“Όραμά μας ένας κόσμος που μιλά για την ψυχική υγεία και τον αυτισμό και αποδέχεται τη διαφορετικότητα” | Κέντρο Παιδιού και Εφήβου

Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους τα άτομα με αυτισμό και οι οικογένειες τους;

Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή που επηρεάζει το άτομο στην επικοινωνία, την κοινωνική του αλληλεπίδραση και το εκθέτουν σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή ενδιαφέροντα. Επιπροσθέτως, πολλά άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες στον τρόπο που προσλαμβάνουν και ερμηνεύουν πολλά από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος: αυτή η δυσκολία τους μπορεί να διακρίνεται σε υπερ-ευαισθησία ή υπό-ευαισθησία, αυτό σημαίνει πως ένα άτομο με αυτισμό μπορεί να αντιδρά υπερβολικά ή εντελώς αδιάφορα-παθητικά σε κάποιο ερέθισμα (ήχους, όσφρηση, αφή κτλ.). Τα άτομα με αυτισμό και κατ’επέκταση οι οικογένειές τους, βιώνουν σε καθημερινό επίπεδο δυσκολίες πρόσβασης ή/και αποκλεισμού, από υπηρεσίες οι οποίες είναι απαραίτητες στην καθημερινότητά τους. Μια από αυτές τις δυσκολίες πρόσβασης, η οποία γίνεται ακόμα πιο έντονη λόγω των αισθητηριακών ζητημάτων των αυτιστικών ατόμων, αφορά και τις υπηρεσίες περιποίησης και φροντίδας, που παρέχουν τα κομμωτήρια.

Η νέα πρωτοβουλία του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου, αφορά την προσβασιμότητα ατόμων με αυτισμό σε υπηρεσίες κομμωτηρίου. Τι θα προσφέρουν τα autism friendly κομμωτήρια;

Είναι πραγματικά μεγάλη χαρά η υλοποίηση του προγράμματος “Εκτίμηση Αναγκών: Προσβασιμότητα των ατόμων με αυτισμό σε υπηρεσίες κομμωτηρίου στην Ελλάδα- Φροντίδα εικόνας εαυτού”, ένα έργο διάρκειας 12 μηνών που γίνεται πραγματικότητα με τη δωρεά από την Wella Company, την οποία ευχαριστούμε θερμά και προσδοκούμε στα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. 

Για τους περισσότερους από εμάς, μια επίσκεψη σε κομμωτήριο, πέρα από τον πρακτικό της χαρακτήρα, αποτελεί μάλλον και μια ευχάριστη διαδικασία, η οποία γίνεται για λόγους περιποίησης, ανανέωσης, φροντίδας και συνοδεύεται από ένα αίσθημα χαράς και αυτοπεποίθησης. Δυστυχώς για τα άτομα με αυτισμό δεν ισχύει πάντα κάτι τέτοιο αφού τα πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα σε ένα τέτοιο περιβάλλον μπορούν να προκαλέσουν αισθήματα αβεβαιότητας, άγχους, φόβου, ακόμα και πόνου. Τα autism friendly κομμωτήρια λοιπόν, έρχονται με σκοπό να δημιουργήσουν μια όσο το δυνατόν πιο ευχάριστη συνθήκη, με άρση των παραγόντων εκείνων που απέδιδαν στην εμπειρία της παροχής υπηρεσιών κομμωτηρίου ένα αρνητικό υπόβαθρο. Έτσι, στα autism friendly κομμωτήρια, τα άτομα με αυτισμό θα μπορούν να δεχτούν υπηρεσίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους, σε ένα περιβάλλον, όπου ο επαγγελματίας κομμωτής που θα έχει λάβει την κατάλληλη κατάρτιση θα αφιερώνει τον απαραίτητο χρόνο και θα προσεγγίζει ενσυναισθητικά τον πληθυσμό αναφοράς. 

Τα autism friendly κομμωτήρια ανά την Ελλάδα θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα autismap.gr, τον βραβευμένο ενημερωτικό οδηγό για τον αυτισμό. Πείτε μας λίγα λόγια για το συγκεκριμένο έργο.

