Το ΚΕΘΕΑ ανακοίνωσε την Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών (INCB). Στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2022 το INCB προειδοποιεί ότι η νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης της κάνναβης, η οποία αντιβαίνει στην Ενιαία Σύμβαση του 1961 για τα Ναρκωτικά, φαίνεται να έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερη κατανάλωσή της και άμβλυνση της αντίληψης περί επικινδυνότητάς της, ιδιαίτερα στους νέους.
Η νομιμοποίηση της χρήσης κάνναβης οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωσή της και αμβλύνει την αντίληψη περί επικινδυνότητάς της
Το πιο ανησυχητικό αποτέλεσμα της νομιμοποίησης της κάνναβης είναι η πιθανότητα αυξημένης χρήσης, ιδίως μεταξύ των νέων, σύμφωνα με εκτιμήσεις βάσει στοιχειών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει φανεί ότι οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες καταναλώνουν σημαντικά περισσότερη κάνναβη σε ομοσπονδιακές πολιτείες όπου η κάνναβη έχει νομιμοποιηθεί, σε σύγκριση με άλλες πολιτείες όπου η ψυχαγωγική χρήση παραμένει παράνομη. Στοιχεία επίσης δείχνουν ότι η γενική διαθεσιμότητα των νομιμοποιημένων προϊόντων κάνναβης αμβλύνει την αντίληψη περί επικινδυνότητας και περί των αρνητικών συνεπειών που συνεπάγεται η χρήση τους. Νέα προϊόντα, βρώσιμα ή ατμίσματος, που διατίθενται στο εμπόριο σε ελκυστικές συσκευασίες έχουν εντείνει αυτή την τάση. Το INCB διαπιστώνει ότι αυτό συνέβαλε στο να υποτιμώνται οι επιπτώσεις της χρήσης κάνναβης στα μάτια του κοινού, ειδικά μεταξύ των νέων.
Η Πρόεδρος του INCB Jagjit Pavadia δήλωσε: «Η αναπτυσσόμενη βιομηχανία κάνναβης προωθεί προϊόντα που σχετίζονται με την κάνναβη για να προσελκύσει τους νέους, και αυτό είναι σημαντική αιτία ανησυχίας, όπως και ο τρόπος με τον οποίο υποβαθμίζονται οι βλάβες που συνδέονται με τη χρήση προϊόντων κάνναβης υψηλής δραστικότητας».
Περισσότερα επείγοντα ιατρικά περιστατικά και τροχαία ατυχήματα στις πολιτείες όπου η χρήση κάνναβης είναι νόμιμη
Σε όλες τις περιοχές όπου έχει νομιμοποιηθεί η κάνναβη τα δεδομένα δείχνουν ότι τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την κάνναβη έχουν αυξηθεί. Μεταξύ 2000 και 2018 οι παγκόσμιες εισαγωγές, σε ιατρικές μονάδες, που σχετίζονται με την εξάρτηση και το σύνδρομο στέρησης από την κάνναβη αυξήθηκαν οκτώ φορές. Οι εισαγωγές για ψυχωσικές διαταραχές που σχετίζονται με την κάνναβη έχουν τετραπλασιαστεί παγκοσμίως.
Οι νέοι, των οποίων ο εγκέφαλος εξακολουθεί να αναπτύσσεται, επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η τακτική χρήση κάνναβης στην υγεία. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τις εκπαιδευτικές τους επιδόσεις και την κοινωνική τους συμπεριφορά. Στατιστικά στοιχεία από το Κολοράντο (Ηνωμένες Πολιτείες) δείχνουν ότι τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα με οδηγούς υπό την επήρεια κάνναβης σχεδόν διπλασιάστηκαν από το 2013 έως το 2020.
Έχουν επιτύχει οι κυβερνήσεις τους διακηρυγμένους στόχους τους από τη νομιμοποίηση της κάνναβης;
Οι κυβερνήσεις έχουν δηλώσει ως κύριο στόχο τους από τη νομιμοποίηση της κάνναβης τη μείωση των εγκληματικών δραστηριοτήτων και την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και ασφάλειας. Στην έκθεσή του για το 2022 το INCB τονίζει ότι αυτός ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η παράνομη προμήθεια κάνναβης συνεχίζεται σε υψηλά επίπεδα σε όλες τις χώρες που έχουν προχωρήσει σε νομιμοποίηση, φτάνοντας το 40% στον Καναδά, σχεδόν το 50% στην Ουρουγουάη και ακόμη και το 75% στην Καλιφόρνια.
