Κοινωνικός Σχεδιασμός Κοινωφελών Προγραμμάτων – Ινστιτούτο Ανάλυσης και Σχεδιασμού Κοινωνιακών Συστημάτων

«Πώς θα σχεδιάσω ένα κοινωφελές πρόγραμμα; Από πού ξεκινήσω; Πώς να οργανώσω και να διευθύνω την ομάδα εργασίας; Είναι ρεαλιστικοί οι στόχοι που τέθηκαν; Πως θα καινοτομήσω; Πώς δημιουργείται ουσιαστικός κοινωνικός αντίκτυπος; Μπορώ να προβλέψω ένα σφάλμα; Πως εφαρμόζω διαδικασίες αξιολόγησης; Τι άλλο χρειάζεται να κάνω»; Είναι ορισμένες σκέψεις που μας απασχολούν από τη σύλληψη έως και την υλοποίηση ενός κοινωφελούς προγράμματος. Οι απαντήσεις απαιτούν αναλυτικά πρίσματα, εργαλεία, τεχνικές και αποδοτικές διαδικασίες που απελευθερώνουν τη σκέψη και διοχετεύουν τη δημιουργικότητά μας προς το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα:

«Είναι η διαφορά του προσπαθώ από το πετυχαίνω και από την κοινοτοπία στο καινοτομώ και εντυπωσιάζω».

Ο Κοινωνικός Σχεδιασμός εφαρμόζεται στην επιστημονικά ορθή και αποτελεσματική υλοποίηση κοινωφελών προγραμμάτων. Διαφέρει σημαντικά από το σχεδιασμό οποιουδήποτε άλλου είδους έργου, καθώς συμπεριλαμβάνει ένα σύνολο διεπιστημονικών λογικών και εργαλείων που προέρχονται κυρίως από την κοινωνιολογία, το μάνατζμεντ, την ψυχολογία, τη στατιστική επιστήμη, μέχρι και το στρατηγικό σχεδιασμό με επιρροή από τον Μακιαβέλι και τον Sun Tzu! Φυσικά, δεν θα χρειαστεί να διαβάσουμε τον Ηγεμόνα ή την Τέχνη του Πολέμου… Αυτό που μας ενδιαφέρει σε κάθε κοινωνικό πρόγραμμα είναι εντέλει το αποτέλεσμα και οι αποδοτικές διαδικασίες. Γι αυτό, χρησιμοποιούμε τις αντίστοιχες γνώσεις και εργαλεία σε ένα στρατηγικό πλάνο ενεργειών.

Είναι απαραίτητο να συνδυάζονται αρμονικά δύο «κόσμοι σκέψης»: Οι δυναμικοί και πολυδιάστατοι αλλά και σε κάποιο βαθμό σύνθετοι των κοινωνικών επιστημών, με την ακρίβεια αλλά συχνά και μονοδιάστατης γραμμικότητας της διοίκησης έργου. Στον «πρώτο κόσμο» συνήθως δεν είναι οικείες οι επιχειρησιακές λογικές και διαδικασίες, ενώ στο δεύτερο είναι συχνά επιφανειακή η ανάλυση των παραμέτρων που συνθέτουν ένα κοινωνικό πρόβλημα, όπως και η επιλογή των ευστοχότερων πρακτικών παρέμβασης. Η επιφανειακή γνώση οφείλεται κυρίως στην εσφαλμένη αντίληψη ότι τα αίτια οδηγούν σε συνέπειες. Κλασσικό σφάλμα στο σχεδιασμό κοινωνικών προγραμμάτων, καθώς δεν είναι αντιληπτό ότι τα κοινωνικά φαινόμενα συνιστούν κοινωνικά συστήματα. Συνακόλουθα ο σχεδιασμός των προγραμμάτων παρέμβασης είναι η διατάραξη και μεταβολή αυτών των συστημάτων με σαφή και προσχεδιασμένο προσανατολισμό, που φυσικά χρειάζεται να διαφοροποιείται ως προς τη μορφή και την ποιότητά του ανάλογα με το χώρο και το χρόνο. Ο αρμονικός συνδυασμός αυτών των δύο «κόσμων σκέψης» είναι που δημιουργεί τις συνθήκες επιτυχίας.

