Εκδήλωση: Όψεις της φτώχειας στο Δήμο Αθηναίων
Τρίτη, 28 Νοεμβρίου 2023, 10:30πμ – 1:30μμ
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης»
Την Τρίτη, 28 Νοεμβρίου το Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας διοργάνωσε εκδήλωση με θέμα «Όψεις της φτώχειας στο Δήμο Αθηναίων» στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι φορέων, ιδρυμάτων, δημοτικών παρατάξεων, ακαδημαϊκοί, μέλη των οργανώσεων-μελών του δικτύου και άλλων οργανώσεων που εργάζονται στο πεδίο καθώς και επαγγελματίες κοινωνικών υπηρεσιών, εθελοντές και εθελόντριες και δημοσιογράφοι.
__ Η πρόεδρος του δικτύου, Μαριανέλλα Κλώκα, έθεσε το πλαίσιο της συζήτησης τονίζοντας ότι «Την τελευταία δεκαετία το ζήτημα της φτώχειας παίρνει διαφορετικές διαστάσεις, καθώς σε αυτό έχουν συμβάλλει απανωτές επείγουσες κρίσεις οικονομικές, υποδοχής και ένταξης, υγείας και κλιματικές, για την αντιμετώπιση των οποίων τα μέτρα που εφαρμόζονται δεν επαρκούν για να συγκρατήσουν την εμβάθυνση των ανισοτήτων και τη δημιουργία νέων τύπων ανθρώπων που βιώνουν φτώχεια. Έτσι ο ρόλος των οργανώσεων που προσφέρουν υπηρεσίες για την αντιμετώπιση του φαινομένου χρειάζεται επίσης να επαναπροσδιοριστεί και στον μητροπολιτικό Δήμο, που είναι το πεδίο ενδιαφέροντος της σημερινής συζήτησης αλλά και σε εθνικό επίπεδο» ___
Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης παρουσιάστηκε μελέτη με θέμα «Χαρτογραφική απεικόνιση της φτώχειας: μελέτη προσέγγισης του φαινομένου στο Δήμο Αθηναίων» που διενήργησαν οι Σοφία Καραγιαννίδου και Μαρία Κουτσαυλή, υπό την επίβλεψη των Αγγελικής Παιδακάκη και Αντιγόνης Φάκα από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, κατά τη διάρκεια της πρακτικής τους άσκησης στο Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας. Η χαρτογραφική απεικόνιση της φτώχειας στο Δήμο Αθηναίων πιστοποιεί τη δύσκολη κατάσταση στην οποία διαβιούν κάτοικοι της πόλης σε συγκεκριμένες περιοχές και καταδεικνύει τόσο την ανάγκη για περαιτέρω εμβάθυνση στις εν λόγω γεωγραφικές ζώνες, όσο και την έλλειψη σύγχρονων δεδομένων και στοιχείων προκειμένου αυτό να γίνει με επιτυχία και να συνδράμει στα μέτρα κοινωνικής πολιτικής που πρέπει να εφαρμόσει ο Δήμος Αθηναίων.
Η ακρίβεια ως παράγοντας διατροφικής επισφάλειας αποτέλεσε τη θεματική του δεύτερου μέρους κατά το οποίο η Αναστασία Πανταζοπούλου του Ινστιτούτου Prolepsis (Ειδικός Ιατρός Εργασίας, Ιατρός δημόσιας υγείας, πρώην Γενική Διευθύντρια δημόσιας υγείας του Υπ. Υγείας) παρουσίασε στοιχεία για την πληθώρα των επισιτιστικών προγραμμάτων που διενεργούνται σε ολοένα και μεγαλύτερη κλίμακα και διευρυμένο προφίλ ανθρώπων. Η κα Πανταζοπούλου μας ενημέρωσε ότι ως προς το πρόγραμμα διατροφής μαθητών/τριών στα σχολεία, οι αιτήσεις για την φετινή σχολική περίοδο είναι υψηλές συγκρινόμενες με την προηγούμενη χρονιά.
Κατόπιν, η Βασιλική Κατριβάνου, Συντονίστρια Κοινωνικής Υπηρεσίας Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, έθεσε το ζήτημα των τεράστιων αναγκών του προσφυγικού πληθυσμού αλλά και των ευάλωτων αιτούντων άσυλο για τους οποίους οι διαδικασίες υπολείπονται τόσο σχεδιασμού όσο και ανθρωπιστικού χαρακτήρα. Και εκείνη μίλησε για αύξηση των ανθρώπων που αναζητούν στήριξη από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.