Η δημιουργία φορολογικών εσόδων έχει καταγραφεί ως ένας άλλος σημαντικός στόχος για τις κυβερνήσεις που προώθησαν τη νομιμοποίηση της κάνναβης. Το INCB διαπιστώνει ότι, παρόλο που τα φορολογικά έσοδα από τις πωλήσεις κάνναβης αυξάνονται από έτος σε έτος στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι χαμηλότερα από τα αναμενόμενα, αποτελώντας μόνο το 1 τοις εκατό του προϋπολογισμού στα κράτη που προχώρησαν σε νομιμοποίηση.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις για τη νομιμοποίηση της κάνναβης δυσχεραίνουν την αποτίμηση των επιπτώσεων
Το INCB ανησυχεί για την τάση μεταξύ μικρού αριθμού κυβερνήσεων να νομιμοποιούν επίσημα την κάνναβη για ψυχαγωγικούς σκοπούς, επειδή οι συμβάσεις ελέγχου των ναρκωτικών απαιτούν η χρήση τους να περιορίζεται σε ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς. Το INCB σημειώνει ότι ο αντίκτυπος στην κοινωνία δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Τα δεδομένα που υποβάλλονται από τις χώρες είναι περιορισμένα και συχνά πολύ πρόσφατα για να εξαχθούν ουσιαστικά συμπεράσματα. Τα νομοθετικά μοντέλα των χωρών διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη σύγκριση των πλαισίων και την πρόβλεψη επιτυχιών και αποτυχιών. Το INCB τονίζει ότι οι επιπτώσεις της χρήσης κάνναβης στα άτομα και στις κοινωνίες θα πρέπει να μελετηθούν περαιτέρω πριν οι κυβερνήσεις λάβουν μακροπρόθεσμα δεσμευτικές αποφάσεις.
Η απεγκληματοποίηση και η αποποινικοποίηση ως εναλλακτικές οδοί για τα αδικήματα της κάνναβης
Στην έκθεσή του το INCB υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η νομιμοποίηση της κάνναβης για μη ιατρική χρήση παραβιάζει τις συμβάσεις για τα ναρκωτικά. Τονίζει, ωστόσο, ότι οι συμβάσεις προσφέρουν σημαντική ευελιξία και ότι οι έννοιες της «απεγκληματοποίησης» και της «αποποινικοποίησης» προσφέρουν εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των σχετικών με την κάνναβη αδικημάτων. Ορισμένες χώρες έχουν μεταβάλει την πολιτική τους για τα αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά και έχουν μετατρέψει τα αδικήματα για προσωπική χρήση κάνναβης σε ελάσσονες παραβάσεις ή έχουν καταργήσει εντελώς τις ποινικές κυρώσεις.
Επεκτείνεται το λόμπι της βιομηχανίας κάνναβης υπέρ της νομιμοποίησης
Οι δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης έχουν προσελκύσει μεγάλες εταιρείες που θέλουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στις αγορές ιατρικής κάνναβης και κάνναβης για ενήλικες οι οποίες αναδύονται σε όλο τον κόσμο. Με στόχο να αυξήσουν τα εμπορικά τους κέρδη πολλές από αυτές τις εταιρείες ασκούν πιέσεις για την άρση των ελέγχων στην κάνναβη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η νόμιμη πώληση προϊόντων κάνναβης είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες και δημιούργησε πωλήσεις 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ το 2021 – αύξηση 43 τοις εκατό από το προηγούμενο έτος.
Στην έκθεση το INCB διευκρινίζει ότι επιτρέπεται η καλλιέργεια και χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις των συμβάσεων που αφορούν την αδειοδότηση, τους εθνικούς ελέγχους και την παροχή στο ΙΝCB εκτιμήσεων για τις ιατρικές ανάγκες. Η έκθεση επισημαίνει ότι σε ορισμένα κράτη τα «προγράμματα ιατρικής κάνναβης» λειτουργούν χωρίς αυτούς τους ελέγχους και χωρίς να πληρούν τις προδιαγραφές του ΠΟΥ που σχετίζονται με την παρασκευή και τη συνταγογράφηση.
