Σεμινάριο “Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε Αναζήτηση Νομιμοποίησης: Θεσμοί, Πολιτικές και Κοινές Αξίες”

Σεμινάριο: Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε Αναζήτηση Νομιμοποίησης:
Θεσμοί, Πολιτικές και Κοινές Αξίες

Θεσσαλονίκη Σάββατο 24 και Κυριακή 25 Μαΐου 2025 (ώρες 10.00 – 15.00)
(Yβριδικά και στο κτήριο του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Βασιλέως Ηρακλείου 12)

H Έδρα Jean Monnet του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ “Αποκαλύπτοντας Τους Ορίζοντες Της ΕΕ Ιστορία, Δικαιώματα και η Εξωτερική Δυναμική της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης” διοργανώνει σεμινάριο με τίτλο “Η Ευρωπαϊκή Ένωση σε Αναζήτηση Νομιμοποίησης: Θεσμοί, Πολιτικές και Κοινές Αξίες”.

Περιγραφή και στόχοι

Το διήμερο αυτό σεμινάριο διερευνά την κρίση νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναλύοντας τις αιτίες, τις εκδηλώσεις και τις πιθανές λύσεις της. Με τον αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό και τις προκλήσεις σχετικά με την άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ, το σεμινάριο παρέχει μια διεπιστημονική προσέγγιση για την κατανόηση της δημοκρατικής νομιμότητας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και διερευνά τις θεσμικές, πολιτικές και αξιακές της διαστάσεις. Μέσα από θεωρητικές παρουσιάσεις, μελέτες περιπτώσεων και διαδραστικές ασκήσεις, οι συμμετέχοντες θα κατανοήσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στη δημοκρατική της νομιμοποίηση και θα εξετάσουν πιθανές λύσεις. Το σεμινάριο παρέχει μια ολοκληρωμένη κατανόηση των προκλήσεων νομιμοποίησης της ΕΕ, προωθώντας τον κριτικό προβληματισμό και τη συζήτηση για εναλλακτικές λύσεις. Προσφέρεται ιδιαίτερα για φοιτητές/τριες, ερευνητές/τριες και επαγγελματίες που ενδιαφέρονται για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση και τη δημοκρατική της εξέλιξη.

Το σεμινάριο διεξάγεται στα ελληνικά αλλά ορισμένες από τις διαλέξεις θα γίνουν στην αγγλική γλώσσα.

Η μορφή του σεμιναρίου είναι η ακόλουθη: Oι ενότητες ξεκινούν με εισηγήσεις από μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, καθώς και προσκεκλημένους ομιλητές από διαφορετικούς χώρους, εκπροσώπους θεσμικών οργάνων της ΕΕ και policymakers. Οι εισηγήσεις λαμβάνουν διάφορες μορφές, όπως διαλέξεικαι αναλύσεις περιπτωσιολογικών μελετών, προκειμένου να προσφέρουν πολυδιάστατες προσεγγίσεις στα υπό συζήτηση θέματα. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες εμπλέκονται σε μια εφαρμοσμένη άσκηση, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ανάλυση περιπτώσεων, προσομοιώσεις πολιτικών διαπραγματεύσεων και ομάδες χάραξης πολιτικής (policylabs), όπου οι συμμετέχοντες καλούνται να προτείνουν συγκεκριμένες πολιτικές λύσεις.

Ο διάλογος που ακολουθεί επιτρέπει την ανταλλαγή απόψεων και την ανάπτυξη κριτικής σκέψης, είτε μέσω debate είτε μέσω συλλογικής διαμόρφωσης συμπερασμάτων.

Ο συνδυασμός θεωρητικής κατάρτισης και πρακτικής εφαρμογής ενισχύει την ενεργή συμμετοχή και την κατανόηση των πολύπλοκων ζητημάτων που σχετίζονται με τη νομιμοποίηση της ΕΕ, τη μετανάστευση και την ανάπτυξη.

