές/τριες, καθώς και στην ευρύτερη σχολική κοινότητα. Ανταποκρινόμενο στην πρόσφατη προσφυγική κρίση, είναι επίκαιρο όσο ποτέ, με στόχο να εξοπλίσει τις σχολικές κοινότητες με τα απαραίτητα εργαλεία προκειμένου να εξασφαλίσουν μια ασφαλή, δημοκρατική, ποιοτική και όσο το δυνατόν απρόσκοπτη εκπαίδευση για όλους τους μαθητές.
Η δημιουργία του
Το εγχειρίδιο είναι το αποτέλεσμα της τριετούς υλοποίησης του έργου «Σχολεία Για Όλους – Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία» από το 2019 έως το 2022, που υλοποιείται σε 64 σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Ελλάδα. Το έργο υλοποιήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland (ΕWC) και χρηματοδοτείται από τα ΕΕΑ Grants.
Το έργο «Σχολεία Για Όλους» είναι μια εκπαιδευτική παρέμβαση εντός των σχολικών κοινοτήτων για την προώθηση της ένταξης και της δημοκρατίας, βασισμένη στα εκπαιδευτικά εργαλεία του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Wergeland. Η συνεργασία με τα σχολεία περιελάμβανε επιμορφώσεις και καθοδήγηση στους εκπαιδευτικούς, καθώς επίσης το σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός προσαρμοσμένου σχεδίου δράσης ανά σχολείο, με στόχο την προώθηση της δημιουργίας ενός δημοκρατικού μαθησιακού περιβάλλοντος, όπου όλοι οι μαθητές νιώθουν ασφαλείς και ευπρόσδεκτοι.
Το παρόν Εγχειρίδιο συντάχθηκε από την ομάδα των ειδικών επιμορφωτών του έργου, Άγγελο Βαλλιανάτο, Γκέλυ Αρώνη, Μάριο Κουκουνάρα-Λιάγκη και Ηρώ Ποταμούση, με τη σημαντική συμβολή της ομάδας των επιμορφωτών του έργου που εργάζονται στο πεδίο, με επιμέλεια της ομάδας του EWC. Οι προτεινόμενες δραστηριότητες εφαρμόστηκαν και αξιολογήθηκαν στην πράξη και συγκεντρώθηκαν σε αυτόν τον περιεκτικό οδηγό. Στόχος αυτής της ψηφιακής, διαδραστικής έκδοσης είναι να καλύψει όλους τους βασικούς τομείς και τις ανάγκες του διαρκώς μεταβαλλόμενου σχολικού περιβάλλοντος που θα υποδεχθεί ή έχει υποδεχθεί πρόσφυγες μαθητές. Το εγχειρίδιο αποτελεί εκπαιδευτικό υλικό ελεύθερης πρόσβασης από κάθε ενδιαφερόμενο, με απώτερο στόχο την προώθηση και αξιοποίηση του από όσο το δυνατόν περισσότερα σχολεία.
Περιεχόμενο
Αυτό το σύγχρονο εγχειρίδιο έχει σχεδιαστεί ως ένα σύνολο καρτών που θα χρησιμοποιούνται δυναμικά ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε σχολείου.
«Η κατάταξη του περιεχομένου ακολουθεί τις πιθανές ανάγκες των σχολείων, ανάλογα με τη σχέση που έχουν με μαθητές και μαθήτριες που έχουν προσφυγική εμπειρία, τη στιγμή που παίρνουν στα χέρια τους τις 31 Δραστηριότητες. Για παράδειγμα, αν στο σχολείο οι εκπαιδευτικοί του αποφασίζουν πως χρειάζεται ευαισθητοποίηση, αποτύπωση της κατάστασης που υπάρχει, προετοιμασία ή δραστηριότητες για τη σχέση παλιών και νέων μαθητριών και μαθητών που ήδη φοιτούν στο σχολείο.
Οι «31 Δραστηριότητες» δεν είναι οδηγός εφαρμογής. Είναι εύπλαστο εργαλείο, προσαρμόσιμο στην ιδιαιτερότητα και τις ανάγκες, στην ιδιοπροσωπία κάθε σχολείου στην Ελλάδα, αλλά και στο εκπαιδευτικό σύστημα κάθε κράτους μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης» σημειώνει ο Άγγελος Βαλλιανάτος, μέλος της συγγραφικής ομάδας του εγχειριδίου και επικεφαλής επιμορφωτών του έργου.
Το εγχειρίδιο είναι οργανωμένο σε κατηγορίες ανάλογα με το αντικείμενο, τους στόχους και τον χρόνο υλοποίησης της κάθε δραστηριότητας.
