Η φτώχεια και οι ανισότητες εντός και μεταξύ των χωρών αυξάνονται σε πολλά μέρη του κόσμου. Οι οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις των τελευταίων ετών έχουν επιδεινωθεί από τις συνέπειες της πανδημίας COVID-19, τις φυσικές καταστροφές που οφείλονται στην επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής, τις γεωπολιτικές εντάσεις και τις ένοπλες συγκρούσεις. Πέρα από τις ανθρώπινες τραγωδίες που συνδέονται με αυτές και τις επιπτώσεις τους στον κόσμο της εργασίας, οι κρίσεις αυτές ανέδειξαν τις διασυνδέσεις και τις εξαρτήσεις των οικονομιών και των κοινωνιών σε όλο τον κόσμο και κατέδειξαν την κρίσιμη ανάγκη συντονισμένης δράσης για την αντιμετώπισή τους, σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
Αυτό συνέβη στο πλαίσιο σημαντικών αλλαγών, όπως, μεταξύ άλλων, τις αυξανόμενες διαταραχές στις οικονομίες που συνδέονται με την παγκοσμιοποίηση και την τεχνολογία, οι σημαντικοί δημογραφικοί μετασχηματισμοί, οι αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές και οι παρατεταμένες καταστάσεις αστάθειας. Ο κόσμος της εργασίας δεν έμεινε ανεπηρέαστος από αυτές τις αναταραχές. Η συνειδητοποίηση έλλειψης ικανοποιητικών απαντήσεων σε αυτές τις πολλαπλές προκλήσεις και αλλαγές έχει οδηγήσει πολλές χώρες σε μια αυξανόμενη δυσαρέσκεια και δυσπιστία έναντι των καθιερωμένων θεσμών και δρώντων της δημόσιας ζωής.
Σήμερα, η πλειονότητα των εργαζομένων δεν έχει ανακτήσει τα προ πανδημίας εισοδήματά της από την εργασία και το έμφυλο χάσμα στις ώρες εργασίας συνεχίζει να αυξάνεται. Οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων και των βασικών προϊόντων επηρεάζουν δυσανάλογα τα φτωχά νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις, ιδίως εκείνες που δραστηριοποιούνται στην άτυπη οικονομία. Περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού παραμένει χωρίς καμία πρόσβαση στην κοινωνική προστασία. Και σε πάρα πολλά μέρη, το να έχεις δουλειά δεν εγγυάται την ικανότητα να ξεφύγεις από τη φτώχεια. Η συνεχιζόμενη έλλειψη ευκαιριών αξιοπρεπούς εργασίας, οι ανεπαρκείς επενδύσεις στην κοινωνική πολιτική και η υπερκατανάλωση φυσικών πόρων έχουν οδηγήσει σε διάβρωση της εμπιστοσύνης και σε ένα αποδυναμωμένο κοινωνικό συμβόλαιο σε πολλές χώρες. Ακόμη και πριν από την πανδημία, υπήρχε αυξανόμενη ανησυχία για τις δυσμενείς επιπτώσεις των υψηλών και αυξανόμενων επιπέδων ανισότητας και αναγνώριση της ανάγκης για επείγουσα και αποφασιστική δράση για τη μείωσή τους και τη διασφάλιση μιας ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς που να παρέχει αξιοπρεπείς ευκαιρίες εργασίας για όλες και όλους. Το ψηφιακό χάσμα και οι διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο και τις αλυσίδες εφοδιασμού κινδυνεύουν να βαθύνουν περαιτέρω τις ανισότητες και τη φτώχεια. Οι γυναίκες και οι νέοι επηρεάζονται δυσανάλογα από τις επικαλυπτόμενες κρίσεις, την ανεργία και την κοινωνικοοικονομική ανασφάλεια και αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια στην πρόσβαση σε αξιοπρεπή εργασία.
Αντιμέτωπο με αυτή την περίπλοκη κατάσταση, το πολυμερές σύστημα αγωνίστηκε επίσης να προσαρμοστεί σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον και να παράσχει συγκεκριμένες και συντονισμένες απαντήσεις σε πολλές από τις πιο πιεστικές προκλήσεις του κόσμου. Το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των διεθνών δεσμεύσεων και των συγκεκριμένων επιτευγμάτων έχει αποδυναμώσει την πολυμερή δράση και την αξιοπιστία της, με αποτέλεσμα την ανοικτή κριτική και την αποδέσμευση. Περισσότερο από ποτέ, επείγει το πολυμερές σύστημα να επιτύχει και να συμβάλει στην εξεύρεση λύσεων στα καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων, και να το πράξει με πιο αποτελεσματικό και συνεκτικό τρόπο.
Αυτή η αίσθηση του επείγοντος έχει αποτελέσει κοινή ανησυχία πολλών, συμπεριλαμβανομένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος, στην έκθεσή του “Η κοινή μας ατζέντα”, προειδοποίησε για το σημερινό αυξανόμενο χάσμα και ζήτησε μια πιο περιεκτική και δικτυωμένη πολυμέρεια, αγκαλιάζοντας την παγκόσμια αλληλεγγύη και ανανεώνοντας το κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ των κυβερνήσεων και των λαών τους και εντός των κοινωνιών, που να εδράζεται σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η κοινωνική δικαιοσύνη κάνει τις κοινωνίες και τις οικονομίες να λειτουργούν καλύτερα και μειώνει τη φτώχεια, τις ανισότητες και τις κοινωνικές εντάσεις. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη πιο συμμετοχικών και βιώσιμων οδών προς την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και αποτελεί το κλειδί για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, ειδικά σε μια εποχή που η επίτευξη αυτών των στόχων παραμένει μακρινή.
Είναι πιο σημαντικό από ποτέ το πολυμερές σύστημα να συνενωθεί γύρω από ένα σύνολο κοινών αξιών και στόχων και να προσδιορίσει τα μέσα για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες και τις ανάγκες των λαών. Ως εκ τούτου, η κοινωνική δικαιοσύνη πρέπει να καταστεί ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της ανανεωμένης πολυμέρειας που απαιτείται, στόχος συσπείρωσης αλλά και σημαντικό μέσο για ένα αποτελεσματικότερο πολυμερές σύστημα, το οποίο θα διασφαλίζει τη συνοχή σε διάφορους τομείς πολιτικής.
