Στις 10 Οκτωβρίου 2023 θα γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας με θέμα «Η ψυχική υγεία αποτελεί καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα» που επιλέχθηκε μέσα από μια παγκόσμια ψηφοφορία ανοιχτή στο κοινό, συμπεριλαμβανομένων των μελών, των εμπλεκόμενων φορέων και των υποστηρικτών της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για την Ψυχική Υγεία (WFMH).
Ο φετινός εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας συμπίπτει με την 75η επέτειο από την ίδρυση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για τη Ψυχική Υγεία το 1948. Κατά την ίδρυσή της, διατυπώθηκε μια σειρά συστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της άποψης ότι οι εξειδικευμένοι φορείς των Ηνωμένων Εθνών θα πρέπει να κάνουν ό, τι είναι δυνατόν για να συντονίσουν τις δραστηριότητές τους με σκοπό την ανάπτυξη επαρκών προγραμμάτων ψυχικής υγείας σε κάθε κράτος μέλος, και ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα πρέπει να προσδώσει τη δέουσα προσοχή στις αρχές ψυχικής υγείας εντός των προγραμμάτων υγείας, αντλώντας από διεθνείς επαγγελματικές ενώσεις για συνεργασία.
Το 1948 ήταν ένα σημαντικό έτος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (UDHR) εγκρίθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1948 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών με το άρθρο 1 να αναφέρει: «Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση και πρέπει να ενεργούν ο ένας προς τον άλλον με πνεύμα αδελφοσύνης».
Παρόλο που η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν ανέφερε συγκεκριμένα την ψυχική υγεία και ούτε αποτελούσε Συνθήκη, μέχρι το 1966 υιοθετήθηκε το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (ICESCR), το άρθρο 12 του οποίου ανέφερε: «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα κάθε προσώπου να απολαμβάνει την καλύτερη δυνατή σωματική και ψυχική υγεία».
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (UNCRPD) εγκρίθηκε το 2007 με το όραμα «να προάγει, να προστατεύσει και να διασφαλίσει την πλήρη και ισότιμη απόλαυση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών από όλα τα άτομα με αναπηρίες και να προωθήσει τον σεβασμό της εγγενούς αξιοπρέπειάς τους» και συμπεριελάμβανε άτομα με μακροχρόνιες σωματικές, ψυχικές, διανοητικές ή αισθητηριακές αναπηρίες.
Παρά τις προσπάθειες του ΟΗΕ, του ΠΟΥ, του WFMH, των κυβερνήσεων, των ιδρυμάτων και άλλων οργανισμών, οι διακρίσεις στον τομέα της ψυχικής υγείας, τα επιβλαβή στερεότυπα και ο στιγματισμός στην κοινότητα, την οικογένεια, τα σχολεία και τον χώρο εργασίας εξακολουθούν να υφίστανται. Παρεμποδίζουν τις υγιείς σχέσεις, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τα περιβάλλοντα χωρίς αποκλεισμούς που απαιτούνται για την ευημερία όλων των μελών της κοινωνίας και δημιουργούν επίσης εμπόδια στην απόλαυση της πλήρους ευημερίας για όλες και όλους, ειδικά για όσους/όσες αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας.
Προηγούμενες εκθέσεις του Γραφείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ επισημαίνουν ότι τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας και τα άτομα με ψυχοκοινωνικές αναπηρίες αντιμετωπίζουν δυσανάλογα υψηλότερα ποσοστά κακής σωματικής υγείας και μειωμένου προσδόκιμου ζωής. Το στίγμα αποτελεί επίσης σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για την ποιοτική φροντίδα και την πρόσβαση σε όλο το φάσμα των απαιτούμενων υπηρεσιών.
Απαιτούνται επενδύσεις και μετασχηματισμός στην ψυχική υγεία ώστε να σταματήσουν οι εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας παγκοσμίως.
Για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2023, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ψυχικής Υγείας παρουσιάζει μια σύνθεση του Chad Lawson από την Decca Records US, μέρος της Universal Music Group – Stay ως την επίσημη μουσική της Παγκόσμιας Καμπάνιας 2023 της WFMH.
Το Stay αφορά στην εύρεση εκείνων των στιγμών που είναι φευγαλέες, όμως θωρακίζουν την ψυχή. Αυτός ο τόπος ακινησίας όπου μπορεί κανείς να θεραπεύσει τις πληγές του, να αναζωογονηθεί και στη συνέχεια να επιστρέψει στον πραγματικό κόσμο.
Το φετινό θέμα της παγκόσμιας ημέρας δίνει τη δυνατότητα να διπλασιαστούν οι προσπάθειες ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι/όλες θα πρέπει να λαμβάνουν ποιοτική φροντίδα ψυχικής υγείας και ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ευημερία των ατόμων με ψυχικές ασθένειες γίνονται σεβαστά σε όλα τα μέρη του κόσμου, έτσι ώστε κάθε άτομο με προβλήματα ψυχικής υγείας να έχει:
- Το δικαίωμα στην προστασία από γνωστές βλάβες στην ψυχική υγεία, ένα καθολικό δικαίωμα που ισχύει για ολόκληρο τον πληθυσμό, αλλά ιδιαίτερα για τους ευάλωτους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, των μειονοτήτων και των εκτοπισμένων πληθυσμών.
- Το δικαίωμα πρόσβασης σε ποιοτική και οικονομικά προσιτή περίθαλψη όταν ένα άτομο αντιμετωπίζει πρόβλημα ψυχικής υγείας.
- Το δικαίωμα στην ελευθερία και την αξιοπρέπεια, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος επιλογής.
Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας 2023 «Η ψυχική υγεία αποτελεί καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα» μας δίνει την ευκαιρία να αναζωπυρώσουμε τις προσπάθειές μας για να κάνουμε τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος.
Professor Gabriel Ivbijaro MBE JP
WFMH Secretary-General
REFERENCES
International Congress on Mental Health London 1948: printed material. International Congress on Mental Health: printed material | Wellcome Collection
Brody EB. The search for mental health. A history and memoir of WFMH 1948-1997. Baltimore: Williams and Wilkins; 1998.
United Nations General Assembly. The Universal Declaration of Human Rights (UDHR). New York: United Nations General Assembly, 1948.
UN General Assembly, International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, 16 December 1966, United Nations, Treaty Series, vol. 993, p. 3. available at: https://www.refworld.org/docid/3ae6b36c0.html [accessed 21 May 2023]
UN General Assembly, Convention on the Rights of Persons with Disabilities : resolution / adopted by the General Assembly, 24 January 2007, A/RES/61/106 available at: https://www.refworld.org/docid/45f973632.html [accessed 22 May 2023]
World Health Organization, World Mental Health Report: Transforming Mental Health For All World Health Organization, 2022
Πηγή: wfmh.global
Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη
socialpolicy.gr
[irp posts=”131851″ ]
Discover more from socialpolicy.gr
Subscribe to get the latest posts sent to your email.