Το autismap.gr στα 7 χρόνια λειτουργίας έχει καθιερωθεί ως η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα διαδικτυακή πύλη ενημέρωσης και δικτύωσης αποκλειστικά για τον αυτισμό στην Ελλάδα. Αρχικά, μέσα από την πλοήγηση στην ιστοσελίδα, ο χρήστης μπορεί να αναζητήσει κοντά στο τόπο κατοικίας του με τη χρήση διαδραστικού χάρτη, το είδος δομής ή τον ελεύθερο επαγγελματία που τον ενδιαφέρει και να έρθει άμεσα σε επαφή καθώς παρατίθενται όλα τα διαθέσιμα στοιχεία επικοινωνίας. Μέχρι σήμερα έχουν καταχωρηθεί εντελώς δωρεάν σε πανελλαδικό επίπεδο, περισσότερες από 1600 ιδιωτικές και δημόσιες δομές και υπηρεσίες για άτομα με αυτισμό και θα θέλαμε να απευθύνουμε ανοιχτή πρόσκληση, σε κάθε επαγγελματία / δομή που επιθυμεί να καταχωρηθεί στην ιστοσελίδα, να το πράξει με την συμπλήρωση της ακόλουθης φόρμας εγγραφής https://autismap.gr/domes-daf/forma-eggrafis-epikairopoiisis-domis.  

Στην ιστοσελίδα κάθε επισκέπτης μπορεί να βρει κατηγοριοποιημένη όλη τη νομοθεσία που αφορά στα άτομα με ΔΑΦ και τις οικογένειες τους, να διαβάσει επιλεγμένα επιστημονικά άρθρα για επαγγελματίες από διεθνή επιστημονικά περιοδικά, καθώς και άρθρα που έχουν γραφτεί για το ευρύ κοινό, από επαγγελματίες με πολυετή πείρα στις ΔΑΦ αποκλειστικά για τους χρήστες του autismap.gr. Μία ακόμη ενότητα της ιστοσελίδας που αξίζει να μνημονευθεί είναι αυτή που εμπεριέχει μαρτυρίες και εμπειρίες ατόμων με αυτισμό, των γονέων/φροντιστών τους αλλά και ευρύτερα ανθρώπων που τους πλαισιώνουν στην καθημερινότητα (π.χ. θεραπευτές, συνεργάτες σε εργασιακό πλαίσιο κλπ.) μέσα από άρθρα, video και podcast.

Δεν θα μπορούσε λοιπόν να υπάρξει καλύτερος χώρος, ώστε να “υποδεχθεί” και τα autism friendly κομμωτήρια! Οι πρώτες καταχωρήσεις θα αφορούν στους 50 επαγγελματίες κομμωτές της Wella Company που θα συμμετάσχουν στο εκπαιδευτικό σεμινάριο/workshop που θα υλοποιηθεί το Δεκέμβριο του 2024 και συνιστά μία σημαντική δράση στα πλαίσια υλοποίησης του έργου. Φιλοδοξούμε να φτιάξουμε μια κοινωνία, πραγματικά autism friendly, συμβάλλοντας και με αυτόν τον τρόπο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής αυτών των ατόμων! Άλλωστε τόσο το συγκεκριμένο έργο, όσο και άλλα project που έχουν υλοποιηθεί ή και υλοποιούνται αυτή τη περίοδο με τη συνδρομή του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου, έχουν προκύψει μέσα από την ανάγκη για την βελτίωση της ποιότητας ζωής και της καθημερινότητας των ατόμων με αυτισμό και των οικογενειών τους.

Πόσο συχνά διαγιγνώσκεται ο αυτισμός και ποιος ο ρόλος της έγκαιρης διάγνωσης και πρώιμης παρέμβασης;

Η συχνότητα εμφάνισης της ΔΑΦ στον γενικό πληθυσμό είναι 1:100 άτομα, και αυτό φυσικά αφορά και την χώρα μας με βάση και μια πρόσφατη έρευνα (Θωμαίδη, Μαυροειδή κ.ά., 2020), όπου βρέθηκε πως το αντίστοιχο ποσοστό είναι 1,15%.  Θα λέγαμε πως τόσο μια έγκαιρη διάγνωση όσο και κυρίως η πρώιμη παρέμβαση, είναι δύο εξαιρετικά σημαντικοί παράγοντες για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του αυτισμού και την ανάπτυξη του παιδιού. Η πλαστικότητα του εγκεφάλου, ιδιαίτερα μέχρι το 3ο έτος της ζωής,  είναι τέτοια, που η κατάλληλη παρέμβαση,  ανάλογα με τα ελλείμματα και τις δυσκολίες, επιτρέπει τη βελτίωση της συνολικής ανάπτυξης του παιδιού, με ιδιαίτερα οφέλη σε όλους τους τομείς της ανάπτυξής του.

