Η πανδημία της νόσου COVID-19 και η έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, έδειξαν ότι η παροχή επισιτιστικής βοήθειας πρέπει να γίνει περισσότερο βιώσιμη, ώστε να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα, υψηλής ποιότητας για όλους. Εξίσου σημαντική είναι και η βιώσιμη παραγωγή τροφίμων καθώς και οι βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων επισιτιστικής βοήθειας τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Ένας από τους κύριους στόχους του προγράμματος SUST-AID (Πλήρης τίτλος: Environmentally Sustainable Food Aid programs in Europe: Vocational educational training for strengthening capacities and program delivery – Προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας στην Ευρώπη περιβαλλοντικώς βιώσιμα: Επαγγελματική κατάρτιση για ενίσχυση ικανοτήτων και υλοποίηση προγραμμάτων), είναι η ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων και εθελοντών που παρέχουν επισιτιστική βοήθεια σε τομείς όπως η διατροφή, η οικολογία και η διαχείριση τροφίμων. Για τον σκοπό αυτό, οι εταίροι του προγράμματος SUST-AID πραγματοποίησαν έρευνα με τη συμμετοχή εργαζομένων και εθελοντών σε προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας. Κύριος στόχος της έρευνας ήταν να αντληθούν πληροφορίες για τις ανάγκες όσων δραστηριοποιούνται στον τομέα της οργάνωσης και παροχής επισιτιστικής βοήθειας, λαμβάνοντας υπόψη τον παράγοντα της βιωσιμότητας. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία δωρεάν εκπαιδευτικού προγράμματος το οποίο θα αποσκοπεί στη βελτίωση των γνώσεων και ικανοτήτων των εργαζομένων και εθελοντών.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 5 χώρες (Πολωνία, Κύπρος, Ελλάδα, Πορτογαλία, Αυστρία) με τη διεξαγωγή ομάδων εστιασμένης συζήτησης. Στις ομάδες συζήτησης συμμετείχαν άτομα που εργάζονται σε προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας. Τα ευρήματα των ομάδων συζήτησης ανέδειξαν ότι οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν τη σημασία και ανάγκη βιώσιμων προγραμμάτων επισιτιστικής βοήθειας, καθώς και την ανάγκη καθορισμού των προδιαγραφών της βιωσιμότητας σε αυτά τα προγράμματα. Ωστόσο αναφέρθηκε ότι η βιωσιμότητα δεν αποτελεί προτεραιότητα στην επισιτιστική βοήθεια. Η εφαρμογή της απαιτεί συγκεκριμένες διαδικασίες, που δεν είναι πάντα εφικτές στο πλαίσιο της επισιτιστικής βοήθειας. Επίσης, από την έρευνα αναδείχθηκε η σημασία της συστημικής και πολύπλευρης προσέγγισης ενός βιώσιμου επισιτιστικού συστήματος συμπεριλαμβανομένου την παραγωγή τροφίμων.
Αναφέρθηκαν, επίσης, σημαντικά εμπόδια ως προς την παροχή βιώσιμης επισιτιστικής βοήθειας. Ειδικότερα, αναγνωρίστηκαν λειτουργικά εμπόδια που σχετίζονται με τις νομικές απαιτήσεις λειτουργίας των προγραμμάτων επισιτιστικής βοήθειας, τις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, τη διανομή των τροφίμων, τον διαχωρισμό και τη διαχείριση των πόρων, την αβεβαιότητα αναφορικά με τις δωρεές και τον αριθμό των ατόμων που χρειάζονται υποστήριξη. Τα συγκεκριμένα εμπόδια μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπαρκείς ποσότητες τροφίμων, τρόφιμα χαμηλής ποιότητας και σπατάλη τροφίμων. Επιπρόσθετα εμπόδια που εντοπίστηκαν είναι η ελλιπής επικοινωνία μεταξύ παραγωγών και τοπικών οργανώσεων, η ελλιπής εκπαίδευση και διατροφική παιδεία, η έλλειψη περιβαλλοντικής ευαισθησίας, η μη εκτίμηση των αναγκών και προτιμήσεων των ωφελούμενων, καθώς και η έλλειψη υποστήριξης από τους φορείς λήψης αποφάσεων και το κράτος.
Το έργο SUST-AID χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Erasmus+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συντονιστής του προγράμματος είναι The Polish Farm Advisory and Training Centre (Πολωνία), ενώ συμμετέχουν πέντε επιπλέον οργανισμοί: CSI – Center for Social Innovation LTD (Κύπρος), CARITAS DIOCESANA DE COIMBRA (Πορτογαλία), Federation of Polish Food Banks (Πολωνία), ISEKI-Food Association (Αυστρία) και από την Ελλάδα το Ινστιτούτο Prolepsis.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του προγράμματος στον σύνδεσμο http://sustaid-project.eu/ ή να ακολουθήσετε την σελίδα του στο Facebook: facebook.com/sustaidproject