Πολλές χώρες δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε ελεγχόμενες ουσίες για ιατρικούς σκοπούς
Πολλές χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προμήθεια αρκετών οπιοειδών αναλγητικών για τη θεραπεία του πόνου. Περιφερειακές ανισότητες υφίστανται επίσης στα φάρμακα που περιέχουν μορφίνη, αν και τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πρώτες ύλες των οπιούχων είναι επαρκώς διαθέσιμες. Επιπλέον, η περιορισμένη ποσότητα μορφίνης που είναι διαθέσιμη για ανακούφιση από τον πόνο συγκεντρώνεται σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Παρόμοιες διαφορές υπάρχουν επίσης στην κατανάλωση αντιεπιληπτικών φαρμάκων και φαρμάκων για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.
Στη συμπληρωματική του έκθεση «Κανένας ασθενής δεν μένει πίσω» το INCB υπογραμμίζει τη σημασία έγκαιρης λήψης νομοθετικών μέτρων έκτακτης ανάγκης για την επιτάχυνση της πρόσβασης σε ελεγχόμενα φάρμακα κατά τη διάρκεια ανθρωπιστικών κρίσεων, οι οποίες αυξάνουν τις ανάγκες, και προβαίνει σε σειρά συστάσεων για τη βελτίωση της διαθεσιμότητας των βασικών φαρμάκων.
Το INCB προειδοποιεί για την αύξηση της παράνομης παραγωγής και διακίνησης κοκαΐνης
Μεγαλύτερες ποσότητες κοκαΐνης με υψηλά επίπεδα καθαρότητας έχουν γίνει διαθέσιμες σε φθηνότερες τιμές, λόγω της αύξησης της παραγωγής και της διακίνησης κοκαΐνης. Αυτό συνδέεται με την αλλαγή της εγκληματικής δραστηριότητας σε τοποθεσίες όπου καλλιεργείται η κόκα. Η συγκομιδή φύλλων κόκας έφτασε το 2020 στο ιστορικό ρεκόρ των 1,982 τόνων. O αριθμός των ατόμων που κάνουν χρήση της ουσίας παγκοσμίως την ίδια χρονιά έφτασε τα 21,5 εκατομμύρια, αύξηση 32% σε σχέση με το 2010. Επιπλέον, οργανώσεις διακίνησης μεταφέρουν την επεξεργασία κοκαΐνης στην Ευρώπη, η οποία αντιπροσώπευε 6 από τα 15 εργαστήρια επεξεργασίας κοκαΐνης που εντοπίστηκαν παγκοσμίως.
Απαιτείται παγκόσμια δράση για την αντιμετώπιση της εμπορίας συνθετικών οπιοειδών και της επιδημίας υπερβολικής δόσης οπιοειδών
Η κρίση επιδημίας οπιοειδών και υπερβολικής δόσης ναρκωτικών στη Βόρεια Αμερική έχει επιδεινωθεί, λόγω της παράνομης παρασκευής και διακίνησης συνθετικών οπιοειδών. Η διακίνηση φαιντανύλης και άλλων επικίνδυνων οπιοειδών επεκτείνεται στην Ωκεανία. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ταχείας Απαγόρευσης Επικίνδυνων Ουσιών (GRIDS) του INCB υποστηρίζει τη συνεργασία μεταξύ των διωκτικών αρχών, για να αποτρέψει ότι αυτές και άλλες επικίνδυνες ουσίες θα φτάσουν στις καταναλωτικές αγορές.
Έκθεση για τις πρόδρομες ουσίες
Το INCB προειδοποιεί τα κράτη μέλη για την αυξημένη διακίνηση μη ελεγχόμενων ουσιών και για την ταχύτητα με την οποία η βιομηχανία παράνομων ναρκωτικών παρακάμπτει τους διεθνείς ελέγχους. Το INCB ζητά μεγαλύτερο έλεγχο για την επίτευξη πιο ασφαλούς εμπορίου για τη νόμιμη χημική βιομηχανία.