Τι σημαίνει αυτιστικό φάσμα και ποια η χρησιμότητα της εξατομικευμένης φροντίδας;

Ο όρος “αυτιστικό φάσμα” περιγράφει την ποικιλομορφία της διαταραχής του αυτισμού. Φανταστείτε ένα γραμμικό συνεχές, όπου υπάρχουν τα 2 άκρα, στο ένα βρίσκονται άτομα με αυτισμό με πολλά και σημαντικά ελλείμματα, και στο άλλο άτομα με αυτισμό με ελάχιστες ανάγκες υποστήριξης. Ανάμεσα λοιπόν σε αυτά τα 2 σημεία, θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε τόσους διαφορετικούς τύπους αυτισμού όσο είναι και τα ίδια τα άτομα με αυτισμό. Εξάλλου, ο όρος “αυτισμός” προέρχεται από την ελληνική λέξη “εαυτός”, και δείχνει με αυτόν τον τρόπο και τη διαφορετικότητα του κάθε ατόμου με αυτισμό. Τώρα, σε σχέση με την εξατομικευμένη φροντίδα, ακριβώς λόγω της διαφορετικότητας που έχει κάθε άτομο με αυτισμό, των ελλειμμάτων και των ικανοτήτων του, των ενδιαφερόντων και αναγκών του, θα πρέπει να σχηματίζεται και υλοποιείται αντίστοιχα, ένα οργανωμένο στις ανάγκες του, εξατομικευμένο πλάνο φροντίδας και εκπαίδευσης.

Πόσο κοντά είμαστε ως κοινωνία στην αποδοχή της διαφορετικότητας και στην υιοθέτηση θετικότερων στάσεων που θα προάγουν την ισότητα; 

Η πραγματικότητα δείχνει πως παρά το γεγονός πως έχουν γίνει άλματα προς την αποδοχή της διαφορετικότητας ακόμα και στη δική μας κοινωνία, η οποία δυστυχώς χαρακτηρίζεται από αργούς ρυθμούς, τα πράγματα δεν είναι και τόσο ευχάριστα. Παρά το γεγονός πως γονείς, σύλλογοι, φορείς, πολιτεία προσπαθούμε όλοι για μια κοινωνία ισότητας, θεωρώ πως ακόμα έχουμε πολύ δρόμο. Σίγουρα ωστόσο, πρωτοβουλίες σαν και αυτήν, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, κάτι που μας γεμίζει όλους με ικανοποίηση και αισιοδοξία!

Το Κέντρο Παιδιού και Εφήβου παρέχει εδώ και 28 χρόνια εξειδικευμένες θεραπευτικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και ειδικής αγωγής. Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο και τις δράσεις σας, καθώς και για τις δομές στήριξης ατόμων με αυτισμό.

Στο Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, όραμά μας είναι ένας κόσμος που μιλά για την ψυχική υγεία και τον αυτισμό με άνεση και αναγνωρίζει, κατανοεί και αποδέχεται τη διαφορετικότητα των ατόμων με ψυχιατρικές/ψυχολογικές/αναπτυξιακές διαταραχές. Προσπαθούμε με όλες μας τις δυνάμεις να εργαζόμαστε κάθε μέρα για να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τα άτομα με αυτισμό και τις οικογένειές τους.

Το Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, μέσα από δύο δομές στο Περιστέρι Αττικής υποστηρίζει άτομα με αυτισμό. Οι ωφελούμενοι έχουν τη δυνατότητα να δράσουν και να αλληλεπιδράσουν σε ένα πλαίσιο που παρέχει ερεθίσματα και ευκαιρίες για βελτίωση της αυτονομίας, συμμετοχή στην ομάδα, κοινωνική εξωστρέφεια και συμπερίληψη στην κοινότητα. Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών, οι οποίες θα επιτρέψουν στον κάθε ένα και μία ξεχωριστά, να αναπτύξει τη δική του «φωνή» και τις δεξιότητες εκείνες, που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και θα υποστηρίξουν την ισότιμη ένταξη εντός του κοινωνικού συνόλου.