Ολόκληρο το σεμινάριο θα διεξαχθεί με τις αρχές της σύγχρονης εκπαίδευσης. Θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν σε μία βηματοποιημένη διαδικασία οι λογικές, η μέθοδος και ορισμένα από τα πιο χρήσιμα εργαλεία στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση κοινωνικών προγραμμάτων. Τέλος, οι συμμετέχοντες θα τα εφαρμόσουν σε ένα δυναμικό σενάριο – προσομοίωση, ανταγωνιστικό, με παιχνίδια ρόλων, ανατροπές και αστάθμητους παράγοντες.

Το πρόγραμμα και το διδακτικό εγχειρίδιο που θα διανεμηθεί είναι πιστοποιημένα και διδάσκονται στα σεμινάρια του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης και στο αντίστοιχο μάθημα του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης του Ε.ΚΔ.Δ.Α. και έχουν εκπονηθεί από τον Π. Ζάννη.

Περιεχόμενο σεμιναρίου

Α΄ Ενότητα: Εισαγωγή στον Κοινωνικό Σχεδιασμό – Θεμελιώδεις αρχές. Οι εσφαλμένες συνεπαγωγές αιτίων – συνεπειών σε παραδείγματα κοινωφελών προγραμμάτων. Παρουσίαση και ανάλυση «κακών πρακτικών», μεθόδων και πολιτικών. Η συγκρότηση της κατάλληλης ομάδας έργου και η διοίκησή της λειτουργίας σε οριζοντικοποιημένο, ευέλικτο συνεργατικό σχήμα – Ανάλυση της βέλτιστης οργανωσιακής υποδομής. Μέθοδοι και τεχνικές επίλυσης ζητημάτων.

Β΄  Ενότητα: Η ανάλυση ενός κοινωνικού προβλήματος σε μίκρο και μέσο επίπεδο. Η επίδραση των συνθηκών και της κουλτούρας του περιβάλλοντος. Διάγνωση αναγκών. Η συγκρότηση και διαχείριση των ομάδων εστιασμένου στατιστικού ενδιαφέροντος (focus groups) και άλλων τεχνικών διάγνωσης. Ανάλυση παραγόντων. Εντοπισμός και διερεύνηση των ενδιαφερόμενων μερών (stakeholder analysis). Το μοντέλο «πρίγκιπας.

Γ΄ Ενότητα: Υπολογισμός και εκτίμηση της θετικής ανταπόκρισης, στρατηγικές προσεταιρισμού συμμάχων και διαχείρισης των αρνητικών παικτών. Ο σχεδιασμός της υλοποίησης. Η διαχείριση του σταδίου brainstorming, Mind Map, S.W.O.T ανάλυση, εναλλακτικά σχέδια, η δομική ανάλυση του έργου, ο σχεδιασμός της υλοποίησης, ο πίνακας Gantt.

Δ’  Ενότητα: Αρχές, λογικές και πρακτικές στρατηγικού σχεδιασμού και μεθόδων δικτύωσης, social network analysis, ανάλυση δικτύου αξιών (value network analysis). Εργαλεία και μέθοδοι.

Ε΄  Ενότητα: Η δημιουργία προσομοίωσης. Αξιοποίηση αποτελεσμάτων παρέμβασης, ο κοινωνικός απολογισμός, η κοινωνική λογιστική και κοινωνικός έλεγχος, η κοινωνική επιστροφή της επένδυσης (SROI model), μορφές αξιολόγησης με έμφαση στην ενδυναμωτική και επίτευξης σκοπού.

 Δια ζώσης συνάντηση: Σχεδιασμός και προσομοίωση κοινωφελούς προγράμματος σε ρεαλιστικές και ανταγωνιστικές συνθήκες. Οι συμμετέχοντες θα διαχωριστούν σε ανταγωνιστικές ομάδες και θα παίξουν διαδραστικά παιχνίδια με βιωματική εφαρμογή των εργαλείων σχεδιασμού και παρέμβασης. Η τελευταία ημέρα θα διεξαχθεί σε αίθουσα κεντρική αίθουσα των Αθηνών. Στο τέλος της ημέρας θα πραγματοποιηθούν εξετάσεις για την απόκτηση του πιστοποιητικού στον «κοινωνικό σχεδιασμό κοινωφελών προγραμμάτων». Ενώ για όσους/ες δεν το επιθυμούν ή δεν επιτύχουν στις εξετάσεις θα χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης.