Συγκεκριμένα, η δομή που ακολουθείται θέτει τους ακόλουθους στόχους:
α.την ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας αναφορικά με την κατάσταση των παιδιών προσφύγων και τις ιδιαιτερότητες των νεαρών μαθητών,
β. τη διασφάλιση ότι το σχολείο είναι προετοιμασμένο να τους υποδεχτεί χωρίς να θέτει σχετικούς αποκλεισμούς, και
γ. την εφαρμογή πολιτικής συμπερίληψης στο σχολείο
Οι δραστηριότητες κατηγοριοποιούνται σε τρεις διαφορετικές περιόδους:
– πριν από την άφιξη των νέων μαθητών,
– κατά τη διάρκεια της ένταξής τους στον μαθητικό πληθυσμό , και
-αφού περάσει η πρώτη περίοδος και οι μαθητές αισθανθούν ότι ανήκουν στο σχολείο, Κάθε δραστηριότητα αναφέρεται στο «Πλαίσιο Αναφοράς Ικανοτήτων για Δημοκρατικό Πολιτισμό» του Συμβουλίου της Ευρώπης και στο μοντέλο της προσέγγισης ολόκληρου του σχολείου, γύρω από τους τρεις πυλώνες του: «Διδασκαλία και μάθηση», «Σχολική διοίκηση και σχολικός πολιτισμός» και «Συνεργασία με την κοινότητα».
Τη σημασία αυτού του εργαλείου υπογράμμισε η Ana Perona-Fjeldstad, Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Wergeland, κατά τη διάρκεια του πρόσφατου συνεδρίου του έργου, τον Ιούνιο 2022: «Αυτό το εγχειρίδιο συγκεντρώνει τις βιωμένες εμπειρίες των τελευταίων τριών ετών, ώστε να μπορούν να μεταφερθούν σε άλλους εκπαιδευτικούς, σε άλλα σχολεία, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης» προσθέτοντας ότι αυτές οι εμπειρίες είναι πολύ σημαντικές και θα βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς που θα υποδεχθούν νέους πρόσφυγες μαθητές στις τάξεις τους αυτό το φθινόπωρο.
Η ελληνική έκδοση του εχγειριδίου έχει εγκριθεί από το Ελληνικό Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με σχετική εισήγηση από το ΙΕΠ, ως παιδαγωγικά κατάλληλο και συμβατό για την προώθηση της συμπεριληπτικής και ισότιμης εκπαίδευσης των μαθητών με αναφορά στην πιθανή αξιοποίηση του από τους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για το σχολικό έτος 2022-2023.
Τους επόμενους μήνες, το Εγχειρίδιο «31 Βασικές Δραστηριότητες» θα εμπλουτιστεί με δύο ακόμη κεφάλαια που θα εμβαθύνουν στο θεωρητικό πλαίσιο και σε καλές πρακτικές εφαρμοσμένες από τα σχολεία και θα ψηφιοποιηθεί ως μια διαδραστική πλατφόρμα. Επίσης, στόχο αποτελεί η μετάφρασή του και σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, πέραν της αγγλικής γλώσσας που έχει ήδη ολοκληρωθεί.
Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σχολικής χρονιάς, μια σειρά διαδικτυακών επιμορφώσεων και παρουσιάσεων για τη χρήση και τις δυνατότητες του εγχειριδίου θα πραγματοποιηθεί από την ομάδα του έργου ανοιχτή προς όλα τα ελληνικά σχολεία.
Με αποφασιστικότητα και ελπίδα η αρxή της συμπερίληψης να εφαρμοστεί σε όλα τα σχολεία, γιορτάζουμε αυτό το νέο εργαλείο και σας καλωσορίζουμε να «ξεφυλλίσετε» τις κάρτες, να εμπνευστείτε και να είστε έτοιμοι να υποδεχτείτε και να εκπαιδεύσετε τη σημερινή γενιά μαθητών, τους μελλοντικούς πολίτες!
Περισσότερα για το έργο “Σχολεία για Όλους” στην ιστοσελίδα και στη σελίδα Facebook.
Το έργο “Σχολεία για Όλους” υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Τοπική Ανάπτυξη και Μείωση της Φτώχειας», των ΕΕΑ Grants, με φορέα υλοποίησης το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland (EWC) και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).
Το πρόγραμμα «Τοπική Ανάπτυξη και Μείωση της Φτώχειας» στην Ελλάδα, ύψους 6,5 εκ. ευρώ, χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (EEA Grants) 2014 – 2021. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να συμβάλει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και τη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Ο Διαχειριστής Επιχορήγησης για το πρόγραμμα «Τοπική Ανάπτυξη και Μείωση της Φτώχειας» στην Ελλάδα είναι η ΣΟΛ Crowe σε συνεργασία με την HumanRights360.
Περισσότερες πληροφορίες: https://www.asylumandmigration-eeagrants.gr