Το σεμινάριο θα γίνει στη Θεσσαλονίκη το Σάββατο 24 και Κυριακή 25 Μαΐου 2025 (ώρες 10.00 – 15.00) (υβριδικά και στο κτήριο του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών Βασιλέως Ηρακλείου 12).

Εγγραφές και περισσότερες πληροφορίες https://eu-horizons.polsci.auth.gr/?p=854

Η συμμετοχή στο σεμινάριο είναι δωρεάν. Η συμμετοχή στο σεμινάριο επιτρέπει τη χορήγηση πιστοποιητικού παρακολούθησης. Εγγραφές έως 15 Μαΐου 2025 στην παρακάτω φόρμα.

https://forms.gle/8QKJoYprjdAjxCui7

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Σάββατο 24 Μαΐου 2025

10.00 : Εισαγωγή στη Έννοια της Nομιμοποίησης.

• Ορισμός της νομιμοποίησης σε πολιτικό και νομικό πλαίσιο
• Πηγές νομιμοποίησης γενικά και στην ΕΕ
• Πώς νομιμοποιείται δημοκρατικά μία υπερεθνική διακυβέρνηση; Τα όρια της λαϊκής κυριαρχίας σε υπερεθνικές δομές
• Προβλήματα νομιμοποίησης γενικά και στην ΕΕ
• Πολιτικές της ΕΕ: νομιμοποίηση και από(νομιμοποίηση)

11.00 : Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και τι πολιτικές χρειάζονται για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής νομιμοποίησης (εφαρμοσμένη άσκηση και διάλογος).

Διάλειμμα

12.30 : Το δημοκρατικό έλλειμμα στην ΕΕ.

• Τι είναι το δημοκρατικό έλλειμμα
• Η διάσταση «νομιμότητας» και «νομιμοποίησης»
• Ευρωσκεπτικισμός: βασικές κινητήριες δυνάμεις και πολιτικές εκδηλώσεις
• Εθνική κυριαρχία έναντι υπερεθνικών τρόπων λήψης αποφάσεων της ΕΕ
• Ανάλυση περιπτώσεων (π.χ. Brexit, συμμετοχή στις εκλογές της ΕΕ)

13.30: Πώς εκφράζεται και πώς εμφανίζεται ο ευρωσκεπτικισμός ανάλογα με την θεωρητική του θεμελίωση στην ευρωπαϊκή πολιτικής (εφαρμοσμένη άσκηση και διάλογος).

Κυριακή 25 Μαΐου 2025

10.00 : Ενίσχυση της νομιμοποίησης στην Ε. Ε. μέσω θεσμικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων.

• Η διαδικασία των Spitzenkandidaten και τα διεθνικά ψηφοδέλτια
• Τρόποι ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών: πρωτοβουλίες πολιτών, συμμετοχική δημοκρατία
• Προς μία πολυεπίπεδη δημοκρατία; Η εξισορρόπηση της διακυβέρνησης σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο
• Η ανάγκη «χρηστής διακυβέρνησης». Λογοδοσία και Διαφάνεια στην ΕΕ
• Κοινωνία των πολιτών και Ευρωπαϊκή διακυβέρνηση

11.00 : Ποια θεσμικά μέτρα είναι χρήσιμα για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής νομιμοποίησης;

Διάλειμμα

12.30 : Ενίσχυση της νομιμοποίησης μέσω των κοινών αξιών.

• Οι αξίες της ΕΕ (ιστορική εξέλιξη)
• Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• Το άρθρο 7 ΣΕΕ
• Ο μηχανισμός για το κράτος δικαίου
• Παραδείγματα (από το ζήτημα του GeorgHaider στην Αυστρία έως την περίπτωση της Ουγγαρίας)

13.30 : Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε τις δημοκρατικές αξίες στην Ένωση;

Διδάγματα και αντιπαραβολή αντιπαραβολή ΗΠΑ και αυταρχικά ή ανελεύθερα συστήματα (εφαρμοσμένη άσκηση και διάλογος).

14.30 Συμπεράσματα