Οι επιγενετικοί μηχανισμοί έχουν αναδειχθεί ως κρίσιμοι παράγοντες τόσο για την πρόληψη όσο και για την εκδήλωση της αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Πρόσφατες έρευνες υπογραμμίζουν ότι οι επιγενετικές τροποποιήσεις – δηλαδή οι αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων που δεν επηρεάζουν την αλληλουχία του DNA, μπορούν να επηρεαστούν από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην κινητοποίηση της ευαλωτότητας του ατόμου προς την εκδήλωση της ψυχικής ασθένειας και της αυτοκτονικότητας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ένας αριθμός γονιδίων που εμπλέκονται σε κρίσιμες λειτουργίες του εγκεφάλου παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις στην έκφραση τους σε άτομα με αυτοκτονικές τάσεις ή ιστορικό απόπειρας αυτοκτονίας. Πειραματικές έρευνες σε τρωκτικά δείχνουν ότι οι πρώιμες περιβαλλοντικές εμπειρίες μπορούν να επάγουν επιγενετικές τροποποιήσεις. Για παράδειγμα, το είδος της γονεικής φροντίδας που έχει λάβει ένα παιδί μπορούν να επηρεάσει τον επιγενετικό προγραμματισμό του, με σημαντικές προεκτάσεις στην ψυχική υγεία του ως ενήλικας. Επιπρόσθετα, οι δυσμενείς πρώιμες εμπειρίες κατά την παιδική ηλικία, όπως η παραμέληση ή η σεξουαλική κακοποίηση, έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτοκτονικών σκέψεων κατά την ενήλικη ζωή.
Από την άλλη πλευρά, υγιείς περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως ένα σταθερό και υποστηρικτικό και κοινωνικό περιβάλλον έχουν αποδειχθεί ότι λειτουργούν ως ισχυροί προστατευτικοί παράγοντες ενάντια στην εκδήλωση της αυτοκτονικής συμπεριφοράς, επηρεάζοντας θετικά τους επιγενετικούς μηχανισμούς που συνδέονται με την ψυχική υγεία.
Σε αντίθεση με τις μόνιμες γενετικές μεταλλάξεις, οι επιγενετικές τροποποιήσεις είναι δυνητικά αναστρέψιμες, προσφέροντας έτσι τη δυνατότητα για παρεμβάσεις που μπορούν να διαφοροποιήσουν την έκφρασή τους. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση, μείωση της έκθεσης σε τοξίνες και αποτελεσματική διαχείριση του στρες, μπορεί να συμβάλει στη ανάπτυξη και διατήρηση των επιγενετικών τροποποιήσεων που μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης της αυτοκτονικότητας όπως συμβαίνει στις οργανικές παθήσεις όπως πχ ο καρκίνος του μαστού.
Η κατανόηση του πώς το περιβάλλον επηρεάζει τους επιγενετικούς μηχανισμούς μας επιτρέπει να αναπτύξουμε πιο αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης της αυτοκτονίας. Η δημιουργία ενός υγιούς επιγενετικού περιβάλλοντος με την προώθηση υγιών συνηθειών και λειτουργικών συμπεριφορών μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου της αυτοκτονίας αναδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο τη σημασία της ενσωμάτωσης των επιγενετικών παραγόντων σε ολοκληρωμένες στρατηγικές πρόληψης της.
————————————————————————–
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών, ΚΛΙΜΑΚΑ
Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία 1018
Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Ευμολπιδών 30-32, Κεραμεικός
Τηλ. 210-3417160-3
help@suicide-help.gr
www.suicide-help.gr www.klimaka.org.gr
Discover more from socialpolicy.gr
Subscribe to get the latest posts sent to your email.