Το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση σχετικά με επαρκές ελάχιστο εισόδημα

Η παρούσα σύσταση του Συμβουλίου αποσκοπεί στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και στην επιδίωξη υψηλών επιπέδων απασχόλησης μέσω της προώθησης επαρκούς εισοδηματικής στήριξης με τη μορφή ελάχιστου εισοδήματος, της αποτελεσματικής πρόσβασης σε υποστηρικτικές και βασικές υπηρεσίες για τα άτομα που δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους, καθώς και μέσω της προώθησης της ένταξης στην αγορά εργασίας όσων μπορούν να εργαστούν.

Σύσταση για την ενίσχυση των διχτυών κοινωνικής ασφάλειας

Μολονότι όλα τα κράτη μέλη διαθέτουν δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας, δεν έχει σημειωθεί παντού ίδια πρόοδος όσον αφορά την πρόσβαση σε αυτά και την επάρκειά τους. Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο συνιστά στα κράτη μέλη να παρέχουν και, κατά περίπτωση, να αναπτύσσουν περαιτέρω ισχυρά δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας συνδυάζοντας επαρκή εισοδηματική στήριξη μέσω παροχών ελάχιστου εισοδήματος και άλλων συνοδευτικών χρηματικών παροχών, παροχών σε είδος και δίδοντας πρόσβαση σε υποστηρικτικές και βασικές υπηρεσίες. Συνιστάται στα κράτη μέλη να καθορίζουν το επίπεδο του ελάχιστου εισοδήματος μέσω διαφανούς και αξιόπιστης μεθοδολογίας, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και με τη συμμετοχή των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, λαμβάνοντας υπόψη τις συνολικές πηγές εισοδήματος, τις ειδικές ανάγκες και τις μειονεκτικές καταστάσεις των νοικοκυριών, το εισόδημα χαμηλόμισθου ή εργαζομένου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, το βιοτικό επίπεδο και την αγοραστική δύναμη, καθώς και τα επίπεδα τιμών και τις σχετικές με αυτά εξελίξεις. Με σκοπό την προώθηση της ισότητας των φύλων, της εισοδηματικής ασφάλειας και της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών, των νεαρών ενηλίκων και των ατόμων με αναπηρία, το Συμβούλιο συνιστά επιπλέον τη δυνατότητα να ζητηθεί η χορήγηση του ελάχιστου εισοδήματος σε μεμονωμένα μέλη του νοικοκυριού.

Συνιστάται επίσης στα κράτη μέλη να επιτύχουν σταδιακά το κατάλληλο επίπεδο εισοδηματικής στήριξης το αργότερο έως το 2030, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να επανεξετάζουν τακτικά και, κατά περίπτωση, να προσαρμόζουν το επίπεδο του ελάχιστου εισοδήματος ώστε να διατηρείται η επάρκειά του. Σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, η ευελιξία στον σχεδιασμό του ελάχιστου εισοδήματος μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον μετριασμό των δυσμενών κοινωνικών επιπτώσεων και να διαδραματίσει σταθεροποιητικό ρόλο στην οικονομία.

Ελάχιστο εισόδημα: βασικός ο ρόλος του για την έξοδο από τη φτώχεια και τον αποκλεισμό

Το ελάχιστο εισόδημα αποτελεί βασικό στοιχείο των στρατηγικών εξόδου από τη φτώχεια και τον αποκλεισμό. Συμβάλλει επίσης στη στήριξη μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψης σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Τα ισχυρά δίχτυα κοινωνικής ασφάλειας όχι μόνο βελτιώνουν τα αποτελέσματα στον κοινωνικό τομέα και στον τομέα της υγείας για όσους είναι περισσότερο απομακρυσμένοι από την αγορά εργασίας, αλλά αποφέρουν και διαρκή κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, οδηγώντας σε περισσότερο δίκαιες, συνεκτικές και ανθεκτικές κοινωνίες.

Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε την τελευταία δεκαετία, το 2021 περισσότερα από 95.4 εκατομμύρια άτομα εξακολουθούσαν να διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, με τον κίνδυνο αυτόν να είναι υψηλότερος για τις γυναίκες. Η πανδημία COVID-19 ανέδειξε τα κοινωνικά και οικονομικά πλεονεκτήματα των κατάλληλων και στοχευμένων διχτυών κοινωνικής ασφάλειας, με τα περιοριστικά μέτρα να επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες και τις μειονεκτούσες ομάδες, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση. Ο αδικαιολόγητος και παράνομος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας οδήγησε σε απότομη αύξηση των τιμών της ενέργειας και συνακόλουθα του πληθωρισμού, επηρεάζοντας περαιτέρω τα νοικοκυριά χαμηλού και χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος.

Ιστορικό

Η παρούσα σύσταση βασίζεται στη σύσταση 92/441/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με τα κοινά κριτήρια που αφορούν την επάρκεια πόρων και παροχών στα συστήματα κοινωνικής προστασίας, την οποία θα αντικαταστήσει. Συμπληρώνει επίσης τη σύσταση 2008/867/EΚ της Επιτροπής σχετικά με την ενεργητική ένταξη των ατόμων που είναι αποκλεισμένα από την αγορά εργασίας. Στα συμπεράσματά του της 9ης Οκτωβρίου 2020, το Συμβούλιο απηύθυνε έκκληση σχετικά με την ενίσχυση της προστασίας του ελάχιστου εισοδήματος με σκοπό την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 και μετέπειτα.

Η πρόταση σύστασης παρουσιάστηκε από την Επιτροπή στην Ομάδα «Κοινωνικά θέματα» στις 7 Οκτωβρίου 2022. Κατόπιν εξέτασης από την Ομάδα, επετεύχθη συμφωνία επί του συμβιβαστικού κειμένου υπό την τσεχική Προεδρία. Καθότι ο χρόνος που απαιτήθηκε για την αναθεώρηση από τους γλωσσομαθείς νομικούς δεν επέτρεψε την επίσημη έγκριση τον Δεκέμβριο, η ΕΜΑ και το Συμβούλιο κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία επί του κειμένου στην ΕΜΑ στις 30 Νοεμβρίου 2022 και στο Συμβούλιο EPSCO στις 8 Δεκεμβρίου 2022. Η σύσταση εγκρίθηκε τυπικά ως σημείο «Α» κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου στις 30 Ιανουαρίου 2023

Πηγή: consilium.europa.eu