Ο Τάσσος Σμετόπουλος, συντονιστής των δράσεων δρόμου της οργάνωσης STEPS, παρουσίασε την εμπειρία των ανθρώπων που εργάζονται στο δρόμο προσφέροντας φαγητό σε πληθυσμό που πλήττεται είτε από αστεγία είτε από άλλες μορφές φτώχειας ή/και κοινωνικού αποκλεισμού. Εξήγησε τις δυνατότητες και τους προσδιορισμούς των οργανώσεων που παρέχουν σίτιση, παράλληλα με τη διαπίστωση ότι ο στόχος δεν είναι να υποκαθιστούν το κράτος, αλλά να λειτουργούν συμπληρωματικά και να αποτελούν οι δράσεις τους καλές πρακτικές που η εθνική κοινωνική πολιτική θα έπρεπε να λαμβάνει υπόψη της κατά το σχεδιασμό της στρατηγικής της. Τα στοιχεία που παρέθεσε δείχνουν τεράστια αύξηση των αναγκών μιας και οι 70 μερίδες φαγητό που ετοίμαζε πέρσι έχουν γίνει 230 φέτος. Η δε σύνθεση των ανθρώπων που εξυπηρετεί είναι ποικίλη, Έλληνες και μη, όλων των ηλικιών που είτε είναι άστεγοι είτε ζουν σε συνθήκες επισφαλούς στέγης και που ωφελούνται από το φαγητό που προσφέρεται είτε μονίμως είτε σε προσωρινή βάση.
Την εμπειρία της περιφέρειας, για λόγους σύγκρισης και διαπίστωσης των κοινών προβλημάτων, μοιράστηκε μαζί μας, η Αλίκη Τσιαμούρα, πρόεδρος της Ένωσης Κυριών Δράμας, δίνοντάς μας, μέσα από ενδελεχή αποτύπωση δεδομένων, μια ζοφερή εικόνα για την αύξηση των νοικοκυριών και εξατομικευμένων περιπτώσεων που εξυπηρετεί η οργάνωση στην συγκεκριμένη περιοχή, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι το πρώτο δεκάμηνο του 2023 έχει στηρίξει 2000 περιπτώσεις ενώ ολόκληρο του 2022 ο αριθμός αυτός ανήλθε σε 1500. Οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι γηραιότεροι και οι οικογένειες με παιδιά παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις.
Στο τρίτο μέρος της εκδήλωσης πήραμε τα Βασικά μηνύματα από την εμπειρία των ανθρώπων που βιώνουν φτώχεια, από τρεις ανθρώπους που, ο καθένας με το δικό του τρόπο, βιώνουν πλευρές φτώχειας, αστεγίας, κοινωνικού αποκλεισμού. Οι ομιλήτρια και οι ομιλητές όχι μόνο περιέγραψαν τις ολιγωρίες και ευθύνες του κράτους απέναντι στους ευάλωτους πληθυσμούς αλλά και τόνισαν την ανάγκη συντονισμού των οργανώσεων που προσφέρουν στήριξη σε αυτούς. Η Μαρία Γαζή, συμμετέχουσα στην 21η Ευρωπαϊκή Συνάντηση ανθρώπων που βιώνουν φτώχεια (Νοέμβριος 2023-Μαδρίτη), μίλησε για την παλλαπλότητα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες αστεγίας σε συνδυασμό με την κατάσταση της υγείας τους που απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα και ιδιαίτερη διατροφική προσοχή. Κάλεσε την Πολιτεία να αναλάβει ενεργότερο ρόλο και ανέδειξε τα κενά των προγραμμάτων και την ανεπάρκεια των εισοδημάτων σε σχέση με την ακρίβεια και τη συμμετοχή στα φάρμακα. Ο Kofi Drafor, πολιτικός πρόσφυγας από το Τόγκο, που συμμετείχε στην 20η Ευρωπαϊκή Συνάντηση ανθρώπων που βιώνουν φτώχεια (Νοέμβριος 2022, Βρυξέλλες), συγκίνησε το ακροατήριο μιλώντας ελληνικά και εξηγώντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά τα πρώτα στάδια της παραμονής του στη χώρα, οπότε και ενώ είχε ανάγκη ιατρικής φροντίδας του αρνήθηκαν υπηρεσίες επειδή δεν μιλούσε ελληνικά. Ο Σπύρος Ψύχας, που υπήρξε συντονιστής της αποστολής της 20ης Ευρωπαϊκής Συνάντησης ανθρώπων που βιώνουν φτώχεια (Νοέμβριος 2022, Βρυξέλλες) και εργαζόμενος στο Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας, μοιράστηκε τη δική του προσωπική εμπειρία ως ανθρώπου σε επισφαλείς εργασιακές συνθήκες και ως πατέρα που αγωνιά για το μέλλον που διαμορφώνεται για τις νέες γενιές καθώς οι πενιχρές οικονομικές αποδοχές δεν είναι αρκετές για την αγορά των απολύτως απαραίτητων διατροφικών προϊόντων για την οικογένειά του.
Η συζήτηση με το κοινό ήταν ζωηρή. Κοινός τόπος ήταν η ανάγκη για καλύτερο συντονισμό μεταξύ των οργανώσεων που παρέχουν σίτιση, η ανάγκη συνέχισης της έρευνας για τη φτώχεια στην Αθήνα ακολουθώντας τις προτάσεις που ειπώθηκαν από τις επιβλέπουσες καθηγήτριες του Χαροκόπειου και από το συμμετέχον κοινό και η συχνή ανάδειξη του φαινομένου της φτώχειας που προκαλεί αμηχανία στο δημόσιο διάλογο σε συνδυασμό με τεκμηρίωση από την πλευρά του Δικτύου για την ανεπάρκεια των μέτρων που εφαρμόζονται από την Πολιτεία με σκοπό την αντιμετώπιση του φαινομένου.