Για την Well Company, στις ερωτήσεις μας αποκρίθηκε η Βασιλική Κάπαρη, Associate Director, People Business Partner Greece.

Πως επιλέξατε να στηρίξετε αυτό το πρόγραμμα;

Το πρόγραμμα αυτό προέκυψε από την ανάγκη μας να εστιάσουμε στην νευροδιαφορετικότητα. Η Wella Company εστιάζει στην αποδοχή της διαφορετικότητας, της ενσωμάτωσης και την αίσθηση του «ανήκειν» εσωτερικά στον οργανισμό. Αναγνωρίζουμε ότι κοινωνικά η ανάδειξη αυτών των ζητημάτων και η αποδοχή δεν τυγχάνει της ίδιας θέρμης. Αναζητούσαμε καιρό ένα πρόγραμμα που θα υποστηρίξει τον κλάδο και τους επαγγελματίες της ομορφιάς εστιάζοντας στην ευαισθητοποίηση και στην εκπαίδευση αυτών για τη διαχείριση πελατών στο φάσμα του αυτισμού σε όλες τις ηλικίες. Κάθε επαγγελματίας της ομορφιάς έρχεται σε στενή επαφή καθημερινά με δεκάδες πελάτες, με ή χωρίς ιδιαιτερότητες και καλείται να φέρει εις πέρας ένα έργο καλλωπισμού που συνήθως δημιουργεί αίσθημα ανανέωσης και τονώνει την αυτοπεποίθηση. Και με αυτή την εύθυμη προσέγγιση επιθυμούν να αντιμετωπίζουν κάθε άτομο. Είναι πιθανό όμως το άτομο να μην ανέχεται να το αγγίζουν, ή να ενοχλείται από τους θορύβους, τις μυρωδιές σε περιβάλλον κομμωτηρίου, όπως και την θέα ενός αιχμηρού αντικειμένου, π.χ. ψαλίδι. Η ορθή διαχείριση αυτού του ατόμου βάζει τα θεμέλια για μια ευχάριστη εμπειρία και λειτουργεί θεραπευτικά στην κοινωνική αποδοχή.

Τι θα προσφέρουν τα autism friendly κομμωτήρια στον κλάδο σας;

Ο κλάδος είναι συνυφασμένος με την εικόνα, την ομορφιά και τις τάσεις της μόδας. Μιλάμε συχνά για την αναβάθμιση της εικόνας μας και τον αντίκτυπο που έχει στον τρόπο που μας αντιμετωπίζει ο κύκλος μας. Στη Wella Company δίνουμε έμφαση στο να νοιώθουν και να δείχνουν οι πελάτες /ισσες ο αληθινός εαυτός τους. Δίνουμε στους /στις επαγγελματίες της ομορφιάς τα εργαλεία, προϊόντα και υπηρεσίες που τους /τις ενδυναμώνουν να υποστηρίξουν κάθε έναν /μια ξεχωριστά και να αναδείξουν τη μοναδικότητα που κρύβεται μέσα μας. Με απόλυτο σεβασμό στη διαφορετικότητα μιλάμε ανοιχτά για την αποδοχή και καλοδεχόμαστε κάθε προσωπικότητα και ιδιαιτερότητα. Σε αυτό το πλαίσιο η νευροδιαφορετικότητα δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Με την ευαισθητοποίηση και καθοδήγηση των επαγγελματιών ομορφιάς και τη δημιουργία Autism Friently κομμωτηρίων προσφέρουμε στα άτομα και τις οικογένειες που βιώνουν τον αυτισμό και τους περιορισμούς του, μια ουσιαστική λύση, δίνοντας ένα ισχυρό μήνυμα αποδοχής. Ευχόμαστε το εγχειρίδιο να αξιοποιηθεί από το σύνολο του κλάδου αλλά και να μπολιάσει και άλλους κλάδους.