Με την ολοκλήρωση του σεμιναρίου οι εκπαιδευθέντες θα είναι σε θέση να:

• Κατανοήσουν την ιδιαιτερότητα του κοινωνικού σχεδιασμού και τα διαδοχικά στάδια που επιμερίζεται.
• Συγκροτούν την αποτελεσματική ομάδα έργου και να εφαρμόζουν τους γενικούς κανόνες διαχείρισης της.
• Σχεδιάζουν και να υλοποιούν ένα κοινωνικό πρόγραμμα αξιοποιώντας τους διαθέσιμους και προσελκύοντας τους δυνητικά διαθέσιμους ανθρώπινους και υλικούς πόρους.
• Εφαρμόζουν τις τεχνικές και τις μεθόδους υλοποίησης αξιοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία.
• Αξιοποιούν τα συνεργατικά κοινωνικά δίκτυα.
• Εφαρμόζουν τα κατάλληλα εργαλεία αξιολόγησης και αποτίμησης.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε πτυχιούχους διοικητικών ή κοινωνικών επιστημών και στελέχη οργανισμών που επιθυμούν να εκπαιδευτούν ή να συμπληρώσουν τις γνώσεις τους στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση επιτυχημένων κοινωφελών προγραμμάτων.

Διάρκεια του προγράμματος: Είκοσι έξι ώρες συνολικά. Πέντε τετράωρες διαδικτυακές συναντήσεις μέσω της πλατφόρμας zoom και ένα εξάωρο δια ζώσης. Στο τελευταίο οι συμμετέχοντες θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν ένα πρόγραμμα σε ένα παιχνίδι προσομοίωσης, εφαρμόζοντας τις γνώσεις που θα αποκομίσουν.

• Λόγω της διαδραστικής φύσης του προγράμματος και των ασκήσεων προσομοίωσης τα τμήματα είναι ολιγομελή.
• Το σεμινάριο θα διεξαχθεί υποχρεωτικά με ανοιχτές τις κάμερες.
• Η παρακολούθηση όλων των ωρών είναι υποχρεωτική στην περίπτωση χορήγησης πιστοποίησης, ενώ για τη χορήγηση απλής βεβαίωσης παρακολούθησης δεν είναι απαραίτητη η δια ζώσης συμμετοχή την τελευταία ημέρα.
• Το σεμινάριο θα διεξαχθεί από απόσταση κατά τις εξής ώρες: 16:30 – 20:30

Α΄ τμήμα:

Δευτέρα :  15/01/2024 , 22/01/2024 (μέσω πλατφόρμας ΖΟΟΜ)

Πέμπτη:    18/01/2024 , 25/01/2024 (μέσω πλατφόρμας ΖΟΟΜ)

Σάββατο:   27/01/2024 (δια ζώσης 6 ωρών, πρωινές ώρες, σε κεντρική αίθουσα των Αθηνών)

Β΄ τμήμα:

Τρίτη:           16/01/2024 , 23/01/2024 (μέσω πλατφόρμας ΖΟΟΜ)

Παρασκευή: 19/01/2024 , 26/01/2024 (μέσω πλατφόρμας ΖΟΟΜ)

Κυριακή:      28/01/2024 (δια ζώσης 6 ωρών, πρωινές ώρες, σε κεντρική αίθουσα των Αθηνών)

Κάθε συμμετέχων-ουσα αιτείται τη συμμετοχή του σε ένα από τα δύο τμήματα. Σε περίπτωση κωλύματος κάποιας ημέρας μπορεί, κατόπιν συνεννόησης, να συμμετέχει στο αντίστοιχο μάθημα του άλλου τμήματος (αν και είναι καλό να αποφευχθεί).

Το συνολικό κόστος συμμετοχής είναι 320 ευρώ (συμπεριλαμβάνεται ο Φ.Π.Α 24%).

Προκαταβολή 90 ευρώ με την αποδοχή της αίτησης συμμετοχής και 230 ευρώ πριν την δεύτερη ημέρα του σεμιναρίου.

Εκπαιδευτικό υλικό που θα χορηγηθεί: Το «Εγχειρίδιο στον Κοινωνικό Σχεδιασμό» του Παναγιώτη Ζάννη.

Διδάσκων του σεμιναρίου: Δρ.  Παναγιώτης Ζάννης

ΦΟΡΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