Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσίευσε τη μεγαλύτερη ανασκόπηση για την ψυχική υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο, από την αλλαγή του αιώνα. Το λεπτομερές έργο παρέχει ένα σχέδιο για τις κυβερνήσεις, τους ακαδημαϊκούς, τους επαγγελματίες υγείας, την κοινωνία των πολιτών και έτερους φορείς με τη φιλοδοξία να υποστηρίξει τον κόσμο για τον μετασχηματισμό της ψυχικής υγείας.
Το 2019, σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι – συμπεριλαμβανομένου του 14% των εφήβων στον κόσμο – ζούσαν με πρόβλημα ψυχικής υγείας. Οι αυτοκτονίες αντιπροσώπευαν περισσότερους από 1 στους 100 θανάτους και το 58% των αυτοκτονιών συνέβησαν πριν από την ηλικία των 50 ετών. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας αποτελούν την κύρια αιτία αναπηρίας, οδηγώντας σε 1 στα 6 χρόνια ζωής με αναπηρία. Τα άτομα με μείζονα προβλήματα ψυχικής υγείας εμφανίζουν από 10 έως 20 χρόνια μικρότερο προσδόκιμο ζωής από τον γενικό πληθυσμό, κυρίως εξαιτίας προβλημάτων σωματικής υγείας που μπορούν να προληφθούν. Η σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία και η θυματοποίηση λόγω εκφοβισμού αποτελούν τις κύριες αιτίες κατάθλιψης. Οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, ο πόλεμος και η κλιματική κρίση συγκαταλέγονται μεταξύ των παγκόσμιων, δομικών απειλών για την ψυχική υγεία. Η κατάθλιψη και το άγχος αυξήθηκαν περισσότερο από 25% μόνο κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας.
Το στίγμα, οι διακρίσεις και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας είναι ευρέως διαδεδομένα στις κοινότητες και στα συστήματα φροντίδας παντού στον κόσμο – 20 χώρες εξακολουθούν να ποινικοποιούν την απόπειρα αυτοκτονίας. Σε όλες τις χώρες, οι φτωχότερες και πλέον μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες είναι εκείνες που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κακής ψυχικής υγείας ενώ παράλληλα είναι λιγότερο πιθανό να λάβουν επαρκείς υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Ακόμη και πριν από την πανδημία COVID-19, μόνο ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων σε ανάγκη είχαν πρόσβαση σε αποτελεσματική, οικονομικά προσιτή και ποιοτική φροντίδα ψυχικής υγείας. Για παράδειγμα, το 71% των ατόμων με ψύχωση παγκοσμίως, δεν λαμβάνουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Ενώ το 70% των ατόμων με ψύχωση σε χώρες υψηλού εισοδήματος αναφέρεται ότι λαμβάνουν θεραπεία, μόνο το 12% των ατόμων με ψύχωση σε χώρες χαμηλού εισοδήματος λαμβάνουν φροντίδα ψυχικής υγείας. Όσον αφορά την κατάθλιψη, τα κενά στην κάλυψη των υπηρεσιών είναι μεγάλα σε όλες τις χώρες: ακόμη και σε χώρες υψηλού εισοδήματος, μόνο το ένα τρίτο των ατόμων με κατάθλιψη λαμβάνουν επίσημη φροντίδα ψυχικής υγείας και η ελάχιστα επαρκής θεραπεία για την κατάθλιψη εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 23% σε χώρες υψηλού εισοδήματος, έως 3% σε χώρες χαμηλού και χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος.
Και τα 194 κράτη μέλη του Π.Ο.Υ. έχουν υπογράψει το ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την ψυχική υγεία 2013–2030, το οποίο τα δεσμεύει σε παγκόσμιους στόχους για τον μετασχηματισμό της ψυχικής υγείας. Η πρόοδος που επιτεύχθηκε κατά την τελευταία δεκαετία αποδεικνύει ότι η αλλαγή είναι εφικτή. Όμως, η αλλαγή δεν συμβαίνει αρκετά γρήγορα και το ζήτημα της ψυχικής υγείας παραμένει ένα ζήτημα ανάγκης και παραμέλησης με τα 2 από τα 3 δολάρια των σπάνιων κρατικών δαπανών για την ψυχική υγεία να διατίθενται σε αυτόνομα ψυχιατρικά νοσοκομεία και όχι σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας που βασίζονται στην κοινότητα, όπου οι άνθρωποι εξυπηρετούνται καλύτερα. Για δεκαετίες η ψυχική υγεία ήταν ένας από τους πιο παραμελημένους τομείς δημόσιας υγείας, λαμβάνοντας ένα μικρό μέρος της προσοχής και των πόρων που απαιτεί και αξίζει.
Η έκθεση προτρέπει όλες τις χώρες να επιταχύνουν την εφαρμογή του Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2013–2030. Προβαίνει σε αρκετές συστάσεις για δράση, οι οποίες ομαδοποιούνται σε 3 κατηγορίες για μετασχηματισμό που επικεντρώνονται στη μετατόπιση των στάσεων, στην αντιμετώπιση των κινδύνων και στην ενίσχυση των συστημάτων φροντίδας για την ψυχική υγεία.
WORLD MENTAL HEALTH REPORT: TRANSFORMING MENTAL HEALTH FOR ALL
Πηγή: who.int
Απόδοση: Ελένη Τομπέα
Επιμέλεια: Ντούνης Ανδρέας
[irp posts=”118476″ ]