Πόσο κοντά είναι η Wella στην αποδοχή της διαφορετικότητας και στην υιοθέτηση θετικότερων στάσεων που θα προάγουν την ισότητα;

Η εξάλειψη της Διαφορετικότητας, η Ισότιμη Μεταχείριση και η Συμπερίληψη είναι στον πυρήνα του οργανισμού μας και αποτελεί τον 3ο πυλώνα της Στρατηγικής Βιωσιμότητας της Wella Company. Σήμερα έχουμε πετύχει 59% γυναικείο πληθυσμό στο δυναμικό μας και 64% στο Διοικητικό μας Συμβούλιο, επιτυγχάνοντας τον στόχο μας για 100% ισότητα αμοιβών φύλων σε ολόκληρο τον οργανισμό. Κάνουμε κάθε μέρα πράξη την ισότητα μέσα από τα 6 Affinity Groups για τις την προώθηση της διαφορετικότητας, βάσει ταυτότητας (1. Black, Brown Professional Executives, 2. Asian Heritage Group, 3. Latin /Hispanic Heritage Group, 4. LGBTQIA+) και επαγγελματικής κοινότητας (5. Female Leadership, 6. Women in STEΜ). Το 2022 λάβαμε το πρώτο Σήμα Ισότητας από την Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και υπογράψαμε την Χάρτα Διαφορετικότητας, εξαλείφοντας την από κάθε διαδικασία, εσωτερική και εξωτερική επικοινωνία μας. Από το 2023 η Wella συμμετέχει στο πρόγραμμα “Workplaces Working with Migrant Women” υποστηρίζοντας ένθερμα την άρση των διακρίσεων και την ουσιαστική ενσωμάτωση των ανθρώπων ανεξαρτήτως καταγωγής και φύλου. Μόλις πριν από ένα μήνα στις 8 Μαρτίου 2024, η Wella ανακοινώθηκε ως μια από τις 33 επιχειρήσεις που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Ανεξάρτητη Δυνατή Ελεύθερη», προσφέροντας επαγγελματική αποκατάσταση στις γυναίκες που είναι θύματα έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας. Με ένα εκτεταμένο πλάνο εθελοντισμού, οι εργαζόμενοι συμμετέχουν ενεργά με κοινωνική προσφορά, ενώ αναπτύσσουμε και την αξία του εθελοντισμού στα παιδιά των εργαζομένων μας και υποστηρίζουμε τους γονείς με σεμινάρια Γονεϊκότητας, διασφαλίζοντας ότι η νέα γενιά μεγαλώνει με εφόδια για μία καλύτερη κοινωνία.  Στην εσωτερική μας έρευνα για το 2023 o δείκτης Συμπερίληψης είναι στο 92%, αποδεικνύοντας την απόλυτη ενσωμάτωση στην κουλτούρα και την συμπεριφορά των ανθρώπων μας.

Δείτε ΕΔΩ όλη την βεντάλια των δράσεων του Κέντρου Παιδιού και Εφήβου για τον Αυτισμό.

Το Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, είναι Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, ιδρύθηκε το Μάρτιο του 1996 και εδρεύει στη Χίο. Από το Νοέμβριο του 2005, είναι Ειδικά Πιστοποιημένος Φορέας Παροχής Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας, σύμφωνα με απόφαση του Υφυπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Στα 28 χρόνια λειτουργίας του, μέσα από τις έξι δομές του σε Χίο και Αθήνα, έχει υποστηρίξει 10.539 παιδιά, εφήβους, ενήλικες καθώς και τις οικογένειες τους. Επίσης, έχει εκπαιδεύσει 1.668 επαγγελματίες ψυχικής υγείας, υγείας, ειδικής αγωγής, καθώς και εκπαιδευτικούς αλλά και γονείς ατόμων με ΔΑΦ, μέσα απο 103 εκπαιδευτικά προγράμματα που έχει σχεδιάσει και οργανώσει, ενώ παράλληλα έχει εκπονήσει 9 ερευνητικά προγράμματα. Το ανθρώπινο δυναμικό μέχρι και το τέλος του 2023 ανερχόταν στα 110 άτομα.

Γνωρίστε το Κέντρο Παιδιού και Εφήβου, το έργο, τις δράσεις και τις ανάγκες του στο www.kpechios.org.