Το έτος 2023 σηματοδοτεί το μεσοδιάστημα κατά το οποίο ο ΟΗΕ ενέκρινε την Ατζέντα 2030 για τους Ανθρώπους, τον Πλανήτη και την Ευημερία, με ένα σύνολο 17 αλληλένδετων στόχων που θα τεθούν προς αναθεώρηση στη σύνοδο κορυφής για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης τον Σεπτέμβριο, με θέμα την επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό.
Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εκπαίδευση για την επιτάχυνση της προόδου για την επίτευξη όλων των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης στο πλαίσιο της παγκόσμιας ύφεσης, των αυξανόμενων ανισοτήτων και της κλιματικής κρίσης. Με βάση την παγκόσμια δυναμική που δημιουργήθηκε από τη Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών με θέμα το Μετασχηματισμό της Εκπαίδευσης (TES) τον Σεπτέμβριο του 2022, η φετινή Διεθνής Ημέρα για την Εκπαίδευση απαιτεί τη διατήρηση ισχυρής πολιτικής κινητοποίησης γύρω από την εκπαίδευση που θα χαράξει τον τρόπο μετατροπής των δεσμεύσεων και των παγκόσμιων πρωτοβουλιών σε δράση.
Η σύνοδος κορυφής αποτέλεσε μεγαλύτερη σύγκληση για την εκπαίδευση κατά τις τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα εθνικές δεσμεύσεις από 133 χώρες ώστε να ανακτήσουν τις μαθησιακές απώλειες από την πανδημία και να μετασχηματίσουν την εκπαίδευσή τους ώστε να είναι κατάλληλη για το μέλλον, πιο συμπεριληπτική, σχετιζόμενη και ανθεκτική σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς.
Η διεθνής κοινότητα συσπειρώθηκε γύρω από έξι εκκλήσεις για δράση, καθεμία από τις οποίες έχει τη δυνατότητα να επιταχύνει την αλλαγή. Καθοδηγούμενες από συνασπισμούς εταίρων, αυτές οι παγκόσμιες πρωτοβουλίες καλύπτουν κρίσιμους τομείς: την θεμελιώδη μάθηση, την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, έμφυλη ισότητα, εκπαίδευση σε κρίση και χρηματοδότηση.
Αυτές οι εθνικές δεσμεύσεις και οι εκκλήσεις για δράση ενισχύονται από ένα κίνημα νεολαίας που συνδημιούργησε τη Σύνοδο Κορυφής. Η Διακήρυξη της Νεολαίας επιβεβαιώνει ότι «Αν θέλουμε να επιβιώσουμε και να ευδοκιμήσουμε με πλανητική ειρήνη και δικαιοσύνη-ισότητα, τότε η εκπαίδευση είναι η κύρια πηγή ελπίδας και αποφασιστικότητάς μας». Η δήλωσή τους αποτυπώνει όλους τους δεσμούς μεταξύ της εκπαίδευσης, της κλιματικής δικαιοσύνης, της ισότητας των φύλων, της ένταξης, των θέσεων εργασίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Τρία παγκόσμια συνέδρια, που διοργανώθηκαν από την UNESCO το 2022 για την προσχολική φροντίδα και εκπαίδευση, την εκπαίδευση ενηλίκων και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθόρισαν περαιτέρω ένα κοινό όραμα και δεσμεύσεις για την προώθηση της προόδου κατά την επόμενη δεκαετία.
Μόνο η διά βίου εκπαίδευση που ξεκινά τα πρώτα χρόνια της ζωής μπορεί να διαρρήξει τον κύκλο της φτώχειας, να βελτιώσει τα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας, να προετοιμάσει τους ανθρώπους για αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας με ευκαιρίες επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων και να αμβλύνει την κλιματική κρίση.
Το κόστος της υποεπένδυσης στην εκπαίδευση θέτει σε κίνδυνο το κοινό μας μέλλον. Η εκπαίδευση παραμένει σε κατάσταση κρίσης: 6 στα 10 παιδιά δεν μπορούν να διαβάσουν και να κατανοήσουν μια απλή ιστορία στην ηλικία των 10 ετών. 244 εκατομμύρια παιδιά και νέοι εξακολουθούν να βρίσκονται εκτός σχολείου, ενώ ο αριθμός των νέων που εργάζονται μειώθηκε κατά 34 εκατομμύρια το 2020 με υψηλότερο ποσοστό από εκείνο των ενηλίκων.
Η εκπλήρωση του δικαιώματος στην εκπαίδευση απαιτεί τολμηρή δράση στους τομείς που περιγράφονται στη δήλωση του Γενικού Γραμματέα για τη διασφάλιση ασφαλών και υγιεινών μαθησιακών περιβαλλόντων χωρίς αποκλεισμούς. ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών, αξιοποίηση της ψηφιακής επανάστασης προς όφελος της δημόσιας εκπαίδευσης και πιο δίκαιες και αποτελεσματικές επενδύσεις.
Αξιοποιώντας τη δυναμική της συνόδου κορυφής για τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης (TES) και προχωρώντας προς τη Σύνοδο Κορυφής του Μέλλοντος το 2024, η σημερινή Διεθνής Ημέρα για την Εκπαίδευση πιέζει για τη δέσμευση ολόκληρης της κοινωνίας για την επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις έξι παγκόσμιες πρωτοβουλίες για τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης.
Στόχος της σημερινής ημέρας είναι να αναδείξει, επίσης, μια από τις πιο δύσκολες κρίσεις της εποχής μας, στο Αφγανιστάν, όπου τα κορίτσια και οι γυναίκες στερούνται το θεμελιώδες δικαίωμά τους στην εκπαίδευση. Από την πολιτική αλλαγή στην Καμπούλ τον Αύγουστο του 2021, η πρόσβαση στην εκπαίδευση πέρα από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση αναστέλλεται επ’ αόριστον για όλα τα κορίτσια του Αφγανιστάν άνω των 12 ετών. Επί του παρόντος, 2,5 εκατομμύρια (80%) κορίτσια σχολικής ηλικίας και νεαρές γυναίκες είναι εκτός σχολείου, εκ των οποίων 1,2 εκατομμύρια δεν είχαν πρόσβαση σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και πανεπιστήμια μετά την απόφαση των de facto αρχών.
Στις 20 Δεκεμβρίου 2022, ανακοινώθηκε η αναστολή, μέχρι νεωτέρας, της πρόσβασης των γυναικών στα πανεπιστήμια, επηρεάζοντας πάνω από 100.000 φοιτήτριες που φοιτούν σε δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα επιτεύγματα που σημειώθηκαν στις χώρες κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών είναι αξιοσημείωτα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο αριθμός των γυναικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αυξήθηκε σχεδόν 20 φορές και πριν από την πρόσφατη αναστολή μία στις τρεις νέες γυναίκες ήταν εγγεγραμμένη σε πανεπιστήμιο.
Στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας θα πραγματοποιηθεί, ακόμη, η έναρξη της πρώτης δημοσίευσης συγκριτικής αξιολόγησης για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης 4 (SDG4) από την Παγκόσμιας Έκθεσης Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης της UNESCO και το Ινστιτούτο Στατιστικής, η οποία παρακολουθεί την πρόοδο των χωρών ως προς την επίτευξη των ορόσημων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συζητήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής με θέμα το Μετασχηματισμό της Εκπαίδευσης.
Πηγή: en.unesco.org
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
